Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Zagłębie Dąbrowskie
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Struktury młodzieżowych organizacji niepodległościowych działających na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1945–1956 (wybrane aspekty)

100%
Szczypka A.
Przegląd Nauk Historycznych
|
2012
|
vol. 11
|
issue 1
2
Publication available in full text mode
Content available

Symbole w społeczności regionu Zagłębia Dąbrowskiego

88%
Walancik M.
Studia Edukacyjne
|
2018
|
issue 49
121-143
EN
The author attempts to characterize the region of Zagłębie Dąbrowskie, a region on the border between Silesia and Lesser Poland in geographical and cultural sense. He draws attention to the symbolism of the region and its acquaintance and significance in regional identity.
3
Publication available in full text mode
Content available

Misie z Niegowy – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość

75%
Skonieczna-Gawlik D.
Łódzkie Studia Etnograficzne
|
2016
|
vol. 55
PL
Na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, obszaru leżącego na pograniczu małopolsko-śląskim, współcześnie nadal istnieje wiele przejawów niematerialnego dziedzictwa kulturowego występującego w autentycznej przestrzeni, kultywowanego przez miejscową ludność i przekazywanego z pokolenia na pokolenie. Przykładem tradycyjnego, wciąż żywego, lecz ulegającego przemianom zwyczaju są misie, czyli wodzenie niedźwiedzia, praktykowane na terenie gminy Niegowa, w powiecie myszkowskim, w województwie śląskim.
EN
There are still many instances of intangible cultural heritage within Zagłębie Dąbrowskie area (the region situated between Lesser Poland and Upper Silesia), which, passed from generation to generation, have long been cultivated by local people and are still present in their authentic forms. An example of such heritage in its best form is the misie custom. This tradition of leading with around a man wearing a straw costume of a bear, despite some recent transformations, is still alive. The custom has been observed within Niegowa community in the district of Myszków (Silesian voivodeship).
4
Publication available in full text mode
Content available

Wyznaczniki poczucia tożsamości regionalnej mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego

71%
Czepiel K. W.
Edukacja Międzykulturowa
|
2013
|
vol. 2
163-178
EN
What the authoress undertakes is an attempt to describe regional identity determinants among the residents of Zagłębie Dąbrowskie – the borderland of Silesia and Lesser Poland – with particular focus on its major town Sosnowiec. The description is made with the application of Tadeusz Lewowicki’s Theory of Identity Behaviours, in which six areas are distinguished of identity determinants and identity behaviours. The authoress emphasizes that inhabiting the border area between Silesia and Zagłębie and the historical divisions of Polish territories dating back to the partitions period have been significant for shaping the regional identity of Sosnowiec residents. Historical and geographical factors contributed to the rise of antagonisms between Silesians and inhabitants of Zagłębie, which – as the authoress assumes – may have been strengthening the identity of inhabitants of Zagłębie.
PL
Autorka artykułu dokonuje próby opisu wyznaczników tożsamości mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego – regionu na pograniczu śląsko-małopolskim – ze szczególnym uwzględnieniem jego stolicy – Sosnowca. Do opisu tożsamości wykorzystuje Tadeusza Lewowickiego Teorię Zachowań Tożsamościowych, w której wyróżniono sześć obszarów uwarunkowań tożsamości i zachowań tożsamościowych. Autorka podkreśla, że nie bez znaczenia dla kształtowania się tożsamości regionalnej mieszkańców Sosnowca jest fakt zamieszkiwania na pograniczu śląsko-zagłębiowskim oraz historyczne podziały ziem polskich z czasów rozbiorów. Historyczne i geograficzne uwarunkowania przyczyniły się do powstania antagonizmów między Ślązakami i Zagłębiakami, które – w założeniu autorki – mogą przyczyniać się do wzmacniania tożsamości mieszkańców Zagłębia.
5
Publication available in full text mode
Content available

Odradzanie się regionalnej tożsamości. Na przykładzie społecznego otoczenia klubu piłkarskiego „Zagłębie” Sosnowiec,

71%
Ćwikła P.
Studia Socjologiczne
|
2017
|
issue 2(225)
109-135
PL
Zagłębie Dąbrowskie sąsiaduje terytorialnie z Górnym Śląskiem w ramach jednego województwa. Na tle liczby publikacji naukowych poświęconych tożsamości Górnoślązaków, opracowania na temat „tożsamości zagłębiowskiej” stanowią nieporównywalną mniejszość. Szczególnym wyrazicielem tej tożsamości są kibice klubu sportowego „Zagłębie” Sosnowiec, który jest, nie tylko piłkarską, wizytówką miasta i regionu. Manifestacje poparcia drużyny bazują tu na silnych odwołaniach do tożsamości regionalnej. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na znaczenie sfery symbolicznej związanej z klubem, podkreślającej wymiar społeczny, kulturowy i historyczny dotyczący „małej ojczyzny”, z którą jest związany. Zwracam uwagę, że gdy kibice głoszą: „Zagłębie to my” oznacza to coś więcej, aniżeli metaforyczny wyraz autoidentyfikacji. Mianują się depozytariuszami klubowych symboli i nazwy, co bywało przyczyną różnych konfliktów. Funkcjonowanie klubu osadzone jest w tradycji regionu (jak również relacjach interregionalnych, co dotyczy głównie górnośląskiego sąsiedztwa – tak na niwie sportowej, jak i wielu innych), a odwoływanie się do niej jest jednym z filarów funkcjonowania społeczności najzagorzalszych kibiców. Jej dynamika sprawiała, między innymi, że przeistaczali się ze wspólnoty, którą wcześniej tworzyli, w stowarzyszenie; ze społeczności wspierającej instytucję sami stali się instytucją domagającą się wsparcia. Miało to miejsce, gdy podczas jednego z kryzysów, jakie przechodziło piłkarstwo w mieście, kibice postanowili założyć własny, konkurencyjny klub „Zagłębie 1906 Sosnowiec”.
EN
Zagłębie Dąbrowskie is an area adjacent to Upper Silesia. Many publications have been devoted to Silesian identity, but few works have been dedicated to the identity of the inhabitants of Zagłębie. Special exponents of this identity are the fans of the “Zagłębie” football club, who are in a sort of permanent conflict with the fans of Silesian clubs. The formers’ demonstrations of support for their team are based on strong appeals to regional identity. The aim of this article is to draw attention to the importance of the symbolic sphere associated with the club, and to highlight the social, cultural, and historical dimension of regional identity. When fans proclaim “we are Zagłębie,” they mean much more than a metaphorical expression of self- identification. They consider themselves to be guardians of the club symbols and name, and this is one of the reasons for the numerous internal and external conflicts that occur. The functioning of the club is anchored in regional tradition (as well as in inter-regional relations, particularly in regard to the Upper Silesian vicinity, both at the sports level and in many other spheres), and reference to it is one of the pillars of the communal functioning of its most passionate fans. The dynamic has meant, among other things, that they were transformed from the community they had earlier formed into an association; from a community supporting an institution, they have become an institution requiring support. This happened during one of the local soccer crises when the fans decided to create their own rival club “Zagłębie 1906 Sosnowiec.”
6
Publication available in full text mode
Content available

Obchody dnia świętej Barbary w Zagłębiu Dąbrowskim według przekazów literackich z końca XIX wieku

63%
Okoń J.
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
|
2022
|
vol. 10
|
issue 10
70-110
PL
W ostatniej dekadzie XIX wieku formy obchodów dnia św. Barbary były już w Zagłębiu Dąbrowskim rozwinięte i ustalone. W tamtym czasie w Dąbrowie i Sosnowcu działali znani ówcześni pisarze, w których dziełach można znaleźć liczne wątki etnologiczne z życia miejscowych górników. Materiałem badawczym pozostają tu literackie przekazy zawarte w trzech pozycjach, które ukazały się niemal równocześnie: Zofii Bukowieckiej „Historia o Janku górniku”, Artura Gruszeckiego „Krety” oraz opowiadanie Andrzeja Niemojewskiego „Święto podziemia”. Przedmiotem badania są zawarte w tym materiale opisy zwyczajów pielęgnowanych w dniu św. Barbary przez zagłębiowskich górników. Autor porównuje opisy i wyszczególnia elementy wspólne, m.in.: ogniska na wzgórzach, strzelanie z materiałów pirotechnicznych, świętowanie w podziemnych komorach, podziemne wystrzały dynamitu, przemarsz pod domem dyrektora i złożenie życzeń, ale zwłaszcza uroczystości religijne w podziemnych kaplicach św. Barbary.
EN
In the last decade of the 19th century, the forms of celebrating St. Barbara’s Day were already developed and established in the Dąbrowa Basin. At that time, well-known writers of the time were active in Dąbrowa and Sosnowiec. In their works one can find numerous ethnological threads from the life of local miners. The research material here are the literary texts contained in three publications that were issued almost simultaneously: Zofia Bukowiecka’s "Historia o Janku górniku" (Eng. Story About Janek – the Miner), Artur Gruszecki’s "Krety" (Eng. Moles) and Andrzej Niemojewski’s short story: "Święto podziemia" (Eng. The Feast of the Underground). The subject of the study are the descriptions of customs cultivated on St. Barbara Day by miners from the Dąbrowa Basin. The author compares the descriptions and lists common elements, including: bonfires on the hills, firing pyrotechnics, celebrations in underground chambers, underground dynamite shots, a march in front of the mine director’s house to give him good wishes, but especially religious celebrations in the mine underground chapels of St. Barbara.
7
Publication available in full text mode
Content available

Recenzja publikacji Proza folklorystyczna u progu XXI wieku. Bajka ludowa, legenda, anegdota oraz Proza folklorystyczna u progu XXI wieku. Podanie, opowieść wspomnieniowa, legenda współczesna

63%
Czubala D.
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
|
2013
|
vol. 1
|
issue 1
170-174
EN
The author presents two volumes of the materials collected by Agnieszka Przybyła-Dumin during her field studies in the region of Zagłębie Dąbrowskie (Eng. Dąbrowa Basin) between 1999 and 2004. This collection embraces over a thousand different genres of folklore tales, carefully transcribed with attention given to the authentic properties of narrations, which makes this publication a rich and valuable source material.
PL
Autor prezentuje dwa tomy materiałów zebranych przez Agnieszkę Przybyłę-Dumin podczas badań terenowych w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1999-2004. Zbiór ten stanowi ponad tysiąc opowieści różnych gatunków prozy folklorystycznej transkrybowanych z zachowaniem właściwości wypowiedzi narratorów, przez co stanowi cenny i bogaty materiał źródłowy.
8
Publication available in full text mode
Content available

Amatorskie pieśni okupacyjne w kontekście komunikacji nieformalnej w Zagłębiu Dąbrowskim – nowa perspektywa badawcza

63%
Paszko I.
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
|
2021
|
vol. 9
|
issue 9
19-45
PL
W niniejszym artykule autorka przedstawia wstępne wnioski dotyczące problematyki komunikacji nieformalnej na terenie Zagłębia Dąbrowskiego w czasie II wojny światowej. Szczególna uwaga została poświęcona amatorskim pieśniom poruszającym temat życia podczas okupacji niemieckiej, zebranym przez prof. dr. hab. Adolfa Dygacza. Scharakteryzowany materiał folklorystyczny, w perspektywie badań nad społeczną historią regionu, można ujmować nie tylko w kategorii wyrazu oddolnej kreatywności przeczącej starożytnej maksymie inter arma silent Musae, lecz przede wszystkim w pojmowaniu amatorskich pieśni jako prób interpretacji i kategoryzacji rzeczywistości. W tym kontekście pieśni i inne niesformalizowane formy ekspresji stanowią cenne, choć często niedoceniane źródło antropologiczno-historyczne, dostarczające nowej perspektywy na prowadzenie badań w ujęciu cultural history.
EN
In this article, the author presents preliminary conclusions regarding the issues of informal communication in the Dąbrowa Basin during the Second World War. Particular attention was paid to amateur songs about life during the German occupation collected by Professor Adolf Dygacz. The characterized folklore material, in the perspective of research on the social history of the region, can be seen not only in the category of expression of grassroots creativity that contradicts the ancient maxim inter arma silent Musae, but above all in understanding amateur songs as attempts to interpret and categorize reality. In this context, songs and other informal forms of expression constitute a valuable, though often underestimated anthropological and historical source, providing a new perspective for conducting research in terms of cultural history.
9
Publication available in full text mode
Content available

Ks. Grzegorz Augustynik i jego „anonimowa’ broszura „Ciekawa historia. O księżach katolickich”.

51%
Trąba M.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2021
|
vol. 28
|
issue 1
158-176
EN
Fr. Grzegorz Augustynik (1847-1929) was a renowned priest in the Kielce diocese. He is the author of an anonymous brochure entitled “An interesting story. On Catholic priests.” It was written as a response to accusations formulated by Mariavites against Roman Catholic priests. The publication of the brochure is related to the religious conflict and denominational polemics of the early 20th century between Catholics and Mariavites in Dąbrowa Coal District.
PL
Ks. Grzegorz Augustynik (1847-1929) był znanym duszpasterzem diecezji kieleckiej. Jest on autorem wydanej anonimowo broszury pod tytułem Ciekawa historia. O księżach katolickich. Została napisana jako odpowiedź na zarzuty mariawitów kierowane wobec duchownych rzymskokatolickich. Wydanie broszury wiąże się z polemiką wyznaniową, jaka toczyła się na początku XX wieku na terenie Zagłębia Dąbrowskiego, a w szerszym zakresie na obszarze Królestwa Polskiego, pomiędzy katolikami a mariawitami.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.