Search results

1

Historyk czy szpieg? – Zachodni historycy w sowieckich archiwach

100%

Szumski J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2018

|

vol. 63

|

issue 4

141–152

EN

The article focuses on Sheila Fitzpatrick’s experience of the late 1960s in the Soviet Union. It was a time when the “scientific exchanges” between the USSR and western powers began as a part of cultural diplomacy. As a historian from capitalistic country, Fitzpatrick had the unique experience of working on the Soviet period in the Soviet archives. Western scholars were subject to the control of the Soviet authorities, which often accused westerns in ideological diversion and spying. The portrayal of Soviet journal “Novy Mir” depicted the intellectual trends and literary milieu in the USSR. Thus, A Spy in the Archives, is not only record of Fitzpatrick’s personal history, but of Soviet intellectual history as well.

2

Parafia rzymskokatolicka pw. św. Marcina w Nowym Mieście po II wojnie światowej na terenie USSR w świetle źródeł sowieckich

84%

Kapłon M.

Studia Polonijne

|

2023

|

vol. 44

213-229

EN

This article examines the post-war fate of the Roman Catholic parish of St. Martin in Nowe Miasto, which before World War II was located within the boundaries of the Przemyśl diocese and was one of the oldest (founded before 1419). Unfortunately, as a result of the new political situation, it found itself, like a significant part of the Przemyśl diocese, within the borders of the Soviet Union, where the communist authorities waged an aggressive war against religion. The repressions of the atheistic system also reached the Roman Catholic parish in Nowe Miasto. It owes its survival and ability to function in Soviet reality primarily to the stance of the indomitable shepherd – Fr. Jan Szetela, and a group of believers who, despite the oppressive policy of the state towards believers, took responsibility for maintaining one of the last pastoral centers in this area. It is precisely about these struggles and the heroic stance of people that this article tells. It is based primarily on source material from the State Archive of the Lviv Region in Lviv, and this is what makes it original, as in fact these documents have been used to a very small extent (some as copies stored in the parish chancery) to describe the parish in Nowe Miasto during the communist system, or the indomitable stance of its pastor – Fr. Jan Szetela.

PL

Artykuł ukazuje powojenne losy parafii pw. św. Marcina w Nowym Mieście, która przed II wojną światową leżała w granicach diecezji przemyskiej i należała do jednych z najstarszych (powstała przed 1419 r.). Niestety, na skutek nowej sytuacji politycznej znalazła się ona – podobnie jak znaczna część diecezji przemyskiej – w granicach Związku Radzieckiego, w którym władze komunistyczne prowadziły agresywną walkę z religią. Represje ateistycznego systemu dosięgły również rzymskokatolicką parafię w Nowym Mieście. Swoje przetrwanie i możliwość funkcjonowania w sowieckiej rzeczywistości zawdzięcza ona przede wszystkim postawie niezłomnego pasterza – ks. Jana Szeteli oraz grupie wiernych, którzy mimo opresyjnej polityki państwa wobec wierzących wzięli odpowiedzialność za utrzymanie jednej z ostatnich na tym terenie placówki duszpasterskiej. To właśnie o tych zmaganiach i heroicznej postawie ludzi opowiada artykuł. Bazuje on przede wszystkim na materiale źródłowym pochodzącym z Państwowego Archiwum Obwodu Lwowskiego we Lwowie i właśnie to stanowi o jego oryginalności, gdyż w zasadzie dokumenty te w bardzo nikłym stopniu (niektóre jako kopie przechowywane w kancelarii parafialnej) były wykorzystywane przy opisywaniu parafii w Nowym Mieście w okresie systemu komunistycznego bądź niezłomnej postawy jej duszpasterza – ks. Jana Szeteli.

3

Dcera, historička, "špionka" Sheila Fitzpatricková: nad vzpomínkami "jiné" revizionistky

51%

Adamec J.

Soudobé dějiny (Contemporary History)

|

2023

|

vol. 30

|

issue 1

137-166

EN

In the first part of his essay dedicated to the Australian historian Sheila Fitzpatrick, a world-renowned expert in the field of Soviet studies, the author presents the beginnings of her academic career. He makes ample use of her self-reflections from several decades' distance in the form of autobiographical publications, particularly A Spy in the Archives: A Memoir of Cold War Russia (Melbourne, Melbourne University Press 2013), which he supplements and contrasts with other secondary sources. What interests him most about Fitzpatrick's scholarly career is how she became an unorthodox and open-minded representative of the revisionist current in the historiography of Soviet communism, and how her initiatory research experience in Moscow in the late 1960s shaped her. Fitzpatrick was born in 1941 in Melbourne, where she spent her school years and studied history and music at university. Both her father, Brian Charles Fitzpatrick (1905-1965), and her mother, Dorothy Mary Fitzpatrick (née Davis, 1913-2001), were historians and left-wing activists, and the author traces how this family background influenced her and how she positioned herself in relation to it. As a gifted student, thanks to a scholarship, she went on to postgraduate studies at St. Antony's College, Oxford, from where she headed to the Moscow archives in 1966 on a study exchange. She spent three years there, on and off, culminating in a doctoral thesis on the People's Commissariat of Enlightenment (Narodnyi komissariat prosveshcheniia) under the direction of Anatoly Lunacharsky (1875-1933). In the context of the Sovietology of the time, burdened with schematic Cold War thinking, the author emphasizes Fitzpatrick's efforts to understand the Soviet system from the inside, through archival sources. He examines her "survival strategies" in a space defined by the surveillance and pressure of the Soviet authorities and the demands of Western academic institutions and portrays her embeddedness in an intellectual circle of Russian friends in which Lunacharsky's brother-in-law and secretary, Igor Sats (1903-1980), was a key figure. The author also examines the personal and professional dilemmas associated with the spy-mania of the era on both sides of the Iron Curtain, which the ambitious historian had to deal with.

CS

V první části esejisticky laděného textu věnovaného australské historičce Sheile Fitzpatrickové, světově uznávané odbornici v oblasti sovětských studií, autor přibližuje počátky její akademické kariéry. Hojně k tomu využívá její sebereflexi z odstupu několika desetiletí v podobě autobiografických publikací, zvláště knihy A Spy in the Archives: A Memoir of Cold War Russia (Melbourne, Melbourne University Press 2013), které doplňuje a konfrontuje s dalšími sekundárními zdroji. Na její vědecké dráze ho především zajímá, jak se stala neortodoxní a otevřeně smýšlející představitelkou revizionistického proudu v historiografii sovětského komunismu a jak ji formovala iniciační badatelská zkušenost v Moskvě druhé poloviny šedesátých let. Fitzpatricková se narodila v roce 1941 v Melbourne, kde prožila školní léta a vystudovala na univerzitě historii a hudbu. Otec Brian Charles Fitzpatrick (1905–1965) i matka Dorothy Mary Fitzpatricková (rozená Davisová, 1913–2001) byli historici a levicoví aktivisté a autor sleduje, jak ji toto rodinné prostředí ovlivňovalo i jak se vůči němu vymezovala. Jako nadaná studentka díky stipendiu pokračovala v postgraduálním studiu na St. Antony’s College v Oxfordu, odkud v roce 1966 zamířila na výměnný studijní pobyt do moskevských archivů. Zde s přestávkami prožila tři roky a završila jej disertací o Lidovém komisariátu osvěty (Narodnyj komissariat prosveščenija) pod vedením Anatolije Lunačarského (1975–1933). V kontextu dobové sovětologie, zatížené schematickým uvažováním, autor zdůrazňuje úsilí Fitzpatrickové poznat a pochopit sovětský systém zevnitř, prostřednictvím archivních pramenů, zkoumá její „strategie přežívání“ v prostoru vymezeném dozorem a tlakem sovětských úřadů i nároky západních akademických institucí a vykresluje její zakotvení v intelektuálním okruhu ruských přátel, v němž byl pro ni klíčovou osobou Lunačarského švagr a tajemník Igor Sac (1903–1980). Pozornost věnuje také osobním a profesním dilematům ambiciózní historičky spojeným s dobovou špionomanií na obou stranách železné opony.

Refine search results

1 Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

1 Soudobé dějiny (Contemporary History)

1 Studia Polonijne

1 Adamec J.

1 Kapłon M.

1 Szumski J.

2 2023

1 2018

Historyk czy szpieg? – Zachodni historycy w sowieckich archiwach

Parafia rzymskokatolicka pw. św. Marcina w Nowym Mieście po II wojnie światowej na terenie USSR w świetle źródeł sowieckich

Dcera, historička, "špionka" Sheila Fitzpatricková: nad vzpomínkami "jiné" revizionistky