Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Wolne Miasto Kraków
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Szlachtuz Generalny – ze studiów nad administracją skarbową Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846)

100%
Mataniak M.
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
|
2016
|
vol. 3
121-151
PL
The article concerns the activities of General Slaughterhouse (the Cracovian Abattoir) in the Free City of Cracow which was created on the initiative of the Governing Senat (Senat Rządzący), in the 1817-1818. The look of Slaughterhouse was recreated on the basis of archival materials. The scope of competence of the Cracovian Abattoir administration was shown. Detailed data on the number of slaughtered animals and the incomings from the Slaughterhouse fee to the budget of the Free City of Cracow were featured. In addition, there were presented the steps of the construction of new urban shambles and the ways how to ght aggainst the fraud. Also regulations concernin, inter alia, the prevention of animal diseases and ghting against backstreet slaughtering of cattle were characterized. Furthermore, there were presented the organisational frameworks of the veterinary administration.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zasady organizacyjne i funkcjonowanie loterii krajowej w Wolnym Mieście Krakowie (1822–1845). Z badań nad skarbowością na ziemiach polskich w XIX wieku

86%
Mataniak M.
Studia Historyczne
|
2016
|
vol. 59
|
issue 3
3
Publication available in full text mode
Content available

PROTECTION OF PUBLIC ORDER AND SAFETY IN THE LEGISLATION OF THE FREE CITY OF CRACOW 1815-1846

86%
Cichoń P.
International Journal of Legal Studies (IJOLS)
|
2018
|
issue 3(1)
337-357
EN
The goal of this article is to discuss the most important legal regulations in the Free City of Cracow concerning the protection of public order and public safety. These were legal acts fighting against crime, vagabonding, and begging, as well as for regulating passport policy, population registration, protection of interests and consumer rights, building safety, sanitary and fire protection, maintaining peace, tidiness and order in Cracow. Police and administrative authorities were responsible for carrying out public security and public security tasks.
PL
Celem artykułu jest omówienie najważniejszych regulacji prawnych obowiązujących w Wolnym Mieście Krakowie, które dotyczyły ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego. Były to akty prawne dotyczące zwalczania żebractwa, włóczęgostwa, polityki paszportowej, ewidencji ludności, ochrony interesów i praw konsumentów, dbania o bezpieczeństwo budowlane, sanitarne, przeciwpożarowe, o utrzymanie spokoju, czystości i porządku w Krakowie oraz związane ze zwalczaniem przestępczości. Wykonywaniem zadań służących ochronie porządku i bezpieczeństwa publicznego zajmowały się organy policyjne i administracyjne.
4
Publication available in full text mode
Content available

Studenci Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Wolnym Mieście Krakowie

72%
Kanior M.
Folia Historica Cracoviensia
|
1996
|
vol. 3
EN
The article discusses one of the aspects of the history of the Jagiellonian University's Department of Theology in the period of the Free City of Krakow.
PL
Artykuł omawia jeden z aspektów historii Wydziału Teologicznego UJ, w czasach Wolnego Miasta.
5
Publication available in full text mode
Content available

Utworzenie Urzędu Probierczego w Krakowie i jego działalność w latach 1843–1853

72%
Mataniak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2016
|
vol. 19
179-198
EN
The article presents the circumstances of setting up the Assay Office in the Free City of Kraków and also its activity in 1843–53. The source base consisted of regulations of the Governing Senate on the organisation and competence of the Assay Office, and documentation related to its activity, being a part of the complex of the Archive of the Free City of Kraków. The fundamental task of the Assay Office was to supervise Kraków jewellers and goldsmiths. The supervision especially focused on gold and silver objects brought for stamping. The office charged fees defined by the government for its services. The article also mentions prosecution of crimes against the assay stamp, which was a prerogative of the administrative authorities: the Senate, and later the Administrative Council and the City Council
PL
W artykule przedstawiono okoliczności powstania Urzędu Probierczego w Wolnym Mieście Krakowie, a także przebieg jego działalności w latach 1843–1853. Podstawę źródłową stanowiły rozporządzenia Senatu Rządzącego dotyczące organizacji i kompetencji Urzędu Probierczego, a także związana z jego działalnością dokumentacja, stanowiąca część zespołu Archiwum Wolnego Miasta Krakowa. Podstawowym zadaniem Urzędu Probierczego było nadzorowanie krakowskich jubilerów i złotników, przy czym kontrola obejmowała zwłaszcza przynoszone przez nich do ostemplowania wyroby ze złota i srebra. Za swoje czynności urząd pobierał opłaty według taksy rządowej. W artykule wspomniano też o ściganiu przestępstw probierczych, co należało do władz administracyjnych: Senatu, a następnie Rady Administracyjnej i Rady Miejskiej.
6
Publication available in full text mode
Content available

Służba leśna Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Organizacja i formy działalności. Część I: Lasy państwowe i prywatne, personalia i finanse, zwalczanie przestępstw leśnych

72%
Mataniak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
117-134
EN
The article presents some organizational principles of the Forestry Unit in the Free City of Krakow (1815–1846) as well as first years of its incorporation to Austria (1846–1853). A forestal administration list of persons was retrieved (governmental district forester, inspectors of governmental and private forests, forest guards and foresters) and principles of its funding from the budget of the Free City of Krakow (including the amount of foresters’ remunerations) were discussed in detail. Eventually, the importance of forest economy earnings to State Treasury was presented as well as a division of forests into state (treasury) and private ones. The principles of fighting incidents which posed a threat to forestal substances in the form of infringements of approved economic planning (logging) and illegal deforestation and fires were shown separately. The article is based on rich records of archives coming from the National Archives in Krakow.
PL
W artykule przedstawiono zasady organizacyjne Służby leśnej w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1846), jak również w pierwszych latach po jego inkorporacji do Austrii (1846–1853). Odtworzono skład personalny administracji leśnej (Nadleśniczy Rządowy, Kontrolerzy Lasów Rządowych i Prywatnych, strażnicy leśni, gajowi) oraz szczegółowo omówiono zasady jej finansowania z budżetu WMK (w tym wysokość wynagrodzeń leśników), wreszcie – ukazano znaczenie dochodów z gospodarki leśnej dla Skarbu Publicznego, a w dalszej kolejności również podział lasów na państwowe (skarbowe) i prywatne. Osobno przedstawiono zasady zwalczania zjawisk stanowiących zagrożenie dla substancji leśnej w postaci naruszeń zatwierdzonych planów gospodarczych (wyrębów) oraz nielegalnej wycinki drzew, a także pożarów itp. Artykuł oparto o bogate zasoby archiwalne pochodzące z Archiwum Narodowego w Krakowie.
7
Publication available in full text mode
Content available

Wprowadzenie „Monety Krajowej” w Wolnym Mieście Krakowie w 1833 r. Z dziejów skarbowości na ziemiach polskich w XIX w.

72%
Mataniak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2017
|
issue 20
93-116
EN
The article shows the course of activities on introducing Polish own currency („National Coin”) in the Free City of Cracow in 1833 and its importance to economic and social life until the late forties of XIX century, when the Austrian authorities issued their own convention coin. The co-operation with the mint in Vienna was reconstructed, where „National Coin” was minted, as well as the stages of earlier negotiations with the Austrian government on this issue. The functioning of the Cracow currency in the years 1815–1833 was shown when apart from the Polish Zloty (the currency of the Kingdom of Poland), coins and banknotes from the times of the Duchy of Warsaw, coins and banknotes from Prussia, French ones and even form Polish-Lithuanian Commonwealth were in circulation. The documents kept at the National Archives in Cracow as well as official journals and studies of the history of coins on Polish lands were of the key importance for the study.
PL
W artykule przedstawiono przebieg prac nad wprowadzeniem własnej waluty („Monety Krajowej”) w Wolnym Mieście Krakowie w 1833 r. oraz jej znaczenie dla życia gospodarczego i społecznego do końca lat 40. XIX w., kiedy władze austriackie wprowadziły do obiegu własną monetę konwencyjną. Zrekonstruowano przebieg współpracy z mennicą w Wiedniu, w której wybijana była Moneta Krajowa, a także etapy wcześniejszych negocjacji z rządem austriackim w tej sprawie. Ukazano funkcjonowanie krakowskiego systemu walutowego w latach 1815–1833, kiedy w obrocie znajdowały się, oprócz podstawowej waluty, czyli złotego polskiego (waluta Królestwa Polskiego), także monety i banknoty z czasów Księstwa Warszawskiego, monety i banknoty pruskie, francuskie, a nawet z czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podstawowe znaczenie dla opracowania tematu miały dokumenty przechowywane w Archiwum Narodowym w Krakowie, a także publikatory rządowe oraz opracowania dotyczące dziejów monety na ziemiach polskich.
8
Publication available in full text mode
Content available

From the Case-law of Directorate of Police in the Free City of Cracow – the Oszyk’s Case

58%
Cichoń P.
Studia Iuridica Lublinensia
|
2016
|
vol. 25
|
issue 3
EN
The article shows the judicial activity in the Directorate of Police of the Free City of Cracow on the example of the Oszyk’s case from 1842 – a Jewish couple who got married following Jewish rituals without performing the mandatory civil marriage. People getting married in such a way committed a crime categorized as a serious police crime. There are outlined the rules which determined the punishments for such an offense. The judicial proceedings in the Oszyk’s case are discussed. There are also highlighted other cases of similar type conducted in the Directorate of Police in 1842, 1844 and 1845.
PL
Artykuł przedstawia działalność sądowniczą Dyrekcji Policji Wolnego Miasta Krakowa na przykładzie sprawy Oszyków z 1842 r., tj. żydowskiego małżeństwa, które zawarło ślub rytualny bez wcześniejszego obowiązkowego ślubu cywilnego. Osoby zawierające takie małżeństwo popełniały przestępstwo zaliczane do kategorii ciężkich przestępstw policyjnych. W opracowaniu przedstawiono przepisy, które określały kary za tego rodzaju przestępstwo. Omówiono również przebieg postępowania sądowego w sprawie Oszyków i wskazano na inne tego typu sprawy prowadzone w Dyrekcji Policji w 1842, 1844 i 1845 r.
9
Publication available in full text mode
Content available

Sebastian Sierakowski (1743–1824) i mit Krakowa w okresie napoleońskim i pokongresowym

58%
Getka-Kenig M.
Kwartalnik Historyczny
|
2019
|
vol. 126
|
issue 2
EN
Tematem artykułu jest udział Sebastiana Sierakowskiego (krakowskiego prałata, akademika i polityka) w tworzeniu mitu Krakowa jako miasta pomnika historycznej wielkości dawnej Polski w okresie Księstwa Warszawskiego i Wolnego Miasta Krakowa. Autor omawia w nim różne przedsięwzięcia Sierakowskiego o charakterze komemoracyjnym, wydawniczym bądź architektonicznym i artystycznym. The article deals with the contribution of Sebastian Sierakowski (Cracow prelate, academic, and politician) to the formation of the myth of Cracow as the “city-monument” to the historic glory of Poland in the era of Duchy of Warsaw and Free City of Cracow. The author discusses Sierakowski’s various undertakings of a commemorative, editorial or architectural and artistic character.
10
Publication available in full text mode
Content available

Wywłaszczenia na użytek publiczny w Wolnym Mieście Krakowie (1815–1846) a ochrona prawa własności

58%
Mataniak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2020
|
vol. 23
71-98
EN
The article presents the history of the expropriation law in the Free City of Krakow, in particular its adoption in 1821 and its application by the governmental authorities (The Governing Senate, Administrative Council) and judicial authorities (Court of First Instance). Further articles of the expropriation law have been analysed in detail, drawing attention to its links with the Napoleon’s Code, as well as the guarantees for citizens, consisting in the admissibility of the seizure of property by the government only for important reasons and with just compensation. This was also reflected in the possibility to appeal to the Court of First Instance if the remuneration was set by the government at a level which was not satisfactory to the parties. On the example of two important investments, i.e. the construction of a railway line in the direction of Silesia (1844–1847) and a road to Podgórski Bridge (1844–1850), the most important elements of the so-called expropriation procedure, modelled on French solutions from the early nineteenth century, were recreated. The article is mainly based on rich archival materials, which belong to the National Archives in Krakow, including the Sejm and Senate files and the books of judgments of the Court of First Instance (the “WMK Archive”).
PL
W artykule przedstawiono dzieje ustawy wywłaszczeniowej w Wolnym Mieście Krakowie, w szczególności jej uchwalenie w 1821 r. oraz stosowanie przez władze rządowe (Senat Rządzący, Radę Administracyjną) i sądowe (Trybunał I Instancji). Szczegółowej analizie poddano kolejne artykuły ustawy, zwracając uwagę na jej związki z Kodeksem Napoleona, a także gwarancje dla obywateli, polegające na dopuszczalności zajęcia własności przez rząd jedynie z ważnych powodów, i za słusznym odszkodowaniem. Ich przejawem była też możliwość wniesienia odwołania do Trybunału I Instancji, w razie ustalenia wynagrodzenia przez rząd w wysokości niesatysfakcjonującej dla strony. Na przykładzie dwóch ważnych inwestycji: budowy linii kolejowej w kierunku Śląska (1844–1847) oraz drogi do mostu Podgórskiego (1844–1850), odtworzono najważniejsze elementy tzw. postępowania ekspropriacyjnego, wzorowanego na rozwiązaniach francuskich z początków XIX w. Artykuł powstał głównie w oparciu o bogate materiały archiwalne, należące do zasobu Archiwum Narodowego w Krakowie, w tym akta sejmowe i senackie oraz księgi wyroków Trybunału I Instancji (zespół „Archiwum WMK”).
11
Publication available in full text mode
Content available

Służba leśna Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Organizacja i formy działalności. Część II: Gospodarka leśna

51%
Mataniak M.
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
|
2018
|
vol. 21
89-112
EN
The article presents the main forms of forest management, applied by the Forestry Unit in the Free City Of Krakow (1815–1846). For the purpose by the article, forest management is understood as the total of economic operations in the field of use, care and renewal of forests, which are a refinement of the methods of its breeding and decorating. It was shown that the measurements of forests, governmental and private, and then their division into the felling were of primary importance for the discussed issue. Economic plans were equally important, which apart from data on forests (location, area, planted species and their age) also contained information on planned forest crops and intended logging. They were prepared by the governmental district forester. Th e use of the Regulation of the Governing Senate of 1829 regarding the „classification and marking of wood”, including the content of reports that delegated officials of the Department of Public Income prepared, was discussed in detail. They contained detailed data on the firewood and material cut out in individual „full-time years”, the remanent inventory (wood left for the next fulltime year), and the destination of timber harvested in „national forests” (construction of government buildings, roads and bridges; equipment for primary schools and government mines, heating allowances for hospitals, officials, parish priests). The subject of supervision over forest management in private property was discussed. Attention was paid to the practical significance of forest maps prepared by the government geometers. It was mentioned about the transport of timber by water (Vistula, Przemsza) and land, organization of the Vistula composition and places to collect wood before it was floated. The attention was paid to the care for forest infrastructure, which formed forester’s lodges, in the final period of the Republic of Krakow, also dryers for pine, spruce and larch seeds. The issue of hunting in fiscal and private forests has also been mentioned. The forest management methods used in the 19th century in the Kingdom of Poland, Prussia and Austria were also presented.
PL
W artykule przedstawiono najważniejsze formy realizowania gospodarki leśnej, stosowane przez administrację leśną Wolnego Miasta Krakowa (1815–1846). Na potrzeby artykułu gospodarka leśna jest rozumiana jako ogół zabiegów gospodarczych z zakresu użytkowania, pielęgnacji i odnawiania lasów, będących uściśleniem metod jego hodowli i urządzania. Wykazano, że dla omawianego zagadnienia podstawowe znaczenie miały pomiary lasów – skarbowych (rządowych) i prywatnych – a następnie ich podział na poręby. Równie istotne były plany gospodarcze (plany ekonomiczne), które oprócz danych o lasach (lokalizacja, powierzchnia, posadzone gatunki oraz ich wiek), zawierały też informacje o planowanych uprawach leśnych i zamierzonym wyrębie. Plany gospodarcze sporządzał Nadleśniczy Rządowy. Szczegółowo omówiono stosowanie rozporządzenia Senatu Rządzącego z 1829 r. w przedmiocie „klasyfikacji i cechowania drewna”, w tym zawartość raportów, które sporządzali wydelegowani urzędnicy Wydziału Dochodów Publicznych. Zawierały one szczegółowe dane o wyciętym w poszczególnych „latach etatowych” drewnie opałowym i materiałowym, stwierdzonym remanencie (drewno pozostawione na kolejny rok etatowy), a także sposobie przeznaczenia pozyskanego w „lasach narodowych” drewna (budowa gmachów rządowych, dróg i mostów; budowa i wyposażenie szkół początkowych oraz kopalni rządowych; deputaty opałowe dla szpitali, urzędników, proboszczów). Poruszono także temat nadzoru nad gospodarką leśną w majątkach prywatnych. Zwrócono uwagę na praktyczne znaczenie map leśnych, sporządzanych przez geometrów rządowych. Wspomniano o transporcie drewna drogą wodną (Wisła, Przemsza) i lądową, organizacji składu nadwiślańskiego oraz miejsc do gromadzenia drewna przed jego spławieniem. Wskazano na dbałość o infrastrukturę leśną, którą tworzyły leśniczówki, a w końcowym okresie Rzeczypospolitej Krakowskiej, także suszarnie nasion sosnowych, świerkowych i modrzewiowych. Zasygnalizowano też problematykę łowiectwa w lasach skarbowych i prywatnych. Przedstawiono metody gospodarowania lasami, stosowane w XIX w. w Królestwie Polskim, Prusach i Austrii.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.