Search results

1

Doskonalenie siebie czy doskonalenie wiary? Seminaryjne przemyślenia Franciszka Blachnickiego w drodze do kapłaństwa

100%

Olszar H., Żołnierczyk B.

Studia Pastoralne

|

2021

|

vol. 17

13-34

EN

In this article Author describes this stage of rev. Franciszek Blachnicki’s life during his studying in The Silesian High Theological Seminar in Krakow (1945–1950). It was that place, where he assigned himself some tasks which constantly realize in his path to the priesthood. He noticed an early missed opportunities, which were awake his gaining of knowledge desire, but also need to get closer to the God by the spiritual path. His diary entries from that time explained his spiritual struggle. He asked himself: „Should I perfect myself or should I perfect my faith?”. After short hesitation he stood up for perfecting his faith.

2

Kobiety na górniczym Śląsku. W stronę demistyfikacji

63%

Klimczak J.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2021

|

issue 53 (1/2021)

34-48

EN

Our symbolic universe is composed of a network of senses responsible for the plurality and configuration of meanings. If in a public discourse, but also in a conversational one, we tackle issues of mining, coal and mines, then at the level of denotations the Silesian Voivodship (or even Upper Silesia) is brought to mind. A reverse process can be expected when we evoke associations related to Silesianity – perhaps in this case Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz and Spodek stadium come to mind first, but then one of further connotations will lead us to coal, mines and miners. Using these cultural resources and sociological research focused on the experience of the restructured Silesian region and filtered through the category of gender, I would like – drawing on the knowledge embedded in a female subject – to propose a few reconfigurations of meanings in this network of senses. Eco-feministic criticism of petroculture serves as a theoretic basis, whereas selected research of the experiences of women in the restructured region is an empiric inspiration.

PL

Nasze uniwersum symboliczne tworzy siatka sensów odpowiedzialna za wielość i konfigurację znaczeń. Gdy w dyskursie publicznym, ale także potocznym, podejmujemy problematykę górnictwa, węgla i kopalń, wówczas już na poziomie denotacji pojawia się województwo śląskie (a może nawet Górny Śląsk). Odwrotnego procesu można się spodziewać, gdy uruchomimy asocjacje związane ze śląskością – być może w tym wypadku najpierw pomyślimy Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz i Spodek, ale któraś z kolejnych konotacji zaprowadzi nas do węgla, kopalni i górników. Korzystając z tych zasobów kulturowych i badań socjologicznych skupionych na doświadczeniach restrukturyzowanego regionu śląskiego przefiltrowanych przez kategorię płci, chciałabym w tej siatce sensów zaproponować kilka rekonfiguracji znaczeń, czerpiąc z „wiedzy umiejscowionej” w kobiecym podmiocie. Teoretyczną podstawą jest ekofeministyczna krytyka petrokultury, empiryczną inspiracją zaś są wybrane badania nad doświadczeniami kobiet w restrukturyzowanym regionie.

3

Recenzja książki: „Dobra rada złota warta”, czyli porady dla śląskiej gospodyni (na materiale z XIX i pierwszej połowy XX wieku)

63%

Szymańska M.

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

|

2023

|

vol. 11

|

issue 11

335-339

EN

The publishing house of the Museum "Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów" published a one-hundred-and-eighty-page book by Dorota Świtała-Trybek entitled: "Good Advice is Worth Gold" or Advice for a Silesian Housewife (Based on Sources from the 19th and the First Half of the 20th Century). It is a large collection (over 600 texts) of tips mainly related to running a household, but also about home methods of treating various ailments and body care treatments. The wealth of sources that the author managed to access as a result of many years of library and archival research conducted in Upper Silesia is impressive. The book consists of introductory notes, six chapters, a carefully prepared list of sources and a bibliography. The whole is complemented by interesting illustrative material in the form of 36 pictures. The publication prepared by a researcher from Opole fulfils its purpose; it is an interesting read that allows you to learn (but also understand) selected elements of Silesian everyday life that have not been the subject of specialised research so far. Good advice... is a valuable book based on reliably collected material. It is recommended not only to academics, but also teachers of history and regional knowledge, as well as Polish language teachers. Due to the sentimental dimension of the subject matter, the book will probably be warmly received by seniors. It will certainly be useful to young women who follow the return-to-nature trend and want a healthy diet for themselves and their families. They will find a lot of inspiration in the book.

PL

Nakładem Wydawnictwa Muzeum ,,Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” ukazała się licząca sto osiemdziesiąt stronic publikacja Doroty Świtały-Trybek zatytułowana: „Dobra rada złota warta”, czyli porady dla śląskiej gospodyni (na materiale z XIX i pierwszej połowy XX wieku). Jest to pokaźny zbiór (liczący ponad 600 tekstów) wskazówek dotyczących głównie prowadzenia gospodarstwa domowego, ale również mówiących o domowych sposobach leczenia różnych dolegliwości czy zabiegach pielęgnacyjnych ciało. Imponujące jest bogactwo źródeł, do których Autorce udało się dotrzeć w wyniku wieloletnich kwerend bibliotecznych i archiwalnych przeprowadzanych na terenie Górnego Śląska. Książka składa się z uwag wprowadzających, sześciu rozdziałów, rzetelnie sporządzonego wykazu źródeł oraz bibliografii. Całość dopełnia interesujący materiał ilustracyjny w postaci 36 rycin. Przygotowana przez opolską badaczkę publikacja spełnia swój cel - stanowi interesującą lekturą pozwalającą przede wszystkim poznać (ale także zrozumieć) wybrane elementy śląskiej codzienności, które do tej pory nie były przedmiotem specjalistycznych badań. Dobra rada... jest wartościową pozycją opartą na rzetelnie zgromadzonym materiale. Jej odbiorcami mogą być nie tylko pracownicy naukowi, ale również nauczyciele historii i wiedzy o regionie oraz poloniści. Z uwagi na wymiar sentymentalny podjętej tematyki książka zapewne zostanie ciepło przyjęta przez seniorów. Z pewnością sięgną po nią i młode kobiety, które w dobie powrotu do natury i troski o zdrowy sposób żywienia swoich rodzin znajdą w niej inspirację.

4

Konstrukcje bezosobowe z podmiotem arbitralnym i generycznym w gramatyce kaszubskiej i śląskiej na tle gramatyki polskiej

51%

Jocz M., Ruda M., Wanot B.

Polonica

|

2022

|

vol. 42

95-113

EN

This paper presents a preliminary contrastive overview of impersonal constructions in the Kashubian and Silesian grammars against the background of Polish grammar. The research, based both on corpus texts and on additional native speaker data, has shown that the systems of impersonal constructions in Polish, Kashubian and Silesian are similar in most cases. Namely, the only significant difference between Polish and Silesian revealed by the research so far is the availability of the auxiliary be in the Silesian -no/-to construction. This construction is absent from Kashubian, which also differs from Polish and Silesian in the case of generic uses concerning modal predicates such as may, which are inflected for the third person singular masculine here.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wstępnego przeglądu kontrastywnego konstrukcji bezosobowych w gramatyce kaszubskiej i śląskiej na tle gramatyki polskiej. Badania, w których wykorzystano zarówno korpusy tekstów, jak i dodatkowe dane dostarczone przez rodzimych użytkowników, wykazały, że w większości przypadków systemy konstrukcji bezosobowych w języku polskim, kaszubskim i śląskim są podobne. Mianowicie w przypadku języka polskiego i śląskiego jedyną istotną różnicą, którą ujawniły dotychczasowe badania, jest możliwość użycia w języku śląskim czasownika posiłkowego być w konstrukcji z formą na -no/-to. Forma ta jest nieobecna w języku kaszubskim, który również różni się od języka polskiego i śląskiego w przypadku generycznych użyć predykatów modalnych typu można, które występują tu w trzeciej osobie liczby pojedynczej rodzaju męskiego.

5

Języki regionalne: zagrożenie czy umocnienie polskiej wspólnoty językowej?

51%

Hentschel G.

Postscriptum Polonistyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 1

1-13

EN

Gerd Hentschel’s essay concerns the concept of the linguistic community. Hentschel shows that in both political and scholarly discussions, this concept is used unreflectively and its meaning lacks scientific clarity. When this happens, this concept is treated, subconsciously or consciously, as synonymous with that of the national community. This approach belongs to Leo Weisgerber’s tradition and its concepts – which today seem vague – such as the spirit of language and the worldview of language, which provide an ideological framework for distinguishing one linguistic and national community from another. In the Europe of the nineteenth and twentieth centuries, these concepts should not be seen in a decidedly negative light. Thus, it is enough to compare the diversity of today’s European geopolitical landscape with the situation after the Congress of Vienna. On the other hand, such concepts can also be seen as an obstacle to the linguistic emancipation of national languages. Dialects are initially only linguistic constructs, which are accorded the dialect status on account of them having certain structural features. Sometimes, however, speakers of different dialects see themselves and their group as something larger, namely, as a linguistic or ethnic community, which is usually based on specific historical, social and cultural events and circumstances. Against this background, Hentschel’s essay is an attempt to construct a non-exclusive concept of linguistic community, i.e., one in which a large linguistic community accepts various smaller ones and in which individuals can belong to more than one without a conflict of loyalty.

PL

Przedstawiony esej dotyczy pojęcia wspólnoty językowej. Pokazuje, że w niektórych dyskusjach politycznych, ale także naukowych, przyjmuje się je bez refleksji i naukowego namysłu. W takim rozumieniu jest wówczas podświadomie lub świadomie utożsamiane z pojęciem wspólnoty narodowej. Przywołane podejście wpisuje się w tradycję Leo Weisgerbera z jego koncepcjami, które dziś wydają się mgliste, takimi jak duch języka i światopogląd języka, które stanowią ideologiczne ramy dla odróżnienia jednych od drugich społeczności językowych i narodowych. W Europie XIX i XX wieku nie należy postrzegać tych koncepcji w zdecydowanie negatywnym świetle, wystarczy choć porównać różnorodność dzisiejszego europejskiego krajobrazu państwowego np. z sytuacją po Kongresie Wiedeńskim. Z drugiej strony, tego typu koncepcje mogą być również postrzegane jako przeszkoda w emancypacji językowej w odniesieniu do języków narodowych. Dialekty są początkowo jedynie konstruktami językowymi, którym przypisuje się dialektalność zgodnie z pewnymi cechami strukturalnymi. Czasami jednak użytkownicy różnych dialektów widzą siebie, swoją grupę jako coś większego, tj. jako wspólnotę językową lub etniczną, której podstawą są zwykle specyficzne wydarzenia o charakterze historycznym, społecznym i kulturowym. Na tym tle esej jest próbą konstruowania niewyłączającej koncepcji wspólnoty językowej, czyli takiej, w której duża wspólnota językowa akceptuje różne mniejsze i w której jednostki mogą należeć do więcej niż jednej, bez konfliktu lojalności.

6

Polityka regionalna jako podstawa rozwoju przemysłu motoryzacyjnego w województwie śląskim

38%

Toboła K.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis

|

2019

|

vol. 24

133-147

EN

The automotive industry in Silesia province is becoming more important. It is influenced by many factors among which one of the most important are political activities of the self‑government authorities in Silesia province together with government administration. For example, the element of political activities was “The regional contract for the Katowice province” and Silesian Region Development Strategy. As the result of this activity, the Katowice Special Economic Zone was established, what was clearly affected and continues to affect the creation of new ones and the expansion of existing plants related to the automotive industry. For example, they are Fiat Auto Poland, Opel, Isuzu, Magneti Marelli. The development of this branch of industry is a great opportunity for a big technological leap and restructuring of the economy for Silesia province and for Poland.

PL

Przemysł motoryzacyjny w województwie śląskim zyskuje na znaczeniu. Wpływ na to ma wiele czynników, spośród których działania polityczne władz samorządowych województwa śląskiego wraz z administracją rządową należą do jednych ważniejszych. Elementem działań politycznych był m.in. „Kontrakt regionalny dla województwa katowickiego” oraz Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego. W wyniku tej aktywności powstała Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, co wyraźnie rzutowało i nadal rzutuje zarówno na powstawanie nowych, jak i rozbudowę już istniejących zakładów związanych z branżą motoryzacyjną. Są to m.in. Fiat Auto Poland, Opel, Isuzu, Magneti Marelli. Rozwój tej gałęzi przemysłu staje się dużą szansą na skok technologiczny oraz restrukturyzację gospodarki dla województwa śląskiego i dla Polski.

Refine search results

1 Kwartalnik Trzeci Sektor

1 Polonica

1 Postscriptum Polonistyczne

1 Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

1 Studia Pastoralne

1 Studia Politicae Universitatis Silesiensis

1 Hentschel G.

1 Jocz M.

1 Klimczak J.

1 Olszar H.

1 Ruda M.

1 Szymańska M.

1 Toboła K.

1 Wanot B.

1 Żołnierczyk B.

1 2023

2 2022