Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Wacław of Szamotuły

Sort By:

Limit search:

Nowo odkryte fragmenty „Lamentationes” Wacława z Szamotuł: przyczynek do odczytania źródła

100%

Szelest M.

Muzyka

2018

vol. 63

issue 1

87-99

This research report concerns newly discovered fragments of the original print of the previously unknown Altus and Bassus partbooks of Wacław of Szamotuły’s Lamentationes Hieremiae Prophetae, presented in an article by Ryszard J. Wieczorek and Michał Wysocki (Muzyka 62/2 (2007), pp. 4–20) and available in the form of a facsimile edition prepared by Jakub Łukaszewski and Wiesław Wydra (Poznań 2016, photos 19 and 20). The author argues the possibility that the discovered sheet is not a trial print, but part of a defective copy and that – contrary to the claims made by Wieczorek and Wysocki – the musical material preserved in the discovered folios does not contain mistakes. The author presents and justifies examples of alternative interpretations of some passages in Lamentationes, particularly in cases where notes illegible due to paper loss had to be supplemented and where the bass part had to be reconstructed; the author assumes that imitation technique was employed by Wacław of Szamotuły consistently in all parts of the composition, except for quotations from the reciting tone. Also, the author analyses the way in which the text is correlated with the music in the discussed fragments of the original print, shaped by conflicting influences: on the one hand, the care shown by the Kraków printer Łazarz Andrysowicz in marking melismas by graphically separating syllables in the text; on the other, the technical restrictions caused by the need to match syllables and notes correctly. If the observed principles were confirmed in relation to the entire available material of Lamentationes, the author would propose abandoning the practice of the arbitrary placement of melismas in transcriptions and editions, and adopting instead a methodology for the correlation of text and music based on the identified practices of a given printer.

Przedmiotem komunikatu są nowo odkryte fragmenty pierwodruku nieznanych dotąd głosów Altus i Bassus Lamentationes Hieremiae Prophetae Wacława z Szamotuł, przedstawione w artykule Ryszarda J. Wieczorka i Michała Wysockiego (Muzyka 62 (2007) nr 2, s. 4–20) oraz dostępne w edycji faksymilowej przygotowanej przez Jakuba Łukaszewskiego i Wiesława Wydrę (Poznań 2016, fot. 19 i 20). Autor przedstawia argumenty świadczące o możliwości, iż odnaleziony arkusz nie jest próbną odbitką, ale częścią zdefektowanego egzemplarza; dowodzi także, iż wbrew twierdzeniom R.J. Wieczorka i M. Wysockiego materiał muzyczny na zachowanych kartach nie zawiera błędów. Prezentuje i uzasadnia przykłady odmiennego odczytania niektórych odcinków Lamentationes, szczególnie w zakresie uzupełnienia nut niewidocznych z powodu ubytków papieru oraz rekonstrukcji głosu basowego, wychodząc z założenia, że technika imitacyjna była przez Wacława stosowana we wszystkich głosach kompozycji z wyjątkiem cytatów z chorałowego tonu recytacji. Analizuje również sposób korelacji tekstu z muzyką w omawianych fragmentach pierwodruku, z jednej strony dyktowany troską krakowskiego drukarza Łazarza Andrysowicza o oznaczanie melizmatów za pomocą graficznego rozdzielenia sylab w tekście, z drugiej zaś podlegający ograniczeniom technicznym związanym z wydrukowaniem pod odpowiednimi nutami tekstu traktowanego sylabicznie. W przypadku potwierdzenia się zaobserwowanych zasad w odniesieniu do całego dostępnego materiału Lamentationes, proponuje odejście od arbitralnego wprowadzania melizmatów w transkrypcjach oraz edycjach i przyjęcie metodologii korelacji tekstu z muzyką opartej na rozpoznanych zwyczajach drukarza.

Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus

67%

Wieczorek R. J.

Muzyka

2023

vol. 68

issue 1

155-181

Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi. Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.

In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts included in this editions and examine both cases from the point of view of patronage practices. Paratexts in the two editions demonstrate the diversity of Renaissance patronage practices and provide examples of the rhetoric involved in the client-patron relationship. Wacław’s poem is exceptional not only against the background of Polish but also European music publishing. It does not contain a request for financial support but is a statement by someone deeply involved in the political life of the country and concerned about the fate of his homeland. Wacław’s poem should therefore be read in the political context and psychological climate of the Commonwealth at that time. It constitute an extension of diplomacy, introducing important accents into the policies of Sigismund Augustus. Bakwark’s dedication letter has a totally different character. It strikes the reader not only by its refined phraseology but also by the plethora of allusions from antique literature and the Bible. The most interesting aspect of the letter is the reference to the figure of Pope Leo X. Bakwark describes him as the perfect model of a Renaissance patron, to whom the world owed the development of art on a scale previously unknown. The letter contains also commentary on the style of Bakwark’s works and the characteristics of his compositional craft. The fact that the both dedications were written by the composers themselves, as well as the considerable length of both letters, point to the significance attached at that time to the paratexts. They indicated the importance of the achievements and activities of clients, at the same time building the prestige of the patron. But, above all, these paratexts demonstrate the different ways of exploiting the potential of art: in Wacław’s case, serving the aims of politics and propaganda; in the case of Bakwark, serving to create an image of the monarch as someone enlightened, sensitive and supportive of the art of music.

Refine search results

2 Muzyka

1 Szelest M.

1 Wieczorek R. J.

1 2023

1 2018

Search results

Nowo odkryte fragmenty „Lamentationes” Wacława z Szamotuł: przyczynek do odczytania źródła

Music and Patronage in Light of Letters of Dedication: Wacław of Szamotuły, Valentin Bakfark and King Sigismund II Augustus