Search results

1

Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część II

100%

Tulejski T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2017

|

vol. 102

136-162

PL

Sir Robert Filmer był angielskim teoretykiem politycznym, który bronił absolutyzmu i boskiego prawa królów, krytykując Hobbesa, Miltona, Grocjusza, Bellarmine’a, Suareza i Arystotelesa. Teoria Filmera jest oparta na założeniu, że władza ojca w rodzinie jest prawdziwym źródłem i modelem każdej władzy. Na początku Bóg dał władzę Adamowi, który miał całkowitą kontrolę nad swymi potomkami, nawet nad ich życiem i śmiercią. Z jego punktu widzenia król jest absolutnie wolny od wszelkiej ludzkiej kontroli, nie może być związany czynami swych poprzedników, wobec których nie jest odpowiedzialny; nie jest związany również własną wolą, ponieważ niemożliwe jest, by człowiek dał prawo samemu sobie – prawo musi zostać narzucone przez innych osobie, która jest nim związana. W artykule autor dowodzi, że rozumowanie Filmera jest doskonałą, kompletną, lecz ostatnią obroną nieograniczonej władzy królewskiej w erze destrukcji naturalnego autorytetu politycznego.

EN

Sir Robert Filmer was an English political theorist who defended absolutism and the divine right of kings criticizing Hobbes, Milton, Grotius, Bellarimine, Suarez and Aristotle. Filmer’s theory is founded upon the statement that the government of a family by the father is the true origin and model of all government. In the beginning God gave authority to Adam, who had complete control over his descendants, even over life and death itself. In his point of view the king is perfectly free from all human control, he cannot be bound by the acts of his predecessors, for which he is not responsible; nor by his own, for it is impossible that a man should give a law to himself – a law must be imposed by another upon the person bound by it. In the Article the Author argues that Filmer’s argument is perfect, complete but the last defense of unlimited royal power in the age of destruction of natural political authority.

2

Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część I

84%

Tulejski T.

Studia Prawno-Ekonomiczne

|

2016

|

vol. CI

151-172

PL

Sir Robert Filmer był angielskim teoretykiem politycznym, który bronił absolutyzmu i boskiego prawa królów, krytykując Hobbesa, Miltona, Grocjusza, Bellarmina, Suareza i Arystotelesa. Teoria Filmera jest oparta na założeniu, że władza ojca w rodzinie jest prawdziwym źródłem i modelem każdej władzy. Na początku Bóg dał władzę Adamowi, który miał całkowitą kontrolę nad swymi potomkami, nawet nad ich życiem i śmiercią. Z jego punktu widzenia król jest absolutnie wolny od wszelkiej ludzkiej kontroli, nie może być związany czynami swych poprzedników, wobec których nie jest odpowiedzialny; nie jest związany również własną wolą, ponieważ niemożliwe jest, by człowiek dał prawo samemu sobie – prawo musi zostać narzucone przez innych osobie, która jest nim związana. W artykule autor dowodzi, że rozumowanie Filmera jest doskonałą, kompletną, lecz ostatnią obroną nieograniczonej władzy królewskiej w erze destrukcji naturalnego autorytetu politycznego.

EN

Sir Robert Filmer was an English political theorist who defended absolutism and the divine right of kings criticizing Hobbes, Milton, Grotius, Bellarimine, Suarez and Aristotle. Filmer’s theory is founded upon the statement that the government of a family by the father is the true origin and model of all government. In the beginning God gave authority to Adam, who had complete control over his descendants, even over life and death itself. In his point of view the king is perfectly free from all human control, he cannot be bound by the acts of his predecessors, for which he is not responsible; nor by his own, for it is impossible that a man should give a law to himself – a law must be imposed by another upon the person bound by it. In the Article the Author argues that Filmer’s argument is perfect, complete but the last defense of unlimited royal power in the age of destruction of natural political authority.

3

Procesy monopolizacji i państwo w myśli Norberta Eliasa

84%

Cymbrowski B.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 4

45-65

EN

The main aim of the article is to discuss the concept of the European state in Norbert Elias’ works. Elias’ major books, The Court Society and The Civilizing Process, contain an interesting concept of the state, which to some extent is similar to interpretations of the state found in postwar works on historical macrosociology (especially those written in the US), but also has special features and is thereby in keeping with the originality of the Eliasian oeuvre. Sources used by Elias in his analysis of the state are highlighted in the article, especially those that also became important for other historical sociologists studying the development of the state. Attention focuses on early modernity, and in particular on absolutism as a form of government crucial to the development of centralised administrative institutions.

4

'Popioły' Stefana Żeromskiego jako narracja postkolonialna

84%

Thompson E.

Historyka Studia Metodologiczne

|

2012

|

vol. 42

5

Dietricha von Hildebranda krytyka relatywizmu etycznego: ślepota na wartość i inne argumenty

84%

Kopciuch L.

IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych

|

2014

|

vol. 26

175-189

EN

Dietrich von Hildebrand is a representative of 20th-century absolutism in axiology and ethics. In this paper I demonstrate the main arguments he gave against ethical relativism. These are: emotional cognition of values, axiological blindness (full constitutive value-blindness, partial value-blindness, blindness of subsumption), immanent contradiction of all relativism and some particular arguments against axiological relativism and subjectivism.

6

Problem interpretacji zasady Fiat iustitia, ruat coelum (The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum)

84%

Lewandowski W.

Analiza i Egzystencja. Czasopismo Filozoficzne

|

2019

|

vol. 46

5-23

EN

Most of the consequential and deontological interpretations of the fiat iustitia, ruat coelum principle, do not allow treating it as a basis for resolving practical problems. This article presents a proposal for an interpretation, under which this principle can serve as a practical rule. This interpretation assumes that fiat iustitia, ruat coelum applies to the final decision that affects the assessment of the entire life of the agent or humanity. Success of this interpretation depends on whether the lack of morally permissible possibilities to avoid individual or global catastrophe may serve as a reason for accepting it.

PL

Większość konsekwencjalnych i deontologicznych interpretacji zasady fiat iustitia, ruat coelum nie pozwala na stosowanie jej do rozstrzygania praktycznych problemów. Artykuł przedstawia propozycję takiej interpretacji, przy której zasada ta może służyć jako reguła praktyczna. Interpretacja ta zakłada, że fiat iustitia, ruat coelum stosuje się do ostatecznych decyzji, które wpływają na ocenę całego życia podmiotu lub ludzkości. Sukces tej interpretacji zależy od tego, czy brak moralnie dopuszczalnych możliwości uniknięcia indywidualnej lub globalnej katastrofy może stanowić rację do jej zaakceptowania.

7

Próba przezwyciężenia relatywizmu – przypadek Alasdaira MacIntyre’a

67%

Andryszczak P.

Studia Philosophiae Christianae

|

2015

|

vol. 51

|

issue 3

123-137

PL

MacIntyre jest przekonany, że nie istnieje racjonalność jako taka, a jedynie „racjonalność-tej-lub-owej-tradycji”. Wyróżnia on trzy tradycje intelektualne i moralne, które we współczesnym świece zmagają się o zwycięstwo. Pierwszą z nich nazywa „encyklopedyczną”, ponieważ jej kanoniczym tekstem jest IX wydanie encyklopedii Britannica. Druga z nich, zwana jest „genealogią”, wywodzi się od F. Nietzschego i w niej podobną rolę pełni jego dzieło "Z genealogii moralności". Trzecią zaś jest „tradycja”, której kluczowym przedstawicielem jest św. Tomasz z Akwinu. Zdaniem MacIntyre’a z konfrontacji pomiędzy nimi wychodzi zwycięsko tomizm, czego współczesnym wyrazem jest nauka moralna zawarta w encyklice "Veritatis Splendor". Z tego powodu najpierw ukazaliśmy sposób ujęcia i rozstrzygnięcia przez MacIntyre’a sporu pomiędzy trzema tradycjami. To doprowadziło go do przyjęcia absolutyzmu moralnego Jana Pawła II. Tekst zwieńczyliśmy uwagami krytycznymi odnoszącymi się do jego próby przezwyciężenia relatywizmu moralnego.

EN

MacIntyre puts forward the thesis that we cannot achieve tradition-transcendent standards of rational thinking. There is no such thing as rationality-as-such because it exists only as rationality-from-a point-of-view. In fact, it belongs to a certain tradition within which it has been developed. He distinguishes three traditions of moral enquiry that fight in contemporary world for victory. The first is “Encyclopaedia”, the name of which was taken from the Ninth Edition of the Encyclopaedia Britannica and represents a research program typical of modern liberal philosophy. F. Nietzsche initiated the second tradition called “Genealogy”. Its canonical text is Zur Genealogie der Moral. MacIntyre also identifies also a third ethical research program called “Tradition” and one of its principal authors is Thomas Aquinas. He argues that, even if we live in a world of different traditions, we know how to act. Thomism and its doctrine of natural law offers the most rational solution to moral problems. A very fruitful way of putting this into practice can be found in the teachings in "Veritatis Splendor". We present his way of resolving the conflict by arguing that Thomism is the superior of the three traditions, which leads MacIntyre to accept the conclusions of "Veritatis splendor". Finally, we offer our opinion on his attempt to overcome relativism and accept moral absolutism.

8

Miejsce kapitana generalnego w systemie ustrojowym Hiszpanii dawniej i obecnie

67%

Dankowski M. Z.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2023

|

issue 4(74)

217-227

PL

Artykuł odpowiada na pytanie skąd wzięła się ranga kapitana generalnego w tytulaturze króla Hiszpanii. Sięgając do czasów prekonstytucyjnych, określono rolę kapitana generalnego w systemie ustrojowym Hiszpanii. Pierwotnie występował jako naczelny dowódca wojskowy, z czasem zyskując kompetencje z zakresu polityki, sądownictwa i skarbowości. O istocie funkcji urzędu świadczy fakt utworzenia osobnych terytorialnych jednostek administracyjnych – kapitanii generalnych. Apogeum znaczenia kapitanów generalnych w Hiszpanii przypada na XVIII w., kiedy wraz z przybyciem Filipa V Andegaweńskiego na Półwysep Iberyjski, zaczęto wdrażać w Hiszpanii ustrój absolutyzmu burbońskiego na mocy reform Nueva Planta. W dobie konstytucyjnej urząd został ponownie zredukowany wyłącznie do spraw stricte wojskowych, tradycyjnie występując jednak w tytulaturze królewskiej.

EN

This article is an answer to the question where the rank of the Captain General in the title of the king of Spain came from. Reaching back to the pre-constitutional times, the role of the Captain General in the political system of Spain was defined. Originally he acted as the supreme military commander, with time gaining competences in the field of politics, judiciary and treasury. The essence of the post functions is evidenced by the creation of separate territorial administrative entities – captaincy general. The apogee of the Captain-General’s importance in Spain took place in the 18th century, when with the arrival of Philip V of Anjou at the Iberian Peninsula, the system of Bourbon absolutism began to be implemented in Spain under the Nueva Planta reforms. In the constitutional era, the post was once again reduced to strictly military matters, however traditionally appearing in the royal titulature.

9

Less of the Absolute, more of the pedagogical. Hans Blumenberg and education

67%

Sosnowska P.

Studia Philosophiae Christianae

|

2018

|

vol. 54

|

issue 4

53-69

EN

The aim of this article is to consider the philosophy of Hans Blumenberg as potentially pedagogical thought. Hans Blumenberg’s way of questioning can be juxtaposed with the Heideggerian way of questioning (much more popular in the philosophy of education) that starts with the human being as an ontologically distinguished creature. Blumenberg, unlike Heidegger, does not pursue the question of being as such, he consciously limits himself to anthropology, i.e. the humanity of being. Consequently, his anthropology is not fundamentally ontological, but contingent and culture-oriented. Blumenberg’s phenomenological description of humanity concentrates on the ways humans deal with different modes of the absolute (not only theological, but also natural and political). It is a consequence of Blumenberg’s anthropological statement concerning the human being as an underprivileged creature which compensates its natural shortcomings with culture (i.e. myths, metaphors, science, etc.), being able to make the absolute less predominant or rigorous, mitigating it in a way. This has humanistic and pedagogical import: the greater distance between us and absolute realities, the more space there is for human creativity and self-creativity, foremostly in the field of education.

10

O banalności dobra wspólnego – studium hermeneutyczne

67%

Stasiak M.

Świat Idei i Polityki

|

2015

|

issue 14

9-24

PL

Artykuł – zbudowany z trzech sekwencji tematycznych – stanowi próbę wypracowania nowego wymiaru idei dobra wspólnego, możliwego do urzeczywistnienia w wymiarze praktycznym, szczególnie w perspektywie uszczuplających się zasobów naturalnych. Po pierwsze, autorka definiuje pojęcia takie jak: dobro, wspólnota, dobro wspólne, wskazując tendencje do dwubiegunowego myślenia o powyższych ideach: relatywistycznego i absolutystycznego. Drugim etapem rozważań jest analiza idei z perspektywy hermeneutyki. Autorka uzasadnia tytułową banalność dobra wspólnego, tkwiącą nie w samej idei, ale w sposobie myślenia o niej. Trzecia sekwencja tematyczna stanowi próbę wyjaśnienia nowego podejścia do zagadnienia dobra wspólnego, którego najważniejszym elementem jest jego podział na dobra formalne oraz materialne (definiowane odtąd na gruncie polityki nie zaś etyki).

EN

Article is an attempt for the creation a new way of thinking about the common good, which is possible to realize in practice (particularly in view of depleting natural resources). Firstly, author defines terms such as: the good, the community , the common good, indicating a tendency to bipolar thinking about these ideas: relativist and absolutist. The second part consist analysis of these ideas from the one perspective – hermeneutics. In this part „banality” is not a „name” for common good. It is a „name” for the way of thinking (bipolar). In the third thematic sequence, author explain the new way of thinking. From now we have formal and material good defined in political sphere rather than ethics.

11

Miasta hanzeatyckie pomiędzy autonomią a władzą panów ziemskich

51%

Auge O.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

|

2017

|

vol. 72

DE

Das Magdeburger Stadtrecht hatte bekanntlich einen enormen Einfluss auf die Genese und Ausbildung der Stadtrechte und damit auch auf die Stadtentwicklung in Ostmittel- und Osteuropa. Die zweite große Stadtrechtsfamilie, die bis weit nach Osteuropa hinein prägend für die Urbanisierung und autonomiebegründend werden sollte, ist diejenige des Lübischen Rechts. Über 100 Städte, darunter Reval und auch Novgorod, werden dieser Stadtrechtsfamilie zugeordnet, die sich schwerpunktmäßig über den südlichen Ostseeraum und die angrenzenden Regionen erstreckte. Ein Großteil der betreffenden Städte verstand sich auf Dauer oder zumindest zeitweilig zugleich als Hansestädte. Um deren Ringen zwischen Autonomie und Landesherrschaft geht es in diesem Beitrag. Zu diesem Zweck wird zunächst die allgemeine Forschungssituation skizziert, um auf dieser Grundlage die Genese der städtischen Autonomie Lübecks im Spannungsfeld verschiedener miteinander konkurrierender Stadtherren bis 1226 zu entwickeln. Darauf wird am Beispiel der Stadt Kiel gezeigt, mit welchem wechselnden Erfolg andere Städte dem Lübecker Vorbild zu folgen versuchten. In einem weiteren, abschließenden Schritt wird dargelegt, wie sich die Hansestädte insgesamt gegen den zum Ausgang des späten Mittelalters wachsenden Territorialisierungsdruck der Fürsten und Landesherren auf dem Wege einer verstärkten Bündnispolitik zur Wehr zu setzen bemühten. Von einem Ende der Autonomie dieser Städte kann trotz des letztlichen Scheiterns dieser Bündnisbemühungen nicht gesprochen werden. Diese verloren die Städte erst im Zeitalter des Absolutismus.

EN

The municipal law of Magdeburg profoundly influenced the genesis and development of municipal laws and, consequently, of urban development in central Eastern and Eastern Europe. The second influential group of municipal law, deeply affecting urbanisation and the establishment of autonomy in vast parts of Eastern Europe, is that of Lübeck law. Over a 100 cities, including Reval and also Novgorod, can be ascribed to this family of municipal law, which extended mostly to the Southern Baltic area and the adjacent regions. The majority of these cities considered themselves, at least for some time, Hansa cities. This contribution focuses on the struggle for autonomy between these cities and the local sovereignty. The current state of research in this regard forms the basis for analysing the genesis of urban autonomy in Lübeck and its struggle with competing urban rulers up until 1226. Then, the example of Kiel shows how other cities tried to emulate the model given by Lübeck with varying success. Finally, this contribution outlines how the Hansa cities, on their way to an intensified alliance policy, tried to make a stand against the growing pressure of territorialisation exerted by princes and local sovereigns in the late Middle Ages. Although these alliance plans did eventually fail, this must not be viewed as the end of urban autonomy. The cities did not lose their autonomy until the period of Absolutism.

PL

Miejskie prawo magdeburskie miało znaczący wpływ na genezę i rozwój prawa miejskiego, a w rezultacie na rozwój miast w Europie Środkowo-Wschodniej i Wschodniej. Drugą wpływową grupą prawa miejskiego, która w znacznym stopniu oddziaływała na urbanizację i ustanowienie autonomii na rozległych obszarach Europy Wschodniej, jest prawo lubeckie. Ponad 100 miast, w tym Rewel czy Nowogród, można przypisać do tej rodziny prawa miejskiego, które rozprzestrzeniało się głównie w rejonie południowego Bałtyku i na obszarach przyległych. Większość tych miast uważała się, przynajmniej przez pewien czas, za miasta hanzeatyckie. Tematyka artykułu dotyczy głównie walki o autonomię, jaka toczyła się między miastami a miejscową władzą. Aktualny stan badań w tym zakresie daje podstawy do analizy zagadnienia genezy autonomii miejskiej Lubeki i jej walki z rywalizującymi władcami miasta aż do 1226 r. Przykład Kilonii i innych miast pokazuje, jak – z różnym skutkiem – próbowały one naśladować wzór dany przez Lubekę. Wreszcie tekst ukazuje, jak miasta hanzeatyckie, w drodze do zintensyfikowanej polityki sojuszy, próbowały przeciwstawić się rosnącej presji terytorializacji wywieranej przez książęta i suwerenów w późnym średniowieczu. Chociaż plany sojuszy ostatecznie upadły, nie wolno tego postrzegać jako końca miejskiej autonomii. Miasta nie utraciły bowiem swojej autonomii aż do epoki absolutyzmu.

Refine search results

Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część II

Sir Robert Filmer. Sam przeciwko wszystkim! Część I

Procesy monopolizacji i państwo w myśli Norberta Eliasa

'Popioły' Stefana Żeromskiego jako narracja postkolonialna

Dietricha von Hildebranda krytyka relatywizmu etycznego: ślepota na wartość i inne argumenty

Problem interpretacji zasady Fiat iustitia, ruat coelum (The Problem of Interpretation of the Principle fiat iustitia, ruat coelum)

Próba przezwyciężenia relatywizmu – przypadek Alasdaira MacIntyre’a

Miejsce kapitana generalnego w systemie ustrojowym Hiszpanii dawniej i obecnie

Less of the Absolute, more of the pedagogical. Hans Blumenberg and education

O banalności dobra wspólnego – studium hermeneutyczne

Miasta hanzeatyckie pomiędzy autonomią a władzą panów ziemskich