Search results

1

Boże Narodzenie i Wielkanoc w życiu codziennym mieszkańców Tarnowa i Rzeszowa na przełomie XIX i XX wieku w świetle prasy lokalnej

100%

Rejman S.

Galicja. Studia i materiały

|

2018

|

issue 4: "Codzienność w Galicji"

44-71

PL

Na przełomie XIX i XX w. w Galicji dokonywały się przemiany gospodarcze i społeczne, które zapoczątkowały proces modernizacji społeczeństwa. Chociaż podstawą utrzymania ludności pozostało rolnictwo, a kultura ludowa określała rytm pracy i świętowania, pojawiały się oznaki zmian, szczególnie w większych miastach. W Galicji Zachodniej do takich zaliczano między innymi Tarnów i Rzeszów. Czas Adwentu i Bożego Narodzenia oraz Wielkiego Postu i Wielkanocy dokumentowała prasa lokalna. Szczególne znaczenie miały tytuły ukazujące się w długim przedziale czasowym – w Tarnowie „Pogoń” (1881–1914), a w Rzeszowie „Głos Rzeszowski” (1897–1920). W omawianych okresach roku liturgicznego na przygotowania do świąt oraz na zwyczaje i obyczaje świąteczne składały się: wydarzenia kulturalne realizowane przez artystów amatorów z myślą o zebraniu datków na działalność dobroczynną, wieczorki patriotyczne, występy profesjonalnych artystów, wykłady powszechne i uniwersyteckie, przygotowywanie prezentów (Mikołaj, Gwiazdka), udział w rekolekcjach (Wielki Post), zakup artykułów na świąteczne stoły (w tym także tych reklamowanych w prasie), wysyłanie świątecznych kartek lub zamiast nich składanie datków na cele dobroczynne (szczególnie na Towarzystwo Szkoły Ludowej); śledzenie zmian pogody, terminów ferii świątecznych, nadzwyczajnego rozkładu pociągów; lektura okolicznościowych tekstów prozatorskich i poetyckich, dbałość o pielęgnowanie tradycji świątecznych w rodzinach, solidaryzm z Polakami z innych zaborów, nadzieja wyrażana w składanych przez czasopisma życzeniach świątecznych na odzyskanie przez Polskę niepodległości.

EN

At the turn of the 19th and 20th century, Galicia witnessed economic and social changes which commenced the process of modernisation of the society. Although the basis for maintenance for the population was farming and folk culture dictated the rhythm of work and festivals, first signs of changes appeared, especially in major cities (in the Western Galicia – Tarnów and Rzeszów). The time of Advent, Christmas, the Lent and Easter was documented by the local press. A special significance can be attributed to magazines published over a long period of time - in Tarnów “Pogoń” (1881–1914), in Rzeszów “Głos Rzeszowski” (1897–1920). In the above mentioned periods of the liturgical year, the preparation for festivals and the festive habits and customs included: cultural events organised by amateur artists with the intention of collecting donations for charity, patriotic evenings, performances by professional artists, public and university lectures, preparation of gifts (Santa Claus, Christmas Eve), participation in Lenten retreat, purchase of festive tables (also advertised in the press), sending festive postcards or making donations for charity (especially for the Folk School Society), following changes in weather, the periods of festive breaks, extraordinary schedules of trains, reading of prose and poetic works, care for festive traditions in families, solidarity with Polish people in other partitions, hope to regain sovereignty expressed in festive wishes in newspapers.

2

Słownictwo z zakresu zwyczajów i obrzędów wielkanocnych w perspektywie historycznej

86%

Pawlik K.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2016

|

vol. 15

211–226

PL

Artykuł traktuje o zwyczajach i obrzędach związanych z Wielkanocą i poprzedzającym ją czasem, które praktykowane były w Polsce niekiedy od doby staropolskiej. Koncentruje się na obchodach Wielkiego Tygodnia, Wielkiej Niedzieli i Wielkanocnego Poniedziałku. Krótko wspomina się o ludowych praktykach magicznych zapewniających zdrowie, urodę, dobrobyt i obfite plony. Autorka podejmuje próbę leksykalno-kulturowego opisu 23 leksemów i 10 połączeń wyrazowych funkcjonujących w polszczyźnie ogólnej i gwarach, z uwzględnieniem ich etymologii, czasu i miejsca występowania oraz obecności w literaturze dawnej. W tekście scharakteryzowano m.in. szereg synonimów nazywających wielkanocne jaja i zabawy nimi, leksykę, za pomocą której określane były Niedziela Palmowa czy Poniedziałek Wielkanocny, jak i nazwy związane z ludowymi obchodami poszczególnych dni Wielkiego Tygodnia. Zgromadzone słownictwo finalnie podzielono na 4 grupy zbierające leksykę: 1) ogólnopolską, 2) regionalną i gwarową, 3) niepoświadczoną w słownikach, 4) leksem, którego występowanie potwierdzono jedynie w tekstach staropolskich.

EN

The article deals with the Easter customs and rites and the period preceding Easter (Holy Week), the holiday that had been celebrated for a very long time. The attention is focused on Holy Week, Easter Sunday and Easter Monday. There is a mention about folk magic practices to secure health, beauty, prosperity and a good crop. The author attempts to provide a lexical and cultural description of 23 lexemes and 10 collocations functioning in the general Polish language and its dialects, taking into consideration their etymology, time and place of occurrence and their presence in the literature of the past centures. She gives characteristics of some synonyms referring to Easter eggs and what was done with them, the lexis referring to Palm Sunday and Eater Monday, and the names related to folk ceremonies on particular days of Holy Week. The collected vocabulary has been divided into four groups, which include: 1) the lexis of general Polish language, 2) some dialects, 3) forms not to be found in dictionaries, 4) a lexeme that occurred only in the text of Old Polish.

3

Misurare il tempo: tra fascino e sfide. Alle origini del calendario gregoriano

81%

Sodi M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2020

|

vol. 27

|

issue 1

118-133

FR

Wyzwanie związane z pomiarem czasu jest tak antyczne jak ludzkość. Problem dotyczący dokładności kalendarza zajmował wybitne umysły, z wynikami jednak zawsze niezadowalającymi. Dopiero w 1582 roku, z Grzegorzem XIII doszło się do precyzyjnego kalendarza, będącego wynikiem naukowych umiejętności różnych krajów europejskich. Znajomość niektórych elementów, które leżą u podstaw kalendarza gregoriańskiego, jest celem badania, które pozwali uchwycić sens pomiaru czasu, który krąży od około trzech tysięcy lat wokół daty Wielkanocy.

EN

The challenge concerning measuring time is as ancient as humanity. The problem of the accuracy of the calendar occupied outstanding scholars, but the results were always unsatisfactory. It was not until 1582 that at the times of Gregory XIII a precise calendar was created, which was the result of the scientific skills in various European countries. To identify some of the elements that underlie the Gregorian calendar is the purpose of this study, which examines the sense of measuring time that has been circulating around Easter for about three thousand years.

4

Geneza i obchód Wielkanocy w Polsce. Zarys problematyki

72%

Kowalczyk M.

Studia Elbląskie

|

2020

|

vol. 21

273-293

EN

The culminating point of the annual celebration of the Holy Week, filled with diverse biblical contents commemorating the passion, death and resurrection of Jesus Christ, is Easter Sunday. The festive celebration in the Roman-Catholic Church in Poland commences with the resurrection liturgy and procession with the Holy Sacrament and figure of Christ arisen. Next the faithful go home to have breakfast and eat food blessed on Holy Saturday. During the meal, religion clearly mingles with secular threads, magic practices, wishes aimed at auspiciousness, good health and happy marriage. We can see that every other hour of celebration brings more mundane problems and practices, which are to provide joy and wealth here and now, in place of Easter message announcing victory over death and giving hope to resurrection. Unfortunately it suggests a superficial treatment and poor understanding of religious contents brought by the Resurrection of Jesus Christ, as well as a need to perform increased pastoral work whose purpose is to teach the faithful on the Bible and meaning of Easter.

PL

Punktem kulminacyjnym zwieńczającym coroczne obchody Wielkiego Tygodnia, który zawiera sobie bogactwo treści biblijnych przypominających mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest niedziela wielkanocna. Uroczyste świętowanie w Kościele rzymskokatolickim w Polsce rozpoczyna liturgia rezurekcyjna wraz z procesją z Najświętszym Sakramentem i figurą Chrystusa Zmartwychwstałego. Następnie ludność udaje się do domów, by spożyć śniadanie, którego podstawą są poświęcone w Wielką Sobotę pokarmy. Już podczas posiłku uwidacznia się przenikanie do treści religijnych wątków świeckich, praktyk magicznych, życzeniowych, których celem ma być pomyślność, dobre zdrowie i powodzenie matrymonialne. Można zauważyć, że z każdą kolejną godziną świętowania, treści przesłania wielkanocnego ogłaszającego zwycięstwo nad śmiercią i dającego nadzieję na zmartwychwstanie, ustępują miejsca przyziemnym problemom i praktykom mającym zapewnić radość i obfitość tu i teraz. Wskazuje to niestety na powierzchowne traktowanie i słabe zrozumienie dla religijnych treści, które przyniosło Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa oraz na konieczność przeprowadzenia wzmożonej pracy duszpasterskiej mającej na celu przede wszystkim pogłębienie wiedzy wiernych na temat treści biblijnych i przesłania wielkanocnego.

5

Wielkanoc na Łużycach – zwyczaje i słownictwo

72%

Bura R.

Język. Religia. Tożsamość

|

2020

|

issue 1/2(21/22)

127-138

PL

Dla każdej mniejszości narodowej pielęgnowanie tradycji i zwyczajów jest ważnym wykładnikiem tożsamości. Podobnie jest w przypadku mniejszości łużyckiej, dla której zwyczaje są istotnym elementem jednoczącym i pogłębiającym jej świadomość narodową, a także ważną częścią życia tego narodu. Wśród łużyckich zwyczajów miejsce szczególne zajmują tradycje związane z Wielkanocą. Należą do nich m.in.: zdobienie pisanek, śpiewy wielkanocne, wielkoczwartkowe podarki dla dzieci, chodzenie po wielkanocną wodę, kulanie pisanek, palenie ogni wielkanocnych czy konne procesje w Wielką Niedzielę.

EN

For every national minority cultivating traditions and customs is an important factor of identity. The same applies to the Lusatian minority, for which customs are expressions unifying and deepening their national awareness as well as playing an important part in their way of life. Among the Lusatian customs, a special place is occupied by traditions related to Easter. These include decorating Easter eggs, Easter singing, Holy Thursday presents for children, fetching Easter water, rolling Easter eggs, Easter Fire or the Easter Riders on Easter Sunday.

6

Działalność religijna i dobroczynna przeworskiego ośrodka Kanoników Regularnych Stróżów Najświętszego Grobu Bożego w Jerozolimie

71%

Rolski Z., Thomas I.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2020

|

vol. 11

|

issue 2

105-154

EN

The very tradition of this order in Poland is one of the more interesting threads of this story. This order introduced, for the first time in this part of Europe, a professional system of hospital treatment for the poor. The magnate family of Tarnowskis, following the policy of the royal court of strengthening the Christianization of the territory of Red Ruthenia in 1394 (1396), received permission to bring the Holy Sepulcher Order (in Poland also called, from the first seat in Miechów, Miechowites) to a pastoral center in Przeworsk in the Church of St. Catherine. The relationship between the Holy Sepulcher buildings and the liturgy and other forms of worship of the Holy Sepulcher had its specific and original character. While the chapels of the Holy Sepulcher associated with Calvary and individual representations of the Tomb that did not belong to the Miechowites were places of the Lord’s Passion cult, in the case of the representations of the Holy Sepulcher their relationship with worship and liturgy had a deeper basis. The Lord’s Tomb in Przeworsk was and is not only an architectural monument, but also an object and place of a living religious cult. However, during the nearly three centuries of existence of the Przeworsk Sepulchrum Domini, we have come across various forms of worship of the Holy Sepulcher, both in the form of liturgical worship and non-liturgical worship, so it is worth discussing them here in more detail. Nowadays, especially important for the continuation of the tradition of the medieval brotherhoods of the Holy Sepulcher, in a sense, are organized groups of young men, and recently, exceptionally also women, who make up the “Turks.” In the vicinity of Przeworsk, they are still particularly visible, especially during the Holy Week.

PL

Tradycja dobroczynności zakonu bożogrobców w Polsce jest jednym z ciekawszych wątków tego opracowania. Zakon ten po raz pierwszy w tej części Europy wprowadził profesjonalny system leczenia szpitalnego dla ubogich. Rodzina magnacka Tarnowskich, kierując się polityką dworu królewskiego Jagiellonów, umacniała chrystianizację ziem Rusi Czerwonej od 1394 (1396) i otrzymała zgodę na sprowadzenie Kanoników Regularnych Stróżów Najświętszego Grobu w Jerozolimie do ośrodka duszpasterskiego w Przeworsku. Związek między zabudowaniami Grobu Bożego a liturgią i rozbudowanymi formami kultu Grobu Bożego miał swój specyficzny i oryginalny charakter. O ile kaplice Grobu Świętego związane z kalwariami i poszczególne przedstawienia Grobu nienależące do Miechowitów były miejscem kultu Męki Pańskiej, o tyle w przypadku przedstawień Grobu Świętego u bożogrobców ich związek z kultem i liturgią miał głębszy sens. Grób Pański w Przeworsku był i jest nie tylko zabytkiem architektonicznym, ale także miejscem żywego kultu religijnego. Przez blisko trzy stulecia istnienia przeworskiego Sepulchrum Domini spotykano różne formy kultu Grobu Pańskiego, zarówno w formie kultu liturgicznego, jak i paraliturgicznego, dlatego w pracy omówiono je bardziej szczegółowo. W dzisiejszych czasach szczególnie ważne dla kontynuacji tradycji średniowiecznych bractw religijnych kultywujących istotę Bożego Grobu są zorganizowane grupy młodych mężczyzn, a ostatnio także kobiet, które tworzą oddziały „Turków”, pełniących straż przy Bożym Grobie. W Przeworsku i okolicznych wsiach są one nadal widoczne, zwłaszcza w okresie wielkanocnym, zapewniając porządek w czasie uroczystości religijnych i pobożnego nawiedzania kościołów przez wiernych.

7

The Liturgical Feasts, Celebrations, Devotions, and Popular Piety of the Easter Season in the Roman Catholic Diocese of Drohiczyn, Poland

58%

Syczewski T.

Rocznik Teologii Katolickiej

|

2017

|

vol. 16

|

issue 2

EN

This work outlines in detail the annual rites, celebrations, and feasts that take place during the Easter season in the Roman Catholic Diocese of Drohiczyn, Poland. The entire Easter season is and continues to be observed as one great 50-day feast. The popular piety of this season is characterized primarily by the ardent faith of the Polish people, which is expressed in their rich folklore, customs, and devotions that help them live the liturgy of the Church more deeply.

PL

Niniejsze opracowanie szczegółowo ukazuje doroczną obrzędowość okresu wielkanocnego w przypadających na ten okres uroczystościach i świętach. Cały ten okres był i jest obchodzony jako jedno wielkie święto, jako czas Pięćdziesiątnicy. Pobożność ludowa tego okresu charakteryzuje się przede wszystkim głęboką wiarą wyrażaną w bogatej oprawie folklorystyczno-zwyczajowej. Diecezja drohiczyńska jest bardzo bogata w pobożność ludową tego okresu. Nabożeństwa te cieszą się wśród wiernych szczególnym uznaniem. Wiele z tych zwyczajów zrodziło się z potrzeby serca wiernych i dopomaga w głębszym przeżywaniu liturgii Kościoła.

8

Trzy spory o datę Wielkanocy

58%

Naumowicz J.

Vox Patrum

|

2006

|

vol. 49

453-470

FR

L’antique controverse pascale avait differentes phases, en constituant en fait les debats separes. Le premier debat au Ileme siecle opposait les communautes d’Asie qui celebraient la grande Fete la meme date que les Juifs, le jour de la pleine lune, quelque soit le jour de la semaine ou il pouvait tomber (quartodecimans) et les autres Eglises qui rfacceptaient la celebration pascale que le dimanche.

9

Liturgia wielkoczwartkowa u Bożogrobców

58%

Piwoński H.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1977

|

vol. 35

215-230

EN

-

10

Liturgiczna poetyka Triduum Paschalnego

58%

O’Malley T. P.

Pro Musica Sacra

|

2020

|

vol. 18

EN

With the cancellation of the public celebration of the Triduum during the pandemic of 2020, how may Catholics spiritually participate in these liturgies? This essay argues that a key way of participating in liturgies, even when physically absent from the celebration itself, is through meditation on the poetic texts of the liturgy. Liturgical poetry offers an entree into salvation history through the mediation of the chanted word. The essay attends to three liturgical poems of the Triduum including the Ubi caritas of Holy Thursday, the Pange lingua of Good Friday, and the Exsultet of the Easter Vigil. In each of these poems, the texts bring the Christian into the presence of Christ’s Paschal Mystery, attuning the Christian to enjoy the spiritual fruits of the Triduum.

PL

Czy bez dostępu do publicznych celebracji Triduum Sacrum, odwołanych z powodu pandemii roku 2020, jest możliwe duchowe uczestniczenie w tych liturgiach? Esej wykazuje, że kluczowym sposobem udziału w liturgiach, pomimo nieobecności na celebracji, jest medytacja nad poetyckimi tekstami liturgii. Poezja liturgiczna daje możliwość wejścia w historię zbawienia za pośrednictwem słowa śpiewanego. Niniejszy tekst skupia się na trzech poematach liturgicznych Triduum: Ubi caritas z Wielkiego Czwartku, Pange lingua z Wielkiego Piątku oraz Exsultetu z Wigilii Paschalnej. W każdym z tych utworów słowa prowadzą chrześcijanin ku obecności misterium paschalnego Chrystusa, przygotowując ich do radości z duchowych owoców Triduum.

11

Uroczystości państwowe, wojskowe i religijne w Korpusie Ochrony Pogranicza na przykładzie 16 Batalionu „Sienkiewicze” w latach 1927–1932

51%

Stefański M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica

|

2018

|

issue 102

157-168

EN

The article describes how chief and soldiers from 16th Battalion „Sienkiewicze”, unit of Frontier Defence Corps, celebrating public, military and church holidays beetwen 1927–1932. The period indicated in the title coincides with the command of the battalion by major / lieutenant colonel Stanisław Hojnowski, officer of the Polish Army, later was a chief of the 45th Infantry Regiment. In the text author show how in 16th battalion celebrating Easter, Christmas, Polish Soldier’s Day, November 11, name day of Marshal Piłsudski etc. In the Eastern Borderlands, where the Poles was a minority, holidays wasn’t only fun and rest, them was have an important propaganda role. The celebrations with army and public authorities was integrated population of the eastern borders with Poland.

PL

Artykuł opisuje obchody świąt kościelnych, wojskowych i państwowych w 16 batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza w latach 1927–1932. Okres wskazany w tytule pokrywa się w czasie z dowodzeniem batalionu przez majora/podpułkownika Stanisława Hojnowskiego, oficera Wojska Polskiego, późniejszego dowódcy 45 pułku piechoty. W tekście omówiono sposoby obchodzenia: Wielkanocy, Bożego Narodzenia, Święta Żołnierza Polskiego, 11 listopada, imieniny Marszałka Piłsudskiego etc. w 16 Batalionie Korpusu Ochrony Pogranicza. Jako że święta te rokrocznie wyglądały podobnie, omówiono je na wybranych przykładach. Na Kresach Wschodnich, gdzie Polacy stanowili mniejszość, tego typu przedsięwzięcia, oprócz zabawy i wprowadzenia kolorytu w szare życie, pełniły ważną propagandową rolę. Scalały również ludność wschodnich połaci kraju z Polską.

12

Marsjański kalendarz liturgiczny

51%

Karocki P.

Ruch Biblijny i Liturgiczny

|

2015

|

vol. 68

|

issue 4

EN

This article presents problems related to creating liturgical calendar for Mars colonists, assumed to land on Mars (accordingly to Mars One Project) in year 2024. It consist of five parts: why to colonize space; brief history of Earth calendar; deep correlation of liturgical calendar (e.g. fests) with astronomical events; last two parts present idea of civil Martian calendar and list difficulties related to extraterrestrial liturgical calendar.

PL

Artykuł ten pokazuje problemy związane z tworzeniem liturgicznego kalendarza dla kolonistów Marsa, którzy (zgodnie z projektem Mars One) mają na Marsie wylądować w 2026 roku. Część pierwsza uzasadnia zakładanie siedzib ludzkich poza Ziemią. Druga skrótowo zakreśla historię tworzenia ziemskiego kalendarza, trzecia pokazuje ścisłą zależność kalendarza liturgicznego od środowiska ziemskiego. W dwu kolejnych częściach zaprezentowano ideę cywilnego kalendarza marsjańskiego oraz zestawienie problemów związanych z kalendarzem liturgicznym dostosowanym do warunków pozaziemskich.

13

Oto są baranki młode – an extraordinary paschal journey

51%

Ryan F. M. T.

Pro Musica Sacra

|

2020

|

vol. 18

EN

Oto są baranki młode is a popular religious song born in the renewed liturgical and pastoral activity of Dominican friars in Kraków in the early 1990s. The sources of the music and text are explored here, beginning with a long responsory at the end of the first millennium, through new text and music in France about 1900, to another textual variant at Tyniec in 1960 and finally new music at Kraków. Text and Dominican music combine to build a religious song with intense paschal overtones celebrating the reception of Baptism and the Eucharist. The author compares the generation of the Dominican mix of text and musical motifs favourably with the earliest Sung Propers of the Roman Mass.

PL

Oto są baranki młode to popularna pieśń liturgiczna, wyrastająca z nurtu odnowy liturgicznej i duszpasterskiej, jaka miała miejsce w środowisku krakowskich dominikanów we wczesnych latach 90. ubiegłego wieku. W artykule zbadane są źródła muzyki oraz tekstu, poczynając od długiego responsorium z końca pierwszego millenium, przez nowy tekst i muzykę powstałe we Francji na początku XX w., aż po kolejną wersję tekstu z Tyńca w lalach 60. i wreszcie nową muzykę skomponowaną w klasztorze krakowskim. Słowa połączone z dominikańską muzyką współtworzą śpiew liturgiczny pełen intensywnych paschalnych odniesień, celebrujący przyjęcie chrztu i Eucharystii. Autor przyrównuje powstanie dominikańskiego połączenia tekstu i motywów muzycznych z najwcześniejszymi śpiewanymi propria Missae w Mszy rzymskiej.

14

Światło Paschy w liturgii jerozolimskiej pierwszych wieków

44%

Bać T.

Verbum Vitae

|

2016

|

vol. 29

321-345

PL

Artykuł opisuje znaczenie symbolu światła w paschalnej liturgii Jerozolimy pierwszego tysiąclecia chrześcijaństwa. Obrzęd zapalenia światła na początku liturgii Wigilii Wielkanocnej (zwany paschalnym Lucernarium) jest obecny we wszystkich źródłach liturgicznych liturgii jerozolimskiej. Najbardziej znaczące z nich to: Itinerarium Egerii (z końca IV w.), lekcjonarz ormiański (V w.), Wielki lekcjonarz Kościoła jerozolimskiego tradycji gruzińskiej (VI-VIII w.) oraz Typikon Kościoła Anastasis (XII w.). Rozwój obrzędu wielkanocnej liturgii światła, obejmujący zapalenie świecy lub kilku świec wewnątrz edykułu Bożego Grobu, przekazanie światła wszystkim wiernym, modlitwy, śpiew psalmów i antyfon oraz procesje, podkreśla, iż celebracja tajemnicy zmartwychwstania Chrystusa w Jerozolimie miała zawsze wymiar chrystologiczny i eklezjologiczny.

EN

This article examines the relevance and the significance of the symbol of the light in the paschal liturgy in Jerusalem in the first millennium. The rite of the lighting the candle, which opens the liturgy of the Easter Vigil (called the Easter Lucernarium), is present in all the known sources of the Jerusalem liturgy. The most significant of these are Itinerarium Egeriae (end of the 4th century), the Armenian Lectionary (5th century), the Grand Lectionary of the Church of Jerusalem from the Georgian tradition (6th-8th century) and the Typicon of the Anastasis (12th century). The development of the rite of paschal light – which includes the lighting of the candle or candles inside of the chapel of the Tomb of Christ, passing the fire to the whole congregation, prayers, psalms, antiphons and processions – reflects the profound theological significance of the Resurrection of Christ. Indeed, the celebration of Easter in Jerusalem, thanks to the very evocative symbol of light, has always been preeminent among Christological and ecclesiological event.

15

O własnej twórczości kompozytorskiej o tematyce pasyjnej. Inspiracje, teksty, technika kompozytorska, język muzyczny

44%

ŁUKASZEWSKI M.

Edukacja Muzyczna

|

2019

|

issue 14

313–372

EN

This article is devoted to my own Lenten choral and organ music. At first, I introduce my motives for undertaking creative activity, which include, among others, the atmosphere of my family house (my father, Wojciech Łukaszewski, was a composer). My inspiration to take up choral music was a ten-year collaboration with the choir of the Academy of Catholic Theology (currently Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw) under the management of the Reverend Kazimierz Szymonik. In the latter part of the article, I introduce my choral works, list the titles and then focus strictly on Passion and Paschal music. I present the circumstances in which those pieces were created, the details of their first performances and recordings, the texts they used and, furthermore, analyze them, paying attention to the most distinctive features of my composing technique and style.

PL

Artykuł jest poświęcony własnej muzyce chóralnej i organowej o tematyce wielkopostnej. Na początku przybliżam motywy podjęcia przeze mnie działalności twórczej, na co m.in. miała wpływ atmosfera domu rodzinnego (ojciec, Wojciech Łukaszewski, był kompozytorem). Inspiracją do podjęcia muzyki chóralnej była natomiast dziesięcioletnia współpraca z chórem Akademii Teologii Katolickiej (obecnie UKSW) w Warszawie pod dyrekcją ks. Kazimierza Szymonika. W dalszej części artykułu przybliżam twórczość chóralną, wymieniam tytuły utworów, a następnie koncentruję się na utworach już stricte o tematyce pasyjnej i paschalnej. Przybliżam okoliczności ich powstania, informacje o prawykonaniach, nagraniach, wykorzystanych tekstach, a następnie przeprowadzam krótkie analizy, zwracając uwagę na najbardziej charakterystyczne cechy mojej techniki kompozytorskiej i stylistyki.

16

Obraz Boga w nauczaniu pasterskim biskupów radomskich na przestrzeni roku liturgicznego

44%

Grudniewski P.

|

2019

|

vol. 66

|

issue 2: Teologia dogmatyczna

169-190

EN

The article presents pastoral teaching of Radom bishops over the years 1992-2012 presented in the context of regular parts of the liturgical year such as: Advent, Christmas, Lent, Easter. Bishops with sensitization for the need to shape the faith of the “sheep” entrusted to them. In 20 years they sent 100 pastoral letters trying to explain the important foundations of the Catholic faith. First chapter of the article treats about Advent as a waiting time for the coming of the Savior putting in charge the pattern of Mary. Special attention is appose by the bishops to the preparation of the Lord's coming. In the second chapter about Christmas, attention of the bishops focuses on the new life and his defense. The next chapter addresses the issue of Lent, preparation by fasting, prayer and alms for Easter and parousia. The last chapter refers to the center of the Catholic faith, that is, the passion, death and resurrection of Jesus Christ. It should be noted that the presented article is probably the first in Poland elaboration of the teaching Radom bishops in pastoral letters during the liturgical year. The author of the article hopes that the efforts made to analyze texts directed to the faithful will contribute to more in-depth reflections on the directions of further pastoral teaching.

PL

Niniejszy artykuł dotyczy nauczania pasterskiego biskupów radomskich na przestrzeni lat 1992-2012 przedstawionego w kontekście stałych części roku liturgicznego, takich jak: Adwent, Boże Narodzenie, Wielki Post, Święta Wielkiej Nocy. Biskupi radomscy, posiadając uwrażliwienie na potrzebę kształtowania wiary powierzonych im „owieczek”, w ciągu 20 lat wystosowali 100 listów pasterskich starając się tłumaczyć istotne fundamenty wiary katolickiej. Pierwszy rozdział artykułu dotyczy tematu Adwentu jako czasu oczekiwania na przyjście Zbawiciela stawiając za wzór Maryję. Szczególną uwagę biskupi poświęcają kwestii przygotowania na przyjście Pana. Drugi rozdział, mówiący o Bożym Narodzeniu, koncentruje myśli biskupów na nowym życiu oraz jego obronie. Kolejny rozdział porusza kwestię Wielkiego Postu, przygotowania się przez post, modlitwę i jałmużnę do Świąt Wielkiej Nocy oraz paruzji. Ostatni rozdział odnosi się do centrum wiary katolickiej: męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Należy zauważyć, iż prezentowany artykuł jest prawdopodobnie pierwszym w Polsce opracowaniem nauczania biskupów radomskich w listach pasterskich na przestrzeni roku liturgicznego. Autor artykułu wyraża nadzieję, iż poczynione starania analizy tekstów biskupów radomskich przyczynią się do bardziej pogłębionych refleksji nad kierunkami dalszego pasterskiego nauczania.

17

Świętowanie w chrześcijaństwie w IV–V wieku

26%

Komarnicki K. F.

Studia Redemptorystowskie

|

2013

|

issue 11

201-229

EN

Human time, no matter to what culture or religion a man belongs, is filled with celebrations that give rhythm to his life and help him capture the essence of his existence. Also Christianity over the centuries worked out various forms of specific celebration. The goal of this text is to look at the character of celebrate in the fourth and fifth centuries and to determine how the Christian writers wrote about the celebration. The first sources that author considered are two ancient texts of Socrates of Constantinople (Socrates Scholasticus) and Sozomen (Salminius Hermias Sozomenus) with the same names: Historia Ecclesiastica. In both works there are little chapters, in which appear the mention of the celebration, the majority of them is associated with Feast of the Passover and The First Council of Nicaea, others occur mainly on the margins of the narrative. This is because the history of the Church is here treated primarily as ‘political’ history, shaped by the decisions of great personages of the Church. The most important conclusion that emerges from these two texts is the observation that the differences in the way of celebration are not a source of division, but most of all divisions for doctrinal reasons manifest themselves in a separate celebration. The second source is The Travels of Egeria, also called The Pilgrimage of Aetheria (Itinerarium Egeriae), a letter describing the author’s travel to the holy places. In her report Egeria devotes much attention to the description of those involved in the celebration of subsequent festivals. The modern reader is struck by the generosity of crowds gathered in prayer and their vivid faith that motivates them to make long prayers going for hours. Celebration of Christians in the fourth and fifth centuries was an expression of a vivid faith. Their religion permeated life in all dimensions, and determined the essence of who they were. It was touching the inexpressible, the main aim was above all communion with Christ and the Church. Originally Christians celebrated entirely in the community of the Church, which gives a more or less clear framework to all that can be considered for celebration.

Refine search results

Boże Narodzenie i Wielkanoc w życiu codziennym mieszkańców Tarnowa i Rzeszowa na przełomie XIX i XX wieku w świetle prasy lokalnej

Słownictwo z zakresu zwyczajów i obrzędów wielkanocnych w perspektywie historycznej

Misurare il tempo: tra fascino e sfide. Alle origini del calendario gregoriano

Geneza i obchód Wielkanocy w Polsce. Zarys problematyki

Wielkanoc na Łużycach – zwyczaje i słownictwo

Działalność religijna i dobroczynna przeworskiego ośrodka Kanoników Regularnych Stróżów Najświętszego Grobu Bożego w Jerozolimie

The Liturgical Feasts, Celebrations, Devotions, and Popular Piety of the Easter Season in the Roman Catholic Diocese of Drohiczyn, Poland

Trzy spory o datę Wielkanocy

Liturgia wielkoczwartkowa u Bożogrobców

Liturgiczna poetyka Triduum Paschalnego

Uroczystości państwowe, wojskowe i religijne w Korpusie Ochrony Pogranicza na przykładzie 16 Batalionu „Sienkiewicze” w latach 1927–1932

Marsjański kalendarz liturgiczny

Oto są baranki młode – an extraordinary paschal journey

Światło Paschy w liturgii jerozolimskiej pierwszych wieków

O własnej twórczości kompozytorskiej o tematyce pasyjnej. Inspiracje, teksty, technika kompozytorska, język muzyczny

Obraz Boga w nauczaniu pasterskim biskupów radomskich na przestrzeni roku liturgicznego

Świętowanie w chrześcijaństwie w IV–V wieku