Search results

1

WACŁAW FEDOROWICZ – ZAPOMNIANY KOLEKCJONER Z WITEBSKA

100%

Ajewski K.

Muzealnictwo

|

2014

|

vol. 55

118-130

EN

Wacław Fedorowicz (1848–1911) – sworn advocate, one of the most prominent collectors of Polish and Borderlands antiques. Living in Vitebsk, he created a unique private museum at home, gathering relicts of former Eastern Borderlands of the Republic of Poland (the so-called ancient Poland). The collections were catalogued, labeled and presented in special showcases. The collections comprised specialised library (ca. 1000 volumes) and museum collections (between 4500 and 7000 collectibles according to diverse estimations), including: archaeological collection, historical collection dating from the 13th to 19th century, armoury (ca. 300 pieces of military equipment), numismats (ca. 2000 pieces), sigillographic and ethnographic collection, civil orders, hunting gear, stove tiles, antique door handles and Gdansk locks, plaques and statuettes of historical figures, antique women’s and men’s clothes, vessels, lighting devices, jewelry, collection of pipes and snuffboxes dating from the 17th - 18th century, and antiques related to art and science: manuscripts, drawings, pictures of temples, churches, chapels of Borderlands etc., as well as a couple of old Polish oil portraits. The unique collection of masonics dating from 18th and 19th century was one of the biggest in Russia (157 showpieces). Being also active in the field of science, Fedorowicz published i.a. Armorial of Orsha, contributed to the publication of Armorial of the Vitebsk nobility, and initiated the joint publication From the area of Dvina in 1909, presenting the national achievements of the so-called Borderlands. He was one of the founders, and afterwards a member and vice-president of the Vitebsk Archaeological Committee, an associate member of the Polish Sightseeing Society in Warsaw, and from 1885 an associate member of the Society for the Encouragement of Fine Arts of the Kingdom of Poland. After the collector’s death, his collections were nationalised in 1917 and moved to other locations in 1918. In the years 1921–1923 the collection had been re-catalogued and made available to the museum. Nowadays, the items of Fedorowicz’s collection are stored in several institutions in Belarus, mainly in the Vitebsk Regional Museum of Local History, while some items (masonics) were recently presented at special and thematic exhibitions.

PL

Fedorowicz (1848–1911), adwokat przysięgły, był jednym z najwybitniejszych kolekcjonerów zabytków polskich i kresowych. W swoim domu w Witebsku stworzył wyjątkowe prywatne muzeum, w którym gromadził pamiątki przeszłości dawnych kresów Rzeczypospolitej (tzw. starożytności). Zbiory były sklasyfikowane, opisane i prezentowane w specjalnych gablotach. W ich skład wchodziły: biblioteka specjalistyczna (ok. 1000 tomów), oraz zbiory muzealne (wg różnych wyliczeń, od 4500 do 7000 muzealiów), w tym: archeologiczne, historyczne XIII-XIX w., zbrojownia (ok. 300 militariów), numizmaty (ok. 2000 sztuk), kolekcje: sfragistyczna, etnograficzna oraz ordery cywilne, przybory myśliwskie, kafle piecowe, stare klamki i zamki gdańskie, plakiety i figurki postaci historycznych, dawna odzież męska i damska, naczynia, przyrządy oświetleniowe, biżuteria, zbiór fajek i tabakierek z XVII-XVIII w., a także zabytki z dziedziny nauki i sztuki: rękopisy, ryciny, dokumentacja fotograficzna świątyń, kościołów, kaplic kresowych itd., oraz kilka olejnych portretów staropolskich. Wyjątkowym był zbiór massoników – jeden z największych na terenie Rosji (157 eksponatów) z XVIII i XIX wieku. Fiedorowicz działał też na niwie naukowej – wydał m.in. Herbarz Orszański, pomagał w wydaniu Herbarza szlachty witebskiej, a w 1909 r. zainicjował wydanie księgi zbiorowej Z okolic Dźwiny, przedstawiającej dorobek narodowy na tzw. kresach. Był jednym z założycieli, a następnie członkiem i wiceprezesem witebskiej Komisji Archeologicznej, członkiem korespondentem Towarzystwa Krajoznawczego w Warszawie, a także od 1885 r. członkiem korespondentem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Królestwie Polskim. Po śmierci kolekcjonera jego zbiory zostały w 1917 r. znacjonalizowane i w 1918 r. przeniesione w inne miejsca. W latach 1921–1923 dokonano ich nowej inwentaryzacji i udostępnienia muzeum. Obecnie to, co pozostało z kolekcji Fedorowicza znajduje się w kilku instytucjach Białorusi, głównie w witebskim Okręgowym Muzeum Krajoznawczym, a niektóre przedmioty (massonika) były ostatnio pokazywane na okolicznościowych i tematycznych wystawach.

2

Aleś Puszkin - czołowa postać białoruskiej awangardy?

100%

Kuleszewicz A.

Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

|

2017

|

issue 7

87-98

PL

Avant-garde, a rebellious band of new trends and tendencies in art that appeared in the early 20th century, lasted for years being transformed, yielding the new forms of expression. It is also a trend of art most often associated with contemporaryBelarusian art (partially due to “school of Vitebsk”, Marc Chagall and Kazimir Malevich), still enjoying popularity in the country. One of the most recognizable Belarusian artistsis Ales Pushkin, born in 1965 in Bobr, associated with the Achremczuk’s National Schoolof Music and the Arts in Minsk and Vitebsk artistic environment. Pushkin is known for his indomitable, rebellious attitude towards the state regime. For many observers, art amateurs and even art critics, the character of his work immediately resembles avant-garde. However, as some researchers noted, Pushkins’ art enters a new dimension,paving the way towards new horizons of contemporary (avant-garde?) art of Belarus.

3

Гендерное соотношение в зеркале урбанонимиконов Витебска и Белостока начала XXI в.: сопоставительный аспект

84%

Мезенко А.

Onomastica

|

2022

|

vol. 66

173-187

EN

The article is dedicated to the comprehension and description of urbanonymous vocabulary in connection with the phenomenon of gender. Specific features of the representation of the gender component in the urbanonymicons of the eastern Belarusian city of Vitebsk and Рolish Bialystok are determined. The report shows general and specific aspects in the sets of “female” and “male” names of the linear objects of the Vitebsk urbanonym system in comparison with theof Bialystok. The presence of specific gender features is stated both at the level of qualitative content and the statistical structure of the system of names of intracity objects. In particular, information about the proportion of the manifestation of the presence of people of different sex in it is of a significant nature, with assessments attributed to men and women. In the body of memorial names of streets, squares, squares, the priority of the masculine principle is manifested: “feminine” is correlated with “masculine” in Vitebsk as 1 to 8.5; in Bialystok - 1 to 8.3. The absence in the Vitebsk list of the spheres of the activity of men, whose names served as the basis for naming the linear and territorial objects such as categories as church and religious figures and saints, kings, princes, representatives of a noble family, literary characters and the names of literary works serves as proof of the existing differences in the use of male names to create urbanonyms and their connection with the historical and cultural differences between the Belarusian and Polish societies, in particular, the disappearance of the privileged class of nobles and the titles of rulers as a result of the establishment of Soviet power in Belarus, as well as the greater attention of Poles to their national culture and literature. It is emphasized that a consideration of urbanonymous picture of the world in the gender paradigm can contribute to the disclosure of gender stereotypes that exist in modern culture, as well as the establishment of a specific cultural and historical content, one invested in jointly by Belarusians and Poles in understanding reality.

RU

Статья посвящена осмыслению и описанию урбанонимной лексики в связи с феноменом гендера. Устанавливаются особенности репрезентации гендерного компонента в урбанонимиконах восточнобелорусского города Витебска и восточнопольского Белостока. Показывается общее и специфическое в наборах «женских» и «мужских» названий линейных объектов витебской урбанонимной системы в сравнении с белостокской. Констатируется наличие гендерных особенностей как на уровне качественного наполнения, так и на уровне статистической структуры системы названий внутригородских объектов, в частности, значимыми оказываются информация о доле манифестации в нем наличия людей разного пола, оценки, приписываемые мужчинам и женщинам; в корпусе мемориальных названий улиц, площадей, скверов проявляется гендерная асимметрия: «женские» соотносятся с «мужскими» в Витебске как 1 к 8,5; в Белостоке – 1 к 8,3; отсутствие в витебском списке сфер деятельности мужчин, имена которых послужили основой для наименования линейных и территориальных объектов, таких разрядов, как церковно-религиозные деятели и святые, короли, князья, представители дворянского рода, литературные персонажи и названия литературных произведений, является доказательством существующих различий в использовании мужских имен для создания урбанонимов и их связи с историческими и культурными отличиями белорусского и польского социумов, в частности, исчезновение в результате установления советской власти в Беларуси привилегированного сословия дворян и титулов правителей, а также о большем внимании поляков к своей национальной культуре и литературе. Подчеркиватся, что рассмотрение урбанонимной картины мира в гендерной парадигме может способствовать раскрытию гендерных стереотипов, бытующих в современной культуре, а также установлению специфического культурно-исторического содержания, вкладываемого белорусами и поляками в осмысление действительности. Делается вывод о том, что, имея широкие перспективы исследования, изучаемая проблема нуждается в дальнейших углубленных сопоставлениях урбанонимных систем не только родственных, но и неродственных языков.

Refine search results

1 Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog

1 Muzealnictwo

1 Onomastica

1 Ajewski K.

1 Kuleszewicz A.

1 Мезенко А.

1 2022

1 2017

1 2014

WACŁAW FEDOROWICZ – ZAPOMNIANY KOLEKCJONER Z WITEBSKA

Aleś Puszkin - czołowa postać białoruskiej awangardy?

Гендерное соотношение в зеркале урбанонимиконов Витебска и Белостока начала XXI в.: сопоставительный аспект