Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  Zimna Wojna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

KONCEPCJE I PLANY ROZWOJU WOJSK OBRONY TERYTORIALNEJ W POLSCE PO 1945 ROKU

100%
Kajetanowicz J.
Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem
|
2016
|
vol. 2(7) Obrona Terytorialna i jej rola we współczesnych systemach bezpieczeństwa
45-64
PL
Utworzenie wojsk obrony terytorialnej w Polsce było w okresie powojennym przedmiotem częstych rozważań i analiz. Wynikało to z wnikliwej oceny sytuacji polityczno-militarnej w świecie i związanych z nią potencjalnych zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa, a także analizy doświadczeń II wojny światowej, podczas której terytoria uczestniczących w niej państw były obiektem licznych ataków ze strony lotnictwa oraz jednostek specjalnych prowadzących działania dywersyjne i organizujących ruch oporu na tyłach przeciwnika. Koncepcje i plany rozwoju tego typu wojsk miały różnorodny charakter i ukierunkowane były głównie na maksymalne zaangażowanie całego społeczeństwa do działań o charakterze obronnym. Ich stopniowa ewolucja związana była głównie z pojawieniem się nowych rodzajów zagrożeń terytorium kraju wynikających z dynamicznego rozwoju środków napadu powietrznego, w tym zwłaszcza broni rakietowo-jądrowej i bojowych samolotów odrzutowych, intensywnej rozbudowy flot wojennych państw sojuszu NATO oraz wojsk specjalnych przygotowywanych do prowadzenia działań na głębokich tyłach przeciwnika. Dodatkowym czynnikiem były doświadczenia z konfliktów lokalnych, jak wojna w Korei, wojny na Bliskim Wschodzie, czy wojna wietnamska, które pokazywały praktyczne zastosowanie nowych metod walki i nowoczesnych technologii wojennych.
EN
Creation of the Territorial Defence Forces in the post-war Poland was a matter of military and political analysis. The need of its implementation was a result of the political-military Cold War era situation and potential threats. World War II had shown how the states may be vulnerable for the aerial attacks, subversion and sabotage. Conceptions and plans of the Territorial Defence Forces development aimed on maximal engagement of whole society into the Polish defence system. Its evolution was related to the new arms and armament (air, rocket, ballistic missiles, subversion special units, etc.) used by NATO countries, and local wars (Korea, Vietnam, Middle East) experiences.
2
Publication available in full text mode
Content available

Budowa bezpieczeństwa dla Europy Zachodniej w oparciu o państwa skandynawskie do połowy lat 50 XX wieku (cz. II)

100%
bedzmirowski j., slowi k.
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
|
2018
|
vol. 12
|
issue 2
212-224
EN
The processes of mutual influence of states in international relations are a common phenomenon. On the pages of history, they took various forms, ranging from peaceful competition to armed struggle. Unfortunately, in this struggle for influence, there is a hard division between the dominant and subordinate countries. Very often there is a phenomenon of satellite or clientelization in such a system, which unfortunately quite significantly limits the independence and freedom of action for weak states. The article describes the process of building security in Western Europe based on the Scandinavian countries until the mid-1950s. The authors focus on showing how important an element of security for the Baltic Sea region as well as Western Europe were the Scandinavian countries.
PL
Procesy wzajemnego wpływania na siebie przez państwa w stosunkach międzynarodowych są zjawiskiem powszechnym. Na kartach historii przybierały one różne formy, począwszy od pokojowego współzawodnictwa, skończywszy na walce zbrojnej. Niestety w tej walce o wpływy istnieje twardy podział na państwa dominujące i podporządkowane. Bardzo często występuje w takim układzie zjawisko satelizacji lub klientelizacji, które niestety dość znacznie ogranicza słabym państwom niezależność i swobodę działania. Artykuł opisuje proces budowy bezpieczeństwa w Europie Zachodniej w oparciu o państwa skandynawskie do połowy lat 50 XX wieku. Autorzy koncentrują się na ukazaniu jak istotnym ogniwem bezpieczeństwa dla regionu Morza Bałtyckiego jak i Europy Zachodniej były państwa skandynawskie.
3
Publication available in full text mode
Content available

Budowa bezpieczeństwa dla Europy Zachodniej w oparciu o państwa skandynawskie do połowy lat 50 XX wieku (cz. I)

100%
bedzmirowski j., slowi k.
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
|
2018
|
vol. 12
|
issue 2
195-211
EN
The processes of mutual influence of states in international relations are a common phenomenon. On the pages of history, they took various forms, ranging from peaceful competition to armed struggle. Unfortunately, in this struggle for influence, there is a hard division between the dominant and subordinate countries. Very often there is a phenomenon of satellite or clientelization in such a system, which unfortunately quite significantly limits the independence and freedom of action for weak states. The article describes the process of building security in Western Europe based on the Scandinavian countries until the mid-1950s. The authors focus on showing how important an element of security for the Baltic Sea region as well as Western Europe were the Scandinavian countries.
PL
Procesy wzajemnego wpływania na siebie przez państwa w stosunkach międzynarodowych są zjawiskiem powszechnym. Na kartach historii przybierały one różne formy, począwszy od pokojowego współzawodnictwa, skończywszy na walce zbrojnej. Niestety w tej walce o wpływy istnieje twardy podział na państwa dominujące i podporządkowane. Bardzo często występuje w takim układzie zjawisko satelizacji lub klientelizacji, które niestety dość znacznie ogranicza słabym państwom niezależność i swobodę działania. Artykuł opisuje proces budowy bezpieczeństwa w Europie Zachodniej w oparciu o państwa skandynawskie do połowy lat 50 XX wieku. Autorzy koncentrują się na ukazaniu jak istotnym ogniwem bezpieczeństwa dla regionu Morza Bałtyckiego jak i Europy Zachodniej były państwa skandynawskie.
4
Publication available in full text mode
Content available

U kresu zimnej wojny - brytyjska ocena relacji z ZSRR i państwami Europy Środkowo-Wschodniej w 1988 roku

100%
Leszczyński P.
Studia Maritima
|
2016
|
vol. 29
217-232
EN
The article presents the concept of the British foreign policy towards the states of Central and Eastern Europe, made by Foreign Secretary Geoffrey Howe at the end of 1980s, when the cold war was just about to be over. He was Secretary of State for Foreign and Commonwealth Affairs in the cabinet of Margaret Thatcher. The foreign policy of the United Kingdom towards the states of Central and Eastern Europe at that time was shaped by several important factors; for example: the geopolitical position, the alliance with the USA, the other NATO member-states and the remaining capitalist countries, the reforms introduced by Mikhail Gorbachev (especially the socalled perestroika, glasnost and ‘New Thinking’) and their significance for international relations. T he a uthor p ays a special attention to the British policy of ‘diversification’ within the Soviet bloc at that time. On the one hand there were countries that were introducing the reforms implemented in the USSR (Poland and Hungary); on the other, there were states of ‘old regime’, without any signs of liberalisation, such as Romania, the German Democratic Republic, or Bulgaria.
PL
W niniejszym artykule przedstawiono koncepcję brytyjskiej polityki zagranicznej w stosunku do państw Europy Środkowo-Wschodniej, realizowanej przez ministra spraw zagranicznych Geoffreya Howe’a w końcu lat 80. XX wieku, gdy zimna wojna zmierzała ku końcowi. Howe był ministrem sprawa zagranicznych i Wspólnoty Narodów w rządzie Margaret Thatcher. Polityka zagraniczna Zjednoczonego Królestwa w stosunku do państw Europy Środkowej i Wschodniej w tym okresie, była zdeterminowana paroma ważnymi czynnikami, przykładowo: pozycją geopolityczną, sojuszem ze Stanami Zjednoczonymi i pozostałymi państwami z NATO i resztą świata „kapitalistycznego”, reformami Michaiła Gorbaczowa (szczególnie tzw. Pierestrojką, Glasnostią o raz Nowym Myśleniem) i ich znaczeniem dla stosunków międzynarodowych. Autor zwraca uwagę na brytyjską „politykę różnicowania” w ramach bloku radzieckiego w tamtym czasie. Z jednej strony były w nim państwa z rodzajem reform ekonomicznych jak ZSRR, Polska i Węgry, a z drugiej – państwa „starego reżimu” bez oznak liberalizacji – jak np. Rumunia, NiemieckaRepublika Demokratyczna czy Bułgaria.
5

Polska Droga do RIAD. Uniformizacja systemów komputerowych w RWPG, 1960–1970

80%
Sikora M.
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
|
2019
|
vol. 64
|
issue 4
115–150
EN
In the first half of the 1950s, the authorities and the scientific community of the Polish People’s Republic noticed the growing importance of electronic computing. The freedom of Polish science and the research and development sector was hindered by limited access to western centers, as well as a trade embargo on computers and measuring and testing equipment. This deficit was compensated to a small extent by the scientific and technical contacts developing in the 1960s with the USSR and with other partners from the Comecon. Documentation obtained mostly in Western European countries and, to a lesser extent, in the USA by Polish intelligence served as an additional source of knowledge for the authorities of the Polish People’s Republic and the newly opened production centers. However, the greatest successes in acquiring know-how were achieved not through the use of illegal methods, but through official negotiations with Western partners. The culminating moment of the ‘democratic’ (free) development of the computer industry in the Polish People’s Republic was when the ELWRO company signed the contract with the British ICT (later ICL) company in 1967. Unfortunately, it coincided with the inauguration of talks by Moscow in the Eastern Bloc on the unification of computer systems, the socalled RIAD, during the Comecon forum. The interests of the computer industry of the USSR as a superpower and the Polish People’s Republic as its satellite were on a collision course for a while. The inside story of the accession of the Polish People’s Republic to the RIAD program was reconstructed as a result of analysis of documents created in the Polish institutions supervising the Polish computer industry in its first developmenal phase (preceding Edward Gierek’s 1970–1980 tenure and RIAD). To supplement and verify the above sources, the author also selectively used other archives, which in perspective can be very useful for understanding the factors behind the creation of RIAD and determining the role of Poland in this program.
6
Publication available in full text mode
Content available

“Winning the Hearts and Minds”: The Intellectual Cold War and the Rockefeller and Ford Foundations’ Exchange Programs in Eastern Europe

80%
Nowaczewska R.
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
|
2023
|
vol. 15
165-181
EN
At the end of World War II, American private foundations hoped to restore the pre-war relations with the research institutes, universities, and individual scholars in Europe. The Iron Curtain that divided the continent prevented a further expansion of their programs. Planned for the betterment of humankind, to improve health and education, advance scientific research, and facilitate worldwide scientific cooperation, the foundations’ exchange programs aimed at breaking barriers, overcoming differences, and leading to international understanding. However, in the new geopolitical circumstances, they served other purposes. By providing access to knowledge and different perspectives on ideas and values, the exchange programs contributed to the formation of the elite intellectual networks that undermined and finally brought Communism down. This article provides an insight into the reasons for the two foundations’ early involvement in Eastern Europe and their distinct methods and compares these to the public diplomacy efforts. It also discusses the radically different reception of activities undertaken by public and private organizations that strengthened the plea for the “hearts and minds” of the people behind the Iron Curtain.
7
Publication available in full text mode
Content available

„Na posterunku bojowym”. Wojska radzieckie w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec/Niemieckiej Republice Demokratycznej 1945–1954. Wybrane aspekty

61%
Hryciuk G.
Przegląd Historyczno-Wojskowy
|
2020
|
vol. XXI (LXXII)
|
issue 2 (272)
78-124
EN
The Group of Soviet Occupation Forces in Germany was formed in June 1945. It consisted mainly of the troops of the 1st Belarusian Front with marshal Georgy Zhukov as the first commander-in-chief of the Group. The main task of these troops was to supervise the process of demilitarization and democratization of the Soviet occupation zone in Germany. Occasionally, the Group also secured the process of dismantling a large part of the German industrial infrastructure. The cost of living of the Soviet troops was a major burden on the budget of this zone, which was transformed into the German Democratic Republic in 1949. The significant demobilization of the Red Army (the Soviet Army since 1946) also affected the units stationed in eastern Germany. Their numbers fell in 1947, but some of them were not disbanded or withdrawn to the USSR; they remained as so-called cadre units, with limited numbers, fully armed and equipped. It was their development in 1949 and 1950, in the face of the tightening international situation, that allowed to significantly increase the numbers of the Group’s troops, estimated in the mid-1950s at around 500 000. The Group consisted of the best equipped and trained units of the Soviet Army. These troops guaranteed the stability of local communist regimes (e.g. during the suppression of the East German uprising of 1953), as well as a potential instrument of aggression or defense in the event of war in Europe. In 1954, the Soviet Armed Forces stopped functioning as occupying forces in the GDR. Since then, they were only an element of the system of the mutual balance of forces between blocks competing in Europe. This was also the beginning of doctrinal changes in the Soviet Army. It had to adapt not only to the changed international situation, but above all to the completely different conditions of war on the atomic battlefield.
RU
Группа советских оккупационных сил в Германии была создана в июне 1945 года. Она состояла в основном из войск 1-го Белорусского фронта с маршалом Георгием Жуковым в качестве первого главнокомандующего Группы. Основной задачей этих войск было наблюдение за процессом демилитаризации и демократизации советской оккупационной зоны в Германии. Временами также устанавливался контроль за процессом демонтажа значительной части немецкой инфраструктуры. Расходы на содержание советских войск довольно сильно обременяли бюджет этой зоны, реорганизованной в 1949 году в Германскую Демократическую Республику. Существенная демобилизация Красной Армии (с 1946 г. – Советской Армии) также затронула подразделения дислоцированные в восточной Германии. Их число сократилось в 1947 году, но часть из них не была ни расформирована, ни вывезена в СССР; там остались т. н. кадрированные войска, с ограниченным числом служащих, но располагающие полным вооружением. Именно их развитие в 1949 и 1950 гг. в условиях обострения международной обстановки значительно увеличило численность войск Группы, которая в середине 1950-х годов оценивалась примерно в 500 000 человек. Группа состояла из наиболее оснащенных и обученных частей Советской Армии. Эти войска были гарантией стабильности местных коммунистических режимов (например, во время подавления так называемого Народного восстания в ГДР в 1953 г.), а также потенциальным инструментом агрессии или защиты в случае военного конфликта в Европе. В 1954 г. завершился этап функционирования советских вооруженных сил как оккупационных сил в ГДР. Стого момента они были уже лишь частью взаимного баланса сил между конкурирующими блоками в Европе. Также это знаменовало начало доктринальных изменений в Советской Армии. Ей пришлось приспосабливаться не только к изменившейся международной обстановке, но и, прежде всего, к совершенно другим условиям ведения войны на поле боя.
PL
Grupa Radzieckich Wojsk Okupacyjnych w Niemczech powstała w czerwcu 1945 r. W jej skład weszły głównie wojska 1 Frontu Białoruskiego z marsz. Gieorgijem Żukowem jako pierwszym głównodowodzącym Grupy. Podstawowym zadaniem tych wojsk było nadzorowanie procesu demilitaryzacji i demokratyzacji radzieckiej strefy okupacyjnej w Niemczech. Doraźnie zabezpieczano też proces demontażu znacznej części niemieckiej infrastruktury przemysłowej. Koszty utrzymania wojsk radzieckich w znacznej mierze obciążały budżet tej strefy, przekształconej w 1949 r. w Niemiecką Republikę Demokratyczną. Znacząca demobilizacja Armii Czerwonej (od 1946 r. Armii Radzieckiej) dotknęła też jednostki stacjonujące we Wschodnich Niemczech. Ich liczebność w 1947 r. spadła, lecz część, która nie została rozformowana lub wycofana na tereny ZSRR; pozostała jako tzw. oddziały skadrowane, o ograniczonej liczebności, ale dysponujące pełnymi stanami uzbrojenia. Właśnie ich rozwinięcie w 1949 i 1950 r. w obliczu zaostrzenia sytuacji międzynarodowej pozwoliło znacznie zwiększyć liczebność wojsk Grupy, ocenianą w połowie lat pięćdziesiątych na około 500 tys. żołnierzy. Grupa składała się z najlepiej wyposażonych i wyszkolonych jednostek Armii Radzieckiej. Oddziały te były gwarantem stabilności miejscowych reżimów komunistycznych (np. podczas stłumienia tzw. „powstania ludowego” w NRD w 1953 r.), jak również potencjalnym narzędziem agresji lub obrony na wypadek konfliktu wojennego w Europie. W roku 1954 zakończył się etap funkcjonowania radzieckich sił zbrojnych jako wojsk okupacyjnych na obszarze NRD. Stały się one od tej pory jedynie elementem wzajemnego balansu sił rywalizujących w Europie bloków. To także początek zmian doktrynalnych w Armii Radzieckiej. Musiała się ona przystosować nie tylko do zmienionej sytuacji międzynarodowej, lecz przede wszystkim do zupełnie odmiennych warunków prowadzenia wojny na atomowym polu walki.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.