Search results

1

Ewolucja i funkcje idei narodu w Serbii od schyłku XVIII wieku

100%

Gil D.

Slavia Meridionalis

|

2017

|

vol. 17

EN

The evolution and functions of the idea of the nation in Serbia from the twilight of eighteenth centuryThis article represents an attempt to describe the functionalisation of the notion of the nation – as an ideological category and theoretical factor which justifies the integrative mechanics in Serbian sociocultural life. It constitutes an elementary point of reference for the historical, philosophical, theological and cultural considerations from the end of eighteenth century. Its understanding, depending on circumstances, can deal with ethnic identity (linguistic-territorial and religious), or have a mystical-nationalistic or socioeconomic dimension. The examples presented herein, taken from the texts of the Serbian thinkers of these various orientations demonstrate that emphasising the biological, ideological or spatial‑linguistic components often results in their inaccurate application and ideologisation. Among the manifestations of national auto-identification presented as characteristically Serbian are the confessional (with an Orthodox distinguishing feature), Slavonic-romantic, folkloristic‑ethnographic, naturalistic-ethical, organic‑organicistic, as well as messianic‑missionist conceptions. Many of them have an eclectic nature and are marked with historical mythology (also nationalistic ethnopsychology), therefore only some are socioculturally objective. Ewolucja i funkcje idei narodu w Serbii od schyłku XVIII wieku W artykule rozpatrywana jest problematyka funkcjonalizacji pojęcia narodu jako kategorii ideowej oraz czynnika teoretycznego uzasadniającego mechanizmy integracyjne w serbskim życiu społeczno-kulturalnym. Stanowi ono elementarny semantyczny punkt odniesienia dla refleksji historycznej, filozoficznej, teologicznej i kulturowej od końca XVIII wieku. Jego rozumienie w zależności od okoliczności może mieć wymiar tożsamości etnicznej (językowo-terytorialnej i religijnej), mistyczno-nacjonalistyczny lub socjoekonomiczny. Analizowane przykłady pochodzą z tekstów serbskich myślicieli tych rozmaitych orientacji (aż do współczesności) i pokazują, że akcent stawiany na składniki biologiczne, ideologiczne lub lingwistyczno-przestrzenne często wiąże się z niedokładnym ich zastosowaniem i ideologizacją. Jako charakterystyczne dla Serbii manifestacje autoidentyfikacji narodowej przedstawia się między innymi takie koncepcje, jak: wyznaniowa z wyróżnikiem prawosławia oraz romantyczno-słowiańska, folklorystyczno‑etnograficzna, naturalistyczno-etyczna, organiczno-organicystyczna, mesjanistyczno-misjonistyczna. Wiele z nich ma naturę eklektyczną i zabarwioną mitologią historyczną (także nacjonalistyczną etnopsychologią) i tylko niektóre cechuje socjokulturowy obiektywizm.

2

W Chilandarze. Nacjonalizm jako religia

88%

Čolović I.

Poznańskie Studia Slawistyczne

|

2013

|

issue 5

223-235

PL

-

3

Związki kulturowe monasteru supraskiego z kulturą serbską w XVI wieku

75%

Mironowicz A., p., Ławreszuk M., Kostiuczuk J., Ignatiuk K., p., Ławreszuk M., Ignatiuk K.

ELPIS

|

2017

|

issue 19

PL

Monaster supraski, w XVI wieku był drugim po Ławrze Kijowsko-Peczerskiej prawosławnych ośrodków zakonnych na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Monaster supraski zajmuje niekwestionowane miejsce w historii Kościoła prawosławnego, regionu i kultury wielu narodów. Ten najbardziej wysunięty na zachód prawosławny ośrodek klasztorny przekształcił się w drugiej połowie XVI w. w centrum kulturowe o znaczeniu ogólnosłowiańskim. Trudno bowiem wskazać inny ośrodek, w którym w takim zakresie skoncentrowane zostały najlepsze osiągnięcia różnych dziedzin kultury i w którym tak intensywnie przejawiały się kontakty z kulturą innych narodów słowiańskich, a najgłębsze i stare tradycje weszły organicznie w życie następnych wieków. Bezpośrednie związki Supraśla z kulturą serbską znajdują potwierdzenie w wystroju wnętrza cerkwi Zwiastowania NMP. Najważniejszą inwestycją klasztorną była wspomniana wyżej cerkiew Zwiastowania NMP. Wystrój wewnętrzny świątyni wskazuje na silne wpływy kulturowe bizantyjsko-ruskie na zachodnie obszary Wielkiego Księstwa Litewskiego. Za archimandrii Sergiusza Kimbara grupa malarzy podkierunkiem „Serbina Nektarego malarza” ozdobiła wnętrze świątyni freskami. Ławrę supraską odwiedzało wielu mnichów i dostojników z Bałkan w tym powracający z Moskwy patriarcha carogrodzki Jeremiasz II i patriarcha Serbski i Bułgarski Gabriel. Bliskie relacje monasteru z Kijowem, Słuckiem, Wilnem, Moskwą, Serbią, Wołoszczyzną, Bułgarią i ze św. Górą Athos pozwoliły na skoncentrowanie w nim dorobku kulturowego wielu narodów słowiańskich. Oddziaływanie kultur narodów wschodniosłowiańskichi bałkańskich uwidoczniło się na terenie monasteru w architekturze i malarstwie ikonograficznym, wystroju i wyposażeniu świątyńoraz w zbiorach biblioteki klasztornej.

4

Господар смрти као Свечовек: пројекције елитних филозофских токова у српском стрипу и популарној култури 1930–их

51%

Stefanović Z.

International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

|

2020

|

vol. 1

|

issue 2

EN

Among many philosophically and artistically challenging themes of comics in the Kingdom of Yugoslavia in the late 1930s - popular entertainment exported from Belgrade into a dozen of European countries - one of the dominating was the new world war. It spontaneously took on various forms, from documentary and pseudorealistic, through technologically sophisticated and futurofantastic, to metaphysical and transcendental. A special place in the microgenre occupies the Belgrade superhero series „The Master of Death” (Gospodar smrti, November 1939 - May 1940), whose author was the then young comic artist George/Yuri Lobachev (Đorđe Lobačev), a Russian born and raised in Serbian culture, founder of some comic strip genres. Unlike openly militaristic spirit reflected in the contemporary popular culture of Europe and the United States, the images of the world conflict in the comics of the Kingdom of Yugoslavia, a country not yet recovered from The Great War, were most often oriented towards the world peace and universal values. This attitude in the Serbian entertainment industry was a direct intellectual reflection of the fusion of the philosophy of life of Henri Bergson and other European thinkers with the ideas of the classical Serbian tradition and theology, which led to a new philosophical direction in the 1920s and 1930s - Svetosavlje („Saint Sava’s Way”) embodied in the works of Justin Popović, Nikolaj Velimirović, Miloš N. Đurić, and others, whose ambition was to achieve cosmopolitan values through autochthonous national forms. Belgrade comic book superheroes and antiheroes - so different from contemporary American models - through peacemaking attitude, science fiction, and mystic ethical fantasy were bringing a unique concept, in which Dostoyevsky’s All–Man (Serbian: Svečovek, Russian: Vsechelovek) shows himself as not so far away of Tesla’s Man - the Automaton of the Universe.

Refine search results

1 ELPIS

1 International Journal of Slavic Studies Transgressive, Pragmatic and Speculative Horizons of Popular Literature and Culture

1 Poznańskie Studia Slawistyczne

1 Slavia Meridionalis

1 Gil D.

1 Ignatiuk K.

1 Kostiuczuk J.

1 Mironowicz A.

1 Stefanović Z.

1 p.

1 Čolović I.

1 Ławreszuk M.

1 2020

2 2017

1 2013

Ewolucja i funkcje idei narodu w Serbii od schyłku XVIII wieku

W Chilandarze. Nacjonalizm jako religia

Związki kulturowe monasteru supraskiego z kulturą serbską w XVI wieku

Господар смрти као Свечовек: пројекције елитних филозофских токова у српском стрипу и популарној култури 1930–их