Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 12

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Stanisław Leszczyński
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„Nowe” doniesienia o pobycie króla Stanisława Leszczyńskiego na Kujawach i w Toruniu na przełomie 1707/1708 roku

100%
Dygdala J.
Rocznik Toruński
|
2015
|
issue 42
7-24
PL
W tomie 20 „Rocznika Toruńskiego” z 1991 r. ukazał się mój artykuł Król Stanisław Leszczyński w Toruniu w styczniu 1708 roku. Zwróciłem w nim uwagę na praktycznie nieznany epizod z dziejów tego monarchy, a także i samego miasta Torunia, podkreślając, że luki w toruńskich źródłach z tego okresu nie pozwalają na pełniejsze przedstawienie tego wydarzenia. Tymczasem podczas niedawnych kwerend archiwalnych napotkałem w zespole Archiwum Radziwiłłów, przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie listy sekretarza króla Stanisława, Samuela Kazimierza Szwykowskiego skierowane do kanclerza wielkiego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła. Szwykowski w latach 1706-1708 stale towarzyszył monarsze, cieszył się jego zaufaniem i praktycznie co tydzień informował Radziwiłła (swego protektora) o codziennym życiu na dworze królewskim. W listach tych znalazło się sporo informacji o pobycie polskiego monarchy w Toruniu i na pobliskich Kujawach w miejscowościach Święte i Koneck. W świetle tych listów okazało się, iż król zjawił się w Toruniu już 5 stycznia po południu, wyjechał natomiast z miasta wieczorem 6 stycznia. Ponownie zjawił się w Toruniu popołudniu 9 I 1708 r. (a nie 11 stycznia) i to właśnie wtedy, a nie podczas poprzedniego pobytu, nocował u podskarbiego wielkiego koronnego Władysława Czarnkowskiego. Król ostatecznie opuścił miasto po obiedzie 10 I 1708 r., udając się w ślad za królem szwedzkim Karolem XII w głąb Rzeczypospolitej.
EN
Volume 20 of „Rocznik Torunski” of 1991 contained my article Król Sta-nisław Leszczyński w Toruniu w styczniu 1708 roku [English: King Stanisław Leszczyński in Torun in January 1708]. In it, I addressed a virtually unknown episode from the history of the monarch and the history of Torun, underlining that the gaps in Torun’s sources from the period did not allow a more tho-rough presentation of the event. In the meantime, during recent archival que-ries in the Archive of the Radziwiłł family, preserved in the Main Archive of Old Files in Warsaw, I came across some letters written by King Stanisław’s secretary – Samuel Kazimierz Szwykowski – to the Grand Chancellor of Li-thuania Karol Stanisław Radziwiłł. In the years 1706 –1708 Szwykowski ac-companied the monarch, won his trust and every week informed Radziwiłł (his protector) about daily life at the royal court. The letters include much informa-tion about the Polish monarch’s stay in Torun and Kuyavia in such places as Święte and Koneck. In the light of the letters it was revealed that the king had appeared in Torun as early as 5 January in the afternoon and left the town on 6 January in the evening. He returned to Torun on 9 January 1708 (not on 11 January) and it was then (not during his previous stay) that he spent the night in the house of the grand crown treasurer Władysław Czarnkowski. Eventual-ly, the king left the town after dinner on 10 January 1708 and followed the Swedish king Charles XII.
DE
In Band 20 des „Rocznik Toruński” von 1991 erschien mein Artikel „Kö-nig Stanisław Leszczyński in Thorn im Januar 1708ˮ. Darin ging es um eine praktisch unbekannte Episode aus der Geschichte dieses Herrschers und eben-so der Stadt Thorn. Ich schrieb damals, dass die Lücken in den Quellen aus Thorn aus dieser Zeit eine vollständigere Darstellung dieses Ereignisses un-möglich machen. Doch kürzlich bin ich bei Archivforschungen im Fundus des Radziwiłł-Archivs im Hauptarchiv Alter Akten (Archiwum Główne Akt Dawnych) in Warschau auf Briefe gestoßen, die der Sekretär von König Sta-nisław, Samuel Kazimierz Szwykowski an den Großkanzler von Litauen, Karol Stanisław Radziwiłł, gerichtet hat. Szwykowski hielt sich in den Jahren 1706 –1708 ständig bei dem Monarchen auf, genoss sein Vertrauen und infor-mierte Radziwiłł (seinen Patron) fast jede Woche über das tägliche Leben am Königshof. In diesen Briefen fand sich eine Menge an Informationen über den Aufenthalt des polnischen Monarchen in Thorn und dem benachbarten Kuja-wien in den Orten Święte und Koneck. Aus diesen Briefen wird klar, dass der König schon am Nachmittag des 5. Januars in Thorn ankam und am Abend des 6. Januar die Stadt verließ. Am Nachmittag des 9. Januar 1708 (und nicht am 11. Januar) kam er erneut nach Thorn, und während dieses Aufenthalts (nicht während des vorhergehenden) übernachtete er beim Krongroßschatz-meister Władysław Czarnkowski. Der König verließ die Stadt schließlich am 10. Januar 1708 nach dem Mittagessen und begab sich ins Landesinnere zum schwedischen König Karl XII.
2
Publication available in full text mode
Content available

Stronnicy Leszczyńskiego na Rusi Czerwonej (1733-1736) [rec. A. Lisek: Obóz stanisławowski w województwie ruskim w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski w latach 1733-1736. Kraków 2014]

71%
Dygdała J.
Wieki Stare i Nowe
|
2016
|
vol. 10
|
issue 15
140-145
PL
Artykuł recenzyjny monografii autorstwa Adama Liska pt. "Obóz stanisławowski w województwie ruskim w okresie bezkrólewia i wojny o tron polski w latach 1733-1736", wydanej w Krakowie w 2014 roku. 
3
Publication available in full text mode
Content available

Daremne starania: klienci Karola Stanisława Radziwiłła i ich zabiegi o ochronę dóbr patrona przed Szwedami i wojskami Leszczyńskiego w latach 1706-1709

63%
Siwoń J.
Wieki Stare i Nowe
|
2023
|
vol. 18
|
issue 23
1-31
EN
The article is devoted to the efforts made by Karol Stanislaw Radziwiłł, the Grand Chancellor of Lithuania, and his clients to protect his estates from the Swedish and Polish armies. There is no doubt that Radziwiłł’s transition from the camp of supporters of Augustus II to the pro-Stanislav party in 1706 was due to his desire to prevent his estates from being destroyed by the Swedish army. He sent his residents to the court of the new monarch to represent his interests. Among their tasks was that of the protection of Radziwiłł’s estates from military quartering, contributions and robberies carried out by both the Swedes and Leszczyński’s Polish supporters. The residents’ interventions, however, were unsuccessful. The Swedish commanders treated the exploitation of wealth as a wartime necessity and did not keep their promise to limit contributions and requisitions. Dependent on the Swedish military power, king Stanislaus was helpless in the face of the destruction wrought by the Swedes. The efforts made by the residents were thus little more than demonstrations of the Radziwiłł’s dedication as Leszczyński’s supporter.
PL
Artykuł poświęcony jest staraniom kanclerza wielkiego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła i jego klientów podjętym w celu ochrony dóbr przed wojskami szwedzkimi i polskimi. Radziwiłł został stronnikiem Leszczyńskiego ze względu na chęć ochrony swoich posiadłości, niszczonych przez Szwedów. Jego rezydenci na dworze króla Stanisława nie odnieśli jednak sukcesów w swoich interwencjach. Polski monarcha był bezsilny wobec działań Szwedów, którzy eksploatację kraju traktowali jako konieczność. Zabiegi klientów mogły jedynie demonstrować poświęcenie Radziwiłła.
4
Publication available in full text mode
Content available

Postulaty polityczne szlachty województwa mazowieckiego na sejmikach poselskich przed konwokacją 1733 roku

63%
Lisek A.
Wieki Stare i Nowe
|
2019
|
vol. 14
|
issue 19
143-161
PL
Artykuł poświęcono sejmikom przedsejmowym w województwie mazowieckim w okresie przedostatniego bezkrólewia w Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę skupiono na przedstawieniu głównych postulatów i hasłeł zawartych w instrukcjach poselskich.
EN
As a result of Augustus II’s sudden death, the Polish‑Lithuanian Commonwealth went through the country’s penultimate interregnum period, which instigated the fight for the Polish throne. What served as this competition’s primary arena were the Mazovian pre‑convocation dietines in the year 1733. Animosity and competition occurred therein between the national camp supporting the candidacy of Stanisław Leszczyński and the backers of Saxon succession. During the said crisis prompted by the interregnum period, the demands of state reform also appeared in dietines, for instance, regarding the enlargement of armed forces. Eventually, 5 of the dietines supported Leszczyński (“the Piast”), 3 did not expressed their stance, and in case of 2 of them it is hard to estimate what was their decision regarding the exclusion of the foreigner. All in all, the nobility supported the andidacy of the Pole during the provincial dietine of Mazovia.
5
Publication available in full text mode
Content available

Siła złudzeń - informacje o szwedzkich „zwycięstwach” w Rosji i o bitwie połtawskiej dochodzące do obozu króla Stanisława (sierpień 1708-wrzesień 1709 roku)

63%
Dygdała J.
Wieki Stare i Nowe
|
2019
|
vol. 14
|
issue 19
119-142
PL
Artykuł ukazuje trudności w przekazywaniu informacji w czasie kampanii rosyjskiej Karola XII w latach 1708-1709 oraz pojawiające się z tego powodu fałszywe informacje o rzekomych sukcesach szwedzkich, w które bezkrytycznie wierzono w otoczeniu króla Stanisława Leszczyńskiego.
EN
Often enough in historical literature the following phenomena have been stressed: misinformation of public opinion, disseminating hearsay, and last but not least, stubborn dismissal of reports inconvenient to their recipients and deluding oneself that another news should bring a completely different state‑of‑affairs. Those characteristic phenomena are clearly visible when one looks into the process of receiving information regarding an unprecedented defeat suffered by the Swedish army of King Charles XII near Poltava in 1709. The supporters of Stanisław Leszczyński, who was allied with the Swedes, along with Swedish officers belonging to his entourage for the lengthy period denied the veracity of the reports and accepted any hearsay regarding Tsar Peter I’s alleged defeat at its face value.
6
Publication available in full text mode
Content available

Mazowieckie sejmiki lipcowe w 1733 roku wobec kandydatury Piasta na tron polski

63%
Lisek A.
Wieki Stare i Nowe
|
2020
|
vol. 15
|
issue 20
61-77
EN
Despite the efforts of Primate Teodor Andrzej Potocki, the July relational dietines in the period of the penultimate interregnum became the battleground of cutthroat rivalry between the parties and factions present, which made the divisions amongst the public opinion conspicuous. As much as a half of relational dietines (for the lands of Wyszogród, Zakroczym, Ciechanów, Łomża, and Nur) decided to postpone the vow-taking until the declaration of confederation was signed. What deserves to be underlined is the fact that upon two of the dietines, for the lands of Łomża and Zakroczym, the noblemen took vows despite their previous support for the Polish candidate during the Convocation Diet. Such a turn of events, though only temporarily, worked in favour of the Saxon camp, since it did not hurt the chances of a Saxon candidate ascending to the Polish throne. The endeavours in question were scuppered nonetheless, for after the popisy (a show of levies’ military force), the noblemen representatives for the lands of Ciechanów and Nur vowed on the declaration of confederation adopted during the Convocation Diet, according to which a foreigner was to be excluded as a potential King of Poland.
PL
W artykule ukazano przebieg sejmików relacyjnych w województwie mazowieckim, które zostały zwołane po zakończonym sejmie konwokacyjnym 1733 roku. Przedstawiono również stosunek sejmikującej szlachty poszczególnych ziem do uchwalonego na tym sejmie aktu konfederacji generalnej wykluczającego cudzoziemca od tronu polskiego.
7
Publication available in full text mode
Content available

Nowe źródło do badań pierwszego „panowania” Stanisława Leszczyńskiego

54%
Zwierzykowski M.
Wieki Stare i Nowe
|
2019
|
vol. 14
|
issue 19
285-294
PL
Recenzja edycji obszernej korespondencji S.K. Szwykowskiego i J.M. Karpia do księcia kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego K.S. Radziwiłła opracowanej przez Jerzego Dygdałę,  jednego z najwybitniejszych historyków dziejów dawnej Rzeczypospolitej w XVIII wieku.
8
Content available remote

Kancelaria królewska Stanisława Leszczyńskiego z lat 1705-1710. Zarys problemu

54%
Ciechanowski H.
Archiwa – Kancelarie – Zbiory
|
2016
|
issue 7(9)
145-162
PL
Artykuł stanowi zarys problemu organizacji kancelarii koronnej działającej w czasie panowania Stanisława Leszczyńskiego. W pierwszej części artykułu autor maluje obraz władcy oraz czasów, w jakich przyszło mu panować. Następnie przedstawia organizację kancelarii: jej powstanie, rytm pracy i personel. W ostatniej części omawia natomiast, nieistniejącą obecnie, Metrykę Koronną spisywaną podczas panowania Leszczyńskiego oraz przyczyny jej zniszczenia. Artykuł stanowi próbę zmierzenia się z zagadnieniem kancelarii Stanisława I.
EN
The article is an outline of the problem of organization of the Crown chancery in the years of the reign of Stanislaus Leszczyński. In the first part of the article, the author presents the picture of the king and the times of his reign. Next, he depicts the organization of the chancery: its beginnings, work rhythm and staff. In the last part of the article, the author describes the Crown Metrica written during the reign of Leszczyński, currently not existing, and reasons of its destruction. The article is an attempt to describe the chancery of Stanislaus I.
9
Publication available in full text mode
Content available

Kilka uwag o postawie stronników Stanisława Leszczyńskiego w województwie lubelskim na sejmach i sejmikach okresu bezkrólewia i wojny o tron polski 1733-1734

51%
Lisek A.
Wieki Stare i Nowe
|
2021
|
vol. 16
|
issue 21
106-123
EN
During the interregnum period during the sessions of the Lublin Sejm, both the pre-convocation and relational ones, the Lublin nobility, including this voivodship’s officials, firmly supported the candidacy of Stanisław Leszczyński. This was also reflected in the election sejm, where a total of 395 deputies voted for him. After the entry of Russian and Saxony troops into the Republic, the Lublin nobility relatively quickly, because on December 18, 1733, established in his defense a “particular” confederation. Felicjan Gałęzowski, a Lublin sub-judge, was elected as its marshal. The Lublin nobility also took part in the general Dzikowska confederation, established on 5 November 1734, setting out a military unit of a total of 280 horses.
PL
W artykule przedstawiono aktywność na sejmach i sejmikach szlachty województwa lubelskiego opowiadającej się po stronie Stanisława Leszczyńskiego. Badany okres obejmuje czas przedostatniego bezkrólewia oraz wojny o tron polski. Przeanalizowano proces zawiązania się w województwie lubelskim partykularnej konfederacji w obronie króla Stanisława Leszczyńskiego w grudniu 1733 roku oraz udział przedstawicieli szlachty lubelskiej w zjeździe dzikowskim.
10
Publication available in full text mode
Content available

Szlachta województwa lubelskiego w schyłkowym okresie wojny o tron polski w latach 1735–1736

51%
Lisek A.
Wieki Stare i Nowe
|
2022
|
vol. 17
|
issue 22
1-22
EN
As a result of the military failures of Dzikowianie and the growing economic crisis of 1735 caused by the destruction and numerous war contributions, the nobility of the Lublin Voivodeship, who had so far supported Stanisław Leszczyński, gradually began to move to the Sas side. In January 1735, some of the nobility of Lublin officially recognized August III as their king. Despite the success of pre-parliamentary sejmiks, including the Lublin ones, in 1735, the king did not reconcile with the opposition. The pacification Sejm of 1735 was broken. In fact, the country was to be fully pacified only in 1736 due to the second pacification parliament. However, deputies from the lubelskie voivodeship were not present at this Sejm, as the pre-parliamentary sejmik of Lublin was broken during the election of the marshal.
PL
W wyniku niepowodzeń militarnych konfederatów dzikowskich i narastającego w roku 1735 kryzysu gospodarczego spowodowanego zniszczeniami i licznymi kontrybucjami wojennymi szlachta województwa lubelskiego, wspierająca dotąd Stanisława Leszczyńskiego, stopniowo zaczęła przechodzić do obozu saskiego. W styczniu 1735 roku część szlachty lubelskiej oficjalnie uznała Augusta III za króla. Mimo że odbyły się sejmiki przedsejmowe, w tym lubelski w 1735 roku, nie doszło do pojednania króla z opozycją. Sejm pacyfikacyjny w 1735 roku został zerwany. Do pełnej pacyfikacji kraju miało dojść dopiero w 1736 roku za sprawą drugiego sejmu pacyfikacyjnego. Zabrakło na nim jednak posłów z województwa lubelskiego, gdyż sejmik przedsejmowy lubelski został zerwany podczas wyboru marszałka.
11
Publication available in full text mode
Content available

Nieznane okoliczności złożenia szczątków króla Stanisława Leszczyńskiego w Petersburgu w 1857 r. w świetle relacji Bernarda i Rogera Łubieńskich na tle losów bpa Konstantego Ireneusza Łubieńskiego

51%
Dąbrosz-Drewnowska P.
Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL
|
2021
|
vol. 18
41-71
EN
The context of placing the coffin with the remains of King Stanisław Leszczyński in the Church of St. Catherine in Petersburg in 1857 is carried in the article. The remains finally returned to Poland and they rest in Wawel (Kraków, Poland). The history of peregrination of the remains from France to Russia and in the end to Poland is commonly known as well as their arrival to Petersburg and their burial next to King Stanisław August Poniatowski and other dignitaries responsible for their rescue. The role of the Łubieński Family and particularly the one of the bishop of Sejny Konstanty Ireneusz Łubieński in the recapture of the remains is highlighted in the article. The life of the priest traced there is based on the souvenirs of his family and his fellow priests. Thanks to their testimony it becomes clear why the burial of the remains was feasible.
PL
Artykuł przedstawia okoliczności złożenia w kościele św. Katarzyny w Petersburgu w 1857 r. trumienki ze szczątkami króla Stanisława Leszczyńskiego. Szczątki te w 1922 r. ostatecznie zostały przywiezione do Polski i złożone na Wawelu. Mimo że w historiografii zajmowano się problemem „peregrynacji” szczątków królewskich z Francji do Rosji i ich ostatecznym przywiezieniem do Polski, nieznane pozostawały okoliczności pochówku trumienki w Petersburgu, gdzie spoczęła obok trumny ostatniego polskiego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nieznane były ponadto osoby, które się do tego przyczyniły. Artykuł pokazuje rolę, jaką odegrała w tych wydarzeniach rodzina Łubieńskich, a zwłaszcza ks. Konstanty Ireneusz Łubieński, późniejszy biskup sejneński. Przedstawione losy duchownego na podstawie wspomnień rodziny i zaprzyjaźnionych duchownych pozwalają zrozumieć, dlaczego pochowanie trumienki w Petersburgu było w ogóle możliwe.
12
Publication available in full text mode
Content available

Atak na Pałac Saski w dniach 29–30 września 1733 roku

45%
Tomaszewski M.
Historia Slavorum Occidentis
|
2023
|
issue 1(36)
22-52
EN
The article deals with events in Warsaw in the late summer of 1733. On the basis of diplomats’ accounts, the diplomatic and military situation in the capital of the Polish- -Lithuanian state just before the outbreak of the War of the Polish Succession in 1733–1735 has been reconstructed.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.