Search results

1

A země se třásla: Reflexe zemětřesení ve Skopji (1963) a Banja Luce (1969)

100%

MUJANOVIĆ M.

Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)

|

2011

|

vol. 97

|

issue 5

427-503

EN

The aim of this work is to capture the key events after the devastating earthquakes in Skopje in 1963 and Banja Luka in 1969. A special emphasis is put on the reaction of the federal authorities, foreign responses and demographic changes in the affected areas. These aspects of the research are part of the broader perspective on the history of Yugoslavia in the 1960s. Both natural disasters also serve as the object of comparison that can prove changes in the attitudes of the Yugoslav administration and the public within a few years.

2

Straty Kulturalne Skopje

88%

Bieniecki Z.

Ochrona Zabytków

|

1964

|

issue 1

67-70

3

Ochrona zabytków w Jugosławii c.d.

75%

Molé V.

Ochrona Zabytków

|

1961

|

issue 3-4

102-113

4

Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of the Capital City: Paris and Skopje

75%

Falski M.

Colloquia Humanistica

|

2012

|

issue 1

EN

Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of the Capital City: Paris and SkopjeThe object of my reflections in this article is the question of creating a vision of historical continuity, and thus making significant the narratives about the past, in the space of the city. I treat the city as a cultural landscape par excellence; it is precisely the city that creates the best opportunities of influencing interpretation by means of creating a specific set of symbolic references and of images awakening the play of interpretation. The city is inhabited by many individuals and varied groups, which forces it into negotiations of signification. The research present herein concerns the capital cities. The capital of a nation state is a specific city, normally defined by its very legal status as capital, recognized and regulated by special edict, it is also a symbolic space of particular weight, a place to demonstrate the power of the state and of the nation, to display and consolidate identity, to present one’s image to outsiders and mould a desired self-image for the benefit of the citizens – members of one’s group. Drawing on the example of Paris and Skopje, two cities whose historical contexts are considerably different, I would like to show the specific ways of drawing conclusions adapted to the urban landscape, because despite the obvious differences, both cities allow for the discernment of a historical period in which the city itself served as an important element of the public realm and as symbolic public property. The increased significance of cities in Europe is connected without a doubt to the process of democratization, thus the capitals of France and Macedonia are good examples of the transformation that converted a privatized (feudal) space or a space interpreted along sacred lines (as land belonging to God) into a public space and public property of citizens, and/or the dominant nation.It appears that the most important agent in the capital landscape is the state. It is the bureaucracy of the state, appearing in the role of executor of the national will, deciding on the shape of the image of the city, reinforcing those values that seem to be desirable from the perspective of the represented group. The lack of that factor leads, as in the case of Skopje, to the preservation of the local past and/or to a haphazardly implemented publicly sponsored construction. In both cases discussed above, the map and the landmarks mirror the most important categories of national narrative. The shape of this narrative depends largely upon the central authorities of the nation.Ciągłość i nieciągłość w przestrzeni miasta stołecznego: Paryż i SkopjePrzedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie tworzenia wizji ciągłości dziejowej, a więc usensowionej narracji o przeszłości, w przestrzeni miasta. Miasto bowiem jawi się jako przestrzeń kulturowa par excellence i ono właśnie stwarza najlepsze możliwości wpływu na interpretację poprzez tworzenie specyficznego układu odniesień symbolicznych i obrazów, pobudzających grę interpretacji. Miasto zamieszkiwane jest przez wiele jednostek i różnorakich grup, co zmusza je do negocjacji znaczeń. Przedmiotem przedstawionych tu badań są stolice. Stolica państwa to bowiem miasto szczególne, co zazwyczaj podkreśla sam status prawny ośrodka stołecznego regulowany przez specjalną ustawę, staje się niezwykle ważną przestrzenią symboliczną, miejscem pokazu państwowej i narodowej siły, eksponowania i utwierdzania tożsamości, prezentowania wizerunku obcym oraz kształtowania pożądanego wizerunku na użytek obywateli – członków swojej grupy. Na przykładzie Paryża i Skopja, miast o odmiennej kontekstowo historii, chciałbym pokazać specyficzne dla przestrzeni miejskiej sposoby indukowania interpretacji, albowiem mimo oczywistych różnic oba miasta pozwalają dostrzec historyczny okres, w którym samo miasto stało się istotnym składnikiem sfery publicznej i publicznej własności symbolicznej. Wzrost znaczenia miast w Europie wiąże się bez wątpienia z procesem demokratyzacji, zaś stolice Francji i Macedonii są dobrym przykładem tej przemiany, która przestrzeń sprywatyzowaną (feudalną) bądź interpretowaną w wymiarze sakralnym (jako ziemia należąca do Boga) przekształciła w przestrzeń publiczną, będącą dobrem wspólnym obywateli i/lub dominującego narodu.Najważniejszym agensem w przestrzeni stołecznej okazuje się państwo. To biurokracja państwowa, występująca w charakterze nosiciela woli narodu, decyduje o kształtowaniu wizerunku miasta, wzmacniając te wartości, które wydają się pożądane z perspektywy reprezentowanej grupy. Brak tego czynnika skutkuje, jak w przypadku Skopje, zachowaniem lokalności i/lub przypadkowością realizowanych inwestycji publicznych. W obu omawianych przypadkach mapa i punkty orientacyjne zdradzają najważniejsze kategorie narracji narodowej, a przecież za jej kształt w znacznym stopniu odpowiada właśnie władza centralna.

5

“Zbor imaat graǵanite”: The First Sociological Study, the Polish Sociological Expert Aid to Macedonia in the Mid-1960s and the Post-Earthquake History of Interethnic Relations in Skopje

71%

Trajanovski N.

Colloquia Humanistica

|

2021

|

issue 10

1-41

PL

Poranek w Skopje 26 lipca 1963 roku był momentem, kiedy miasto zostało dotknie katastrofalnym trzęsieniem ziemi, które przyniosło 1070 ofiar [wśród mieszkańców – JS], i zniszczyło dwie trzecie miasta. Należąca do bloku państw niezaangażowanych Jugosławia natychmiast poprosiła o pomoc dla zrujnowanego miasta, na którą odpowiedziało 80 państw z całego świata, z Organizacji Narodów Zjednoczonych i z innych organizacji międzynarodowych. Tak masowa reakcja [ze strony świata] zainspirowała miejscowe władze do wymyślenia [na nowo] Skopje po trzęsieniu ziemi jako „miasta solidarności” – symbolu współpracy ponad podziałami na bloki [polityczne] i „miasta otwartego” na migrację wewnętrzną [w ramach republiki] i w ramach Federacji [jugosłowiańskiej], wreszcie jako przykład [realizacji] ogólnojugosłowiańskiego państwowotwórczego hasła „braterstwo i jedność”. Jednakże rosnące od lat 80. XX wieku napięcia międzyetniczne, rozpad Jugosławii i konflikt z 2001 roku przyniosły dramatyczny zwrot na płaszczyźnie oficjalnej w kwestii odnowy [miasta] po trzęsieniu ziemi i w stosunku do polityki demograficznej. Ta narracja była szczególnie promowana poprzez praktyki upamiętniania w Macedonii po 2001 roku. Niniejszy artykuł zajmuje się całkiem zapomnianym epizodem z czasów przebudowy Skopje po trzęsieniu ziemi: [przedmiotem analizy będzie] pierwsze większe socjologiczne opracowanie obejmujące okres od grudnia 1964 do kwietnia 1965, które jest częścią polskiej pomocy eksperckiej dla Skopje po trzęsieniu ziemi w ramach przygotowań do tzw. planu generalnego dla miasta, finansowanego przez ONZ. Pomimo, że opublikowane studium zawiera wyjątkowe dane co do ekonomicznego i demograficznego poziomu życia miejscowych gospodarstw domowych i przegląd najważniejszych problemów międzyetnicznych w mieście, nie zyskało koniecznej uwagi ze strony władz, a do rozpadu Jugosławii nie było zauważane tak że w literaturze naukowej. Celem mojego artykułu jest zatem prezentacja głównych wyników badań tego międzynarodowego projektu, rekonstrukcja badań terenowych i pierwszych rezultatów socjologicznych [wywiadów] przy zastosowaniu metody triangulacyjnej [korzystającej z wielu technik badawczych]: analizy materiałów archiwalnych, nieustrukturyzowanych wywiadów z polskimi i macedońskimi badaczami zaangażowanymi w pracę nad projektem, opracowań dotyczących odnowy tkanki miejskiej Skopje. W konkluzji dowodzę, że opracowanie – jego realizacja, wyniki i prognozy – można czytać jako klucz do lepszego zrozumienia stosunków etnicznych i historii Skopje po trzęsieniu ziemi. archiwalnych, nieustrukturyzowanych wywiadów z polskimi i macedońskimi badaczami zaangażowanymi w pracę nad projektem, opracowań dotyczących odnowy tkanki miejskiej Skopje. W konkluzji dowodzę, że opracowanie – jego realizacja, wyniki i prognozy – można czytać jako klucz do lepszego zrozumienia stosunków etnicznych i historii Skopje po trzęsieniu ziemi.

EN

On the early morning of 26 July 1963, a calamitous earthquake struck the Macedonian capital of Skopje, taking the lives of 1,070 people and destroying more than two-thirds of the urban fabric. The politically non-aligned Yugoslav government immediately issued a call for help for the earthquake-torn city, which was picked up by more than eighty states across the globe, as well as the United Nations and other international organizations. The domestic authorities, in turn, sought to reimagine post-disaster Skopje as a “City of Solidarity,” a symbol of the trans-bloc cooperation, and an “Open City” – one open to domestic and intra-federal migrations and the epitome of the trans-Yugoslav state-building slogan of “brotherhood and unity.” However, the mounting interethnic tensions in the 1980s, the Yugoslav dissolution, and the 2001 insurgency dramatically shifted the public optics over the post-earthquake urban reconstruction and demographic politics – a narrative which found a particular stronghold in the memory politics of post-2001 Macedonia.construct their own interpretations of the social change. The present paper discusses one overlooked episode from the post-earthquake reconstruction of Skopje: from December 1964 to April 1965, the first ever large-scale sociological survey was conducted among Skopjans as part of the Polish expert aid and the preparations for the UN-sponsored Skopje Urban Project. Although the published study contained an exclusive portrayal of the economic and demographic features of the local households and revealed some of the major interethnic issues in the city, it never received proper treatment by the authorities and – up to the Yugoslav dissolution – in the scholarship. Thus, in order to present the major outcomes of this cross-national endeavor, I reconstruct the prehistory, the fieldwork and the immediate results of the survey by triangulating a set of archival materials, semi-structured interviews with its Polish and Macedonian conveners, and secondary literature on Skopje’s urban reconstruction. Finally, I argue that the survey – its realization, results and aftermath – can be read as a key to a better understanding of the post-earthquake history of Skopje and the interethnic relations in the city.

Refine search results

2 Colloquia Humanistica

2 Ochrona Zabytków

1 Slovanský přehled: historická revue pro dějiny střední, východní a jihovýchodní Evropy (Slavonic Review: Review for Central, Eastern and Southeastern European history)

1 Bieniecki Z.

1 Falski M.

1 MUJANOVIĆ M.

1 Molé V.

1 Trajanovski N.

1 2021

1 2012

1 2011

1 1964

1 1961

A země se třásla: Reflexe zemětřesení ve Skopji (1963) a Banja Luce (1969)

Straty Kulturalne Skopje

Ochrona zabytków w Jugosławii c.d.

Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of the Capital City: Paris and Skopje

“Zbor imaat graǵanite”: The First Sociological Study, the Polish Sociological Expert Aid to Macedonia in the Mid-1960s and the Post-Earthquake History of Interethnic Relations in Skopje