Search results

1

Postfigurationen der Shoah im gegenwärtigen Flüchtlingsdiskurs anhand von Jenny Erpenbecks Roman Gehen, ging, gegangen (2015)

100%

Rutka A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

47-60

EN

Postfigurationen der Shoah im gegenwärtigen Flüchtlingsdiskurs anhand von Jenny Erpenbecks Roman Gehen, ging, gegangen (2015)Jenny Erpenbecks Flüchtlingsroman erschließt durch die prozesshafte Konstruktion des Protagonisten und seine engagierte Begegnung mit den Flüchtlingen im gegenwärtigen Deutschland die grundlegende Komplementarität des Shoah-Narrativs und des aktuellen Asyl- und Flüchtlingsdiskurses in Europa. Die vom pensionierten Professor für Altphilologie internalisierte Anklage des Verfalls der Menschenrechte verleitet ihn dazu, in den Referenzen zur Shoah und zum Kolonialismus ‚Zuflucht‘ zu suchen. Das Paradoxe dieser Transfiguration besteht darin, dass die Unsagbarkeit des Judenmordes im Roman dazu genutzt wird, die gesellschaftliche Gegenwart zu beleuchten und die Pervertierung der europäischen Gesetzgebung, welche auf die Shoah als Initialzündung der modernen Menschenrechte gründet, anzuklagen.

PL

Postfiguracje Szoah we współczesnym dyskursie uchodźczym w powieści Jenny Erpenbeck Gehen, ging, gegangen (2015)Powieść Jenny Erpenbeck Gehen, ging, gegangen, która poświęcona jest współczesnej migracji, ukazuje poprzez zmieniającą się konstrukcję głównego bohatera oraz jego zaangażowanie w pomoc uchodźcom komplementarną relację między narracją o Szoah a aktualnym dyskursem migracyjnym w Europie. Emerytowany profesor klasyki poszukuje w obliczu nieprzestrzegania praw człowieka wobec współczesnych uchodźców narracyjnego ratunku w metonimicznych odniesieniach do kolonializmu i Szoah. Paradoksem zastosowania transfiguracji Zagłady jest w tym kontekście fakt, że niewyrażalność doświadczenia Szoah służy literackiej krytyce i obnażeniu degeneracji europejskiego prawodawstwa, u którego podstaw leży zasadzająca się na pamięci Holocaustu światowa Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r.

2

„Orte, die die Erinnerung verloren haben“: Die Landschaften des Postgedächtnisses in die Pfefferfälscher. Geschichte einer Familie von Monika Sznajderman

80%

Pastuszka A.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

115-129

EN

Monika Sznajderman reconstructs the experiences of her Jewish family from her father’s side in her commemorative prose. From the postmemory perspective of the future generations, she deals with the traumatic effects of past experiences, pre-war life and extermination during the war. This article analyses the way of experiencing the landscape, and its literary depiction, after the Holocaust, stressing the transgenerational transmission of experiences and the double perception of places. The landscapes of post-memory are contaminated by a dominant feeling of emptiness, the absence of their former residents and the memories (or silence) of the survivors. The specific places of family history visited by the author are suspended between the past and the present. The simultaneous presence and lack of any traces of former Jewish life marks them with an aura of incredibleness. In this article, the role of the family’s photographs that survived the Holocaust is also highlighted, testifying to the existence and everyday life of their Jewish ancestors and showing the “places that have lost their memory”.

PL

„Miejsca, które straciły pamięć”: Krajobrazy postpamięci w Fałszerzach pieprzu. Historii rodzinnej Moniki SznajdermanMonika Sznajderman rekonstruuje w swojej prozie wspomnieniowej losy żydowskiej rodziny ze strony ojca, mierząc się z perspektywy postpamięci z traumatycznym doświadczaniem przeszłości – życia przed wojną i zagłady wojennej – przez kolejne pokolenia. Artykuł analizuje sposób postrzegania i literackiego przedstawiania krajobrazu po Zagładzie, podkreślając transgeneracyjny przekaz doświadczeń i podwójne postrzeganie miejsc. Krajobrazy postpamięci są dla spadkobierców traumy skażone przez dominujące odczucie pustki, nieobecności ich byłych mieszkańców i wspomnienia (bądź milczenie) ocalonych. Odwiedzone przez autorkę konkretne miejsca jej historii rodzinnej są zawieszone pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Równoczesna obecność i brak śladów niegdysiejszego żydowskiego życia naznacza je aurą niesamowitości. W artykule podkreślona zostaje również rola ocalonych z Zagłady rodzinnych fotografii, poświadczających istnienie i normalne życie żydowskich przodków i pokazujących „miejsca, które straciły pamięć”. „Orte, die die Erinnerung verloren haben“: Die Landschaften des Postgedächtnisses in die Pfefferfälscher. Geschichte einer Familie von Monika SznajdermanMonika Sznajderman rekonstruiert in ihrer Erinnerungsprosa das Schicksal der jüdischen Familie väterlicherseits, indem sie sich aus der Perspektive des Postgedächtnisses mit der traumatischen Erfahrung der Vergangenheit – des Vorkriegslebens und der Vernichtung – auseinandersetzt. Im Artikel werden die Betrachtungsweise und die literarische Darstellung der Landschaft nach der Shoah untersucht, wobei die transgenerationelle Überlieferung und die Doppelwahrnehmung der Orte betont werden. Die Landschaften des Postgedächtnisses sind für die Erben des Traumas durch das vorherrschende Gefühl der Leere, der Abwesenheit ihrer ehemaligen Bewohner und die Erinnerungen (oder das Schweigen) der Überlebenden kontaminiert. Die von der Autorin besuchten konkreten Orte ihrer Familiengeschichte befinden sich in der Schwebe zwischen Vergangenheit und Gegenwart. Das gleichzeitige Vorhandensein und Fehlen der Spuren des einstigen jüdischen Lebens verleiht ihnen eine unheimliche Aura. Im Artikel wird ebenfalls die Rolle der geretteten Familienfotos hervorgehoben, die die Existenz und das normale Leben der jüdischen Ahnen bestätigen und “Orte, die die Erinnerung verloren haben“ zeigen.

3

„Der Doktor bleibt!“: Janusz Korczak als literarische Figur

80%

von Glasenapp G.

Roczniki Humanistyczne

|

2020

|

vol. 68

|

issue 5

93-113

EN

This paper analyses the literary representation of Janusz Korczak in children’s literature of the past 40 years. The characteristics of children’s literature as a truly multimedia means of remembrance play a role when both words and pictures commemorate the Shoah. The many stories about Janusz Korczak can also point us towards the transnational character of children’s literature. Through translation, these stories become part of multiple (national) literatures, so that we can actually speak of a world literature that is not only part of a national or bi-national memory, but of a global, cultural one.

PL

„Doktor (po)zostaje!”: Janusz Korczak jako postać literackaArtykuł bada, jak reprezentowana jest postać literacka Janusza Korczaka w europejskiej literaturze dla dzieci i młodzieży na przestrzeni ostatnich czterdziestu lat. Równocześnie wskazuje na plurimedialność literatury dla dzieci i młodzieży jako medium pamięci, w którym przywołuje się Szoah zarówno na poziomie tekstu, jak i obrazu. W artykule w sposób szczególny podkreślony został transnarodowy charakter tej literatury, manifestujący się także w licznych tłumaczeniach opowieści o Januszu Korczaku. Poprzez tłumaczenia teksty te stają się częścią wielu literatur – można tu zastosować termin „literatury światowej” – wpisujących się nie tylko w narodową czy binarodową, ale także globalną pamięć kulturową. „Der Doktor bleibt!“: Janusz Korczak als literarische FigurDer Beitrag untersucht die literarische Repräsentation von Janusz Korczak in der europäischen Kinder- und Jugendliteratur der vergangenen vierzig Jahre. Dabei wird zugleich auf die Besonderheiten von Kinder- und Jugendliteratur als ein genuin plurimediales Erinnerungsmedium eingegangen, in dem sowohl auf Text- und auf Bildebene an die Shoah erinnert wird. In besonderer Weise perspektiviert wird außerdem der transnationale Charakter von Kinder- und Jugendliteratur, der sich auch in den zahlreichen Erzählungen über Janusz Korczak manifestiert. Durch den Akt von wechselseitigen Übersetzungen werden die Texte zu einem Bestandteil mehrerer Literaturen, so dass hier durchaus von Weltliteratur in dem Sinne gesprochen werden kann, dass sie sich nicht nur in ein nationales oder bi-nationales, sondern in ein globales kulturelles Gedächtnis einschreiben.

4

Two Schools of Thought on the Holocaust: Snyder v Bauman

71%

Chmielewska K.

Studia Litteraria et Historica

|

2022

|

issue 11

PL

Tekst opisuje dwa sposoby interpretacji Zagłady, które sygnowane są nazwiskami Zygmunta Baumana i Timothy’ego Snydera. Bauman symbolizuje podejście kulturalistyczne i społeczne, poszukujące społecznych warunków produkcji inności, nowoczesnych i biurokratycznych rysów Szoah. Snyder przeciwnie, oddala argument antysemityzmu i nowoczesnego państwa jako ważnych czynników Zagłady. Autorka wskazuje na współczesne kontynuacje obu linii interpretacyjnych w Polsce.

EN

The article describes two approaches to the Holocaust, identified with the names of Zygmunt Bauman and Timothy Snyder. In this dyad, Bauman stands for the culturalist, sociological approach focused on identifying the social conditions in which otherness is produced and tracing the significance of modernity and bureaucracy for the Shoah. In contrast, Snyder dismisses the notion that anti-Semitism and modern statehood played a crucial part in the Holocaust. The study also identifies contemporary adherents of the two interpretations in Poland.

5

Brama jako archiwum. Działania archiwistyczne Ośrodka „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie

57%

Próchniak P.

Kultura i Społeczeństwo

|

2019

|

vol. 63

|

issue 1

113-123

EN

This article concerns the archival enterprise at the Grodzka Gate-NN Theater Center in Lublin [Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN”; http://teatrnn.pl] and those aspects of its operation that are connected with the artistic processing of the idea of an archive as a “memory ark.” The author discusses key elements of the archive’s form and function in connection with the Center’s social and educational activities, showing their relation to questions of cultural memory, memory as responsibility, the social dimension of memory, and ethical and artistic aspects of remembering (especially the remembrance and non-remembrance of victims of the Shoah).The article also reviews those works of the Center in which the form and function of the archive are translated into various realizations of “memory theater” (including “behind-the-scenes theater” inspired by the form of the archive, mysteries of memory, the expanded digital archive and its network infrastructure oriented on “memory work”, etc.)

Refine search results

3 Roczniki Humanistyczne

1 Kultura i Społeczeństwo

1 Studia Litteraria et Historica

1 Chmielewska K.

1 Pastuszka A.

1 Próchniak P.

1 Rutka A.

1 von Glasenapp G.

1 2022

3 2020

1 2019

Postfigurationen der Shoah im gegenwärtigen Flüchtlingsdiskurs anhand von Jenny Erpenbecks Roman Gehen, ging, gegangen (2015)

„Orte, die die Erinnerung verloren haben“: Die Landschaften des Postgedächtnisses in die Pfefferfälscher. Geschichte einer Familie von Monika Sznajderman

„Der Doktor bleibt!“: Janusz Korczak als literarische Figur

Two Schools of Thought on the Holocaust: Snyder v Bauman

Brama jako archiwum. Działania archiwistyczne Ośrodka „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie