Search results

1

Sowieci wobec Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej w latach 1939-1945

100%

Jasiński G.

Przegląd Wschodnioeuropejski

|

2023

|

vol. 1

137-148

EN

On the basis of the analysis of the subject literature supplemented with archival materials, the author proves that during World War II, including the period between June 22, 1941 and April 25, 1943, the Soviet Union consistently pursued a policy one of whose main goals was to keep Poland in its sphere of influence. For this reason, it fought by various means against the Union for Armed Struggle and the Home Army, which were the armed forces of the Polish authorities. The existence of the Polish armed underground connected with the legal authorities in exile threatened the Soviet plans for a quick and complete subjugation of the territories along the Vistula River and the establishment of communist rule there after the war.

2

Kradzież pieniędzy zrzutowych z placówki „Kopyto”. Sprawa karna pchor. Tadeusza Szatkowskiego „Groma” przed Wojskowym Sądem Specjalnym Komendy Głównej Armii Krajowej

72%

Szyprowski B. P.

Dzieje Najnowsze

|

2018

|

vol. 50

|

issue 2

PL

Opracowanie dotyczy sprawy karnej, rozpoznanej przez Wojskowy Sąd Specjalny przy Komendzie Głównej AK, przeciw pchor. Tadeuszowi Szatkowskiemu „Gromowi”, żołnierzowi AK z placówki odbioru zrzutów pod Końskimi, oskarżonemu o przywłaszczenie pieniędzy na szkodę Polskich Sił Zbrojnych. Autor omówił materiał stanowiący podstawę przeprowadzenia postępowania karnego oraz wydania wyroku i kwestii związanych z jego niewykonaniem. Podjął próbę prawnokarnej analizy powyższej sprawy oraz wydanego wyroku w odniesieniu zarówno do wymogów formalnoprawnych, jak i słuszności wydanego orzeczenia. The study deals with a criminal case examined by the Special Military Court at the High Command of the Home Army against the Home Army Officer Cadet Tadeusz Szatkowski aka Grom, serving at the post to receive airdrops near Końskie, charged with appropriation of money to the detriment of the Polish armed forces. The author examines the source material on which the criminal case and sentence were based together with questions related to its non-execution. He attempts to make a legal-criminal analysis of the case and the sentence in relation to both formal and legal conditions, and the validity of the sentence.

3

Pierwsze dokumenty konspiracyjne Łukasza Cieplińskiego (1941-1942).

72%

Ostasz G., Mazur W., Bober S., Draus J.

Prace Historyczno-Archiwalne

|

2022

|

vol. Tom XXXIV

163-182

EN

The article juxtaposes the oldest documents of the Union of Armed Struggle, later called Home Army, signed by the Lieutenant Łukasz Ciepliński. All of these documents can be found in the collection of the State Archives in Rzeszow. This publication adds eleven different original texts from the years 1941-1942 connected to the structure of the Union and Home Army in the Rzeszow District and in Inspectorate Rzeszow. These documents include executive orders, congratulatory orders, instructions and guidelines for undercover work, such as intelligence gathering, prepared and signed by Lt Łukasz Ciepliński. by Lt Łukasz Ciepliński. Each of these documents is fundamental in recreation of the underground military activities in Rzeszow region at the beginning stages of the Polish Underground State. All the documents show the scope of the secret organizatio nal work, its range of influence and the methods used in conspiratorial work. These documents also reflect the occupational atmosphere and the dangers lying therein. They mention important details without which it is impossible to write about the underground army in Rzeszow, but also about the people who were part of it.

PL

Artykuł przynosi zestawienie najstarszych chronologicznie dokumentów ZWZ--AK sygnowanych przez por. Łukasza Cieplińskiego. Wszystkie znajdują się w zbiorach Archiwum Państwowego w Rzeszowie. Do publikacji wybrano jedenaście różnych, oryginalnych tekstów z lat 1941–1942, związanych ze strukturami ZWZ-AK w Obwodzie oraz Inspektoracie Rzeszów. W zestawieniu znalazły się rozkazy wykonawcze, rozkazy okolicznościowe, instrukcje i wytyczne do pracy podziemnej, w tym wywiadowczej, przygotowane i podpisane przez komendanta Obwodu, a potem rzeszowskiego inspektora, por. Łukasza Cieplińskiego. Każdy z tych dokumentów ma fundamentalne znaczenie dla odtwarzania dziejów podziemia wojskowego na Rzeszowszczyźnie w początkowym okresie funkcjonowania Polskiego Państwa Podziemnego. Wszystkie pokazują zakres tajnych prac organizacyjnych, zasięg działania, metody pracy konspiracyjnej, oddają atmosferę okupacyjną i związane z nią zagrożenia. Przynoszą wartościowe szczegóły, bez których nie sposób pisać o armii podziemnej w Rzeszowie, ale również o ludziach, którzy ją tworzyli.

4

Elżbieta Zawacka (1909–2009) – zasłużony żołnierz i aktywna „feministka”

58%

Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2019

|

issue 105

159-173

EN

Elżbieta Zawacka was dedicated herself to both military as well as educational activity in the interwar period. She started her activity in the Przysposobienie Wojskowe Kobiet (Female Military Training) and became a commander of PWK of Silesia Region. Those activities included from organization and conducting courses for young people. After the outbreak of the Second War World she was volunteering in the defence of Poland in September 1939 and next, she enrolled to the underground army, where she served as liaison and courier. As a courier, she smuggled important letters from Warsaw to Headquarter of the Polish Armed Forces in the West in London. She returned on Polish territory before the Warsaw Uprising. She was also participating in the insurgents straggle during the period from August to October 1944. After the end of the war, she devoted herself to historical and educational work. The establishment of the General Elżbieta Zawacka Foundation. Pomeranian Archives and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women was her important accomplishment in the post-war period. She has been awarded many honors for her merits not only in military service but also in educational, historical and social spheres. She got the Cross of Valor, Cross of Merit and the Home Army Cross during the war. After the war, she was appointed as the general in 2006. Except that, she got the Order of the White Eagle in 1995 and the title of Custodian of National Remembrance in 2002. Elżbieta Zawacka connected a professional, military and pedagogical activity for all her life. Her attitude was showing that she had never resigned of her goals. In this context she was both a good soldier as well as “feminist”.

PL

Elżbieta Zawacka, już w okresie przedwojennym, poświęciła się zarówno działalności wojskowej, jak i pedagogicznej, czynnie angażując się w działalność Przysposobienia Wojskowego Kobiet i pełniąc m.in. funkcję Komendantki PWK Rejonu Śląskiego. W ramach tej działalności m.in. organizowała i prowadziła szkolenia dla młodzieży. Po ataku wojsk niemieckich czynnie uczestniczyła w kampanii wrześniowej, a następnie wstąpiła do armii podziemnej, podejmując służbę najpierw w łączności, a potem kurierską. W ramach tej ostatniej przewiozła pocztę do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, gdzie również prowadziła rozmowy na temat łączności oraz uregulowania prawnego służby wojskowej kobiet. Z Londynu powróciła na ziemie polskie, wykonując skok spadochronowy z cichociemnymi, a następnie uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu wojny poświęciła się pracy naukowej i pedagogicznej. Jedną z jej zasług w okresie powojennym było utworzenie Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej, Archiwum i Muzeum Pomorskiego Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek. Za swoje zasługi w działalności militarnej, a także na polu naukowym, pedagogicznym i społecznym E. Zawacka otrzymała nagrody i wyróżnienia. Jeszcze w okresie wojny została odznaczona m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Zasługi i Krzyżem Armii Krajowej, a po wojnie, w 2006 r. otrzymała stopień generała brygady. Oprócz tego w 1995 r. odznaczono ją Orderem Orła Białego, a w 2002 r. Prezes IPN nadał jej tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Przez całe swoje życie E. Zawacka łączyła pracę militarną, społeczną i pedagogiczną. Jej postawa świadczyła o tym, że umiała walczyć o swoje prawa, nie rezygnowała z obranego celu i niezależnie od okoliczności kontynuowała karierę zawodową. W tym kontekście można ją nazwać zarówno zasłużonym żołnierzem, jak i „feministką”.

5

Okręg Wileński SZP-ZWZ w latach 1939–1941. Próba syntezy

58%

Niwiński P.

Pamięć i Sprawiedliwość

|

2002

|

issue 1

73-108

6

OBWÓD SZP-ZWZ-AK ŁAŃCUT 1939-1945 W RELACJACH ŻOŁNIERZY PODZIEMIA – ORGANIZACJA, DZIAŁANIA DYWERSYJNE I SABOTAŻOWE

58%

Borcz A.

Rocznik Przemyski

|

2015

|

vol. 51

|

issue 1(13): Historia Wojskowości

25-126

EN

This article is based on extant, mostly unpublished, confronted memories of the members of the conspiracy army participants, participants of the Polish Victory Service, Union of Armed Struggle and Home Army in the years of the German occupation in the region Łańcut and Leżajsk. Author focused his attention on characteristics of the German occupying forces, armed underground organization SZP-ZWZAK and detailed description of major sabotage actions undertaken on this area. Conspiratorial District Łańcut took part of the Inspectorate Przemyśl and covered territory the County Łańcut and territory of the region named Zasanie (part of the County Biłgoraj), belonging then to the General Government. Conspiracy in this area began in Autumn 1939. District Łańcut SZP-ZWZ-AK was one of the strongest districts belonging to the Polish Underground State, comparing number of conspirators, the scale of current operations conducted and comparing achieved results of the guerilla warfare. District Łańcut during the German occupation performed number of actions resulting from the organization’s objectives focused on regenerating the armed forces of the Polish Underground State. Organizational structure network has been created including organized structure of the Military Security Service Uprising, secret civilian administration protection has been assured, assistance was provided in hiding of wanted conspirators, integration action with other anti- German organizations e.g. BCh and NOW has been conducted effectively. Conspiracy communication, issuance and distribution of underground press (titles „Odwet” and „Czyn”) and other propaganda activities were then effectively performed, a lot of trainings for conspiracy soldiers were organized, including cadet courses, sabotage courses as well us medical. Judgments of the Special Courts of Justice were performed. ZWZ-AK soldiers from the District Łańcut specialized in railway sabotage and wrecking, weapon and other military materials were effectively acquired from German military warehouses and German trains, allied airdrops were protected and took, prisoners from the enemy jails were liberated. Since Spring 1944, intensive partisans warfare were undertaken, including actions focused on protection of Polish population in the region Zasanie against attacks of Ukrainian nationalists. In the end of July 1944 year famous guerilla action named „Burza” has been performed also on the territory of the District Łańcut AK, focused on support for attacking Red Army. Unfortunately a lot of fighters were heavily oppressed since August 1944 by the UB and NKWD, some participated in the so called 2nd underground independence activities against the new authorities of Poland.

7

„Konkurencja” dla Związku Walki Zbrojnej? Relacje Tajnej Armii Polskiej z ZWZ i misja por. Zygmunta K. Nowakowskiego

58%

Gałęzowski M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2016

|

vol. XVII (LXVIII)

|

issue 4 (258)

47-72

EN

This article concerns an issue connected with the forming of military conspiracy in the part of Poland that, after September 1939 found itself under the German occupation. It is focused on the problem of the relation between the Secret Polish Army (SPA) and the Union of Armed Struggle (UAS). The SPA, which was established by major Jan H. Włodarkiewicz and one of whose most outstanding officers was Witold Pilecki, was one of few underground organizations created at the beginning of the occupation that fulfilled the criteria allowing to recognize them as military ones. It was recognized as such by the command of Polish Victory Service and Union of Armed Struggle, which aspired to merge it with its own structures. This intention met with the resistance of the SPA’s commander, who planned not only to continue the independent activity but also to turn his organization into the leading center of the polish underground armed forces. One of the evidences of this aspiration was the unsuccessful mission of major Włodarkiewicz’s adjutant – lieutenant Zygmunt K. Nowakowski. Major Włodarkiewicz’s activity did not bring about the intended effect and with time SPA was merged with UAS.

RU

Представленная статья касается вопроса, связанного с возникновением подпольной военной организации в той части Польши, которая после сентября 1939 г. оказалась под немецкой оккупацией. Её содержание сконцентрировано вокруг проблемы взаимоотношений Тайной Польской Армии (ТПА) и Союза Вооружённой Борьбы (СВБ). Основанная майором Яном Х. Влодаркевичем ТПА (к самым выдающимся офицерам которой принадлежал Витольд Пилецкий) была одной из немногих подпольных организаций, возникших в начале оккупации, соответствовавших критериям, по которым её можно было отнести к военным. Таковой её признавало и руководство Службы Победы Польши и СВБ, которые старались объединить её с собственными структурами. Это встретило сопротивление коменданта ТПА, который планировал не только продолжить самостоятельную деятельность, но и превратить свою организацию в главный центр подпольных вооруженных сил. Одним из доказательств попытки реализации этой цели была неудавшаяся миссия адъютанта майора Влодаркевича – поручика Зигмунда К. Новаковского. Действия майора Влодаркевича не принесли желаемого эффекта, а ТПА со временем объединилось с СВБ.

PL

Prezentowany artykuł dotyczy zagadnienia związanego z kształtowaniem się konspiracji wojskowej w tej części Polski, która po wrześniu 1939 r. znalazła się pod okupacją niemiecką. Jego treść koncentruje się wokół problemu relacji Tajnej Armii Polskiej i Związku Walki Zbrojnej. Założona przez mjr. Jana H. Włodarkiewicza TAP (do jej najwybitniejszych oficerów należał Witold Pilecki) była jedną z niewielu organizacji konspiracyjnych, powstałych na początku okupacji, które spełniały kryteria pozwalające zaliczyć ją do wojskowych. Za taką była też uznawana przez dowództwo Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ, które dążyło do scalenia jej z własnymi strukturami. Spotkało się to z oporem komendanta TAP, który planował nie tylko kontynuowanie samodzielnej działalności, lecz także uczynienie własnej organizacji ośrodkiem kierowniczym podziemnej siły zbrojnej. Jednym z dowodów usiłowania realizacji tego celu była nieudana misja adiutanta mjr. Włodarkiewicza – por. Zygmunta K. Nowakowskiego. Działania mjr. Włodarkiewicza nie przyniosły zamierzonego efektu, a TAP z czasem została scalona z ZWZ.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

1 Dzieje Najnowsze

1 Pamięć i Sprawiedliwość

1 Prace Historyczno-Archiwalne

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Przegląd Wschodnioeuropejski

1 Rocznik Przemyski

1 Bober S.

1 Borcz A.

1 Draus J.

1 Gałęzowski M.

1 Jasiński G.

1 Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A.

1 Mazur W.

1 Niwiński P.

1 Ostasz G.

1 Szyprowski B. P.

1 2023

1 2022

1 2019

1 2018

1 2016

1 2015