Search results

1

GRUNWALDZCY BODYGUARDZI – ZARYS WYBRANYCH ZAGADNIEŃ

100%

Pajorski P.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2014

|

vol. 15(15)

203-213

EN

The great war with the Teutonic Order took place in the years 1409 - 1411, but the turning point was a battle on 15 July 1410, which took place on the fields of Grunwald. At that battle to protect the people of King Vladislav II Jagiello isolated small squad picked guard, which, as indicated by the messages of John Dlugosz, passed the test in conditions of armed conflict and attempts to make a direct attack on the king's life.

2

Niewierność małżeńska królowej Zofii Holszańskiej w 1427 r. - prawda, pomówienie czy plotka polityczna? Próba rekonstrukcji wydarzeń na tle oskarżeń innych żon Jagiełły

63%

Zawitkowska W.

Kwartalnik Historyczny

|

2016

|

vol. 123

|

issue 1

PL

Elekcja i koronacja Władysława Jagiełły na króla Polski w 1386 r. dawały możliwość pojawienia się w Europie Środkowo-Wschodniej nowej liczącej się dynastii. Wzbudzało to niepokój sąsiadów (Luksemburgowie, Krzyżacy) dążących do osłabienia monarchii polsko-litewskiej. Próby ustalenia zasad powoływania kolejnych władców oraz zakresu ich prerogatyw aktywizowały również przedstawicieli polskiego możnowładztwa, którzy zabiegali o uzyskanie jak największych wpływów na rządy w państwie. W konfliktach pojawiających się na tym tle wykorzystywano różne metody walki politycznej, w tym plotkę polityczną.W artykule, po przeprowadzeniu szczegółowej analizy materiału źródłowego (także dotąd nieznanego) i odtworzeniu itinerarium Jagiełły i Zofii Holszańskiej z 1427 r., postawiono tezę, że do wybuchu skandalu związanego z rzekomą niewiernością królowej doszło około połowy sierpnia t.r. na zjeździe generalnym w Wiślicy. Podkreślono przy tym motyw polityczny, związany z bezwarunkowym uznaniem sukcesji tronu po śmierci Jagiełły dla jego pierworodnego syna przez szlachtę ziem ruskich, oraz wskazano na korzyści, jakie mogła w wyniku tych pomówień osiągnąć opozycja wewnętrzna i zewnętrzna, zwłaszcza wobec braku realizacji umowy małżeńskiej Jadwigi Jagiellonki (wciąż oficjalnej następczyni tronu) z Fryderykiem, synem margrabiego brandenburskiego. Postawiono tezę, że z powodów politycznych (walka o regencję) powrócono do tej sprawy na zjeździe sandomierskim w 1431 r., zaś oskarżenie wysunięte pod adresem Jana Strasza było oparte na jeszcze innej wersji plotki, rozpowszechnianej przez Krzyżaków w latach 1429–1430, w którą został uwikłany również wielki książę litewski Witold.Poczynione w artykule ustalenia wskazują na to, iż Jan Długosz w Rocznikach pod rokiem 1427 złączył w jeden opis dwa różne ciągi wydarzeń: z roku 1427 i z lat 1429–1430, czyli pierwotną i wtórną wersję plotki politycznej, wymyślonej i rozpowszechnianej w celu osiągnięcia korzyści dla kilku grup interesu, której celem miało być osłabienie nowej dynastii - jagiellońskiej.W artykule wykazano, że podobne oskarżenia, również na tle politycznym, wysuwano już pod adresem dwóch pierwszych żon Jagiełły: Jadwigi Andegaweńskiej i Anny Cylejskiej, a więc tych małżonek, które mogły urodzić następców (dziedziców) tronu. Poczyniono ponadto szereg innych, istotnych ustaleń, m.in. skorygowano opinie dotyczące przyczyn zwołania i przebiegu zjazdu Jagiełły z Witoldem w Horodle w 1427 r.

EN

The election and coronation of Władysław Jagiełło as king of Poland in 1386 provided an opportunity for the emergence of a new significant dynasty in Central-Eastern Europe. This fact produced unrest among neighbours (the Luxembourg dynasty and the Teutonic Knights) intent on weakening the Polish-Lithuanian monarchy. Attempts at establishing principles for the enthronement of successive rulers and the range of their prerogatives activated also Polish magnates, who aimed at exerting the greatest possible impact upon state governance. Conflicts appearing against this background made use of assorted methods of a political confrontation, including the political rumour.After conducting a detailed analysis of the sources (i.a. unknown material) and recreating the 1427 itinerary of Jagiełło and Sophia of Halshany this article proposes a thesis claiming that a scandal associated with the queen’s alleged infidelity broke out at a general convention held in Wiślica in the middle of August of that year. At the same time, the author stressed a political motif connected with an unconditional recognition by the gentry of Rus’ of the succession to the throne after Jagiełło’s death of his first-born son, and indicated the benefits that as a consequence of such slander could have been attained by the domestic and external opposition, especially in view of the fact that a marriage agreement between Jadwiga Jagiellon (still the official heiress to the throne) and Frederick, the son of the margrave of Brandenburg, remained unrealised. The author also formulated a thesis claiming that this question was revived for political reasons (rivalry for the regency) at the Sandomierz convention of 1431, while a charge addressed against Jan Strasz was based on yet another version of the rumour spread by the Teutonic Knights in 1429–1430 and embroiling also Grand Duke Witold of Lithuania.The ascertainment presented in the article indicates that in his Annales Jan Długosz combined under the year 1427 two sequences of events from 1427 and 1429–1430, i.e. the original and subsequent version of the political rumour devised for the sake of several groups of interest, whose purpose was to enfeeble the new Jagiellonian dynasty.The article demonstrates that similar accusations, involving a political background, were made also against Jagiełło’s first two wives: Jadwiga Anjou and Anna of Cilli/Celje, who could have given birth to successors (heirs to the throne). A number of other essential findings set redresses opinions about the reasons for the convention and the course of a meeting held by Jagiełło and Witold in Horodło in 1427.

3

Servants of the devil or protectors of Christianity and apostles among pagans? Shaping the image of Poland and Poles in the context of steps taken by Wladyslaw II Jagiello’s diplomacy against ‘Satira’ by John Falkenberg

63%

Graff T.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/1

143-176

EN

The author analyses the legal action of the Polish delegation against the Satira by Dominican friar John Falkenberg, which appeared at the Council of Constance (1414–1418). In his work, Falkenberg called for the extermination of the Polish nation as well as the king Wladyslaw Jagiello. He announced that those who would achieve this aim would attain salvation. The Polish delegation, especially Paul Włodkowic and archbishop Nicolas Trąba, made efforts aimed at the recognition of the Dominican’s work as heretical. Falkenberg was arrested and his work was condemned by the Commission of Faith, however it was not recognized as heretical. The new pope Martin V, in turn, did not want the verdict of the commission to become a resolution of the Council. In response, Poles, despite the threat of anathema, at the last session of the Council, appealed against the Satira to the next council, which undermined the authority of the pope. In the article, the author shows the factors which prevented Poles from achieving complete success in the Falkenberg case. He addresses the question whether the determination of the Polish envoys in the defence of honour of their ruler and state in the final days of the council brought positive results in the years after the council. The author gives consideration to the question whether the actions of Polish diplomacy against ‘Satira’ combined with other steps on the international forum contributed to a certain extent to creating Jagiello’s image as the last apostle of the barbarian Europe.

PL

W trakcie obrad soboru w Konstancji (1414–1418) Władysław Jagiełło był oczerniany przez krzyżacką propagandę i jej sprzymierzeńców, co skutkowało tym, że wielu poddawało w wątpliwość autentyczność jego nawrócenia. Z drugiej strony wśród niektórych ojców soborowych władca ten był postrzegany jako król arcychrześcijański, apostoł Litwy i Żmudzi. W tym kontekście autor analizuje prawne działania polskiej delegacji przeciw „Satyrze” dominikanina Jana Falkenberga, która pojawiła się na soborze. Falkenberg wzywał w niej do eksterminacji narodu polskiego i króla Władysława Jagiełły. Ci, którzy to uczynią, mieli mieć zapewnione zbawienie. Polska delegacja, a szczególnie Paweł Włodkowic i arcybiskup Nicolas Trąba próbowali doprowadzić do uznania pisma dominikanina za heretyckie. Falkenberga co prawda aresztowano, a komisja wiary potępiła jego dzieło, ale nie uznała go za heretyckie. Natomiast nowy papież Marcin V nie chciał, aby ten wyrok komisji stał się uchwałą soborową. Dlatego Polacy, mimo groźby klątwy papieskiej, na ostatniej sesji soboru złożyli apelację w sprawie „Satyry” do kolejnego soboru, co godziło w autorytet władzy papieża. Autor w artykule pokazuje czynniki, które przeszkodziły Polakom w odniesieniu pełnego sukcesu w sprawie Falkenberga. Stara się także odpowiedzieć na pytanie, czy determinacja polskich posłów w ostatnich dniach soboru w obronie honoru swojego władcy i państwa przyniosła pozytywne efekty, również w kolejnych latach po zakończeniu concilium. Autor zastanawia się także, czy działania polskiej dyplomacji przeciw „Satyrze” w połączeniu z innymi akcjami na forum międzynarodowym przyczyniły się do budowania wizerunku Jagiełły jako ostatniego apostoła barbarzyńskiej Europy.

4

Tycz Bär starosta babimojski 1404-1407(?)

45%

Benyskiewicz K.

Studia Zachodnie

|

2017

|

vol. 19

27-50

PL

Artykuł opowiada historię pierwszego starosty babimojskiego Tycz Bära. Rycerz ten zamieszkiwał w Opalenicy i pochodził z obcego rodu przybyłego do Polski w XIV wieku. Żywiołem Bära była wojna. Przed 1393 rokiem w trakcie jednej z wypraw dostał się do niewoli. By odzyskać wolność musiał zastawić swe opalenickie dobra. W wykupie pomógł mu król Władysław Jagiełło, który wsparł rycerza finansowo. Część otrzymanej od króla kwoty Bär musiał odsłużyć zbrojnie zgodnie z obyczajem Królestwa Polskiego. Tycz walczył min. w wojnie o ziemię wieluńską w 1394 roku oraz prawdopodobnie na pograniczu Polski i Nowej Marchii. Królewskie wsparcie nie uchroniło Tycza od finansowego upadku. W pierwszych latach XIV wieku zadłużony rycerz wyprzedał cały majątek rodowy. Wówczas ponownie pomógł Bärowi monarcha, nadając mu starostwo babimojskie. Tycz zniknął ze źródeł w 1406 roku. Prawdopodobnie zmarł w 1407 lub 1408 roku albo zginął w toku walk polsko-krzyżackich nad Notecią.

EN

The paper tells the story of the first starost of Babimost, Tycz Bär. The knight lived in Opalenica and came from a foreign family who arrived in Poland in the 14th century. At war Bär was in his element. Before 1393, during one of his expeditions, Bär was taken prisoner. In order to regain his freedom, he had to mortgage his estate in Opalenica. King Władysław Jagiełło granted him financial help to retrieve these goods. According to the customs of the Kingdom of Poland, Bär had to repay part of his debt serving in the king’s army. Thus, he fought in the battle of the Land of Wieluń in 1394 and probably in the Poland-Neumark borderland. The king’s support saved Tycz from financial downfall. In the first years of the 14th century, the indebted knight sold his family’s entire estate. Then, the monarch once again helped Bär and appointed him the starost of Babimost. The last mention of Tycz in historical sources comes from 1406. He probably died in 1407 or 1408 or was killed on Polish-Teutonic battles on the Noteć River.

5

Budowa mostu na łodziach i przeprawa wojsk Władysława Jagiełły do Czerwińska w 1410 roku

38%

Tyszkiewicz J.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

vol. 65

|

issue 4

43–65

EN

Władysław Jagiełło and Witold Kiejstutowicz were preparing a war with the Teutonic Order. It was decided to build a bridge across the Vistula near Czerwińsk. The wood for building about 50 riverboats (punts) and spans had to dry for several months. The works which started in February 1409 in the Kozienice Forest were coordinated by Master Jarosław and Staroste Dobrogost the Black. Teams of boatbuilders, carpenters, blacksmiths and raftsmen made the elements of the bridge (boats, spans, anchors, iron buckles). The bridge was erected between Śladow and Czerwińsk on June 28–30, 1410. The barriers on the banks and the military forces ensured an uninterrupted march of the Polish army on June 30–July 3, comprising approx. 15,000 mounted knights, several hundred heavy tabor wagons, and several dozen cannons. The combined Polish and Lithuanian-Ruthenian armies departed from Czerwińsk for the war with the Teutonic Order. The bridge was dismantled, floated to Płock and rebuilt on the Vistula near Przypust on September 24–27, 1410 for the returning Polish army.

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

1 Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

1 Kwartalnik Historyczny

1 Studia Zachodnie

1 Benyskiewicz K.

1 Graff T.

1 Pajorski P.

1 Tyszkiewicz J.

1 Zawitkowska W.

1 2020

1 2018

2 2017

1 2016

GRUNWALDZCY BODYGUARDZI – ZARYS WYBRANYCH ZAGADNIEŃ

Niewierność małżeńska królowej Zofii Holszańskiej w 1427 r. - prawda, pomówienie czy plotka polityczna? Próba rekonstrukcji wydarzeń na tle oskarżeń innych żon Jagiełły

Servants of the devil or protectors of Christianity and apostles among pagans? Shaping the image of Poland and Poles in the context of steps taken by Wladyslaw II Jagiello’s diplomacy against ‘Satira’ by John Falkenberg

Tycz Bär starosta babimojski 1404-1407(?)

Budowa mostu na łodziach i przeprawa wojsk Władysława Jagiełły do Czerwińska w 1410 roku