Search results

1

ERINNERN – GEDENKEN – MAHNEN. Deutschland und die Deutschen auf Gedenk- und Informationstafeln in Warschau

100%

Schramm W.

tekst i dyskurs - text und diskurs

|

2014

|

issue 7

81-114

DE

An Gebäuden, an Straßen und Plätzen Warschaus erinnern zahlreiche Gedenktafeln an Beziehungen zu Deutschland und den Deutschen. Diese Tafeln künden vom friedlichen Zusammenleben, sie würdigen die Mitwirkung von deutschen Architekten, Künstlern, Wissenschaftlern, Unternehmern und Geistlichen am Aufbau und an der Entwicklung von Warschau. Aber unübersehbar sind vor allem die vielen Gedenksteine und -tafeln, die auf die fürchterlichen Verbrechen der deutschen Besatzer während des Zweiten Weltkrieges hinweisen. Der Text beschreibt auf der Grundlage von drei Gängen durch die Stadt den Inhalt und die sprachliche Gestaltung dieser Steine und Tafeln. Er vermittelt Hintergrundwissen und persönliche Eindrücke des Verfassers.

EN

The buildings, streets and squares in Warsaw bear many memorial plaques which are a reminder of Germany and Germans. The plaques inform readers about the peaceful co-existence and emphasise the participation of German architects, artists, scientists, entrepreneurs and clergymen in the construction and development of Warsaw. However, one cannot miss, above all, the numerous memorial boulders and plaques which recall the horrific crimes committed by German occupants during World War II. This article describes three walks around the city as well as the context and the linguistic structure of the memorial texts encountered during those walks while also providing contextual knowledge for each event and the author’s personal impressions.

2

Czwarta ogólnopolska konferencja naukowa: Bibliografie specjalne: rozwój i integracja, 7 maja 2018 r., Warszawa

58%

Siwecka D.

Folia Toruniensia

|

2018

|

vol. 18

275-281

PL

Cel: Celem tekstu jest przedstawienie ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Bibliografii i Dokumentacji (dawniej: Zakład Historii, Teorii i Metodyki Bibliografii Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego w dniu 7 maja 2018 r. Metoda badawcza: Autorka osobiście uczestniczyła w obradach sympozjum. Wyniki/Wnioski: Konferencja była świetną okazją do dyskusji na temat obecnej sytuacji i przyszłości bibliografii.

EN

Aim: The aim of the text is to present a nationwide scientific conference organized by the Department of Bibliography and Documentation (formerly: Department of History, Theory and Methodology of Bibliography of the Institute of Scientific Information and Bibliological Studies of the University of Warsaw on 7 May 2018. Research method: The author personally participated in the sessions of the symposium. Results/Conclusions: The conference constituted a great opportunity to discuss the current situation and the future of the bibliography.

DE

Ziel: Der Beitrag schildert die gesamtpolnische wissenschaftliche Tagung, veranstaltet vom Lehrstuhl für Bibliografie und Dokumentation (früher Abteilung für Geschichte, Theorie und Methodik der Bibliografie im Institut für Wissenschaftliche Information und Bibliologische Studien der Universität Warschau) am 7. Mai 2018. Forschungsmethode: Die Autorin nahm am Symposium persönlich teil. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: Die Tagung ermöglichte den Zuhörern, über die heutige Situation und die Zukunft der Bibliografie zu diskutieren.

3

Warsaw and Yiddish: Europe’s Once Largest Jewish City

58%

Kamusella T. D.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2022

|

vol. 6

1-29

DE

Vor der Katastrofe (jiddisch für „Holocaust“) fungierte Warschau als Welthauptstadt Jiddischlands oder der aschkenasischen Zivilisation der jiddischen Sprache und Kultur. In Bezug auf die absolute Anzahl jüdischer Einwohner überholte New York City um die Wende des 20. Jahrhunderts Warschau. Aus Sicht kultureller und politischer Institutionen und Organisationen blieb Warschau jedoch das Zentrum des jüdischen Lebens in Europa. Dieser Artikel bietet einen Überblick über den Aufstieg Warschaus als ein solches Zentrum, seine Zerstörung während des Zweiten Weltkriegs und die teilweise Wiederbelebung des Zentrums nach 1945, gefolgt von seiner Auslöschung, die mit der antisemitischen ethnischen Säuberung der letzten jüdischen Gemeinden in Polen 1968 besiegelt wurde. Zwanzig Jahre nach dem Fall des Kommunismus, beginnend um die Wende des ersten Jahrzehnts des 21. Jahrhunderts, hat sich im letzten Jahrzehnt ein neues Bewusstsein für die jüdische Facette der Kultur und Geschichte Warschaus und Polens entwickelt. Es ist eine Chance für eine neue Öffnung, für die Anerkennung der jüdischen Kultur, des Jiddischen und des Judentums als inhärente Elemente der polnischen Kultur und Geschichte. Die Geschichte und Kultur dieses Landes wurde nicht ausschließlich von Katholiken geschaffen, wie Ethnonationalisten gerne fälschlicherweise behaupten. Der Aufsatz soll daher als Korrektiv zu diesem anachronistischen Vorurteil dienen.

PL

Przed Katastrofe (jid. Holokaust) Warszawa była światową stolicą Jidyszlandu, czyli aszkenazyjskiej cywilizacji języka i kultury jidysz. Pod względem liczby ludności żydowskiej na przełomie XIX i XX wieku Nowy Jork prześcignął Warszawę. Z punktu widzenia instytucji oraz organizacji kulturalnych i politycznych Warszawa pozostała jednak centrum życia żydowskiego w Europie. Niniejszy artykuł przedstawia formowanie się Warszawy jako takiego centrum, dzieje jego zniszczenia podczas II wojny światowej oraz częściowego odrodzenia się centrum po roku 1945, a następnie jego zaniknięcia, które zostało przypieczętowane antysemicką czystką etniczną ostatnich polskich społeczności żydowskich w roku 1968. Dwadzieścia lat po upadku komunizmu, począwszy od przełomu pierwszej dekady XXI wieku, czyli w ciągu ostatniej dekady, wykształciła się nowa świadomość żydowskiego wymiaru kultury i historii Warszawy oraz Polski. Stanowi to szansę na nowe otwarcie, na przyjęcie i pełną akceptację kultury żydowskiej, jidysz i judaizmu jako nieodłącznych elementów polskiej kultury i historii. Historia i kultura tego kraju nie zostały stworzone wyłącznie przez katolików, jak błędnie twierdzą etnonacjonaliści, dlatego też niniejszy esej ma służyć jako korekta tego uprzedzenia naznaczonego przez alogiczny anachronizm polskiej narracji etniczno-nacjonalistycznej.

XX

ט אַ בסטראַ ק:ט: ֿפאַ ר דער קאַ טאַ סטראָ פע )ייִדיש ֿפאַ ר ’חורבן‘(, האָ ט וואַ רשע ֿפונקציאָ נירט ווי די וועלט-הויּפטשטאָ ט ֿפון ייִד�י אידישע באוווינער, אין די אָ נהייב פון די 02 יאָ רהונדערט, ניו יארק סיטי איז איבער ווארשע. אָ בער ֿפון דער ּפערסּפעקטיוו ֿפון קולטורעלע און ּפאָ ליטישע אינסטיטוציעס און אָ רגאַ ניזאַ ציעס, איז וואַ רשע ֿפאַ רבליבן דער צענטער ֿפון אייראָ ּפעישן ייִדישן לעבן. דער אַ רטיקל אָ פפערס אַ ן איבערבליק פון די העכערונג פון וואַ רשע ווי אַ זאַ אַ צענטער און זייַן צעשטערונג בעשאַ ס דער צווייטער וועלט מלחמה. דערנאָ ך ווערט דער טיילווײַ ז אויֿפלעב ֿפון דעם צענטער אַ נאַ ליזירט נאָ ך .1945 צום באַ דויערן, האָ ט די אַ נטיסעמיטישע עטנישע רייניקונג ֿפון די לעצטע ייִדישע קהילות אין ּפוילן אין 1968 חרוֿב געווען דעם צענטער. נאָ כן ֿפאַ ל ֿפון קאָ מוניזם, האָ ט זיך אין די לעצטע יאָ רצענדליק אַ נטוויקלט אַ נײַ ער באַ וואוסטזיין וועגן דער ייִדישער אויסמעסטונג ֿפון דער קולטור און געשיכטע ֿפון וואַ רשע און ּפוילן. דאָ ס איז אַ געלעגנהייט ֿפאַ ר אַ נײַ ער עֿפענונג, צו אַ רומנעמען די ייִדישע קולטור, ייִדיש און ייִדישקייט ווי אײַ נגעבונדענע עלעמענטן ֿפון דער ּפוילישער קולטור און געשיכטע. די געשיכטע און קולטור פון דעם לאַ נד איז נישט באשאפן אויסשליסלעך דורך קאַ טהאָ ליקס, ווייַל עטהנאָ נאַ טיאָ נאַ ליסץ זענען נישט פאָ דערן פאַ לש. דעריבער, דער עסיי איז בדעה צו דינען ווי אַ קערעקטיוו צו דעם אַ נאַ כראָ ניסטיק ּ

EN

Prior to the Katastrofe (Yiddish for ‘Holocaust’), Warsaw was the world’s capital of Yiddishland, or the Ashkenazic civilization of Yiddish language and culture. In the terms of absolute numbers of Jewish inhabitants, at the turn of the 20th century, New York City surpassed Warsaw. Yet, from the perspective of cultural and political institutions and organizations, Warsaw remained the center of Europe’s Jewish life. This article offers an overview of the rise of Warsaw as such a center, its destruction during World War II, and the center’s partial revival in the aftermath, followed by its extinction, which was sealed with the antisemitic ethnic cleansing of Poland’s last Jewish communities in 1968. Twenty years after the fall of communism, beginning at the turn of the 2010s, a new awareness of the Jewish facet of Warsaw’s and Poland’s culture and history has developed during the past decade. It is a chance for a new opening, for embracing Jewish culture, Yiddish and Judaism as inherent elements of Polish culture and history This country’s history and culture was not created exclusively by Catholics, as ethnonationalists are wont to claim incorrectly. Hence, the essay is intended to serve as a corrective to this anachronistic preconception.

Refine search results

1 Folia Toruniensia

1 Wortfolge. Szyk Słów

1 tekst i dyskurs - text und diskurs

1 Kamusella T. D.

1 Schramm W.

1 Siwecka D.

1 2022

1 2018

1 2014

ERINNERN – GEDENKEN – MAHNEN. Deutschland und die Deutschen auf Gedenk- und Informationstafeln in Warschau

Czwarta ogólnopolska konferencja naukowa: Bibliografie specjalne: rozwój i integracja, 7 maja 2018 r., Warszawa

Warsaw and Yiddish: Europe’s Once Largest Jewish City