Search results

1

THE METAPHOR OF SWOBODA IN THE TREATIES OF THE EUROPEAN UNION

100%

LIZISOWA M. T.

Comparative Legilinguistics

|

2012

|

vol. 10

67-87

PL

Tematem artykułu jest lingwistyczna analiza tekstów Traktatu o Unii Europejskiej z 1992 roku oraz Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej z 2010 roku, aby wykazać, że sensy pojęć prawnych i ekonomicznych są komunikowane w tych aktach ustawodawczych zwrotami potocznymi, które w znacznej mierze odtwarzają sposób praktycznego myślenia człowieka. Autorka twierdzi, że w regułach prawnych zawierających postanowienia o stabilności rynku finansowego metafora swobody (ang. freedom) pozwala rozumieć abstrakcyjną dziedzinę tworzenia i funkcjonowania gospodarki europejskiej w schematach wyobrażeniowych „obejmowania i wnoszenia”, typowych dla rzeczy materialnych. Swoboda przedsiębiorczości jest konceptualizowana jako osoba, która obejmuje (tj. ‘otacza rękami), prawo, zniesienie dyskryminacji, działalność gospodarczą oraz wnosi (tj. ‘umieszcza wraz sobą w czymś’), korzystny wkład w rozwój produkcji i handlu. W metaforę swobody [freedom] wpisują się metafory rynku wspólnoty europejskiej w schematach wyobrażeniowych „przepływu [ruchu]”, „obrotu”, „pojemnika” i „sojuszu”. W polskim przekładzie Traktatów dobra ekonomiczne są jak płyn [liquid] chroniony ze względu na oczekiwany zysk, a przemieszczanie pieniędzy, towarów, usług oraz ludzi wytwarzających te dobra to przepływ [flow] dóbr. Natomiast w angielskim tekście Traktatów inflow (dosł. ‘napływ’) dotyczy tylko ludzi, podczas kiedy przemieszczanie się pieniędzy, towarów i usług określono jako movement [ruch]. Alternatywnym modelem metaforycznym jest w obu językach obrót, ang. circulation. Te metafory są sprzężone z metaforą rynku jako pojemnika (matket as a container), w którym to pojemniku swoboda (ang. freedom) umieszcza przepływ [ruch] [movement/flow]i obrót [circulation] towarów, usług, kapitału i osób. W Traktatach unijnych współpracę ekonomiczną obrazuje się jako sojusz wojenny [military alliance] w relacji do walki o rynek [struggle for the market] w dyskursie gospodarczym. Model metaforyczny przedstawia upersonifikowaną swobodę (ang. freedom), której są podporządkowane metafory ontologiczne i strukturalne komunikujące reguły funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej. Podsumowując, autorka wnioskuje, że w polskim przekładzie Traktatów rozdziela się pojęcia swobody i wolności, bowiem słowo wolność zostało użyte w znaczeniu dosłownym w preambule Traktatów, a więc w obrębie aksjologicznej zasady prawa, natomiast w przepisach tych aktów ustawodawczych słowo swoboda w użyciu metaforycznym charakteryzuje aspekt przedsiębiorczości jako zasadę-normę, której w przepisach prawnych tych aktów ustawodawczych są podporządkowane inne normy. W angielskiej wersji nie ma tak wyraźnej polaryzacji znaczeń.

EN

The subject of this article is a linguistic analysis of the texts of the EU Treaty of 1992, as well as of the Treaty on the Functioning of the EU of 2010, with an aim to demonstrate that in these legislative acts the meanings of legal and economic terms are communicated through the means of everyday expressions, which in great measure retrace the practical way of human thinking. The author claims that in legal principles regarding the decisions about the stability of the financial market, the metaphor of swoboda (Eng. freedom) enables to understand the abstract sphere of the creating and functioning of the European economy in the image schemas of “obejmowanie i wnoszenie”, typical for material objects. The freedom of establishment is conceptualized as a person, who obejmuje (‘otacza rękami’; Eng.: ‘takes into their arms’) prawo (Eng.: law), zniesienie dyskryminacji (Eng.: abolition of any discrimination), działalność gospodarczą (Eng.: establishment), as well as wnosi (‘umieszcza wraz z sobą w czymś’; Eng.: brings [in], ‘places somewhere together with itself’) korzystny wkład w rozwój produkcji i handlu (Eng.: valuable contribution to the development of production and trade). In the metaphor of swoboda are inscribed the metaphors of the EU market in the image schemas of “przepływ [ruch]” (Eng.: ‘flow’, ‘movement’), “obrót” (Eng.: ‘circulation’) and “sojusz” (Eng.: ‘alliance”). In the Polish translation of the Treaties, economic goods are treated as if they were a liquid [płyn], protected due to their expected profit; and the transfer of money, services and people producing these goods is described as przepływ [flow] of the goods. In the English text of the Treaties inflow refers only to persons, while the transfer of money, goods and services is referred to as movement [ruch]. An alternative metaphorical pattern in both the Polish and English languages is created by obrót [circulation]. These metaphors are linked to the metaphor of the market as a container, in which swoboda [freedom] locates the movement [flow] and the circulation of goods, services, money and persons. In the EU Treatises, the economic cooperation is depicted as a military alliance [sojusz wojenny] in relation to the struggle for the market [walka o rynek], in the economic discourse. The metaphorical patterning depicts the personified swoboda [freedom], sub-dependent to which are the ontological and orienteering metaphors communicating the principles of the functioning of the internal EU market. Summing up, the author concludes that in the Polish translation of the EU Treaties the notions of swoboda and wolność are separated, because the word wolność is used in its literal meaning in the Preamble to the Treatises, so within the axiological principle of law, whereas in the regulations of these legislative acts, the word swoboda, used metaphorically, characterises the aspect of establishment as a principle-norm to which, in the legal regulations of these legislative acts, all the other norms are sub-dependent. In the English version such a strong polarisation of meanings does not occur.

2

Zabezpieczenie emerytalne pracowników migrujących. Rola koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

89%

Fuchs M.

Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka

|

2018

|

issue 1/2018 TOM II

67-73

PL

Autor omawia przepisy dotyczące praw do ubezpieczenia z tytułu ryzyka starości pracowników migrujących wynikających ze stosowania unijnych przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Koordynacyjne prawo Unii Europejskiej wyprowadzone jest z zasadniczych cech narodowych systemów zabezpieczenia emerytalnego. Na przykładzie czterech spraw rozstrzyganych przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej Europejski Trybunał Sprawiedliwości) artykuł dowodzi, jak istotny wpływ na prawo koordynacyjne w znaczeniu dogmatycznym ma ten organ.

EN

The author discusses the provisions for insurance rights with the risk of an aging migrant workers that results from the application of EU provisions on the coordination of social security systems. Coordinating EU law is derived from the essential features of individual national pension insurance systems. On the example of four cases handled by the European Union’s Court of Justice (formerly the European Court of Justice), the article proves how this body has a significant impact on coordination law in a dogmatic sense.

3

Nierównowaga finansów publicznych w wybranych państwach Europy Środkowo-Wschodniej

89%

Szymańska A., Katedra Funkcjonowania Gospodarki U. Ł.

Gospodarka w Praktyce i Teorii

|

2015

|

vol. 4(41)

EN

The aim of this article is to assess the public finance imbalance in selected CEE countries. The study examines public debt and deficit in six European Union Member States: Bulgaria, Croatia, the Czech Republic, Poland, Romania, and Hungary. The study revealed the growing imbalance in public finance in these countries, resulting mainly from the increased public debt. Moreover, the examined countries have problems with the implementation of supranational fiscal rule for budget balance, which resulted in the imposition of the Excessive Deficit Procedures.

PL

Przedmiotem podjętych analiz jest ocena nierównowagi finansów publicznych w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. W opracowaniu zbadano kształtowanie się długu publicznego oraz deficytu w sześciu państwach Unii Europejskiej: Bułgarii, Chorwacji, Czechach, Polsce, Rumunii oraz na Węgrzech. Przeprowadzone analizy wykazały, że w państwach tych narasta nierównowaga, wynikająca m.in. ze wzrostu zadłużenia publicznego. Ponadto poddane ocenie państwa wykazują problemy z realizacją reguły przewidzianej dla deficytu, co wpłynęło na nakładanie na nie procedur nadmiernego deficytu.

4

Dyskryminacja nauczycieli religii. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 stycznia 2022 roku (C-282/19)

62%

Parol A.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2023

|

vol. 26

411-425

EN

This commentary analyzes the preliminary ruling of the Court of Justice of the European Union in the case C-282/19, YT and Others v. MIUR and Ufficio Scolastico Regionale per la Campania, issued 13 January 2022. The referring court made a request for a preliminary ruling, questioning the compliance of Italian law with EU law. The infringement of EU law was allegedly due to the abuse of successive fixed-term employment contracts and lack of effective measures to prevent discrimination of Italian Catholic religion teachers on the grounds of religion. When interpreting the law, the Court of Justice confirmed that the national norms excluding Catholic religion teachers in public education establishments from the scope of the provisions intended to penalise abuse of successive fixed-term contracts – where there is no other effective measure in the domestic legal system – constitute a breach of EU law. The Court also stated that the obligation to hold missio canonica cannot constitute an objective reason precluding the prohibition of employment discrimination. The commented judgment is one of many cases concerning the abuse of workers’ rights in the Italian public sector, in which the Court basically continues the previous line of jurisprudence. A novelty in the commented case is the interpretation of the prohibition of discrimination based on religion in employment and occupation. Contrary to the interpretation made by the national court, the Court of Justice did not confirm direct discrimination based on religion, which is prohibited under Directive 2000/78 and Article 21 of the Charter of Fundamental Rights. The extremely balanced and restrained position of the Court seems to result from the desire to maintain the broadest possible neutrality in the area closely related to the status of churches and other religious communities, which remains within the exclusive competence of member states, as established by Article 17 of the Treaty on the Functioning of European Union.

PL

Glosa poddaje analizie orzeczenie prejudycjalne Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej zapadłe w sprawie C-282/19, YT i in. przeciwko MIUR i Ufficio Scolastico Regionale per la Campania, z dnia 13 stycznia 2022 r. Włoski sąd krajowy wystąpił z odesłaniem prejudycjalnym, kwestionując zgodność prawa krajowego z prawem UE. Naruszenie prawa UE miało wynikać z nadużywania kolejnych umów o pracę na czas określony i braku skutecznych środków przeciwdziałania dyskryminacji włoskich katechetów ze względu na religię. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dokonując wykładni prawa, potwierdził, iż normy krajowe wykluczające nauczycieli religii katolickiej w szkołach publicznych z zakresu stosowania przepisów mających na celu wyciągnięcie konsekwencji z nadużywania kolejnych umów na czas określony – gdy w wewnętrznym porządku prawnym nie istnieje żaden inny skuteczny środek pozwalający na osiągnięcie tego celu – stanowią naruszenie prawa UE. Stwierdził także, że obowiązek posiadania misji kanonicznej nie stanowi przesłanki znoszącej zakaz dyskryminacji pracowniczej. Glosowane orzeczenie stanowi jedną z wielu spraw dotyczących nadużyć praw pracowniczych we włoskim sektorze publicznym, w którym to obszarze TSUE zasadniczo kontynuuje dotychczasową linię orzeczniczą. Novum w komentowanej sprawie stanowi wykładnia zakazu dyskryminacji ze względu na religię w dostępie do zatrudnienia i pracy. Wbrew wykładni dokonanej przez sąd krajowy, TSUE nie potwierdził istnienia bezpośredniej dyskryminacji ze względu na religię, która jest zakazana na mocy dyrektywy 2000/78 i art. 21 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Wydaje się, że wyjątkowo wyważone i wstrzemięźliwe stanowisko TSUE wynika z chęci zachowania możliwie szerokiej neutralności w obszarze ściśle związanym z pozycją prawną kościołów i innych wspólnot religijnych, której kształtowanie pozostaje w wyłącznej kompetencji państw członkowskich, zgodnie z art. 17 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Refine search results

1 Comparative Legilinguistics

1 Gospodarka w Praktyce i Teorii

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Ubezpieczenia Społeczne. Teoria i praktyka

1 Fuchs M.

1 Katedra Funkcjonowania Gospodarki U. Ł.

1 LIZISOWA M. T.

1 Parol A.

1 Szymańska A.

1 2023

1 2018

1 2015

1 2012

THE METAPHOR OF SWOBODA IN THE TREATIES OF THE EUROPEAN UNION

Zabezpieczenie emerytalne pracowników migrujących. Rola koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego

Nierównowaga finansów publicznych w wybranych państwach Europy Środkowo-Wschodniej

Dyskryminacja nauczycieli religii. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 13 stycznia 2022 roku (C-282/19)