Search results

1

Przewodniki turystyczne w kontekście rozwoju wiedzy o sztuce na ziemiach polskich w XIX wieku

100%

Ziarkowski D.

Turyzm

|

2019

|

vol. 29

|

issue 1

91-104

PL

Dawne przewodniki stanowią ważną kategorię źródeł historycznych, pozwalających zrekonstruować wiele aspektów z zakresu historii turystyki. Szczególny rozwój literatury przewodnikowej nastąpił w XIX w., kiedy wykształcił się nowoczesny typ przewodnika z opisami według tras zwiedzania i licznymi informacjami praktycznymi. Jednocześnie zawierał wiele wiadomości o zróżnicowanym charakterze, m.in. z zakresu geografii, etnologii, przyrodoznawstwa, a także opisy zabytków i dzieł sztuki. Znaczenie polskich przewodników dla pisarstwa o sztuce jest bardzo duże, lecz niedoceniane. Celem autora artykułu jest określenie roli, jaką te publikacje odegrały w sferze historiografii artystycznej, a także wskazanie związku pomiędzy przewodnikami a rozwojem badań naukowych nad sztuką. Tematyka ta stanowi bez wątpienia interesujący obszar interdyscyplinarnych powiązań pomiędzy historycznym rozwojem turystyki oraz nauki, w tym wypadku historii sztuki.

2

Wyprawa doktora Kaczkowskiego na Krym

100%

Sulimowicz A.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2013

|

vol. 25

|

issue 1 (42)

4-11

PL

W tym samym roku, co Adam Mickiewicz, półwysep odwiedził jego kolega z czasu studiów, krzemieniecki lekarz Karol Kaczkowski. Owocem tej wyprawy był dziennik, w którym znalazły się również wzmianki o Karaimach.

3

Nieznane szczegóły z dziejów mennictwa na Krymie

100%

Pawelec M.

Awazymyz. Pismo historyczno-społeczno-kulturalne Karaimów

|

2015

|

vol. 26

|

issue 1 (46)

18-21

PL

Zarządcami i pracownikami chańskich mennic na Krymie byli Karaimi. Ostatni tatarski władca założył nową mennicę w Kefe, a sprowadzenie maszyn i bicie monet powierzył... radcy dworu Stanisława Augusta.

4

Wizja procedury cywilnej w uzasadnieniach i raportach do projektu Code de procédure civile z 1806 roku

88%

Klimaszewska A.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

vol. 66

|

issue 1

263-276

PL

Zapoczątkowany przez szkołę prawa natury proces wyzwalania się prawa podmiotowego z otoczki, jaką wcześniej było dla niego actio z jednej strony, z drugiej zaś aura wydarzeń Wielkiej Rewolucji, w kontekście której przebijał się m.in. brak zaufania społeczeństwa do wymiaru sprawiedliwości, sprzeciw wobecsamowoli sędziowskiej i politycznego uwikłania parlamentów, szczególnie paryskiego, wpłynęły w konsekwencji na wykształcenie się modelu przeciwnego.Doszło więc do apoteozy prawa materialnego i nadania prawu procesowemu charakteru pomocniczego na zasadzie konieczności realizacji tego pierwszego. I jak widać w exposés i raportach, tak też został zdefi niowanyw stosunku do kodeksu z 1804 r. Code de procédure civile.

5

Żydowskie stowarzyszenia pomocy wzajemnej w Królestwie Polskim (1867–1914)

75%

Jaworski W.

Studia Historyczne

|

2016

|

vol. 59

|

issue 3

6

Urwisko Iwana Gonczarowa jako powieść antynihilistyczna

75%

Olaszek B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2000

|

issue 2

83-95

RU

В статье указывается история распространения в русском обществе нигилистических идей, роль Гончарова цензора и писателя в борьбе с ними. Предлагается интерпретация Обрыва как типа антинигилистического романа. Произведение рассматривается с точки зрения жанровых призпаков: тематических (присутствие героя - нигилиста и носителя консервативных взглядов), сюжетной структуры (борьба двух идеологически противоположных сил), позиции героя, так наз. „жертвы”, стилистики (публицистичность, памфлетность) и идейной концепции (торжество консервативных сил). Дополнительно для подтверждения антинигилистического характера Обрыва используются отзывы современной критики и реакция на них автора.

7

Listy z zagranicy Pawła Annienkowa. Od gatunku podróży do felietonu

75%

Olaszek B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2000

|

issue 2

71-81

RU

В статье рассматривается жанровая специфика Парижских писем Павла Анненкова, их трансформация от путешествия к фельетону, а также их роль в диалоге культур Запада и России. Анализу подвергаются взаимоотношения автора и повествователя, личность путешественника, влияние цели и направления путешествия на формирование разновидности жанра, объект изображения Писем, характер и стиль описаний, черты композиции. На этом основании можно заключить, что произведение распадается на две части: письма „итальянские” и „парижские”. Первые соблюдают жанровые правила путешествия, остальные – фельетона.

8

Wykaz ziemiaństwa powiatu radzyńskiego z lat 1882-1897 na podstawie rządowych publikacji Pamjatnyje Kniżki Siedleckoj Guberni

75%

Czyż P. A.

Radzyński Rocznik Humanistyczny

|

2021

|

vol. 19

25-36

EN

The landed gentry was present as a social group from the Middle Ages. It evolved from medieval knighthood to landed gentry, becoming an influential local, national or global community. In the second half of the nine-teenth century, despite the limitation of their administrative and judicial role, the landed gentry still played a very important role in the provinces: social, economic and cultural. The list below is a contribution to the pan-orama of greater land ownership in Radzyń County.

PL

Ziemiaństwo, jako grupa społeczna, istniała w Polsce od średniowiecza. Ewoluowała z rycerstwa średniowiecznego do ziemiaństwa stając się wpływową społecznością o charakterze lokalnym, ogólnopolskim czy światowym. Ziemianie w drugiej połowie XIX w., mimo ograniczenia ich roli administracyjnej i sądowej, nadal pełnili bardzo ważną rolę na prowincji: społeczną, gospodarczą i kulturalną. Prezentowane zestawienie jest przyczynkiem do panoramy większej własności ziemskiej powiatu radzyńskiego.

9

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

71%

Ludwig B.

Space – Society – Economy

|

2017

|

issue 22

87-102

EN

Wałbrzych, which was founded as a village, expanded to a small mining town. The rising of the coal mining industry has led to the origin of the regional mining basin. At the same time industrial region was developed. Former small town became the heart of the district. Local authorities set up efforts to increase representativeness of the city as the seat of the County. In the old town and its vicinity were located the administrative authorities buildings, banks, shops and services of the higher usability. At the same time, former villages were changed, taking the forms of workers’ settlements – suburbs of Wałbrzych. Transformation of the landscape was changing the town. Could that process, however, lead to create the metropolitan nature of the city and to maintain it? Some preserved settings and tradition decided that the success of that process was only partial.

PL

Wałbrzych założony jako wieś, został rozbudowany jako miasteczko górnicze. Wzrost wydobycia węgla doprowadził do powstania zagłębia górniczego. Dawniejsze małe miasto stało się sercem okręgu. Zadbano wtedy o wzrost jego reprezentacyjności. Powstał nowy ratusz. W pobliżu wzniesiono budynki urzędów. Zaczął kształtować się ciąg budowli monumentalnych wzdłuż alei u stóp miasta. W dwudziestoleciu międzywojennym proces rozbudowy się nasilił. W obrębie starego miasta i śródmieścia lokowano organy administracyjne, banki oraz sklepy i usługi wyższej użyteczności. Równocześnie zmieniały się okoliczne wsie przyjmując formę osiedli robotniczych – przedmieść. Kształtowała się wielka aglomeracja. Przemiany krajobrazu zmieniały miasteczko. Czy jednak doprowadziły do wykształcenia charakteru wielkomiejskiego i jego utrwalenia? Pewne zachowane układy, tradycja zadecydowały o częściowym powodzeniu procesu.

10

Porządkowanie źródeł polskiego prawa a refleksja nad językiem (na materiale "Akt grodzkich i ziemskich z czasów Rzeczypospolitej z archiwum bernardyńskiego we Lwowie", XIX wiek)

71%

Pałucka-Czerniak I.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2020

|

vol. 54

123-133

EN

The aim of the article is to reflect on linguistic manifestations of ordering information regarding the edition of source documents from the field of law by XIX century scholars dealing with the history of Poland. The work on preserving the printing of Polish monuments in the XIX century was motivated by the desire to document and prove the antiquity of Polish culture and Polish language, the historical significance of the Polish nation in the period of statehood loss. Organizing content in the studied source material is done by choosing materials, selecting them, giving them a chronological order, determining their origin and adding a commentary on linguistic, historical and moral themes. Reflection on the language concerns graphics, the writer’s efficiency, grammar and lexical correctness of the text, the realization of Latin, and exceptionally etymology. The authors of the commentary most often take the floor on the authenticity of the text. Reflections on the language of the document serve as an argument about the originality or inauthenticity of the source. Adjudication about the authenticity of a text and its meaning reflects one of the basic cognitive ideas of this period - ordering the editing of monuments of Polish law. In the discursive strategy of historians, reflections on language have been subordinated to it.

PL

Celem artykułu jest refleksja nad językowymi przejawami porządkowania informacji dotyczących edycji dokumentów źródłowych z dziedziny prawa przez XIX-wiecznych uczonych zajmujących się historią Polski. Prace nad utrwaleniem drukiem pomników polszczyzny były w XIX w. motywowane pragnieniem udokumentowania i udowodnienia dawności polskiej kultury i języka polskiego, historycznego znaczenia polskiego narodu w okresie utraty państwowości. Porządkowanie treści w badanym opracowaniu źródłowym następuje poprzez dobór materiałów, selekcję, nadanie im układu chronologicznego, określenie ich pochodzenia oraz opatrzenie komentarzem o tematyce językowej, historycznej, obyczajowej. Refleksja nad językiem dotyczy grafii, sprawności pisarza, poprawności gramatycznej i leksykalnej tekstu, realizacji łaciny, wyjątkowo etymologii. Autorzy komentarza najczęściej zabierają głos w sprawie autentyczności tekstu. Refleksje o języku dokumentu służą jako argument o oryginalności lub nieautentyczności źródła. Orzekanie o autentyczności tekstu i jego znaczeniu odzwierciedla jedną z podstawowych idei poznawczych tego okresu - porządkowania edycji pomników polskiego prawa. W strategii dyskursywnej historyków refleksje nad językiem zostały jej podporządkowane.

11

Aksjologiczna podstawa zachowania językowego nadawcy w przedmowach do prac popularyzujących wiedzę o języku polskim w XIX wieku

71%

Jurewicz-Nowak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2020

|

vol. 54

135-149

EN

The subject of the article are values and valuation in preface to selected grammatical and stylistic textbooks intended for children and youth of the second half of the XIX century by Ignacy Boczyliński, August Jeske, Józefa Kamocka, Władysław Lecler, Filip Olpiński, Teofila Radońska and Piotr Skrzypiński. Similarly to other social phenomena, so does the human being perpetuates values in the language, thanks to which it is possible to analyze the language of value names as well as reconstruct the value system of a particular social group. The authors of the texts are combined by the type of ties resulting from the similarity of language interests and the work of the teacher and educator. The essential goal of their work is to popularize knowledge about the Polish language and to develop the skills of correct speaking and writing. The textbooks appeared after the January Uprising, between 1870 and 1889 in the area of three partitions. Cognitive values (e.g. knowledge, understanding) and pragmatic values (e.g. utility, practicality, work) are representative for them. The then educational programs under the influence of positivist ideas emphasized vocational training and the value of work. The process of teaching the Polish language is valued: the work of the teacher - educator and student, exercises, methods, textbooks, grammar, spelling, etc. The basis for formulated assessments or recommendations is the good of the child (mental development) and teacher (pedagogical success). Most often values are exposed in these passages, which perform the persuasive function (they express grades and cause a certain pressure on the reader).

PL

Przedmiotem artykułu są wartości i wartościowanie w przedmowach do wybranych podręczników gramatycznych i stylistycznych przeznaczonych dla dzieci i młodzieży 2. poł. XIX w. autorstwa Ignacego Boczylińskiego, Augusta Jeskego, Józefy Kamockiej, Władysława Lercla, Filipa Olpińskiego, Teofili Radońskiej i Piotra Skrzypińskiego. Podobnie jak inne fenomeny społeczne, tak i wartości człowiek utrwala w języku, dzięki czemu jest możliwa analiza językowa nazw wartości, jak również rekonstrukcja systemu wartości określonej grupy społecznej. Autorów tekstów łączy rodzaj więzi wynikającej z podobieństwa zainteresowań językowych oraz wykonywanej pracy nauczyciela i wychowawcy. Zasadniczym celem ich prac jest popularyzacja wiedzy o języku polskim oraz kształcenie umiejętności poprawnego mówienia i pisania. Podręczniki ukazały się po powstaniu styczniowym, między 1870 a 1889 r. na obszarze trzech zaborów. Reprezentatywne dla nich są wartości poznawcze (np. wiedza, zrozumienie) i pragmatyczne (np. pożytek, praktyczność, praca). Ówczesne programy wychowawcze pod wpływem idei pozytywistycznych kładły nacisk na kształcenie zawodowe i walor pracy. Wartościowaniu podlega proces nauczania języka polskiego: praca nauczyciela - wychowawcy oraz ucznia, ćwiczenia, metody, podręczniki, gramatyka, ortografia itp. Podłożem dla formułowanych ocen lub zaleceń jest dobro dziecka (rozwój umysłowy) i nauczyciela (sukces pedagogiczny). Najczęściej wartości zostają wyeksponowane w tych pasażach, które realizują funkcję perswazyjną (wyrażają oceny i wywołują określoną presję na czytelniku).

12

Pełnomocnictwo dotyczące dysponowania funduszami propinacyjnymi w Szadku (1852 r.)

63%

Szkutnik P.

Biuletyn Szadkowski

|

2018

|

issue 18

39-47

PL

Dochody z propinacji stanowiły ważną pozycje w budżecie Szadku w XIX w. Zyski z produkcji i sprzedaży alkoholu należały do mieszczan posesjonatów, którzy wybierali swych przedstawicieli w celu dysponowania dochodami. Porównanie list posesjonatów zawartych w akcie nadania pełnomocnictwa z 1852 r. oraz z 1862 r. pozwoliło na ustalenie, iż tylko 1/3 tych mieszczan wystąpiła w obu wykazach. Świadczy to o dużej wymianie właścicieli nieruchomości na terenie Szadku w ciągu dekady. Większość z posesjonatów (58%) była w 1852 r. piśmienna. Rodziny które najliczniej były wówczas reprezentowane w gronie właścicieli nieruchomości na terenie Szadku to Łazuchiewiczowie i Woszczalscy.

EN

Revenues from taproom constituted a major item in the budget of Szadek in XIX century. Profit from producing and selling liquor belonged to real estate owners, who chose their proxies to administer the income. Comparison of lists of estate owners contained in letters of attorney from 1852 and 1862 made it possible to establish that only 1/3 of those burghers appeared in both lists. This indicates that during a decade there was considerable exchange of property owners in Szadek. The majority of them (58%) were literate. The families which whose members were most numerous in the group of estate owners in Szadek are Łazuchiewicz and Woszczalski.

13

Co „Napolion” mógł zobaczyć w Ciechanowie

63%

Małowiecki R.

Studia Mazowieckie

|

2022

|

vol. 17

|

issue 1

125-141

EN

The article is an attempt to present the material cultural landscape (appearance) of Ciechanów in December 1806 when Napoleon Bonaparte entered the city. The available publications and archives were used, mainly stored in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and in the archives in Mława. This study can be considered a draft that could probably be expanded after detailed searches in the archives in Białystok, in German archives, and after an in-depth examination of French documents (diaries, correspondence) concerning northern Mazovia in 1806–1807.

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia materialnego krajobrazu kulturowego (wyglądu) Ciechanowa w grudniu 1806 r., w czasie wjazdu Napoleona Bonaparte do tego miasta. Wykorzystane zostały dostępne publikacje oraz archiwalia, głównie przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i w archiwum w Mławie. Niniejsze opracowanie można uznać za szkic, który zapewne mógłby być rozbudowany po szczegółowych kwerendach w archiwum w Białymstoku, w archiwach niemieckich oraz po pogłębionym rozpoznaniu francuskich dokumentów (pamiętniki, korespondencja) tyczących się północnego Mazowsza w 1806–1807 r.

14

Kasata klasztoru Franciszkanów – Reformatów w Szamotułach

63%

Kaczmarek K.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2021

|

vol. 28

|

issue 1

120-132

EN

The paper discusses the process of the secularisation of the Reformed Franciscan monastery in Szamotuły. The monastery was founded at the end of the 17th century by the then owner of the town Jan Korzbok Łącki. The founder settled the monks in the remains of the former castle and built for them a church dedicated to St. Cross. The convent operated until the death of the last guardian, who died in February 1832. After a few years (1839), the former monastic buildings were taken over by the Catholic parish in Szamotuły.

PL

W pracy omówiono proces kasaty klasztoru reformatów w Szamotułach. Klasztor ten został założony pod koniec XVII w. przez ówczesnego właściciela miasta Jana Korzbok Łąckiego. Fundator osadził zakonników w pozostałościach po dawnym zamku i wybudował im kościół pod wezwaniem św. Krzyża. Konwent działał do śmierci ostatniego gwardiana, który zmarł w lutym 1832 r. Zgon gwardiana zapoczątkował proces faktycznej kasaty klasztoru. Po kilku latach (1839 r.) poklasztorne zabudowania przejęła szamotulska parafia katolicka.

15

Korespondencja Michała Kajki (Kayki) do „Nowin Szląskich” (edycja z komentarzem)

63%

Chojnowski Z.

Prace Literaturoznawcze

|

2014

|

issue 2

353-361

EN

Newspapers and calendars from 1884–1939 contain forgotten works of Michal Kayka. *** ["Lecz niestety drogi człecze"] published in "Nowiny Szląskie" (1886, issue 41) is one of them. It reminds the reader of the last judgment that await every man. God sees everything and writes it all down in a "book". The poem was also Kayka's reaction to the thievery of sheep, which happened in Ogródek village. The article is about Masurian poet's first attempts at his craft, and his struggles towards popularizing his own works at the beginning of his artistic career.

16

Leksyka związana z mówieniem w listach emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych

63%

Jaros V.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2022

|

vol. 8

191-212

EN

The object of observation is the lexis referring to the phenomena of speech and speaking, which appears in the correspondence that the scholar-politician conducted in exile in 1831-1860 in France (among others, Paris, La Grange, Tours) and Belgium (Brussels). It constitutes a rich collection of 1496 letters written in Polish (1423), French (65) and German (8), which were collected and published in five volumes by Helena Więckowska. The purpose of the study is 1) to indicate the vocabulary repertoire related to speaking in Lelewel’s colloquial subidiolect, 2) to organise excerpts within the lexical-semantic field related to the process of speech and the speaking situation, 3) to determine which words may be Lelewel’s individuals. The lexicographical analysis refers to sources covering the vocabulary of the New Polish era. The vocabulary with the component ‘to communicate orally’ comprises 226 lexical units.

PL

Przedmiotem obserwacji uczyniono leksykę odnoszącą się do zjawisk mowy i mówienia, która występuje w korespondencji, jaką Joachim Lelewel – uczony-polityk – prowadził na emigracji w latach 1831-1860 we Francji (m.in. Paryżu, La Grange, Tours) i Belgii (Brukseli). Stanowi ona bogaty zbiór 1496 listów pisanych w języku polskim (1423), francuskim (65) i niemieckim (8), które zebrała i wydała w pięciu tomach Helena Więckowska. Celem opracowania jest 1) wskazanie repertuaru słownictwa związanego z mówieniem w subidiolekcie potocznym Lelewela, 2) uporządkowanie ekscerptów w obrębie pola leksykalno-semantycznego związanego z procesem mowy i sytuacją mówienia, 3) ustalenie, które wyrazy mogły mieć charakter indywidualizmów. Analiza leksykograficzna odwołuje się do źródeł obejmujących słownictwo doby nowopolskiej. Wyekscerpowane z listów emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych słownictwo z komponentem ‘komunikować ustnie’ liczy 226 jednostek leksykalnych.

17

Biblioteki klasztorne i kościelne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w świetle Kursu bibliografii z 1831 r. Łukasza Gołębiowskiego (1773-1849)

63%

Puchalski J.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2022

|

vol. 29

|

issue 2

218-228

EN

Knowledge of the bibliography (book studies) curriculum in Poland in the first half of the 19th century is expanded by the “Course in bibliography” – a lecture prepared in 1831 for students at Warsaw University by a historian, folklorist, translator, publisher and librarian Łukasz Gołębiowski (1773-1849). It was edited by Jacek Puchalski and Elżbieta Maruszak (bibliography, indexes) under the scientific editorship of Barbara Bieńkowska and published in 2017. The manuscript and editorial output of Ł. Gołębiowski were appreciated already in the 19th century. His library work and the information contained in his “Course in Bibliography” are fundamental to our knowledge of manuscript codices once held in Polish libraries, especially in monasteries. The article presents and discusses the part of the “Course in Bibliography” which contains information on the number of books taken from monastic and church libraries in 1819, including volumes confiscated from those convents which did not undergo dissolution. Special attention is given to the Augustinian library in Warsaw, since it was one of those libraries that did not suffer from book requisitions and was briefly described by Ł. Gołębiowski on the basis of the catalogue compiled in 1810.

PL

Wiedzę na temat programu nauczania bibliografii (bibliologii) w Polsce w pierwszej połowie XIX w. poszerza Kurs bibliografii – wykład przygotowywany w 1831 r. dla studentów Uniwersytetu Warszawskiego przez historyka, ludoznawcę, tłumacza, wydawcę i bibliotekarza Łukasza Gołębiowskiego (1773-1849). Został on opracowany przez Jacka Puchalskiego i Elżbietę Maruszak (bibliografia, indeksy) pod redakcją naukową Barbary Bieńkowskiej i wydany w 2017 r. Dorobek rękopisoznawczy i edytorski Ł. Gołębiowskiego doceniano już w XIX w. Jego prace bibliotekarskie oraz informacje zawarte w Kursie bibliografii mają fundamentalne znaczenie dla wiedzy o kodeksach rękopiśmiennych przechowywanych niegdyś w bibliotekach polskich, zwłaszcza klasztornych. Rękopis Kursu bibliografii zawiera również informacje na temat ilości książek zabranych w 1819 r. z bibliotek klasztornych i kościelnych uwzględniające woluminy zarekwirowane z konwentów nieobjętych kasatą. Wśród zgromadzeń, które nie ucierpiały wskutek książkowych rekwizycji, była biblioteka augustianów w Warszawie, krótko opisana przez Ł. Gołębiowskiego na podstawie katalogu opracowanego w 1810 r. Niniejszy artykuł zawiera prezentację i omówienie właśnie tych informacji, ze szczególnym uwzględnieniem książnicy augustianów.

18

Msze per annum (VI-X) z pelplińskiego śpiewnika opublikowanego w 1871 r.

63%

Kaczorowski R.

Studia Gdańskie

|

2012

|

issue 31

277-299

PL

Artykuł zawiera omówienie pięciu tzw. mszy polskich pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego autorstwa ks. Szczepana Kellera, opublikowanego w Pelplinie w 1871 roku. Mianem mszy polskich zwykło określać się ułożone specjalnie w języku ojczystym pieśni mszalne wykonywane podczas liturgii w miejsce łacińskich śpiewów ordinarium i proprium missae. Pieśni te odgrywały istotną rolę – z jednej strony – w zachowaniu języka swych ojców w czasach, gdy Polski nie było na mapie Europy, z drugiej zaś – stały się doskonałą formą katechizacji i ugruntowania podstawowych prawd wiary katolickiej.

EN

The following article contains the review of the five so-called Polish Masses from the Collection of Catholic Songs of Piety for Ecclesiastical and Domestic Use by Szczepan Keller, published in Pelplin in 1871. The term Polish Mass is usually used to denote Mass hymns which were specially arranged in the native language and performed during the liturgy as a suitable replacement of Latin Proper chants of the Mass and Ordinary chants of the Mass (ordinarium and proprium missae). The hymns played a signicant role serving, on one hand, as preservation of Polish language as the mother tongue in times where independent Polish state was erased from European maps; on the other hand, performing the role of catechization and consolidation of the Truths of Faith.

19

Szadkowskie ogłoszenie reklamowe z 1837 roku – asumpt do kilku uwag na temat osadnictwa niemieckiego i rozwoju rzemiosła tekstylnego w Szadku na początku XIX w.

63%

Marszał T.

Biuletyn Szadkowski

|

2019

|

issue 19

51-75

EN

In 1837, the authorities of Szadek published an announcement in German, advertising the city as a place favourable to industrial settlement. This advertisement was part of a wideranging action of the government of the Kingdom of Poland aimed at development of textile manufacturing in the Kingdom. Immigration of qualified workforce was seen as an important element of the planned development of the textile industry. The pro-immigration policy of the government resulted in the appearance on Polish territories of many new industrial settlements. Regrettably, Szadek – in 16th century a leading centre of textile production – did not find itself among the towns which took advantage of the favourable situation entering the path of quick economic and demographic growth. The 1837 advertisement provides a description of Szadek at that time. But the result was disappointing and this town with impressive traditions became one of those settlements which experienced a long-lasting stagnation.

20

Rękopis Jana Dąbrówki czy rękopis Lubiński

63%

Nowodworski W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1959

|

vol. 1

|

issue 1

60-72

EN

-

Refine search results

Przewodniki turystyczne w kontekście rozwoju wiedzy o sztuce na ziemiach polskich w XIX wieku

Wyprawa doktora Kaczkowskiego na Krym

Nieznane szczegóły z dziejów mennictwa na Krymie

Wizja procedury cywilnej w uzasadnieniach i raportach do projektu Code de procédure civile z 1806 roku

Żydowskie stowarzyszenia pomocy wzajemnej w Królestwie Polskim (1867–1914)

Urwisko Iwana Gonczarowa jako powieść antynihilistyczna

Listy z zagranicy Pawła Annienkowa. Od gatunku podróży do felietonu

Wykaz ziemiaństwa powiatu radzyńskiego z lat 1882-1897 na podstawie rządowych publikacji Pamjatnyje Kniżki Siedleckoj Guberni

Czy małe miasto może zmienić się w duże? Analiza przypadku Wałbrzycha w drugiej połowie XIX i początku XX wieku

Porządkowanie źródeł polskiego prawa a refleksja nad językiem (na materiale "Akt grodzkich i ziemskich z czasów Rzeczypospolitej z archiwum bernardyńskiego we Lwowie", XIX wiek)

Aksjologiczna podstawa zachowania językowego nadawcy w przedmowach do prac popularyzujących wiedzę o języku polskim w XIX wieku

Pełnomocnictwo dotyczące dysponowania funduszami propinacyjnymi w Szadku (1852 r.)

Co „Napolion” mógł zobaczyć w Ciechanowie

Kasata klasztoru Franciszkanów – Reformatów w Szamotułach

Korespondencja Michała Kajki (Kayki) do „Nowin Szląskich” (edycja z komentarzem)

Leksyka związana z mówieniem w listach emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych

Biblioteki klasztorne i kościelne w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim w świetle Kursu bibliografii z 1831 r. Łukasza Gołębiowskiego (1773-1849)

Msze per annum (VI-X) z pelplińskiego śpiewnika opublikowanego w 1871 r.

Szadkowskie ogłoszenie reklamowe z 1837 roku – asumpt do kilku uwag na temat osadnictwa niemieckiego i rozwoju rzemiosła tekstylnego w Szadku na początku XIX w.

Rękopis Jana Dąbrówki czy rękopis Lubiński