Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Ungarn
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Pojedynek Béli I z księciem „Pomorza” – prawda historyczna czy fikcja literacka? Analiza narratologiczno-komparatystyczna rozdziału 79 Chronicon pictum oraz relacji Gesta Hungarorum

100%
Stachowicz M.
Średniowiecze Polskie i Powszechne
|
2023
|
vol. 15
23-54
DE
Der Artikel ist eine narratologische Analyse des 79. Kapitels von Chronicon pictum und des 52. Kapitels von Gesta Hungarorum, welche dem Duell zwischen dem ungarischen Herzog Béla und dem pommerschen Herrscher gewidmet sind. Der Autor spricht sich für ein symbolisches Verständnis der im Artikel behandelten Szene aus. Damit stellt er sowohl die Historizität des Duells als auch des Krieges gegen Pommern selbst in Frage. Er verwirft die Ansicht, dass es sich bei der Darstellung von Mieszko um einen konkreten Herrscher Polens handelt, und interpretiert diese als Archetyp der gesamten Dynastie der Piasten. Anschließend erfolgt eine vergleichende Analyse des Zweikampfes, indem der Text von Chronicon pictum anderen erzählenden Quellen aus der Epoche gegenübergestellt wird. Ferner wird im Artikel auf die Parallelen zwischen dem Inhalt des betreffenden Kapitels und literarischen Mitteln hingewiesen, die aus Werken der Gattung der Chansons de geste bekannt sind, wie z. B. Geschichte von der edlen und schönen Melusina. Der Autor kommt zum Schluss, dass sich die Szene in das literarische Motiv des vertriebenen Herzogs einfügt, der in der Verbannung das fremde Reich rettet, indem er die heidnischen Angreifer besiegt. Der Herzog bestätigt durch diese Tat, dass er der Macht, die er schließlich erlangt, würdig ist.
EN
The paper is a narratological analysis of the 79th chapter of the Hungarian Chronicon pictum and the 52nd Chapter of Gesta Hungarorum, which describe a duel between the Hungarian prince Béla and the Pomeranian prince. The author opts for a symbolic interpretation of both the aforementioned chapters. He casts doubt on the historicity of the duel. He suggests that the figure of Mieszko, mentioned in the chronicles, was not an actual, historical ruler of Poland. According to the author’s interpretation, Mieszko was only an embodiment of the Piast dynasty and all rulers of Poland. Next, the author compares the duel scene with the duel scenes in contemporary narrative sources. He concludes that this scene fits into the literary motif of an exiled prince who, being in exile in a foreign kingdom, saves it by defeating the army of a pagan invader. He stated that this scene fits into the literary motif of an exiled prince who, being in exile in a foreign kingdom, saves it by defeating the army of a pagan invader.
PL
Artykuł jest analizą narratologiczną rozdziału 79 Chronicon pictum oraz rozdziału 52 Gesta Hungarorum, poświęconych scenie pojedynku pomiędzy węgierskim księciem Bélą a pomorskim władcą. Autor opowiedział się za symbolicznym rozumieniem omawianej w artykule sceny. Tym samym podał w wątpliwość historyczność pojedynku, jak i samej wojny z Pomorzanami. Odrzucił pogląd, że postać Mieszka przedstawia konkretnego władcę Polski, a zinterpretował ją jako archetyp całej dynastii Piastów. Następnie przeprowadził analizę porównawczą omawianej sceny pojedynku, zestawiając tekst Chronicon pictum z innymi źródłami narracyjnymi z epoki. W swoim artykule zwrócił uwagę na podobieństwo tego rozdziału do rozwiązań literackich znanych z utworów z gatunku chansons de geste, m.in. Historii o pięknej a szlachetnej Meluzynie. Stwierdził, że owa scena wpisuje się w motyw literacki księcia-wygnańca, który będąc na uchodźstwie w obcym królestwie, ratuje je, pokonując armię poganina-najeźdźcy. Książę potwierdza tym czynem, że jest godny władzy, którą ostatecznie obejmuje.
2
Publication available in full text mode
Content available

Potęga świętości

100%
Stefaniak P. M.
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
|
2019
|
vol. 39
|
issue 1
131-150
EN
St. Margaret of the Arpad Dynasty, when she was three and a half, the royal couple sent her to Veszprem, to the Dominican nunnery, where she stayed, learnt and grew up to sacredness until the age of 10. Later she was moved to a new cloister built by her father, King Béla IV, on an Island on the Danube near Buda. There, at the age of 12 she made religious vows and lived for 16 years as a nun. She led a very intense life of prayer: she enjoyed the gift of contemplation and mystical states. As a nun she cared for the sick in the cloister infirmary and ministered in the infirmary. Although she permanently remained in an enclosed order, she was interested in state affairs and politics. Everything she did in her life may be considered a step towards becoming a saint. Her sanctity was quickly recognized, which enabled her to freely fulfil her vocation with all the power of her extraordinary personality and strong character. Saint Margaret of Hungary remains an example of a strong position for a woman in a medieval society.
PL
Św. Małgorzata z dynastii Arpadów, mając 3,5 lat, została przez parę królewską przekazana do Veszprém, do tamtejszego klasztoru mniszek dominikańskich, gdzie przebywała do 10 roku życia, pobierając naukę, wychowując się i wzrastając do świętości. Następnie znalazła się w wybudowanym przez jej ojca, króla Bélę IV klasztorze na Wyspie na Dunaju koło Budy. Tam mając 12 lat, złożyła śluby zakonne i jako mniszka przeżyłajeszcze 16 lat. Prowadziła niezwykle intensywne życie modlitewne: mając dar kontemplacji, dostępowała stanów mistycznych. Jako zakonnica zajmowała się chorymi w klasztornej infirmerii oraz posługiwała w infirmerii. Choć stale przebywała w ścisłej klasztornej klauzurze, interesowała się sprawami państwowymi i angażowała się w politykę. Wszystko, co w swym życiu uczyniła, można uznać za krok do uzyskania świętości. Szybko też powszechnie uznano jej świętość i dzięki temu mogła swobodnie realizować swe życiowe powołanie z całą mocą jej niezwykłej osobowości i silnego charakteru. Małgorzata pozostaje przykładem silnej pozycji kobiety w społeczeństwie średniowiecznym.
3
Publication available in full text mode
Content available

Máté Tóth, A könyvtárak társadalmi szerepei empirikus kutatási adatok tükrében, Szentendre, Hamvas Béla Pest Megyei Könyvtár 2022, ss. 193 ISBN 978-963-7521-91-1

100%
Szabó D.
Folia Toruniensia
|
2023
|
vol. 23
139-145
EN
The article is a discussion of the Hungarian book by Máté Tóth, a researcher and librarian in Hungary: ”Social Roles of Libraries in the Light of empirical research data” (Szentendre, Hamvas Béla Pest Megyei Könyvtár, 2022), in which he draws attention to the social roles of libraries. The author substantiates the raison of this role with his empirical research. The book is a broad overview of one of the most exciting and much-discussed matters of today's Hungarian culture, the world and role of reading, books, the press, electronic media, mobile phones, the Internet, and comprehensively Hungarian reading culture. The author attempts to prove the legitimacy and social role of libraries based on the statistics, library sociology measurements and empirical research of recent decades.
PL
Artykuł jest omówieniem węgierskiej książki Máté Tótha, badacza i bibliotekarza na Węgrzech: „Społeczne role bibliotek w świetle empirycznych danych badawczych” (Szentendre, Hamvas Béla Pest Megyei Könyvtár, 2022), w której zwraca on uwagę na społeczną rolę bibliotek. Autor uzasadnia rację tej roli swoimi badaniami empirycznymi. Książka jest szerokim przeglądem jednej z najbardziej ekscytujących i szeroko dyskutowanych kwestii współczesnej kultury węgierskiej, świat i rola czytelnictwa, książek, prasy, mediów elektronicznych, telefonów komórkowych, Internetu i wszechstronnie węgierskiej kultury czytelniczej. Autor podejmuje próbę udowodnienia zasadności i społecznej roli bibliotek w oparciu o statystyki, pomiary socjologii bibliotecznej i badania empiryczne ostatnich dziesięcioleci.
DE
Der Artikel diskutiert das ungarische Buch „Soziale Rollen der Bibliotheken im Licht empirischer Daten“ von Máté Tóth, einem Forscher und Bibliothekar in Ungarn (Szentendre, Hamvas Béla Pest County Library, 2022), in dem er auf die soziale Rolle von Bibliotheken aufmerksam macht. Der Autor begründet die Berechtigung dieser Rolle durch seine empirische Forschung. Das Buch bietet einen breiten Überblick über eines der aufregendsten und am weitesten diskutierten Themen in der zeitgenössischen ungarischen Kultur – die Welt der Bücher, Zeitungen, elektronischen Medien, Mobiltelefone, des Internets und der facettenreichen ungarischen Lesekultur. Die Autorin versucht, die Berechtigung und die soziale Rolle von Bibliotheken anhand von Statistiken, bibliothekarischer Soziologie und empirischen Studien der letzten Jahrzehnte nachzuweisen.
4
Publication available in full text mode
Content available

Historia budowy organów w kościele polskim w Budapeszcie

100%
Józefowicz M.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
1998
|
vol. 69
407-414
DE
Die Orgel der polnischen Kirche in Budapest ist eine der vielen künstlerischen Stiftungen der in der Zeit des Krieges in Ungarn internierten Polen -als Dankbarkeitsvotum für brüderliche Hilfe sowie zur Erinnerung an ihre Anwesenheit auf ungarischem Boden und Unterstreichung der Bedeutung von polnischer Kultur in der Fremde. Daß dieses Musikinstrument gestiftet wurde, hat symbolischen Charakter, wie es in einem der Dokumente zu lesen ist: die Schaffung des Andenkens an die Heimatlosigkeit der Flüchtlinge (das Dokument in Bruchstücken gefunden, ohne irgendeine Signatur). Das Instrument hat also eine besondere Bedeutung als Denkmal des Martyriums und der Heimatlosigkeit des polnischen Volkes, das einen besonderen Schutz verlangt
PL
-
5
Publication available in full text mode
Content available

Shipping information in Hungary – a library-oriented diachronic perspective on the past, present and future

88%
Kiszl P.
Folia Toruniensia
|
2019
|
vol. 19
49-69
EN
Aim: The aim of this paper is to introduce the evolutionary process of information service tools used in libraries through the system of Hungarian information sources on shipping. In the first part we describe a possible model for collecting, identifying, analysing and publishing Hungarian scientific literature on shipping. In the next part we describe the current situation in Hungary, especially regarding content accessible online for free, published by public administration bodies, and professional and non-governmental organizations. Finally, we discuss possible future courses of development. Research method: Our research is based on scientific literature, professional consultations, our own data collection, and experiences. Our work, especially the identification and use of documents and modern infocommunicational applications, is largely based on selection and assessment performed during library information service, on systems approach, and on looking for connections. We aimed to use English references in the paper, but in those cases where no such sources were found, and it was necessary for understanding the point, we listed Hungarian bibliographic entries. Results/Conclusions: The development of information service systems related to shipping and aimed at current events is inconceivable without involving the latest IT innovations, the cooperation of different fields, and the support networks of the European Union. The future is services providing aggregated, multi-criteria searching. Other nations can draw inspiration from analysing Hungary’s developmental curve and trends to meet both the scientific and the veryday needs for sources in the field. Moreover, this paper can help Hungarian developments to be linked with further international information systems.
PL
Cel: Celem tego artykułu jest wprowadzenie ewolucyjnego procesu narzędzi usług informacyjnych wykorzystywanych w bibliotekach poprzez system węgierskich źródeł informacji o żegludze. W pierwszej części opisujemy możliwy model gromadzenia, identyfikacji, analizy i publikacji węgierskiej literatury naukowej na temat żeglugi. W następnej części opisujemy obecną sytuację na Węgrzech, szczególnie w odniesieniu do treści dostępnych online za darmo, opublikowanych przez organy administracji publicznej oraz organizacje zawodowe i pozarządowe. Wreszcie omawiamy możliwe przyszłe kierunki rozwoju. Metoda badawcza: Nasze badania opierają się na literaturze naukowej, profesjonalnych konsultacjach, własnym zbiorze danych i doświadczeniach. Nasza praca, szczególnie w zakresie identyfikacji i wykorzystania dokumentów oraz nowoczesnych aplikacji komunikacyjnych, opiera się w dużej mierze na selekcji i ocenie przeprowadzanej w trakcie informacyjnej usługi biblioteki, podejściu systemowym i poszukiwaniu połączeń. Chcieliśmy wykorzystać w artykule bibliograficzne odniesienia, ale w przypadkach, w których nie znaleziono takich źródeł i było to konieczne do zrozumienia tego punktu, wymieniliśmy węgierskie wpisy bibliograficzne. Wyniki/Wnioski: Rozwój systemów usług informacyjnych związanych z żeglugą i ukierunkowanych na bieżące wydarzenia jest nie do pomyślenia bez angażowania najnowszych innowacji informatycznych, współpracy różnych dziedzin oraz sieci wsparcia Unii Europejskiej. Przyszłością są usługi zapewniające zagregowane wyszukiwanie według wielu kryteriów. Inne narody mogą czerpać inspirację z analizy krzywej rozwojowej Węgier i trendów, aby zaspokoić zarówno naukowe, jak i codzienne potrzeby źródeł w terenie; ten dokument może również pomóc w powiązaniu rozwoju Węgier z dalszymi międzynarodowymi systemami informacyjnymi.
DE
These/Ziel: Der Beitrag führt in einen evolutionären Prozess der Werkzeuge ein, die für die Informationsdienste der Bibliotheken mithilfe eines Systems von ungarischen Informationsquellen zur Schifffahrt vorbereitet werden. Im ersten Teil schildern wir das Beispiel von Sammlung, Identifizierung, Analyse und Publikation der ungarischen Forschungsliteratur zur Schifffahrt. Der darauffolgende Teil bezieht sich auf die gegenwärtige Situation in Ungarn insbesondere in Hinblick auf die Inhalte, die online frei zugänglich sind und von den öffentlichen Verwaltungsorganen sowie Berufs- und Nichtregierungsorganisationen veröffentlicht wurden. Anschließend zeigen wir die möglichen Entwicklungswege in Zukunft. Forschungsmethode: Unsere Untersuchung stützt sich auf die Fachliteratur, Expertenberatung, die eigene Datenbank und Erfahrungen. Unsere Arbeit, insbesondere im Bereich der Identifizierung und Benutzung von Dokumenten und modernen Kommunikationsapplikationen, und beruht größtenteils auf der Auswahl und Bewertung, die bei der Bearbeitung von Informationsaufgaben einer Bibliothek erfolgten, auf dem Systemansatz und der Suche nach Verbindungen. Im Beitrag wollten wir bibliografische Bezugspunkte nutzen, aber in solchen Fällen, wo derartige Quellen nicht gefunden wurden, aber für das Verständnis der genannten Frage notwendig waren, tauschten wir die ungarischen bibliografischen Einträge. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: Die Entwicklung der Systeme der Informationsdienste, die mit der Schifffahrt verbunden sind und sich auf die aktuellen Ereignisse beziehen, ist kaum denkbar ohne Miteinbeziehung von den neuesten Informationsinnovationen, der Zusammenarbeit verschiedener Fachbereiche sowie der Erstellung vom Unterstützungsnetz seitens der EU. Die Zukunft bilden jene Dienste, die eine aggregierte Suche nach Kriterien bereitstellen. Andere Nationen können aus der Analyse der Entwicklungskurve Ungarns und der Trends schöpfen, um sowohl die wissenschaftlichen als auch die alltäglichen Quellenbedürfnisse zu befriedigen; dieser Beitrag zielt auch darauf, die Entwicklung Ungarns mit den weiteren internationalen Informationssystemen zu verbinden.
6
Publication available in full text mode
Content available

Popular Culture and Language Etiquette: The Use of formal and informal ‘you’ as Address Forms in selected Russian and Hungarian Films

88%
Csajbok-Twerefou I.
Lublin Studies in Modern Languages and Literature
|
2016
|
vol. 40
|
issue 1
DE
Der Band enthält die Abstracts ausschließlich in englischer Sprache.
EN
Address forms, as key expressions of politeness are used in all cultures. They are well displayed in films which exhibit in many cases different societies of different times, and are becoming one of the biggest agents of popular culture, giving great opportunities for their use in sociolinguistic studies. This paper examines the socio-cultural aspects of the use of formal and informal ‘you’ as address forms through films in Hungarian and Russian languages. It explores the main similarities and differences between the studied societies in terms of the use of “Tu-vous” forms (Brown & Gilman, 1975). Formy adresu jako wyrazu uprzejmości są aktualne we wszystkich kulturach narodowych. One są popularne w filmach, które pokazuą zachowania różnych społeczesńtw w różnych okresach historycznych. Formy te są przedstawicielami kultury popularnej. Ich również można  używać w lingwistyce spolecznej.W tym artykule opisaliśmy aspekty spoleczne i kulturowe formalnej i nieformalnej formy “ty” jako wyrazu adresu w filmach węgierskich i rosyjskich. W naszej pracy przedstawiono podobieństwa i różnice między społeczeństwami w stosowaniu formalnej і neformalnej formy “ty” (Brown & Gilman, 1975).
FR
Le numéro contient uniquement les résumés en anglais.
RU
Том содержит аннотацию на английском языке.
7
Publication available in full text mode
Content available

Deutschland und die Erweiterung der Europäischen Union um die Staaten der Visegrád-Gruppe

63%
Kłys J.
Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
|
2017
|
vol. 12
147-162
PL
Artykuł jest próbą przedstawienia roli i miejsca Republiki Federalnej Niemiec w trudnym i skomplikowanym procesie integracji państw Grupy Wyszehradzkiej - Polski, Czech, Słowacji i Węgier - z Unią Europejską. W artykule zaprezentowane zostało stanowisko elit politycznych, stosunek społeczeństwa oraz wyselekcjonowanej, wpływowej prasy niemieckiej. Analiza została przeprowadzona w oparciu o wybrane problemy występujące we wzajemnych dwustronnych i wielostronnych stosunkach w kontekście rozszerzenia UE, a jej uzupełnienie stanowi ocena wyników badań opinii publicznej oraz publikacji, które pojawiły się w mediach drukowanych. Ramy czasowe omawianych zagadnień zostały wyznaczone na lata 1998-2004. W artykule starano się ukazać, że idea rozszerzenia Unii Europejskiej o kraje Grupy Wyszehradzkiej, pomimo różnic w stanowiskach negocjacyjnych, była w Republice Federalnej Niemiec powszechnie akceptowana przez elitę polityczną, jednak odmiennie prezentowało się stanowisko społeczeństwa niemieckiego. Niechęć oraz niezwykle sceptyczny i nieufny stosunek wobec tej koncepcji, podszyte były uprzedzeniami i obawami, które do pewnego stopnia wynikały ze słabości politycznej i gospodarczej kandydatów. Przeprowadzona analiza publikacji ukazujących się w wybranej wpływowej prasie niemieckiej pozwoliła na stwierdzenie, że miało to związek z dominującymi doniesieniami o kosztach i zagrożeniach związanych z akcesją Polski, Czech, Słowacji i Węgier do struktur unijnych oraz deficytem rzetelnych i kompleksowych informacji o szansach i korzyściach. Dowodzi to, zatem problemów z legitymizacją społeczną procesu rozszerzenia.
EN
German attitudes towards the integration of Visegrad Group countries with the European Union The article attempts to present the role and place of the Federal Republic of Germany within the difficult and complicated process of integrating the Visegrad Group countries – Poland, Czech Republic, Hungary and Slovakia – with the European Union. The article discusses the position of political elites, the attitude of society and of selected, influential German press. Analysis has been conducted on the basis of selected problems arising in mutual bilateral and multilateral relations in the context of EU enlargement. The analysis is supplemented by an evaluation of research on public opinion as well as of reports which have appeared in printed media. The article focuses on the period from 1998 to 2004. The purpose of the article is to give a comprehensive account of the fact that the idea of EU enlargement with the Visegrad Group countries, except for differences in negotiating positions, was generally accepted in the Federal Republic of Germany by political elites; however, the position of German society was different. German society expressed reluctance and held extremely sceptical and suspicious attitudes towards EU enlargement. These views were based on prejudices and concerns which were, to some extent, derived from the political and economic weakness of candidate countries. The analysis of selected published reports showed that the influential press focused on the costs and threats related to the accession of Poland, the Czech Republic, Hungary and Slovakia to the EU structures, and failed to provide accurate and complex information about opportunities and benefits. This proves that there are problems with the social legitimisation of the enlargement process.
DE
Der Artikel versucht, die Rolle und Position der Bundesrepublik Deutschland im schwierigen und komplexen Integrationsprozess der Visegrád-Gruppe-Staaten – Polen, Tschechien, Slowakei und Ungarn – in die Europäische Union darzustellen. Im Artikel wird die Haltung der politischen Eliten, die Einstellung der Gesellschaft sowie ausgewählter, einflussreicher deutscher Presse dargestellt. Die Analyse basiert auf ausgewählten Problemen, die in den bilateralen und multilateralen Beziehungen im Kontext der EU-Erweiterung auftreten, und wird durch die Bewertung von Umfrageergebnissen sowie Veröffentlichungen in Printmedien ergänzt. Der zeitliche Rahmen der behandelten Themen erstreckt sich über die Jahre 1998 bis 2004. Im Artikel wird versucht zu zeigen, dass die Idee der Erweiterung der Europäischen Union um die Länder der Visegrád-Gruppe, trotz unterschiedlicher Verhandlungspositionen, in der Bundesrepublik Deutschland von der politischen Elite allgemein akzeptiert wurde, jedoch die Haltung der deutschen Gesellschaft anders war. Die Ablehnung sowie die äußerst skeptische und misstrauische Einstellung gegenüber diesem Konzept waren von Vorurteilen und Ängsten geprägt, die zum Teil auf die politische und wirtschaftliche Schwäche der Kandidaten zurückzuführen waren. Die Analyse der in ausgewählten, einflussreichen deutschen Medien veröffentlichten Artikel hat gezeigt, dass dies mit den vorherrschenden Berichten über die Kosten und Risiken im Zusammenhang mit dem Beitritt Polens, Tschechiens, der Slowakei und Ungarns zu den EU-Strukturen sowie dem Mangel an zuverlässigen und umfassenden Informationen über Chancen und Vorteile zusammenhing. Dies weist daher auf Probleme bei der gesellschaftlichen Legitimation des Erweiterungsprozesses hin.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.