Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: Zbigniew Morsztyn

Sort By:

Limit search:

Kiedy powstały emblematy Zbigniewa Morsztyna? Nowe ustalenia dotyczące datacji zbioru

100%

Grześkowiak R.

Pamiętnik Literacki

2024

vol. 115

issue 1

245-261

Powstanie cyklu emblematów Zbigniewa Morsztyna monografista poety, Janusz Pelc, w 1966 roku datował mało precyzyjnie, twierdząc, że cykl ten ukończył Morsztyn w latach 1675–1680 lub 1676–1680, zaczął być może w latach sześćdziesiątych XVII wieku, a poprawiał może również po 1680 roku; owa datacja obowiązuje w zasadzie do dziś. W artykule wykazano, że cykl ukończony został po 21 V 1674 (wspomniana w dedykacji data elekcji Jana Sobieskiego), a przed 15 VII 1675, kiedy otrzymanie gotowego do druku czystopisu pokwitował w liście jego niedoszły wydawca, zarządzający słucką oficyną Kazimierz Krzysztof Kłokocki. Autor polemizuje z hipotezami, które miały wpływ na dotychczasową datację: z tezą Pelca, jakoby dwa dostępne odpisy pełnego zbioru emblematów reprezentowały jego dwie odmienne redakcje autorskie, oraz z domniemaniem Pauliny Buchwald-Pelcowej i Janusza Pelca, jakoby Morsztyn miał być twórcą 50 trójwersowych subskrypcji zapisanych na przechowywanym w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali egzemplarzu „Amoris Divini et humani effectus varii” z 1626 roku.

In 1966, Janusz Pelc, Zbigniew Morsztyn’s monographer, roughly dated the composition of a cycle of emblems. As he claims, Morsztyn completed it between 1675–1680 or 1676–1680, started presumably in the 1660s, and also added corrections probably after 1680. This dating is essentially valid until now. Grześkowiak in his paper proves that the cycle was concluded after May 21st, 1674 (date of Jan III Sobieski’s coronation is mentioned in dedication), and before July 15th, 1675, when Kazimierz Krzysztof Kłokocki, a would-be issuer, who administered the Słuck publishing house, confirmed in a letter that he received the manuscript final draft. Grześkowiak questions the two hypotheses that had impact on the erstwhile dating: Pelc’s thesis suggesting that two different copies of complete collections of emblems represent its two disparate auctorial editions, and Paulina Buchwald-Pelcowa and Janusz Pelc’s assumption that Morsztyn composed 50 three-verse subscriptions written on a 1626 copy of “Amoris Divini et humani effectus varii” treasured in Uppsala University Library.

Zbigniew Morsztyn spotyka Stephena Dedalusa

67%

Kuligowski P.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

2021

issue 11 (14)

315-333

Originating from the concept of literature being total and timeless, the essay rereads Zbigniew Morsztyn’s Myśl ludzka [Human Thought] and a short passage from James Joyce’s A Portrait of the Artist as a Young Man. The cosmographies identified in both texts prove to be not just allegorical maps of the human thought − a baroque and modernist one referred to as geocentric and egocentric one respectively but also reversed copies of each other. Joyce andMorsztyn independently discovered this ‘everything’ − a virtual content of the human thought, just as Augustine of Hippo had before them and described it in the tenth book of his Confessions. Both Morsztyn and Joyce figuratively described this microscopic substance of thought as infinite in Pascal’s terms yet, strangely enough, their descriptions are somewhat symmetrically reversed.

Esej wyrasta z namysłu nad totalnością literatury − i jej bezczasowością. Stanowi próbę odczytania na nowo Myśli ludzkiej Zbigniewa Morsztyna i zarazem krótkiego ustępu Portretu artysty z czasów młodości Jamesa Joyce’a. Znalezione w obu tekstach kosmografie okazują się nie tylko alegorycznymi mapami ludzkiej duszy − odpowiednio barokowej (geocentrycznej) i modernistycznej (egocentrycznej) − ale też negatywowymi kopiami samych siebie. Joyce i Morsztyn, tak jak św. Augustyn w dziesiątej księdze Wyznań, znaleźli w swoich duszach „wszystko”. Obaj, w sposób figuratywny, opisali mikroskopijną zawartość myślenia jako nieskończoną w Pascalowskim sensie tego pojęcia − jakkolwiek ich opisy, o dziwo, są względem siebie jakby symetrycznie odwrócone.

Refine search results

1 Pamiętnik Literacki

1 Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

1 Grześkowiak R.

1 Kuligowski P.

1 2024

1 2021

Search results

Kiedy powstały emblematy Zbigniewa Morsztyna? Nowe ustalenia dotyczące datacji zbioru

Zbigniew Morsztyn spotyka Stephena Dedalusa