Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Sub-Tatra region

Sort By:

Limit search:

Klimatyczne uwarunkowania rozwoju osadnictwa na prawie wołoskim w Karpatach Zachodnich na przełomie XV i XVI wieku na przykładzie Podtatrza

100%

Kłapyta P.

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

2021

vol. 28

issue 1

133-148

Historical documents concerning many localities existing from the 14th century in the Polish and Slovak Podtatrze (Sub-Tatra) region testify the settlement crisis at the end of the 15th century, consisting in disappearance of a large number of agricultural settlements under German law and renewing them at the beginning of the 16th century under the Vlach law by the new settlers of Russniak-Vlach origin. The analysis of the record of environmental changes during this period, recorded in a number of sediment sites of lakes and peat bogs in the Tatra Mountains area, indicates that the crisis of agricultural settlement at the end of the 15th century may have been caused by long-term climate changes during the Little Ice Age. The climate crisis of the turn of the 15th / 16th century was conditioned by cooling (Spörer's solar minimum), which was overlapped with a clear regional phase of climate dampness and extreme hydrometeorological events, well reflected in the sedimentological record in the Tatra Mountains. The demographic crisis resulted in the depopulation of a large part of the eastern Podtatrze and resulted in the need to change the economic strategy in the mountainous Carpathian areas from agriculture to pastoral/agricultural activity based on innovative regulations of the Vlach law. The new communities managed to adapt to the unfavorable environmental conditions, and the villages under the Vlach law functioned in this area in the following centuries without any problems based on the pastoral and agricultural economy, despite the still unfavorable climatic conditions of the Little Ice Age.

Źródła historyczne wielu miejscowości istniejących od XIV wieku na obszarze polskiego i słowackiego Podtatrza zaświadczają o zastanawiającym i do tej pory mało wytłumaczonym procesie kryzysu osadniczego pod koniec XV w. Polegał on na opuszczaniu znacznej liczby osad rolniczych prawa niemieckiego i ich ponownym odnawianiu na początku XVI wieku na prawie wołoskim przez nowych osadników Rusnaków-Wołochów. Analiza zapisu zmian środowiskowych w tym okresie zarejestrowana w szeregu stanowisk osadów jezior i torfowisk z obszaru Tatr wskazuje, że kryzys osadnictwa rolniczego pod koniec XV mógł być spowodowany długofalowymi zmianami klimatycznymi podczas Małej Epoki Lodowej. Kryzys klimatyczny przełomu XV/XVI wieku uwarunkowany był ochłodzeniem (minimum słoneczne Spörera; AD 1460–1550), na które nałożyła się wyraźna regionalna faza zwilgotnienia klimatu i ekstremalnych zdarzeń hydrometeorologicznych, dobrze odzwierciedlonych w zapisie sedymentologicznym w Tatrach. Kryzys demograficzny spowodował depopulację znacznej części wschodniego Podtatrza oraz pociągnął za sobą potrzebę zmiany strategii gospodarowania w obszarach górskich Karpat z rolniczej na pastersko-rolniczą opartą o innowacyjne regulacje prawa wołoskiego. Nowe społeczności zdołały zaadaptować się do niekorzystnych warunków środowiskowych, a wsie prawa wołoskiego funkcjonowały na tym terenie w kolejnych wiekach bez przeszkód w oparciu gospodarkę pastersko-rolniczą mimo ciągle niesprzyjających warunków klimatyczny Małej Epoki Lodowej.

Inspektorat 2 SB WUSW w Nowym Sączu (1985–1988)

80%

Kasprzycki M.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

2022

issue 20

251-294

The article discusses more than two and a half years of the activities of Inspectorate No. 2 of the Provincial Office of the Interior of the Security Service in Nowy Sącz, which existed in the structure of the Provincial Office of the Interior from 1 April 1986 to the end of 1988. The article consists of five parts and an annex. It attempts to answer the question of the purpose of setting up an agency of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior in Nowy Sącz in a situation where the “threat” of opposition activity in the province – compared to other centres – was relatively low. It discusses the basic activities of this unit, introduces its personnel, lists the operational cases conducted along with their brief descriptions, and addresses the problem of personal sources of information used in operational work. Based on the surviving documentation of potential recruits, the most important operational needs of this unit were identified. The annex contains basic information on the service record of Security Service officers working in Inspectorate No. 2 of the Security Service.

W artykule omówiono ponaddwuipółletnią działalność Inspektoratu 2 SB WUSW w Nowym Sączu, który w strukturze WojewódzkiegoUrzędu Spraw Wewnętrznych był obecny od 1 kwietnia 1986 r. do końca roku 1988. Artykuł składa się z pięciu części oraz aneksu. Podjęto w nim próbę odpowiedzi na pytanie o cel utworzenia w Nowym Sączu ekspozytury Biura Studiów SB MSW w sytuacji, w której „zagrożenie” działalnością opozycyjną w województwie – na tle innych ośrodków – było stosunkowo niewielkie. Omówiono podstawową działalność tej jednostki, przedstawiono jej kadrę, wymieniono prowadzone sprawy operacyjne z krótką ich charakterystyką, a także poruszono problem wykorzystywanych w pracy operacyjnej osobowych źródeł informacji. Na podstawie zachowanej dokumentacji kandydatów do werbunku wskazano najważniejsze potrzeby operacyjne tej jednostki. W aneksie zamieszczono podstawowe informacje z przebiegu służby funkcjonariuszy SB pracujących w Inspektoracie 2 SB.

Refine search results

1 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

1 Balcanica Posnaniensia Acta et studia

1 Kasprzycki M.

1 Kłapyta P.

1 2022

1 2021

Search results

Klimatyczne uwarunkowania rozwoju osadnictwa na prawie wołoskim w Karpatach Zachodnich na przełomie XV i XVI wieku na przykładzie Podtatrza

Inspektorat 2 SB WUSW w Nowym Sączu (1985–1988)