Search results

1

A microparadigm and a scientifi c microcommunity – Kuhn revisited

100%

Kołtun A.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2015

|

vol. 51

|

issue 1(203)

59-72

EN

Nearly half a century ago Thomas Kuhn’s ‘The Structure of Scientifi c Revolutions’ marked a major turn in understanding the nature, organization and change in science. Ever since, the concept of a scientifi c community has been undergoing some profound transformations which virtually resulted in its abandonment in the studies of science. In this paper I put forward a concept of a scientifi c microcommunity, accompanied and concurrently created by an adequate microparadigm. The approach presented here stems from the very roots of Kuhn’s conception, yet aims to avoid some of its most serious shortcomings. The ‘micro’ prefi x does not refl ect only upon a size of a community, nor solely on level of analysis. It acknowledges of all the regular scientifi c activities and transformations that occur within paradigms, but do not necessarily lead to total revolutions or fundamental incommensurability. In consequence, it admits a vision of science as both theory- and problem-driven, shaped by communities which are closely bound to certain micro-models of the world, but at the same time remain context-dependent and open to changes.

PL

Prawie pół wieku temu praca Thomasa Kuhna pt. „Struktura rewolucji naukowych” wyznaczyła zasadniczy zwrot w rozumieniu charakteru, funkcjonowania i rozwoju nauki. Od tego momentu pojęcie wspólnoty naukowej ulegało wielu przeobrażeniom, które spowodowały, że właściwie zniknęło ono z obszaru studiów nad nauką. W artykule przedstawiam koncepcję mikrowspólnot naukowych oraz towarzyszących im mikroparadygmatów. U podstaw prezentowanego podejścia leżą najważniejsze założenia koncepcji wypracowanej przez Kuhna. Niemniej ma ono również na celu uniknięcie niektórych z jego najpoważniejszych niedociągnięć. Przerostek „mikro” nie odzwierciedla tutaj jedynie wielkości wspólnoty naukowej, ani nie odnosi się tylko do poziomu analizy. Pozwala on natomiast rozpoznać zarówno „normalne” praktyki naukowe, jak i rozmaite przemiany zachodzące w ramach paradygmatów; przemiany, które nie muszą prowadzić do rewolucji czy zasadniczej niewspółmierności. W rezultacie, prezentowane tu stanowisko umożliwia spojrzenie na naukę jako rozwijającą się zarówno poprzez teorie, jak i rozwiązywanie praktycznych problemów, oraz ukształtowaną przez wspólnoty, które są ściśle powiązane z określonymi mikro-modelami świata, a jednocześnie pozostają zależne od swojego otoczenia i otwarte na zmiany.

2

Paradygmat jako podstawa normalnego uprawiania nauki: nauki społeczne a przyrodoznawstwo. Ujęcie Thomasa Samuela Kuhna

80%

Jankowski K.

In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

|

2017

|

vol. 11

193-231

PL

Artykuł stawia sobie za cel pokazanie, jak T.S. Kuhn widział zasadniczą różnicę między naukami społecznymi (głównie socjologią) a matematycznym przyrodoznawstwem (głównie fizyką, astronomią i chemią) oraz jak do tego zagadnienia odnosili się przedstawiciele nauk społecznych. Dwie pierwsze części przedstawiają Kuhnowskie rozumienie paradygmatu oraz normalnego uprawiania nauki. W części trzeciej jego spostrzeżenia dotyczące natury teorii społecznych zestawione są z tym, co na ten temat myślą przedstawiciele nauk społecznych. Przeważnie socjologowie zgodni są co do tego, że pluralizm teorii ogólnych świadczy o kryzysie w ich dyscyplinie. Zgadzają się zatem z tym, co na ten temat sądził Kuhn. W ich środowisku pojawiają się również opinie odmienne. Świadczą one o tym, że, podobnie jak w naukach przyrodniczych, wśród samych uczonych nie ma zgody co do tego, który z modeli uprawiania nauki − pluralistyczny czy monoteoretyczny − jest modelem bardziej pożądanym.

EN

Article aims to present how Kuhn behold the fundamental difference between the social sciences (especially sociology) and mathematical natural science (mainly physics, astronomy and chemistry) as well as to the issue they treated representatives of the social sciences. The first two parts represent the Kuhn’s understanding of paradigm and practicing normal science. In the third part of Kuhn’s insights about the nature of social theory compare with what think about this social scientists. Mostly sociologists are unanimous about the fact that pluralism theory of general testifies to the crisis in their discipline. Therefore they agree with what he thought about this Kuhn. In the environment, there are also different opinions. They show that, as in the natural sciences among themselves scholars there is no consensus as to which model of doing science – or pluralistic monottheoretical – is a model more desirable.

3

Metafory w nauce

80%

Czarnocka M., Mazurek M.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2012

|

vol. 48

|

issue 1 (191)

5-26

EN

We analyze critically the most important contemporary conceptions of metaphors in science, i.e., those proposed by Max Black, Rom Harré, Thomas S. Kuhn, and Donald Davidson. We also present an alternative view on the metaphor essence. This view states that a metaphor is the conclusion of deductive reasoning; its premises are a description of the secondary object of the metaphor and the thesis on similarity between the secondary and primary objects. The metaphorical character is created by referring in the metaphor exposition to the whole reasoning and to its usual elliptic character.

Refine search results

2 Zagadnienia Naukoznawstwa

1 In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką

1 Czarnocka M.

1 Jankowski K.

1 Kołtun A.

1 Mazurek M.

1 2017

1 2015

1 2012

A microparadigm and a scientifi c microcommunity – Kuhn revisited

Paradygmat jako podstawa normalnego uprawiania nauki: nauki społeczne a przyrodoznawstwo. Ujęcie Thomasa Samuela Kuhna

Metafory w nauce