Search results

1

Przestępstwa funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na Ziemi Wadowickiej w latach 1945-1950 – rekonesans badawczy i wstępny zarys zagadnienia

100%

Siwiec-Cielebon M.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2016

|

issue 19

137 - 162

EN

The District Office of Public Security in Wadowice was one of the most important institutions of the new political power in Poland between 1945-1956 in the district of Wadowice. Although it was supposed to uphold public order and security of citizens, its officers committed a number of criminal offenses, from minor, such as theft or battery, to the strongest, such as rape or murder. Some of these crimes stemmed directly from the tasks and the nature of the service of a totalitarian regime, others were committed by the officers offstage, for personal gain, or even out of pure sense of impunity. During the first five years of the District Office at least 100 officers served and at least 10 percent of them committed one offense, but among these, some committed more than one. This indicates a defect in the process of staff recruitment and a prevalence of political criteria over substantive criteria in the process of workers selection for Office of Security. With a large rotation of Security Office personnel, such a selection system negatively affected its quality, and the lack of control and lack of punishment, sometimes even consent to illegal actions, caused the exposure of the worst tendencies and characteristic traits in the officers.

2

Działalność podziemia niepodległościowego w latach 1945 –1946 w świetle sprawozdań Miejskiego i Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Toruniu

100%

Rogoziński D.

Rocznik Toruński

|

2016

|

issue 43

131-164

PL

Aparat represji w okresie stalinowskim pełnił w Polsce główną rolę podczas instalacji systemu komunistycznego. Prężnie działająca machina terroru w postaci Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego oddziaływała na wszystkie aspekty życia społecznego. Wszelki otwarty opór, a nawet pośrednie działania dążące do zmiany rzeczywistości politycznej były w okresie Polski Ludowej skrupulatnie zwalczane. Do pełnej kontroli społeczeństwa potrzebna była gęsta sieć agenturalna, za którą odpowiadały Miejskie, Powiatowe i Wojewódzkie Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego. Niniejszy artykuł traktuje o toruńskim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego, a ściślej o jego wpływie na zwalczanie podziemia niepodległościowego, działającego na terenie miasta i powiatu toruńskiego w latach 1945 - 1947. W pracy poruszona została także kwestia struktury i organizacji samej bezpieki. Należy zaznaczyć, że rok 1947 nie był schyłkiem działalności organizacji niepodległościowych, zarówno w okolicach Torunia, jak i w całym kraju. Szerzej o tym zagadnieniu traktuje praca magisterska autora, zatytułowana Miejski i Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Toruniu w latach 1945 - 1954.

EN

The repression apparatus in the Stalin period in Poland played the main role during the installation of the communist system. The effective machine of terror in the form of the Ministry of Public Security affected all aspects of social life. Any open resistance, or even indirect attempts to change the political reality were combated in the period of the Polish People’s Republic. A network of agents was necessary to control the society, which was the re-sponsibility of the Bureaux of Public Security in the city, the county and the whole province. This article addresses the issue of Torun’s Bureau of Public Security’s influence on combating the independence underground movements in the city and the county of Toruń in the years 1945–1946. The author touch-es upon the issue of the structure and organization of the Ministry of Public Security. It must be underlined that the year 1947 was the last year of the ac-tivity of the independence movements both in the vicinities of Torun and in the whole country. The author discusses the problem more extensively in his MA dissertation titled The City and County Bureau of Public Security in Torun in the years 1945 –1954.

DE

Bei der Errichtung des kommunistischen Systems spielte in der Zeit des Stalinismus in Polen der Repressionsapparat die Hauptrolle. Die effizient arbeitende Terrormaschinerie in Gestalt des Ministeriums für die Öffentliche Sicherheit beeinflusste alle Aspekte des öffentlichen Lebens. Jeder offene Widerstand, aber auch mittelbare Handlungen, die auf eine Änderung der politischen Wirklichkeit zielten, wurden in der Epoche Volkspolens gründlich bekämpft. Zur vollen Kontrolle über die Gesellschaft war ein enggeknüpftes geheimdienstliches Netz erforderlich, für das die Ämter für Öffentliche Si-cherheit auf Stadt-, Kreis- und Wojewodschaftsebene verantwortlich zeichne-ten. Der vorliegende Artikel beschäftigt sich mit dem Amt für Öffentliche Sicherheit in Thorn und speziell mit dessen Einfluss auf den Kampf gegen die Unabhängigkeitsbewegung im Untergrund, die in den Jahren 1945 bis 1946 in Stadt und Landkreis Thorn aktiv war. In der Arbeit geht es auch um die Frage der Struktur und Organisation der Sicherheitsbehörde selbst. Festzustellen ist, dass das Jahr 1947 nicht das Ende der Aktivität der Unabhängigkeitsorganisa-tionen markierte, weder in der Umgebung von Thorn noch im ganzen Land. Ausführlicher handelt von diesem Thema die Magisterarbeit des Autors mit dem Titel Die Ämter für öffentliche Sicherheit für die Stadt und den Landkreis Thorn in den Jahren 1945 bis 1954.

3

Propaganda komunistyczna wobec Kościoła katolickiego. Analiza treści publikacji Legenda a rzeczywistość. O politycznej działalności kleru katolickiego

71%

Zieliński M.

|

2021

|

vol. 68

|

issue 4

131-159

EN

The article is based on the original document written by polish secret services in 1949 in Warsaw Legend and reality. About political activity of the catholic clergy. According to the document, author presents examples of the catholic priests who are perceived as an enemies of the totalitarian regime in Poland. The following article is to show the reader the steadfast attitude of the polish clergy towards the communist authorities after second World War. There is no doubt that the vast majority of polish priests never accepted power imposed by Jalta conference in 1945. Despite they were being sentenced to prison or to death, they remained faithful to their homeland and to the truth.

PL

Artykuł opiera się na oryginalnym dokumencie napisanym przez polskie tajne służby w 1949 roku w Warszawie Legenda i rzeczywistość. O politycznej działalności kleru katolickiego. Autor dokumentu przedstawia przykłady księży katolickich, którzy są postrzegani jako wrogowie reżimu totalitarnego w Polsce. Poniższy artykuł ma pokazać czytelnikowi niezłomną postawę polskiego duchowieństwa wobec władz komunistycznych po II wojnie światowej. Nie ulega wątpliwości, że zdecydowana większość polskich księży nigdy nie zaakceptowała władzy radzieckiej narzuconej po konferencji w Jałcie w 1945 r. Pomimo szykan i cierpień polskie duchowieństwo pozostało wierne swojej Ojczyźnie i prawdzie.

4

Z Krasnosielca do Sopotu. Wokół przestępczej działalności funkcjonariusza UB Henryka Wyszomirskiego

63%

Rabant T.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

|

2021

|

issue 19

618-641

EN

This text is devoted to the fate of Henryk Wyszomirski (1921–2014), who came from Krasnosielec, a volunteer in the September 1939 campaign, then a soldier of the Home Army and finally, after the entry of the Red Army in January 1945, the functionary of the Department of Security in 1945–1947. He actively fought against his former colleagues from the anti-German underground, who in the new political reality opposed the Soviet domination over Poland and took up arms against the communists. By coincidence, Wyszomirski and the two victims of his spying activities lived in Sopot from the end of the 1950s. The article presents the scale of crimes committed by the security apparatus after 1945 in the Maków District, as well as attempts to cover them up. Additionally, it indicates where the bodies of local UB victims may be found. Wyszomirski was never held fully accountable for the crimes committed during his service in the communist security apparatus, except for his sentencing to 5 years’ imprisonment in 1947, for raping a detainee and appropriating cash. He died in Sopot in 2014 and was interred in the municipal cemetery there, as does the body of one of his victims. Henryk Wyszomirski was presented in the film Historia Roja, directed by Jerzy Zalewski, which deals with Mieczysław Dziemieszkiewicz’s ‘Roj’ (1925–1951) fight against the communists in northern Mazovia.

PL

Niniejszy tekst poświęcony jest losom pochodzącego z Krasnosielca Henryka Wyszomirskiego (1921–2014), ochotnika w wojnie obronnej we wrześniu 1939 r., następnie żołnierza Armii Krajowej i w końcu – po wkroczeniu Armii Czerwonej w styczniu 1945 r. – funkcjonariusza Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1945–1947. Zwalczał on czynnie swych byłych kolegów, którzy w nowej rzeczywistości politycznej sprzeciwiali się dominacji sowieckiej nad Polską i podjęli walkę z komunistami. Przypadek sprawił, że zarówno Wyszomirski, jak dwie ofiary jego ubeckiej działalności mieszkali od końca lat pięćdziesiątych w Sopocie. W artykule zaprezentowano skalę zbrodni popełnionych przez aparat bezpieczeństwa po 1945 r. na terenie powiatu makowskiego, jak też próby ich tuszowania. Dodatkowo wskazano, gdzie znajdować się mogą ciała ofiar lokalnego UB. Wyszomirski nigdy nie poniósł pełnej odpowiedzialności za czyny popełnione podczas służby w komunistycznej bezpiece, wyjąwszy skazanie w 1947 r. na karę pięciu lat pozbawienia wolności za gwałt na zatrzymanej i przywłaszczenie gotówki. Zmarł w Sopocie w 2014 r. i spoczywa na jednym z sopockich cmentarzy, podobnie jak jedna z jego ofiar. Postać Wyszomirskiego została zaprezentowana w filmie Jerzego Zalewskiego Historia Roja, traktującym o walce, którą z komunistami na północnym Mazowszu prowadził Mieczysław Dziemieszkiewicz ps. „Rój” (1925–1951).

5

Polowanie na orły. Wstępny etap rozpracowania lotników byłych Polskich Sił Powietrznych przez Urząd Bezpieczeństwa w ramach operacji „Mewa” (1948–1949)

51%

Sojda G., Śliżewski G.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2019

|

vol. XX (LXXI)

|

issue 3 (269)

113-156

EN

This study is an attempt to present the beginnings of the operational activities of the Security Office (Urząd Bezpieczeństwa, UB) against Polish Air Force airmen returning to the country. In the period immediately after the end of World War II, almost ¼ of Polish Air Force soldiers returned to Poland, trying to make a new beginning in the country. At that time, the interest of the UB in the aviators was incidental, and the activities of the security service were part of general spying on returning emigrants. They were of regional character and were not coordinated by the Ministries of Public Security until June 1948, when the intelligence activity of Lieutenant Pilot Władysław Śliwiński was discovered. The final caesura of this study is the date of the implementation of new methods of conducting and documenting the operational activity against former Polish Air Force aviators.

RU

Данная работа является попыткой представить начало оперативной работы служб безопасности, направленной против возвращающихся в страну летчиков польских ВВС. Сразу после окончания Второй мировой войны в Польшу вернулась практически одна четверть солдат польских военно-воздушных сил, которые пытались здесь заново построить свою жизнь. В этот период интерес служб безопасности к летчикам был окказиональный и проявлялся при работе служб с возвращающимися иммигрантами. Этот интерес имел региональный характер и не был координируем Министерством общественной безопасности вплоть до июня 1948 года, когда была обнаружена разведывательная деятельность поручика военно-воздушных сил Владислава Сливинского. Конечным поворотным пунктом этого исследования является дата внедрения новых методов ведения и документирования деятельности служб безопасности в отношении летчиков бывших польских ВВС.

PL

Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia początków rozpracowania operacyjnego Urzędu Bezpieczeństwa skierowanego przeciwko powracającym do kraju lotnikom Polskich Sił Powietrznych. W okresie bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej do Polski wróciła niemal ¼ żołnierzy PSP, którzy próbowali w kraju układać sobie życie na nowo. W tym okresie zainteresowanie UB lotnikami było incydentalne i prowadzone przez bezpiekę przy okazji rozpracowania wracających imigrantów. Miało ono charakter regionalny i nie było koordynowane przez Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego aż do czerwca 1948 r., gdy odkryto działalność wywiadowczą por. pil. Władysława Śliwińskiego. Końcową cezurą niniejszego opracowania jest data wprowadzenia w życie nowych metod prowadzenia i dokumentowania rozpracowania lotników byłych Polskich Sił Powietrznych.

Refine search results

1 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

1 Przegląd Historyczno-Wojskowy

1 Rocznik Toruński

1 Roczniki Teologiczne

1 Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

1 Rabant T.

1 Rogoziński D.

1 Siwiec-Cielebon M.

1 Sojda G.

1 Zieliński M.

1 Śliżewski G.

2 2021

1 2019

2 2016

Przestępstwa funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa na Ziemi Wadowickiej w latach 1945-1950 – rekonesans badawczy i wstępny zarys zagadnienia

Działalność podziemia niepodległościowego w latach 1945 –1946 w świetle sprawozdań Miejskiego i Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Toruniu

Propaganda komunistyczna wobec Kościoła katolickiego. Analiza treści publikacji Legenda a rzeczywistość. O politycznej działalności kleru katolickiego

Z Krasnosielca do Sopotu. Wokół przestępczej działalności funkcjonariusza UB Henryka Wyszomirskiego

Polowanie na orły. Wstępny etap rozpracowania lotników byłych Polskich Sił Powietrznych przez Urząd Bezpieczeństwa w ramach operacji „Mewa” (1948–1949)