Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Szczyrzyc
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Pierwszy inwentarz ksiąg klasztoru Cystersów w Szczyrzycu sporządzony za rządów profesa pelplińskiego a następnie opata w Szczyrzycu Floriana Andrzeja Gotartowskiego (1753-1766)

100%
Marszalska J. M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2008
|
vol. 90
91-97
DE
Am 4. Mai 1753 wählte das Szczyrzycer Kapitel auf seiner vom Generalvikar der Polnischen Provinz und Abt von Pelplin Hieronim Turno geleiteten Sitzung den Pelpliner Profess Florian Andrzej Gotartowski, Wappen Leliwa, zum neuen Abt von Szczyrzyc. Nach dem Vorbild seiner Vorgänger im Amt des Abtes von Szczyrzyc erwies er sich als würdiger Fortführer der noch unter dem Abt Franciszek de Hirtenberg Pastoriusz begonnenen Renovierungs- und Bauarbeiten. Ein Ausdruck seiner Sorge für die Klosterbibliothek war, dass Abt Gotartowski die Anweisung erteilte, die Bücherbestände zu notieren. Schade, dass bis in unsere Zeit nur ein Fragment des damals erstellten „Cathalogus librorum Monasterii Ciricensis iuxta alphabetum authorum mense Augusto Anno Domini 1755” erhalten geblieben ist. Es muss hervorgehoben werden, dass die erhaltenen zwei Blätter des in der Amtszeit von Abt Gotartowski erstellten Bücherverzeichnisses im Rahmen des Buchstabens „A” die Werke hervorragender Theologen und Philosophen enthalten, die die Gestaltung des christlichen Bewusstseins der vergangenen Jahrhunderte unauslöschlich geprägt haben.
2
Publication available in full text mode
Content available

Manuscript Codices in the Library Collection of the Cistercian Abbey in Szczyrzyc

82%
Marszalska J.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2015
|
vol. 5
|
issue 1
PL
The collection of manuscripts at the Cistercian library in Szczyrzyc amounts to 100 volumes, including four medieval codices dated between 1460-1494; 12 manuscript books dated to the 17th century; 57 dated to the 18th century, and 27 manuscripts dated to the 19th century. Most of them are textbooks, copies of theological, philosophical and legal treatises, works on rhetoric, liturgy, world history, mathematics and herbal medicine, as well as books of homilies for special occasions and feasts. The collection of manuscripts at the monastery in Szczyrzyc is mostly a functional one – it was used by the monks to study and broaden their philosophical, theological, legal and liturgical knowledge. Several codices contain the texts of homilies delivered at various churches on feast days and solemnities, written down by the monks of Szczyrzyc. The surviving codices are bound in simple covers made of damaged folios taken out from liturgical codices, including antiphonaries and graduals. Considering the small number of surviving books, it is difficult to discuss the interests or influences of particular authors and their works on the intellectual level of the religious community of Szczyrzyc.
3
Publication available in full text mode
Content available

Darowizny, legaty testamentowe i inne sposoby nabywania ksiąg do biblioteki cystersów w Szczyrzycu w okresie staropolskim

82%
Marszalska J. M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2015
|
vol. 103
179-197
EN
Legacies from the donors of the monastery, testamentary depositions and gifts were the main form of supply of books to the library of Szczyrzyc, both in the early days of the monastery as well as over several hundred years of its existence and operation. It was a quite common phenomenon for the vast majority of monastic libraries in the past centuries. In the light of the preserved archival material, and above all the books from the library of Szczyrzyc, it can be concluded that it was one of the most important sources of enlargement of the monastic library. This statement applies to the entire period of the functioning of this library, but especially to the beginning of its formation when the collections mainly included manuscripts and liturgical codes.On the basis of the information about provenance, it is possible to identify three groups of donors to the library of Szczyrzyc: monks (abbots and priors) from Szczyrzyc, secular clergy, representatives of other religious orders and lay people. Among the donated books are primarily theological and liturgical works as well as the collections of sermons necessary for the effective pastoral care of the parish.
4
Publication available in full text mode
Content available

Inwentarze ksiąg biblioteki opactwa cystersów w Szczyrzycu do końca XIX wieku

81%
Marszalska J. M.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2015
|
vol. 22
184-193
EN
The first historically confirmed records of the library of Szczyrzyc monastery are from the time of abbot Joahim I Cieniawski (1592-1607). Among the 40 titles of books recorded during the visitation in 1597 was: six antiphonals, eight missals, five psalters, four graduals, two copies of the Bible, homiliarz, kolektarz, the life of St. Stanislaus bishop and martyr, the St. Benedict’s rule and also Liber Definitorum, which is the book of the resolution of the General Chapters of the Cistercian. The first catalogue of books was made in 1755 and was entitled Cathalogus librorum Monasterij Ciricensis iuxta alphabetum authorum mense Augusto Anno Domini 1755. Conscriptus. It is a pity that only two initials cards including a list of books within the letter “A” were preserved until modern times. Three nineteenth century inventories provide full knowledge about this collection of books taking into account the title of a book, the author’s name, the description of a book (place and year of publication) and format of a book. The person who wrote the book made their thematic segregation. Undoubtedly the number of books, titles and in particular the authors demonstrate the need and the importance which the Szczyrzyc monastery given to the books which reading had to help the monk in his pilgrimage to God.
5
Publication available in full text mode
Content available

Cysterskie szkoły w Szczyrzycu od 1780 roku do lat trzydziestych XX wieku

80%
Marszalska J. M.
Biuletyn Historii Wychowania
|
2013
|
issue 30
7-23
EN
The goal of this article is to present a school operating as part of the Cistercian abbey in Szczyrzyc. In the 18th century, some Cistercian abbeys assumed the responsibility of establishing and managing elementary schools. It was also the case in Poland provided that the legislation of the respective empire (Russia, Prussia or Austria) allowed for such arrangements. The abbey in Szczyrzyc was in charge of the school facilities and competent teachers. While some of them were the local monks, a respective state authority supervised adherence to the curriculum. The first existing source of information about the school at the Cistercian abbey in Szczyrzyc comes from 1780. Despite numerous obstacles related to the political situation in the partitioned Poland, the abbey educated the local children continuously albeit more or less successfully until the middle of the 20th century, involving the monks in the education process.
PL
The goal of this article is to present a school operating as part of the Cistercian abbey in Szczyrzyc. In the 18th century, some Cistercian abbeys assumed the responsibility of establishing and managing elementary schools. It was also the case in Poland provided that the legislation of the respective empire (Russia, Prussia or Austria) allowed for such arrangements. The abbey in Szczyrzyc was in charge of the school facilities and competent teachers. While some of them were the local monks, a respective state authority supervised adherence to the curriculum. The first existing source of information about the school at the Cistercian abbey in Szczyrzyc comes from 1780. Despite numerous obstacles related to the political situation in the partitioned Poland, the abbey educated the local children continuously albeit more or less successfully until the middle of the 20th century, involving the monks in the education process. Keywords: education, cistercians, Szczyrzyc, religious school
6
Publication available in full text mode
Content available

Grenzstreiten der Zisterzienser von Zyrich (Szczyrzyc) mit kleinpolnischen Klöstern verschiedener Ordensobservanz (Chorherren vom Heiligen Geist, Dominikaner, Unbeschuhte Karmeliten) vom 15. bis zum Ende des 18. Jhs.

58%
Marszalska J. M.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2021
|
vol. 28
|
issue 2
95-112
FR
The preserved archival sources, old chronicles, and documents of the Cistercian monastery in Szczyrzyc reveal, apart from many aspects of religious and economic activity, also the issues of disputes. The invasions on the monastery property, destruction of property (arson of farm buildings or collections) were not only carried out by dissatisfied and demanding neighbours, whose property bordered on the Szczyrzyc Cistercians' property, but also by orders of various observances. As evidenced by surviving documents, any way of defending their own properties or their borders was acceptable to the disputing clerics, which many a time was a violation of the ethical, fraternal attitude. The right to property granted by the founder was sacred and inviolable there. This cannot be said in the context of the moral attitude of the monks themselves, who defended their property in a ruthless manner, often using force (Br. Baltazar of St. Agnes, a Discalced Carmelite), lies or concealment of facts (Abbot Mikołaj Romiszowski), as well as a morbid overzealous guardianship of the property rights of their monastery (Mateusz Regiomontanus, a provost of the Krakow clergy), not to mention notorious violations of judicial decisions in almost every pending case. This was true of all the convents in question. Dislike between convents of different observances on the material level also translated into difficult relations between their subjects, who inflicted harm on each other. These were not edifying examples of a sometimes-difficult neighbourhood in past centuries, where cunning and often physical violence in asserting one's right to property was the order of the day.
EN
Zachowane źródła archiwalne, stare kroniki i dokumenty klasztoru cystersów w Szczyrzycu, ujawniają oprócz wielu aspektów działalności religijno-gospodarczej również kwestie sporów. Najazdy na dobra klasztorne, niszczenie mienia (podpalenia zabudowań folwarcznych czy zbiorów) były dokonywane nie tylko za sprawą niezadowolonych i roszczeniowych sąsiadów, których dobra graniczyły z dobrami cystersów szczyrzyckich, ale też za sprawą zakonów różnych obserwancji. Jak poświadczają zachowane dokumenty, każdy sposób na obronę własnych dóbr czy ich granic był dla konwentów toczących spory do przyjęcia, co wielokrotnie było naruszeniem etycznej, braterskiej postawy. Prawo własności z nadania fundatora było tutaj święte i nietykalne. Nie można już tego powiedzieć w kontekście postawy moralnej samych zakonników broniących swych dóbr w sposób bezwzględny, często przy użyciu siły (br. Baltazar od św. Agnieszki, karmelita bosy) czy posługując się kłamstwem, bądź zatajeniem faktów (opat Mikołaj Romiszowski) a także chorobliwą nadgorliwością strzegąc prawa własności swego klasztoru (prepozyt duchaków krakowskich Mateusz Regiomontanus) nie wspominając notorycznego łamania wydawanych postanowień sędziowskich niemal w każdym toczącym się procesie. Dotyczy to wszystkich omawianych konwentów. Niechęć między konwentami zakonnymi na płaszczyźnie materialnej różnych obserwancji przekładała się również na trudne relacje między ich poddanymi, którzy wyrządzali sobie wzajemnie krzywdy. Nie były to budujące przykłady wzajemnego, nieraz trudnego sąsiedztwa w ciągu minionych wieków, gdzie przebiegłość a często również fizyczna przemoc w dochodzeniu swojego prawa własności była na porządku dziennym.
7
Publication available in full text mode
Content available

Polski przekład "Ars et praxis musica" Zygmunta Lauksmina z 1798 roku i problemy nauczania śpiewu chorałowego na ziemiach polskich w XVII i XVIII wieku

58%
Grabiec D.
Muzyka
|
2021
|
vol. 66
|
issue 1
81-104
EN
The handwritten copy of a hitherto unknown Polish-language plainchant handbook held in the Cistercian Fathers’ Library in Szczyrzyc (shelf mark S.II.8/2), produced in 1798 in Limanowa and entitled Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie [The teaching and practice of music for the use of pupils of Jesuit colleges, translated in Vilnius with the permission of superiors] has been identified by the author of this article as a translation of the Jesuit Zygmunt Lauksmin’s handbook Ars et praxis musica. The latter was first published in 1667 in Vilnius, and later reissued twice (1669, 1693). Its reception has not been studied thus far. Of the three editions, only several copies have come down to us. The discovery of a Polish translation made during the last years of the eighteenth century, more than a hundred years after the print’s last edition, sheds new light on the history of the handbook and its impact, which extended beyond Jesuit circles and the Baroque era, and also on aspects of plainchant teaching during the early nineteenth century. Lauksmin’s treatise was addressed to pupils and students as an aid to mastering the practice of plainchant. The author included no theoretical commentary and limited himself to the absolute basics, as well as practical methodological guidelines. The Polish translation was prepared in a different historical reality and is one of the relatively few surviving examples of how Polish musical terminology took shape and evolved during the eighteenth century. Indirectly, it also represents the state of musical education at the time and shows that, due to the lack of contemporary handbooks, teachers turned to educational aids from the previous era, adapting them for their current local needs.
PL
W bibliotece oo. Cystersów w Szczyrzycu, pod sygnaturą S.II.8/2, przechowywany jest rękopiśmienny egzemplarz nieznanego dotąd, polskojęzycznego podręcznika do nauki śpiewu chorałowego, sporządzony w 1798 r. w Limanowej i zatytułowany Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie. Tekst ten zidentyfikowany został przez autorkę artykułu jako przekład traktatu Ars et praxis musica jezuity Zygmunta Lauksmina, wydanego w Wilnie w 1667 r. i dwukrotnie wznawianego w 1669 oraz 1693 roku. Recepcja wileńskiego podręcznika nie była do tej pory badana, a z trzech wydań zachowało się do dziś zaledwie kilka egzemplarzy. Odkrycie polskiego tłumaczenia sporządzonego w ostatnich latach XVIII w., a więc po ponad stu latach od ukazania się ostatniego wydania druku, w nowym świetle przedstawia zarówno dzieje wileńskiego podręcznika i jego oddziaływania, wykraczającego poza środowisko jezuickie i epokę baroku, jak również problemy nauczania śpiewu chorałowego u progu XIX wieku. Traktat Lauksmina był przeznaczony dla uczniów i studentów i miał być pomocą w praktycznym opanowaniu umiejętności śpiewu chorałowego, dlatego nie zawierał rozważań teoretycznych i ograniczał się jedynie do najbardziej podstawowych wiadomości oraz praktycznych wskazówek metodycznych. Tłumaczenie traktatu na język polski sporządzone w odmiennych już realiach historycznych, jest jednym ze stosunkowo niewielu zachowanych przykładów kształtowania się i ewoluowania polskiej terminologii muzycznej w XVIII wieku. Jest ono pośrednio także świadectwem ówczesnego stanu szkolnictwa muzycznego i braku nowoczesnych podręczników, który skłaniał do korzystania z materiałów dydaktycznych publikowanych jeszcze w poprzedniej epoce i przystosowywania ich do bieżących potrzeb lokalnych.  
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.