Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  adjudication
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

On Law, Ideology, and Violence: A Reply to Maciej Pichlak

100%
Mańko R.
Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
|
2023
|
vol. 15
|
issue 1
326-338
EN
The present paper is a reaction to Maciej Pichlak’s article "Law in the Snares of the Political: Addressing Rafał Mańko’s Critical Philosophy of Adjudication" which was published in this journal (“The Critique of Law” 2020, 12(3), pp. 109–125). The present response addresses selected issues raised in Pichlak’s critique, focusing on three aspects: law and the political, the importance of justice in the critical project, and finally the question of adjudication and ideology. On a more general note, the polemic reveals the importance of philosophical, political and ideological commitments and presuppositions of legal theorists and poses the question of the limits of the autonomy of jurisprudential debates vis-à-vis such commitments.
2
Publication available in full text mode
Content available

Sędzia między realiami polityczności a imperatywami etycznymi. Odpowiedź na recenzję Mateusza Wojtanowskiego

84%
Rafał M.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2020
|
vol. 4(25)
127-132
EN
The project of a critical philosophy of adjudication – the application of the presuppositions of critical jurisprudence to the area of judicial application of law – is, to a large extent, a polemic with Artur Kozak’s project of juriscentrism. Whereas the critical philosophy of adjudication accepts, by and large, juriscentrism’s claims concerning especially the social construction of legal reality, it does not accept the views concerning the determination of judicial decisions by institutional imperatives. Adopting Duncan Kennedy’s conception of the moderate indeterminacy thesis, critical philosophy of adjudication claims that the imperatives following from so-called traditional legal methods cannot be seen as limiting the judge when she needs to decide an intepretive dilemma. What the judge may perceive as resistance, are in fact ideological, political and economic imperatives, only cloaked in legal form. This leads to the conclusion that, in essence, a judicial decision has a political character, because it is never fully determined in an unequivocal manner by legal materials (provisions, precedents, intepretive habits), but it always remains, to a certain extent, open. In consequence, the judge, acting under the reality of the political (i.e. structural social conflicts) should not only follow the imperatives of the lex (legislation) and the ius (legal tradition), but also should abide by moral imperatives. The latter include, on the one hand, the requirement of transparency of legal reasoning (e.g. not concealing the extra-legal factors behind a decision), and, on the other hand, a conscious choice of the ideological premises of the decision. Critical philosophy of adjudication, as an emancipatory project, prefers in this respect a pro-emancipatory stance of the judge, i.e. that she strives to make decisions maximising the actual scope of freedom of the individual and liberating her from any form of domination.
PL
Projekt krytycznej filozofii orzekania – aplikacji założeń jurysprudencji krytycznej do problematyki sądowego stosowania prawa – stanowi w istotnej mierze polemikę z projektem juryscentryzmu Artura Kozaka. O ile krytyczna filozofia orzekania podziela tezy juryscentryzmu dotyczące w szczególności społecznego tworzenia rzeczywistości prawnej, o tyle nie podziela wywodzonych stąd wniosków o zdeterminowaniu sędziowskich rozstrzygnięć przez imperatywy instytucjonalne. Przyjmując za Duncanem Kennedym umiarkowaną wersję tezy o niezdeterminowaniu, krytyczna filozofia orzekania stoi na stanowisku, że imperatywy wynikające z tzw. tradycyjnych metod prawniczych nie stawiają sędziemu oporu przy poszukiwaniu rozstrzygnięcia dylematu interpretacyjnego. To, co sędzia odczuwa jako opór, ma w istocie charakter imperatywów ideologicznych, politycznych i ekonomicznych, ujętych jedynie w formę prawną. Wypływa stąd wniosek, że w istocie decyzja sędziowska jest decyzją polityczną, gdyż nie jest nigdy do końca zdeterminowana w sposób jednoznaczny przez materiały prawne (przepisy, precedensy, zwyczaje intepretacyjne), lecz zawsze pozostaje w pewnej mierze otwarta. W konsekwencji prowadzi to do stwierdzenia, że w realiach polityczności (strukturalnych konfliktów społecznych) sędzia powinien kierować się nie tylko imperatywami lex i ius, ale także powinien on podążać za imperatywami etycznymi. Te ostatnie obejmują, z jednej strony, wymóg transparentności rozumowań prawniczych (nieukrywania pozaprawnych przesłanek rozstrzygnięcia), a z drugiej – uświadomiony wybór ideologicznych przesłanek orzekania. Krytyczna filozofia orzekania, jako projekt zorientowany emancypacyjnie, preferuje w tej mierze proemancypacyjną orientację sędziego, tj. dążenie do podejmowania rozstrzygnięć maksymalizujących rzeczywisty zakres wolności jednostki i uwolnienie jej od wszelkich form dominacji.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dimensions of the Political in Adjudication: A Case Study

84%
Mańko R.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2020
|
vol. 92
5-16
PL
Wbrew tradycyjnym narracjom, wedle których orzekanie polega na stosowaniu norm prawnych do stanu faktycznego danej sprawy i nie obejmuje żadnej działalności twórczej, w niniejszym artykule wychodzi się od założenia, właściwego krytycznej teorii prawa, iż orzekanie jest praktyką społeczną należącą do sfery polityczności i zakłada podejmowanie przez sędziów decyzji. Pojęcie polityczności rozumiane jest tu – za Chantal Mouffe – jako wymiar nieusuwalnego i nieodłącznego antagonizmu, jaki leży u podstaw każdego społeczeństwa. Każde orzeczenie, a w szczególności takie, przy którego wydaniu sąd korzystał z szerokiego zakresu władzy dyskrecjonalnej, wywiera wpływ na określony antagonizm społeczny. W celu prowadzenia krytycznych badań nad orzecznictwem konieczne jest ustalenie, jaki antagonizm społeczny był w danym orzeczeniu istotny. W tym celu artykuł najpierw analizuje samo pojęcie antagonizmu, kładąc nacisk na jego zbiorowych charakter, a następnie podejmuje próbę zastosowania tego pojęcia do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w celu zidentyfikowania głównych typów antagonizmów społecznych, które podlegają jurysdykcji Trybunału.
EN
Contrary to traditional accounts, which treat adjudication as the application of legal norms to the facts of a case, without any creative activity, the present paper assumes, following crtitical legal theory, that adjudication as a social practice belongs to the sphere of the political and involves judicial decision-making. The concept of the political is understood, following Chantal Mouffe, as the dimension of unalienable and inherent antagonism underlying any society. Any judicial decision, and especially one taken in a case where the court enjoyed a broad scope of discretion, influences a given social antagonism. However, as a prerequisite of a critical analysis of case-law it is necessary to identify the social antagonisms in question. To this end, the paper first analyses the very concept of an antagonism, highlighting its collective character, and then makes a tentative application of the concept to the European Court of Justice, attempting to identify the main types of social antagonisms which are subject to the Court’s jurisdiction.
4
Publication available in full text mode
Content available

The Centre–Periphery Antagonism in Adjudication: A Case Study on the Spatial Dimension of the Political

84%
Mańko R.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
|
2021
|
vol. 94
121-140
PL
Jednym z kluczowych elementów krytycznej teorii orzekania jest identyfikacja obiektywnie istniejącego antagonizmu, którego dotyczy dane orzeczenie. Identyfikacja antagonizmu pozwala rozwinąć oś, wzdłuż której układane są możliwości interpretacyjne, od najkorzystniejszej dla grupy społecznej A (np. pracowników) do najkorzystniejszej dla grupy społecznej B (np. przedsiębiorców). Artykuł analizuje słynne orzecznictwo Laval-Viking, którego przedmiotem są podstawowe prawa pracownicze (prawo do strajku i działania zbiorowego) oraz ich relacja do swobód gospodarczych przedsiębiorców, którzy zmierzają do uchylenia się od wyższych standardów ochrony praw pracowniczych w ich własnym kraju, już to poprzez zmianę miejsca rejestracji statku na tanią banderę (Viking), już to poprzez import taniej siły roboczej z zagranicy bez zapewnienia pracownikom sprowadzonym równych praw pracowniczych (Laval). Podczas gdy większość badaczy postrzega orzecznictwo Viking–Laval jako dotyczące społeczno-gospodarczego antagonizmu pracowników i przedsiębiorców, słoweński badacz Damjan Kukovec zaproponował odczytanie alternatywne. Jego zdaniem rzeczywisty antagonizm ma miejsce pomiędzy pracownikami z peryferii (Europy Środkowej, in casu Pribałtyki) a pracownikami centrum (Europy Zachodniej, in casu państw skandynawskich). Wprowadzając wymiar przestrzenny do polityczności, Kukovec całkowicie zmienia sposób sformułowania analizowanego antagonizmu. Artykuł podejmuje krytykę analizy Kukovca, argumentując, że obiektywny interes środkowoeuropejskich pracowników nie polega na tym, by sprzedawać swą pracę po cenach dumpingowych, ale by uzyskać te same gwarancje ochrony socjalnej, jak na Zachodzie.
EN
One of the key elements of the critical theory of adjudication is the identification of an objective antagonism that is at stake behind a given court case. The identification of the antagonism allows to develop an axis, along which interpretive possibilities can be spread and arranged from those most favourable to social group A (e.g. workers) to that most favourable to social group B (e.g. businesses). The paper discusses the famous Laval–Viking case-law which was concerned with the fundamental rights of workers (right to strike and undertake collective action) and their relation to the economic freedoms of businesses, seeking to escape the high standards of worker protection in their own country either by changing the flag of a ship to a flag of convenience (Viking) or by importing cheap labour force from abroad, without guaranteeing the workers equal rights (Laval). Whereas the vast majority of scholars have interpreted the Viking–Laval jurisprudence as relating to the fundamental socio-economic antagonism opposing workers and businesses, the Slovenian scholar Damjan Kukovec has proposed an alternative reading. According to him, the real antagonism is ultimately between workers from the periphery (Central Europe, in casu Baltic countries) and workers from the centre (Western Europe, in casu Scandinavian countries). By introducing the spatial dimension to the political, Kukovec entirely changes the formulation of the underlying antagonism. The paper engages critically with Kukovec’s analysis and argues that the objective interest of Central European workers lies not in selling their labour at dumping prices, but gaining the same guarantees of social protection as existing in the West.
5
Publication available in full text mode
Content available

Zakres kognicji sądów pracy w sprawach o ustalenie stosunku prawnego lub prawa.

84%
Białas P.
Roczniki Administracji i Prawa
|
2013
|
vol. 13
275-287
PL
Prezentowany artykuł stanowi próbę przedstawienia zagadnienia, jakim są sprawy o ustalenie na gruncie spraw z zakresu prawa pracy sensu largo. Zmieniające się dynamicznie stosunki prawne, prawa, a co za tym idzie – ogólna sytuacja prawna podmiotów prawa pracy – wymaga niejednokrotnie potwierdzenia ich statusu w drodze wyroku ustalającego. Żądanie ustalenia powoduje nie tylko w wielu sprawach wątpliwości co do dopuszczalności takiego środka ochrony, m.in. w sprawach ze stosunków z zakresu prawa pracy związanych ze zbiorowym prawem pracy, ale także wywołuje szereg innych szczegółowych problemów prawnych. Są to przede wszystkim kognicja sądów pracy, poprawna ocena materialnoprawna, a także odpowiednie rozgraniczanie na gruncie przepisów procesowych z zakresu prawa pracy stosunków prawnych i praw podlegających ustaleniu w drodze art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Konsekwencje związane z powyższymi kwestiami to odmienny tryb postępowania sądowego, a co za tym idzie – odmienny sposób rozstrzygnięcia sprawy o ustalenie. Opierając się na orzecznictwie i stanie prawnym, stawiam sobie za cel wyeliminowanie kluczowych wątpliwości związanych z przedmiotem, który w kontekście kognicji sądów pracy może podlegać ustaleniu.
EN
Presented article is an attempt to analyze of the legal issue, which is declaratory action on the basis of labour law cases in the broad sense. Rapidly changing legal relationships, rights, and consequently the overall legal situation of the labour law entities repeatedly requires the confirmation of their legal status through the declaratory judgment. The request of adjudication causes not only in the number of cases doubts concerning the admissibility of such legal protection measure i.a. in labour law relationships cases related to the collective labour law, but it also raises a number other specific legal problems. These are the correct substantive assessment, as well as appropriate separation under procedural provisions of the labour law between the legal relationships and rights to be determined by the Art. 189 of the polish Code of Civil Procedure. The consequences related to the above issues include a different mode of judicial proceedings and consequently a different jurisdiction and different way of resolve the matter. In this article, I set myself the goal to eliminate the crucial concerns related with a declaratory action and present the acceptable solutions on the basis of case law and subject literature.
6
Content available remote

Úřady a soudy - spory nebo dialog?

84%
Pomahač R.
Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)
|
2016
|
vol. 155
|
issue 10
875-884
EN
A significant Czech expert in administrative law Jiří Pražák commented, in the study Die prinzipielle Abgrenzung der Competenz der Gerichte und Verwaltungsbehörden, on a number of issues of administrative justice. It is noteworthy that many of his ideas from 1889 resonate with current jurisprudence. This applies in particular to the divergence in opinions on nominally identical rules in similar situations. From a hierarchical legal point of view the correct position is what courts decide. The problem remains how to combine dialogue with hierarchy, and whether this exchange is even needed. Comparative research on administrative justice on the one hand corresponds to a certain standard of protection of individual rights, on the other hand it is still tolerant towards combined institutional and procedural solutions. This paper pays attention to the typology of administrative and judicial adjudication. The review of decision in the sphere of sanctioning is particularly problematic due to the over-regulation of administrative punishment. In this context, we evaluated the development of hybrid type of control, which is a quasi-judicial review associated with different forms of dialogue between courts and administrative tribunals.
CS
Významný český administrativista Jiří Pražák se vyjádřil ve studii Die prinzipielle Abgrenzung der Kompetenz der Gerichte und Verwaltungsbehörden k řadě otázek soudní kontroly veřejné správy. Je pozoruhodné, že mnohé jeho myšlenky z roku 1889 souzní s tím, co řeší současná právní věda. To se týká zejména rozdílné úřední a soudní názorové orientace na použití nominálně shodných pravidel v podobných situacích. Z hierarchického hlediska platí to, co rozhodl soud. Problémem zůstává, jak skloubit dialog s hierarchií, a zda je to vůbec potřebné. Srovnávací výzkum správního soudnictví se na jedné straně shoduje na určitém standardu ochrany subjektivních práv, na druhé straně je však stále tolerantnější ke kombinovaným institucionálním a procesním řešením. Tato stať věnuje pozornost typologii správní a soudní adjudikace. Jako zvláště problematický lze vnímat přezkum sankčních rozhodnutí, uvědomíme-li si, jak hypertrofovanou se stala regulace správního trestání.V této souvislosti je hodnocen rozvoj hybridního typu kontroly, jímž je kvazisoudní přezkum spojený s různými formami dialogu mezi soudy a administrativními tribunály.
7
Publication available in full text mode
Content available

Odczarować zaklęciem? Uwagi na marginesie monografii Rafała Mańko o krytycznej filozofii orzekania

67%
Wojtanowski M.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2020
|
vol. 4(25)
118-126
EN
The reviewer claims that Rafał Mańko’s monograph ‘Towards a critical philosophy of adjudication. The political, ethics, legitimacy’ (Łódź, 2018) should be connected with the so called essentialist wing of postmodernism, which deals with the issues of traditional philosophy under the veil of cognitive skepticism. The review attempts to convince a reader that the author’s authoritative metaphysical statements translate into too radical program in the field of adjudication. The reviewer do not deny the necessity to ‘open’ the traditional legal domain to external arguments, however, he claim that the proposal presented in this regard by Rafał Mańko is too far-reaching.
PL
Stawiam tezę, że monografia Rafała Mańko „W stronę krytycznej filozofii orzekania. Polityczność, etyka, legitymizacja” (Łódź, 2018) wpisuje się w tzw. esencjalistyczny odłam postmodernizmu, gdzie za fasadą sceptycyzmu poznawczego lansowane są projekty, które nie porzucają roszczeń tradycyjnej filozofii. Próbuję przekonać czytelnika, że apodyktyczne twierdzenia metafizyczne autora książki przekładają się na zbyt radykalny przekaz normatywny w zakresie orzekania. O ile nie neguję konieczności „otwarcia” tradycyjnej domeny prawniczej na argumenty zewnętrzne, o tyle uważam, że propozycja przedstawiona w tym zakresie przez Rafała Mańko jest zbyt daleko idąca.
8
Publication available in full text mode
Content available

Critical Jurisprudence of Duncan Kennedy and the Status of the Theory of Legal Interpretation

67%
Łakomy J.
Krytyka Prawa. Niezależne studia nad prawem
|
2020
|
vol. 12
|
issue 3
70-89
PL
Celem niniejszego artykułu jest dokonanie analizy statusu teorii interpretacji prawniczej, jaki wyłania się z koncepcji przedstawicieli ruchu studiów krytycznych nad prawem (critical legal studies, CLS). Interpretacja prawnicza jest badana przy wykorzystaniu koncepcji hermeneutycznego uniwersalizmu oraz poststrukturalnej filozofii polityki. Analizie poddane zostały koncepcje amerykańskiego filozofa prawa, jednego z najbardziej znanych przedstawicieli CLS – Duncana Kennedy’ego – jego koncepcja orzekania, teza o niezdeterminowaniu oraz hermeneutyka podejrzeń. Niniejszy tekst stawia tezę, że polityczność prawa – poza przyczynami związanymi ściśle ze strukturą społeczną – uwarunkowana jest również przyczynami leżącymi po stronie podmiotu poznającego. Ten fakt ma kluczowe znaczenie dla określania statusu interpretacji prawniczej.
EN
The article attempts to analyse the status of the theory of legal interpretation that emerges from the contributions of one of the representatives of critical legal studies (CLS). Legal interpretation is analysed by using concepts drawn from hermeneutic universalism and the post-structural philosophy of politics. The concepts of Duncan Kennedy, an American philosopher of law, are subjected to analysis, and his concept of adjudication, the indeterminacy thesis and the hermeneutic of suspicion is addressed. The paper puts forward the thesis that the political nature of law – alongside factors closely related to social structure – is also determined by factors which pertain to the cognitive subject. This fact has crucial importance for determining the status of the theory of legal interpretation.
9
Publication available in full text mode
Content available

CZY POLSKI USTAWODAWCA WYMAGA OD SĘDZIÓW „DZIELNOŚCI ETYCZNEJ”? ROZWAŻANIA NA TLE USTAWOWEGO WYMOGU „NIESKAZITELNOŚCI CHARAKTERU”

67%
Rocławska A.
Ogrody Nauk i Sztuk
|
2015
|
issue 5
99-110
PL
De lege lata pojęcie „nieskazitelnego charakteru” stanowi zasadnicze kryterium, na podstawie którego polski ustawodawca weryfikuje etyczną kompetencję sędziów. Autorka podkreśla, że w demokratycznym państwie prawnym potrzebni są nie tylko sędziowie o dobrym charakterze, ale potrafiący argumentować, co jest dobre (etyczne). W trudnych przypadkach szlachetny i mądry sędzia może łagodzić ułomne prawa. Publikacja ma na celu wskazać, że zdolność do ważenia wartości to konieczna cecha dobrego sędziego. Autorka rozważa pojęcie „dzielności etycznej” jako podstawę prawną dla wychowania mądrych sędziów, umiejących znaleźć złoty środek w sporach etycznych na wokandzie.
EN
The concept of an "unblemished character" is the basic criterion by means of which the Polish legislature verifies the ethical competence of judges. The author emphasises what is needed in the democtartic rule of law - judges of good character, who are capable of arguing what is ethically right. In hard cases, a wise and noble judge can improve an imperfect law. This article aims to demonstrate that an ability to scrutinise opposing positions is an essential disposition of a judge. The author considers the concept of “moral virtue” as a legal basis for the education of judges towards an ability to find the golden mean, despite contradictory arguments.
10
Content available remote

Formální jednota práva

59%
Madej M.
Právník. Teoretický časopis pro otázky státu a práva (The Lawyer - Scientific Review for Problems of State and Law)
|
2019
|
vol. 158
|
issue 12
1136-1148
EN
This article considers the formal unity of the system of law. In a formally unified legal system, there is in principle no doubt about which rules fall within the system and how to determine their content. The author tries to show how the formal unity relates to judge’s duty to law (Art. 95 of the Czech Constitution) and to the concept of the source of law. Special attention is paid to the rule of recognition and its ability to ensure formal unity of law in the situation of regulatory “outsourcing” to other social sub-systems.
CS
Tato stať pojednává o formální jednotě systému práva. Ve formálně jednotném právním systému platí, že zásadně neexistují pochyby o tom, která pravidla do systému patří a jak určit jejich obsah. Autor se postupně pokusí ukázat, jak s formální jednotou souvisí vázanost soudce zákonem (čl. 95 Ústavy) a pojem pramene práva. Zvláštní pozornost bude věnována pravidlu uznání a jeho způsobilosti zajistit formální jednotu práva za situace „outsourcování“ regulace jiným společenským subsystémům.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.