Search results

1

Budowa gmachu Poselstwa Norwegii w Warszawie w latach 1946–1949

100%

Denkiewicz-Szczepaniak E.

Studia Scandinavica

|

2017

|

issue 1 (21)

109-127

EN

The building an edifice for the Legation of Norway in Warsaw, in the years 1946 to 1949, remains one of the most important events in the Polish-Norwegian relations that took place after the Second World War. Alfred Danielsen, a Norwegian envoy in Warsaw, was the main initiator and organizer of the project. In sections I and II, we find a short biography of Danielsen. It includes the first major actions – such as purchasing of the burnt-out premises at Chopin Street 2A and information about how the building works were started. Another section refers to the problem of adding extra plots of land situated at Chopin Street 4, and the way Danielsen resolved this issue with the Warsaw authorities. The next two sections refer to the building process, implemented according to the Norwegian Building Committee guidelines. Finally, the last section describes the repair works in 1949 and moving of the Legation to its own building.

2

Szpitale warszawskie w świetle akt Komisji Województwa Mazowieckiego z lat 1815–1867

57%

Osiecka M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2017

|

vol. 24

207-221

EN

Warsaw hospitals were mostly established in 14th and 15th century. Initially, they played the role of shelters for the elderly, disabled and orphans. Their function changed only in 19th century. They have become therapeutic facilities, accepting the sick, although some of them have retained the shelter function. In the fi rst years of the Kingdom of Poland (after 1815), they were subordinated to the Mazowieckie Voivodship Commission, after that to General Supervisory Council and since the 1830s — to General Care Council. The main source of revenue for the hospitals were foundations or donations, as well as alms, city subventions, last wills of individuals, fundraisers and funds from rental of apartments located in houses owned by hospitals. The doctors initially worked free of charge. Some of them were professors of the Medical Faculty of Warsaw University. Level of medical care was not satisfactory. Patients with contagious diseases were not separated from the others, the patients were sharing beds, there were no bathrooms or ventilation. Daily fee for hospital stay was 15 kopeks. The sick were accepted not only from Warsaw, but also from neighbouring areas, and even further away locations (Cracow, Gniezno, Lviv). Hospital stay was usually long — two weeks at the very shortest, three quarters more often than not. Patients with bone fractures were kept hospitalized for a very long time. Mortality in hospitals was on the level of 25% of patients accepted in a year. Every year, gradual but signifi cant changes were introduced in the system of care for the sick, organization of hospitals, principles of hygiene, as well as appearance of hospital buildings. Hospital adjacent clinics were established. Those served the poor, who received free of charge care and drugs. Condition of hospital buildings and their furnishings were improving as well. If some were no longer fi t for use, new buildings were built or other premises were adapted. After promulgation of a new Act on hospitals organization and management in 1842, hospitals were to serve exclusively the sick. For each, necessary medical personnel was appointed — head physician, physicians and feldshers. In 1815–1867 there were 14 hospitals in Warsaw: St. Martin, Holy Spirit, St. Lazarus, Holy Virgin Mary, Holy Cross, Hospitallers of St John, Evangelical, Baudouin House of Orphans (subsequently Child Jesus), Jewish, Central Military Hospital, St. Casimir, St. Roch, Obstetrics Institute, Ophthalmological Institute. Most of them survived until 1944; some were destroyed, others were incorporated into new hospitals created after 1945. The only hospital from that period surviving to this day is the Hospital of Child Jesus.

PL

Szpitale warszawskie w większości zostały założone w XIV i XV w. Początkowo pełniły rolę przytułków dla starców, kalek i sierot. Dopiero w XIX w. nastąpiła zmiana ich funkcji. Stały się zakładami leczniczymi, przyjmującymi chorych, choć kilka z nich nadal pełniło rolę przytułku. W pierwszych latach Królestwa Polskiego (po 1815 r.) były podporządkowane Komisji Województwa Mazowieckiego, następnie Radzie Ogólnej Dozorczej, a od lat 30. XIX w. – Radzie Głównej Opiekuńczej. Podstawę egzystencji szpitali stanowiły dochody z nadań fundatorów lub darowizn, a także jałmużna, subwencje miejskie, zapisy testamentowe osób prywatnych, kwesty oraz środki finansowe pozyskiwane z wynajmowania mieszkań w kamienicach należących do szpitali. Początkowo lekarze pracowali bezpłatnie. Niektórzy z nich byli profesorami Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Poziom opieki lekarskiej nie był zadawalający. Nie oddzielano chorych na choroby zakaźne od pozostałych, chorzy leżeli po dwóch w jednym łóżku, brakowało łazienek, wentylacji. Opłata dzienna za pobyt w szpitalu wynosiła 15 kopiejek. Przyjmowano chorych nie tylko z Warszawy, ale też z okolic, a nawet odległych miast (Kraków, Gniezno, Lwów). Czas pobytu w szpitalu był długi. Najkrócej trwał dwa tygodnie, częściej trzy kwartały. Bardzo długo trzymano chorych ze złamaniami. Umieralność w szpitalach wynosiła około 25% przyjmowanych chorych w ciągu roku. Z każdym rokiem następowały powolne, ale znaczące zmiany w systemie pielęgnacji chorych, organizacji szpitali, zasad higieny, a także wyglądu zewnętrznego budynków szpitalnych. Przy szpitalach zaczęto otwierać ambulatoria. Służyły one ubogim, którzy otrzymywali w nich bezpłatną poradę i lekarstwa. Stan budynków szpitalnych i ich wyposażenie ulegało też poprawie. Gdy niektóre z nich nie nadawały się do użytkowania, wówczas budowano nowe lub adaptowano inne pomieszczenia. Po ogłoszeniu nowej ustawy o organizacji i zarządzaniu szpitalami w 1842 r. miały one służyć wyłącznie chorym. W każdym z nich wyznaczono niezbędny personel lekarski – lekarza naczelnego, lekarzy i felczerów. W latach 1815–1867 w Warszawie funkcjonowało 14 szpitali: św. Marcina, św. Ducha, św. Łazarza, Najświętszej Marii Panny, św. Krzyża, Bonifratrów, gminy Ewangelickiej, Dom Podrzutków Baudouina (później Dzieciątka Jezus), Starozakonnych (żydowski), Główny Wojskowy, św. Kazimierza, św. Rocha, Instytut Położniczy, Instytut Oftalmiczny. Większość z nich przetrwała do 1944 r., część została zniszczona, inne zaś zostały wchłonięte przez nowe placówki szpitalne utworzone po 1945 r. Do chwili obecnej przetrwał jedynie Szpital Dzieciątka Jezus.

3

Księga inwentarzowa cechu kuśnierzy warszawskich z lat 1666–1932

57%

Sierocka-Pośpiech M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2017

|

vol. 24

291-294

EN

In 2016, inventory book of Old Warsaw furriers guild from 1666–1932 was added to the fonds of Central Archive of Historical Records (AGAD). It was purchased from the existing Guild of furriers, glovers and tanners. Its value is increased by the fact, that beyond scarce royal documents and city council documents issued for, or in connection with, the furriers guild, AGAD does not have any other records of that guild. The book is a manuscript, bound in brown, somewhat distressed leather, with embossed title “Inventory of guild laws [...] Anno 1667”. It contains a list of documents and records preserved by furriers guild since 17th century until 1930s. In 1917, the archive of furriers guild contained, besides a number of royal privileges, 14 books and numerous loose leaf documents. During World War II, the archive was hidden in the Artisanship Improvement Institute at 50 Chmielna Street in Warsaw. The building was bombed during the Warsaw Uprising and burned down. It can be surmised, that the guild book was saved by accident, most likely, at the time it was in possession of one of the members of the guild.

PL

W 2016 r. zasób Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie wzbogacił się o księgę inwentarzową cechu kuśnierzy Starej Warszawy z lat 1666–1932. Zakupiono ją od działającego do dziś warszawskiego Cechu kuśnierzy, kożuszkarzy, rękawiczników i garbarzy. Jej wartość podnosi fakt, że AGAD poza nielicznymi dokumentami królewskimi i dokumentami rady miasta wystawianymi na rzecz cechu kuśnierzy lub w jego sprawach, nie posiada innej dokumentacji tego cechu. Zakupiona księga to rękopis oprawny w brązową, obecnie nieco przetartą skórę, z wyciśniętym tytułem: „Inwentarz praw cechowych y inszych rzeczy za starszych pana Mat[yasa] Surm[ikiewicza] pana Paw[ła] Szik[orskiego] gminnych pana Marti[na] Chudzin[skiego] Ann[o] 1667”. Zawiera ona spis dokumentów i akt przechowywanych przez cech kuśnierzy od XVII do lat 30. XX w. W 1917 r. w archiwum cechu kuśnierzy znajdowało się, poza kilkunastoma przywilejami królewskimi, 14 ksiąg oraz liczne dokumenty luźne. W czasie II wojny światowej archiwum to ukryto w Instytucie Doskonalenia Rzemiosła przy ul. Chmielnej 50 w Warszawie. Dom ten został zbombardowany podczas powstania warszawskiego i spłonął. Można przypuszczać, że księga cechowa ocalała przez przypadek, najprawdopodobniej była wówczas w rękach jednego z członków cechu.

4

Szpitale warszawskie w świetle akt Komisji Województwa Mazowieckiego z lat 1815–1867

57%

Osiecka M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2017

|

issue 24

207-221

PL

Szpitale warszawskie w większości zostały założone w XIV i XV w. Początkowo pełniły rolę przytułków dla starców, kalek i sierot. Dopiero w XIX w. nastąpiła zmiana ich funkcji. Stały się zakładami leczniczymi, przyjmującymi chorych, choć kilka z nich nadal pełniło rolę przytułku. W pierwszych latach Królestwa Polskiego (po 1815 r.) były podporządkowane Komisji Województwa Mazowieckiego, następnie Radzie Ogólnej Dozorczej, a od lat 30. XIX w. – Radzie Głównej Opiekuńczej. Podstawę egzystencji szpitali stanowiły dochody z nadań fundatorów lub darowizn, a także jałmużna, subwencje miejskie, zapisy testamentowe osób prywatnych, kwesty oraz środki finansowe pozyskiwane z wynajmowania mieszkań w kamienicach należących do szpitali. Początkowo lekarze pracowali bezpłatnie. Niektórzy z nich byli profesorami Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Poziom opieki lekarskiej nie był zadawalający. Nie oddzielano chorych na choroby zakaźne od pozostałych, chorzy leżeli po dwóch w jednym łóżku, brakowało łazienek, wentylacji. Opłata dzienna za pobyt w szpitalu wynosiła 15 kopiejek. Przyjmowano chorych nie tylko z Warszawy, ale też z okolic, a nawet odległych miast (Kraków, Gniezno, Lwów). Czas pobytu w szpitalu był długi. Najkrócej trwał dwa tygodnie, częściej trzy kwartały. Bardzo długo trzymano chorych ze złamaniami. Umieralność w szpitalach wynosiła około 25% przyjmowanych chorych w ciągu roku. Z każdym rokiem następowały powolne, ale znaczące zmiany w systemie pielęgnacji chorych, organizacji szpitali, zasad higieny, a także wyglądu zewnętrznego budynków szpitalnych. Przy szpitalach zaczęto otwierać ambulatoria. Służyły one ubogim, którzy otrzymywali w nich bezpłatną poradę i lekarstwa. Stan budynków szpitalnych i ich wyposażenie ulegało też poprawie. Gdy niektóre z nich nie nadawały się do użytkowania, wówczas budowano nowe lub adaptowano inne pomieszczenia. Po ogłoszeniu nowej ustawy o organizacji i zarządzaniu szpitalami w 1842 r. miały one służyć wyłącznie chorym. W każdym z nich wyznaczono niezbędny personel lekarski – lekarza naczelnego, lekarzy i felczerów. W latach 1815–1867 w Warszawie funkcjonowało 14 szpitali: św. Marcina, św. Ducha, św. Łazarza, Najświętszej Marii Panny, św. Krzyża, Bonifratrów, gminy Ewangelickiej, Dom Podrzutków Baudouina (później Dzieciątka Jezus), Starozakonnych (żydowski), Główny Wojskowy, św. Kazimierza, św. Rocha, Instytut Położniczy, Instytut Oftalmiczny. Większość z nich przetrwała do 1944 r., część została zniszczona, inne zaś zostały wchłonięte przez nowe placówki szpitalne utworzone po 1945 r. Do chwili obecnej przetrwał jedynie Szpital Dzieciątka Jezus.

EN

Warsaw hospitals were mostly established in 14th and 15th century. Initially, they played the role of shelters for the elderly, disabled and orphans. Their function changed only in 19th century. They have become therapeutic facilities, accepting the sick, although some of them have retained the shelter function. In the fi rst years of the Kingdom of Poland (after 1815), they were subordinated to the Mazowieckie Voivodship Commission, after that to General Supervisory Council and since the 1830s - to General Care Council. The main source of revenue for the hospitals were foundations or donations, as well as alms, city subventions, last wills of individuals, fundraisers and funds from rental of apartments located in houses owned by hospitals. The doctors initially worked free of charge. Some of them were professors of the Medical Faculty of Warsaw University. Level of medical care was not satisfactory. Patients with contagious diseases were not separated from the others, the patients were sharing beds, there were no bathrooms or ventilation. Daily fee for hospital stay was 15 kopeks. The sick were accepted not only from Warsaw, but also from neighbouring areas, and even further away locations (Cracow, Gniezno, Lviv). Hospital stay was usually long - two weeks at the very shortest, three quarters more often than not. Patients with bone fractures were kept hospitalized for a very long time. Mortality in hospitals was on the level of 25% of patients accepted in a year. Every year, gradual but signifi cant changes were introduced in the system of care for the sick, organization of hospitals, principles of hygiene, as well as appearance of hospital buildings. Hospital adjacent clinics were established. Those served the poor, who received free of charge care and drugs. Condition of hospital buildings and their furnishings were improving as well. If some were no longer fi t for use, new buildings were built or other premises were adapted. After promulgation of a new Act on hospitals organization and management in 1842, hospitals were to serve exclusively the sick. For each, necessary medical personnel was appointed - head physician, physicians and feldshers. In 1815–1867 there were 14 hospitals in Warsaw: St. Martin, Holy Spirit, St. Lazarus, Holy Virgin Mary, Holy Cross, Hospitallers of St John, Evangelical, Baudouin House of Orphans (subsequently Child Jesus), Jewish, Central Military Hospital, St. Casimir, St. Roch, Obstetrics Institute, Ophthalmological Institute. Most of them survived until 1944; some were destroyed, others were incorporated into new hospitals created after 1945. The only hospital from that period surviving to this day is the Hospital of Child Jesus.

5

Księga inwentarzowa cechu kuśnierzy warszawskich z lat 1666–1932

57%

Sierocka-Pośpiech M.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2017

|

issue 24

291-294

PL

W 2016 r. zasób Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie wzbogacił się o księgę inwentarzową cechu kuśnierzy Starej Warszawy z lat 1666–1932. Zakupiono ją od działającego do dziś warszawskiego Cechu kuśnierzy, kożuszkarzy, rękawiczników i garbarzy. Jej wartość podnosi fakt, że AGAD poza nielicznymi dokumentami królewskimi i dokumentami rady miasta wystawianymi na rzecz cechu kuśnierzy lub w jego sprawach, nie posiada innej dokumentacji tego cechu. Zakupiona księga to rękopis oprawny w brązową, obecnie nieco przetartą skórę, z wyciśniętym tytułem: „Inwentarz praw cechowych y inszych rzeczy za starszych pana Mat[yasa] Surm[ikiewicza] pana Paw[ła] Szik[orskiego] gminnych pana Marti[na] Chudzin[skiego] Ann[o] 1667”. Zawiera ona spis dokumentów i akt przechowywanych przez cech kuśnierzy od XVII do lat 30. XX w. W 1917 r. w archiwum cechu kuśnierzy znajdowało się, poza kilkunastoma przywilejami królewskimi, 14 ksiąg oraz liczne dokumenty luźne. W czasie II wojny światowej archiwum to ukryto w Instytucie Doskonalenia Rzemiosła przy ul. Chmielnej 50 w Warszawie. Dom ten został zbombardowany podczas powstania warszawskiego i spłonął. Można przypuszczać, że księga cechowa ocalała przez przypadek, najprawdopodobniej była wówczas w rękach jednego z członków cechu.

EN

In 2016, inventory book of Old Warsaw furriers guild from 1666–1932 was added to the fonds of Central Archive of Historical Records (AGAD). It was purchased from the existing Guild of furriers, glovers and tanners. Its value is increased by the fact, that beyond scarce royal documents and city council documents issued for, or in connection with, the furriers guild, AGAD does not have any other records of that guild. The book is a manuscript, bound in brown, somewhat distressed leather, with embossed title “Inventory of guild laws [...] Anno 1667”. It contains a list of documents and records preserved by furriers guild since 17th century until 1930s. In 1917, the archive of furriers guild contained, besides a number of royal privileges, 14 books and numerous loose leaf documents. During World War II, the archive was hidden in the Artisanship Improvement Institute at 50 Chmielna Street in Warsaw. The building was bombed during the Warsaw Uprising and burned down. It can be surmised, that the guild book was saved by accident, most likely, at the time it was in possession of one of the members of the guild.

6

Józef Napoleon Czerwiński (1870-1940) i Wacław Heppen (1866-1939) – sylwetki twórcze, indywidualna działalność oraz współpraca architektoniczno-budowlana w latach 1909-1914

43%

Kilanowski P.

Ochrona Zabytków

|

2021

|

issue 1

9-50

PL

Niniejszy artykuł poświęcono życiorysom i działalności zawodowej war-szawskich architektów Józefa N. Czerwińskiego (1870-1940) i Wacława Heppena (1866-1939), a w szczególności ich współpracy architektoniczno-budowlanej w latach od około 1909 do 1914. Zarówno indywidualne, jak i wspólne dokonania zawodowe wspomnianych architektów nie zostały dotychczas szerzej omówione. W ramach artykułu przybliżono dzieje i aktywność zawodową, a także niektóre wątki dotyczące życia prywatnego obydwu architektów. Ich wspólna działalność zawodowa wiązała się z powstaniem w Warszawie kilkudziesięciu znaczących kamienic czynszowych w latach bezpośrednio poprzedzających wybuch pierwszej wojny światowej. Kamienice projektowane przez Czerwińskiego i Heppena utrzymane były w stylistyce wczesnomodernistycznej z przewagą motywów neobarokowych i późnosecesyjnych. Budynki te odznaczały się nie tylko znaczącą wysokością, ale również przestudiowanymi proporcjami oraz znakomitej jakości wystrojem architektonicznym i wyposażeniem stałym. Większość wspólnych realizacji Czerwińskiego i Heppena zaczęto uznawać po latach za wybitne przykłady warszawskiej architektury wczesnego modernizmu sprzed 1914 roku. Niektóre ze wspomnianych kamienic przetrwały do czasów współczesnych w stanie bliskim pierwotnemu, inne natomiast uległy niestety zniszczeniu bądź znaczącemu okaleczeniu.

EN

This article is devoted to the biographies and professional activities of two Warsaw architects Józef N. Czerwiński (1870-1940) and Wacław Heppen (1866-1939), and in particular their architectural and construction cooperation in the years from around 1909 to 1914. Both the individual and joint professional achievements of these architects have not yet been discussed in detail. The article takes a closer look at the history and professional activities as well as some topics related to the private life of both architects. Their joint professional activity was associated with the construction of several dozen significant tenement houses in Warsaw in the years immediately preceding the outbreak of World War I. The tenement houses designed by Czerwiński and Heppen were in the style of the early modern architecture with the dominance of neo-Baroque and late Art Nouveau motifs. These buildings were characterised not only by their considerable height but also by their studied proportions and excellent architectural design and fixed furnishings. Years later, most of Czerwiński’s and Heppen’s joint projects came to be regarded as outstanding examples of Warsaw’s pre-1914 early modern architecture. Some of these buildings have survived to the present day in a condition close to the original one, while others have unfortunately been destroyed or badly damaged.

Refine search results

4 Miscellanea Historico-Archivistica

1 Ochrona Zabytków

1 Studia Scandinavica

2 Osiecka M.

2 Sierocka-Pośpiech M.

1 Denkiewicz-Szczepaniak E.

1 Kilanowski P.

1 2021

5 2017

Budowa gmachu Poselstwa Norwegii w Warszawie w latach 1946–1949

Szpitale warszawskie w świetle akt Komisji Województwa Mazowieckiego z lat 1815–1867

Księga inwentarzowa cechu kuśnierzy warszawskich z lat 1666–1932

Szpitale warszawskie w świetle akt Komisji Województwa Mazowieckiego z lat 1815–1867

Księga inwentarzowa cechu kuśnierzy warszawskich z lat 1666–1932

Józef Napoleon Czerwiński (1870-1940) i Wacław Heppen (1866-1939) – sylwetki twórcze, indywidualna działalność oraz współpraca architektoniczno-budowlana w latach 1909-1914