Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Stężyca

Sort By:

Limit search:

Spis ksiąg grodzkich stężyckich z 1792 roku

100%

Jankowski R.

Miscellanea Historico-Archivistica

2022

vol. 29

issue 29

171-194

The purpose of the article is to provide a detailed description of Stężyca court of justice for nobility registers from the years 1564-1792. In the 19th century they were moved to Warsaw, where in 1944 they burned down during the fire at the Central Archive of Historical Records (AGAD). In this aspect, the article is a contribution to expanding the knowledge of AGAD’s archival losses during the Second World War. Despite complete destruction of Stężyca court of justice for nobility registers, intermediate sources have survived, providing an insight into their historical stock. Their inventory, prepared in 1792 and published in an appendix to this article, is of great value for studying the Stężyca court of justice for nobility registers.

Celem artykułu jest szczegółowe opisanie ksiąg grodzkich stężyckich z lat 1564–1792. W XIX stuleciu zostały przeniesione do Warszawy, gdzie później spaliły się w 1944 r. podczas pożaru Archiwum Głównego Akt Dawnych. W tym aspekcie artykuł jest przyczynkiem do poszerzenia wiedzy o stratach archiwalnych AGAD podczas II wojny światowej. Mimo całkowitego zniszczenia ksiąg grodzkich stężyckich, zachowały się źródła pośrednie, umożliwiające wgląd w ich historyczny zasób. Wielką wartość dla poznania ksiąg stężyckich ma ich spis z 1792 r. znajdujący się na końcu niniejszego artykułu.

Szkoły publiczne benedyktynów sieciechowskich w latach 1791-1819

80%

Stępień R.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

2020

vol. 114

321-352

The article presents issues concerning the organization and activity of public schools run by the Benedictines in Seiciechów at the turn of the 18th and 19th century. The time period under study begins with the year of foundation of the sub-faculty school in Stężyca at the initiative of the Sieciechów monastery, and ends with the year of introduction of the suppression law, which led to the dissolution of the Sieciechów abbey. The article pays particular attention to issues related to the organizational status of Sieciechów schools, the curriculum and level of teaching, the teaching staff, the number of students and material resources, including the school library’s collections. The basic source material for the research in this area comprises a set of files of the educational authorities that supervised Sieciechów schools in the period in question, including visitation reports and the reports submitted by Sieciechów school administrators. The preserved archival legacy of the monastery and the official records of the period of residency in and evacuation from the dissolved abbey were of great importance for some of the issues discussed. During more than twenty-five years of the existence of the Sieciechów schools, their administrative affiliation and organizational and programming model underwent certain changes. The activity of schools was significantly influenced by political and territorial changes and educational reforms carried out by state authorities at the turn of the 18th and 19th centuries. Established in 1791, the school in Stężyca was given the status of a sub-faculty school, and its operation was based on the basis of the teaching system of the National Education Commission. After several years, the school was moved to Sieciechów, which led to a dispute with the inhabitants of Stężyca, which continued in the times of the Duchy of Warsaw. At the beginning of the 19th century the school in Sieciechów was arranged on the model of Austrian gymnasiums, and during the period of existence of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland it was qualified to becaome sub-faculty and faculty establishments. The teaching staff of the school were mainly monks from the Sieciechów monastery, but the teachers, especially of linguistic subjects, included also lay people. An important didactic function was performed by the school library, the content of which consisted of textbooks and auxiliary literature.

Artykuł przedstawia problematykę organizacji i działalności szkół publicznych prowadzonych przez benedyktynów sieciechowskich na przełomie XVIII i XIX w. Ramy czasowe artykułu wyznaczają daty założenia z inicjatywy klasztoru sieciechowskiego szkoły w Stężycy, a zamyka rok wprowadzenia ustawy supresyjnej, która doprowadziła do kasaty opactwa sieciechowskiego. W tekście szczególną uwagę zwrócono na kwestie związane ze statusem organizacyjnym szkół sieciechowskich, programem i poziomem prowadzonego w nich nauczania, kadrą pedagogiczną, liczebnością uczniów oraz zapleczem materialnym, w tym zbiorami szkolnej biblioteki. Podstawowym materiałem źródłowym dla badań w tym zakresie były akta władz oświatowych, sprawujących nadzór nad szkołami sieciechowskimi w omawianym okresie, w tym raporty powizytacyjne oraz sprawozdania składane przez przełożonych szkoły. Istotne znaczenie dla części omawianych zagadnień miała zachowana spuścizna archiwalna klasztoru oraz akta urzędowe okupacji i ewakuacji suprymowanego opactwa. W okresie ponad dwudziestu pięciu lat istnienia szkół sieciechowskich zmianom podlegała ich przynależność administracyjna oraz model organizacyjno-programowy. Na działalność tych szkół duży wpływ wywarły przemiany polityczno-ustrojowe oraz reformy oświatowe prowadzone przez władze państwowe. Powołana w 1791 r. szkoła w Stężycy otrzymała status podwydziałowej, a jej funkcjonowanie opierało się na założeniach systemu nauczania Komisji Edukacji Narodowej. Po kilku latach szkoła została przeniesiona do Sieciechowa, co doprowadziło do sporu z mieszkańcami Stężycy, który trwał jeszcze w czasach Księstwa Warszawskiego. Na początku XIX w. szkoła w Sieciechowie została zorganizowana na wzór gimnazjów austriackich, a w okresie istnienia Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego została zakwalifikowana do placówek podwydziałowych i wydziałowych. Kadrę pedagogiczną szkoły w głównej mierze stanowili zakonnicy z klasztoru sieciechowskiego, ale nauczycielami, zwłaszcza przedmiotów językowych, były też osoby świeckie. Ważną funkcję dydaktyczną spełniała biblioteka szkolna, której zawartość tworzyły podręczniki oraz piśmiennictwo pomocnicze.

Refine search results

1 Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Jankowski R.

1 Stępień R.

1 2022

1 2020

Search results

Spis ksiąg grodzkich stężyckich z 1792 roku

Szkoły publiczne benedyktynów sieciechowskich w latach 1791-1819