Search results

1

Kancelaria koronna w świetle ksiąg wpisów za Władysława IV

100%

Dąbrowski J. S.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2019

|

vol. 26

9-16

EN

The paper presents preliminary results of research on the crown chancery of Ladislaus IV Vasa based on 12 books of inscription of the Crown Metrica (Metrica Regni), which reflect one particular aspect of the chancery’s work, namely recording the acts issued by the Office of the King. The offices of chancellor and deputy chancellor were held consecutively by six persons, most prominently by J. Zadzik, P. Gembicki, and J. Ossoliński. The chanceries had retained their modus operandi since the reign of Sigismund III. Every new deputy chancellor took staff members over from the departing chancellor. With time, small groups of royal secretaries in the chanceries grew in importance, the volume of recorded documents decreased, and more documents were made in Polish (14%) as compared to the dominant Latin. Anyway, throughout the reign of Ladislaus IV the chancery created a total of 70000 documents, being most active during the Diet’s sessions

2

Aleksandra Koniecpolskiego, chorążego koronnego, sprawy publiczne i prywatne (do 1648 roku)

80%

Goszczyński A.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2019

|

vol. XVI (2019)

|

issue 2: „Jedno nierozdzielne i nieróżne ciało”. Studia z dziejów polsko-litewskiej Rzeczypospolitej, pod red. Artura Goszczyńskiego

47-74

PL

Działalność publiczna Aleksandra Koniecpolskiego przed 1648 r. sprowadzała się przede wszystkim do aktywności wojskowej. Na podstawie jego biografii dostrzec można, że ojciec położył wyraźny nacisk na kwestie militarne w jego edukacji oraz pod własnym okiem przybliżał mu wojaczkę. Jego aktywność sejmikowa ograniczała się słania listów na zjazdy szlacheckie z prośbą o poparcie jego prywatnych spraw. W wojsku cieszył się on rzekomo względną powagą, która mogła wynikać przede wszystkim z szacunku dla działalności jego ojca, do 1648 r. nie zdążył on bowiem odznaczyć się większymi zasługami na niwie militarnej.

EN

The public activity of Aleksander Koniecpolski in the period prior to Chmielnicki’s Uprising was focused mainly on military activity. Based on his biography it can be assumed that his father highlighted military matters in the education of his son. The father even by himself made the son more acquainted with war and army. His parliament activity was limited to sending letters summoning nobles to meetings and at the same time asking to support his affairs. In the army he was said to have rather average credit mainly granted by the respect to his father’s activity since up to 1648 Aleksander did not accomplish any significant feats in the military.

RU

Публичная деятельность Александра Конецпольского до 1648 г. в основном заключалась в военной активности. Основываясь на его биографии, можно увидеть, что его отец сделал особый акцент на военных вопросах в образовании сына и сам учил его военного дела. Парламентская деятельность Александра ограничивалась отправкой писем в дворянские съезды с просьбой поддержать его личные дела. В армии он якобы обладал относительным уважением, которое могло быть обусловлено, прежде всего, уважением к действиям его отца, потому что к 1648 году у него не было времени проявить большие подвиги в военной области

3

Działania militarne wojsk Rzeczypospolitej w Państwie Moskiewskim w lipcu – październiku 1618 roku

71%

Majewski A. A.

Wschodni Rocznik Humanistyczny

|

2020

|

vol. XVII (2020)

|

issue 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka

101-130

PL

W okresie wyprawy moskiewskiej królewicza Władysława Wazy największe natężenie działań militarnych przypadło na lipiec-październik 1618 r. W walkach z Rosjanami uczestniczyła wówczas nie tylko armia polsko-litewska pod komendą hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza, lecz także Kozacy zaporoscy pod wodzą hetmana Piotra Konaszewicza Sahajdacznego. Przez prawie całe lato siły polsko-litewskie, liczące około 14 tys. żołnierzy, ścierały się z wojskami moskiewskimi pod Możajskiem, po czym we wrześniu ruszyły w kierunku stolicy państwa carów. Jednocześnie pod koniec czerwca 1618 r. w południowo-zachodnie regiony Państwa Moskiewskiego wkroczyła 20-tysięczna armia kozacka. Po połączeniu się pod Tuszynem siły polsko-litewsko-kozackie w nocy z 10 na 11 października 1618 r. przypuściły szturm Moskwy, który zakończył się niepowodzeniem. Rosjanie zgodzili się jednak przystąpić do rokowań. W ich wyniku podpisano 11 grudnia 1618 r. w wiosce Dywilino (Deulino) rozejm na 14 i pół roku, który miał obowiązywać od 4 stycznia 1619 do 5 lipca 1633 r.

EN

During the Moscow expedition of Prince Ladislaus Vasa, the greatest intensity of military operations occurred in July – October 1618. Not only the Polish-Lithuanian army, under command of the Great Lithuanian Hetman Jan Karol Chodkiewicz, but also Zaporozhian Cossacks led by Hetman Petro Konashevych Sahaidachny, participated in the fighting with the Russians. For almost all summer Polish-Lithuanian forces, numbering around 14 000 soldiers, clashed with the Moscow army near Mozhaysk, and then in September they moved towards the capital of the state of the tsars. At the same time, at the end of June 1618, a Cossack army of 20 000 men entered the southwestern regions of Moscow State. After the merger near Tushino, Polish-Lithuanian-Cossack forces stormed Moscow on the night of October 10-11, 1618, which ended in failure. However, the Russians agreed to enter into negotiations. As a result, on December 11, 1618, a truce was signed in the village of Dywilino (Deulino) for 14 and a half years, which was to apply from January 4, 1619 to July 5, 1633.

RU

Во время московской экспедиции королевича Владислава Васы наибольший накал военных действий пришелся на июль-октябрь 1618 года. В сражениях с москалями участвовали не только польско-литовское войско под командованием великого литовского гетмана Яна Кароля Ходкевича, но и запорожские казаки под руководством гетмана Петра Конашевича Сайдачного. Почти все лето польско-литовские войска численностью около 14000 солдат, столкнулись с московской армией под Могайском, а затем в сентябре отправились в сторону столицы царского государства. В то же время в конце июня 1618 года 20-тысячное казачье войско вошло в юго-западные районы Московского государства. После слияния под Тушином польско-литовско-казачьи войска в ночь с 10 на 11 октября 1618 года предприняли штурм Москвы, но безуспешно. Русские, однако, согласились вступить в переговоры. В результате 11 декабря 1618 года в селе Дивилино (Деулино) было подписано перемирие на 14 с половиной лет, которое должно было действовать с 4 января 1619 года по 5 июля 1633 года.

4

Jak sufragana chełmskiego kijami pobito, czyli o rozruchach religijnych w Hrubieszowie i Czerniczynie z marca–kwietnia 1636 r. Oblata protestacji i obdukcji Abrahama Śladkowskiego oraz oględzin ran jego kapelana, siostrzeńca i woźnicy w urzędzie grodzkim grabowieckim

71%

Goszczyński A.

Res Historica

|

2023

|

issue 55

737-762

EN

One of the main areas of conflict between the Uniates and the Orthodox in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the early 17th century was the issue of rights to use places of worship. In order to settle the related feuds, a commission was established in 1635 to repartition Orthodox churches in royal towns in proportion to the number of Greek Catholics and Disuniates residing there. One of the centers covered by its efforts was Hrubieszow in the Chełm region, where officials granted the Orthodox the right to own two temples. Despite the verdict, which was favorable to themselves, the non-Uniates there caused riots, during which they attacked a Greek Catholic temple, Catholic clergy and townspeople of the Latin rite. In addition, upon hearing of the arrival of Chelm suffragan Abraham Sladkowski to Czerniczyn, located nearby, they decided to attack the clergyman, to which they convinced the peasants living there. Under their influence, the peasants first attacked the local orthodox church and battered the pop who was in charge of it, and then beat up the aforementioned dignitary, who had arrived there upon hearing of the unrest, not sparing the people accompanying him. As a result of actions taken by the Uniate bishop of Chelm, Methodius Terlecki, the culprits of the incidents were to answer for their actions with their lives and property. However, the punishment was waived after the townspeople did public penance and adopted the Uniate religion.

PL

Jednym z głównych pól konfliktu pomiędzy unitami i prawosławnymi w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII w. była kwestia praw do użytkowania miejsc kultu. Celem zażegnania związanych z tym waśni w 1635 r. powołano komisję, która miała dokonać repartycji cerkwi w miastach królewskich w sposób proporcjonalny do ilości zamieszkujących je grekokatolików i dyzunitów. Jednym z ośrodków objętych jej działaniami był Hrubieszów w ziemi chełmskiej, gdzie urzędnicy przyznali prawosławnym dwie świątynie. Pomimo pomyślnego dla siebie werdyktu tamtejsi dyzunici wywołali zamieszki, w trakcie których napadli na grekokatolicką cerkiew, katolickich duchownych oraz mieszczan łacińskiego obrządku. Ponadto na wieść o przyjeździe sufragana chełmskiego Abrahama Śladkowskiego do położonego opodal Czerniczyna powzięli oni zamiar napaści na duchownego, do czego przekonali zamieszkujących tam włościan. Pod ich wpływem chłopi najpierw zaatakowali miejscową cerkiew i poturbowali zawiadującego nią popa, następnie zaś pobili wspomnianego dostojnika, który przybył tam na wieść o rozruchach, nie oszczędzając przy tym towarzyszących mu osób. W wyniku działań podjętych przez unickiego biskupa chełmskiego Metodego Terleckiego winni zajść mieli odpowiadać życiem i majątkiem za swoje postępowanie. Od kary jednak odstąpiono po tym, jak mieszczanie odbyli publiczną pokutę oraz przyjęli unickie wyznanie.

Refine search results

2 Wschodni Rocznik Humanistyczny

1 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Res Historica

2 Goszczyński A.

1 Dąbrowski J. S.

1 Majewski A. A.

1 2023

1 2020

2 2019

Kancelaria koronna w świetle ksiąg wpisów za Władysława IV

Aleksandra Koniecpolskiego, chorążego koronnego, sprawy publiczne i prywatne (do 1648 roku)

Działania militarne wojsk Rzeczypospolitej w Państwie Moskiewskim w lipcu – październiku 1618 roku

Jak sufragana chełmskiego kijami pobito, czyli o rozruchach religijnych w Hrubieszowie i Czerniczynie z marca–kwietnia 1636 r. Oblata protestacji i obdukcji Abrahama Śladkowskiego oraz oględzin ran jego kapelana, siostrzeńca i woźnicy w urzędzie grodzkim grabowieckim