Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: agatologiczna przestrzeń świadomości

Sort By:

Limit search:

Wewnętrzna przestrzeń wolności a sprawa człowieka w ujęciu Józefa Tischnera

100%

Dymarski Z.

Paedagogia Christiana

2018

vol. 1/41

81-96

Artykuł stanowi próbę przyjrzenia się poglądom Józefa Tischnera na kwestię wolności. Zdaniem autora, na sposób myślenia Tischnera o tym problemie największy wpływ wywarły poglądy trzech wielkich filozofów europejskich, Tomasza z Akwinu, Jean-Paul Sartre’a i George Wilhelma Hegla. W artykule autor krótko omawia te tezy, które najbardziej inspirowały oraz te, z którymi polemizował. Poglądy Tischnera na kwestię wolności nie były kompilacją poglądów wspomnianych myślicieli. Filozof poszedł swoją drogą. Uznał, że wolność jest przede wszystkim związana z człowiekiem i różnymi sposobami jego egzystencji. Inaczej niż Sartre, Tischner był przekonany, że wolny wybór nie polega na nagłym, w niczym nie zakorzenionym, akcie wyboru. Według krakowskiego filozofa, to co najważniejsze w wolności, związane jest z duchową stroną człowieka. Z niej wyrasta wolny wybór. Wewnętrzna przestrzeń wolności ma charakter agatologiczny i zamieszkana jest przez wartości, których autorem jest człowiek. Charakterystyka wewnętrznej przestrzeni wolności została przez Tischnera jedynie częściowo zarysowana. Dlatego w drugiej części artykułu autor podjął próbę rekonstrukcji poglądów Tischnera na temat struktury „agatologicznej przestrzeni wolności”.

This article is an attempt to look at the views of Józef Tischner on the issue of freedom. According to the author, Tischner’s way of thinking about that problem was most influenced by the views of three great European philosophers, Thomas Aquinas, Jean-Paul Sartre, and George Wilhelm Hegel. The author briefly discusses those theses that most inspired Tischner and those with which he polemicized. Tischner’s views on the issue of freedom were not just a compilation of the views of those thinkers. The philosopher went his own way. He recognized that freedom is primarily connected with man and the various ways of his existence. Unlike Sartre, Tischner was convinced that free choice does not consist of a sudden unbounded act of choice. According to the Kraków philosopher, what is most important in freedom is connected with the spiritual side of man. A free choice springs from it. The inner space of freedom is of agathological character and is inhabited by values created by man. The characteristic of the inner space of freedom was only partly drawn by Tischner. Therefore, in the second part of the article, the author attempts to reconstruct Tischner’s views on the structure of the ‘agathological space of freedom’.

O możliwym, lecz nie zaistniałym sporze – problem ludzkiej wolności w ujęciu Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego

100%

Dymarski Z.

Logos i Ethos

2021

vol. 57

25-60

In the 1970s, a very interesting debate took place between Tischner and the Thomist philosophers. In the early 1980s, Tischner started a dispute with Marxism. According to the author of the article, there were many indications that at the end of the 1990s he would fight another intellectual war against liberalism, and in particular with its way of viewing human freedom. For many reasons, this dispute did not happen. The author of the article believes that Leszek Kołakowski could have been the main adversary in this dispute.The majority of contemporary intellectuals would agree that freedom is fundamental to human existence. This view was shared by both Leszek Kołakowski and Józef Tischner, therefore the dispute would concern the nature of internal freedom rather than the external one. Either of the adversaries saw it, in a different way. Kołakowski was close to the liberal approach to freedom. In turn, Tischner’s view of freedom was closer to the way St. Augustine had understood it. In this text, the author introduces both these concepts of freedom. He also believes that an attempt to measure the validity of the arguments of both adversaries could be made in relation to the essence of man.

W latach 70. między Józefem Tischnerem a tomistami toczyła się bardzo ciekawa debata. Na początku lat 80. wszedł on w spór z marksizmem. Zdaniem autora artykułu w końcówce lat 90. wiele zapowiadało, że kolejną intelektualną wojnę stoczy on z liberalizmem, a w szczególności z jego sposobem rozumienia ludzkiej wolności. Z wielu powodów do tego sporu nie doszło. Autor artykułu uważa, że głównym adwersarzem w tym sporze mógłby być Leszek Kołakowski.Prawie wszyscy współcześni intelektualiści uważają, że wolność jest czymś fundamentalnym dla ludzkiego istnienia. Pogląd ten podzielali i Leszek Kołakowski, i Józef Tischner. Dlatego też spór ten dotyczyłby natury wolności wewnętrznej, a nie zewnętrznej. Każdy z adwersarzy inaczej rozumiał to, czym ona jest. Kołakowskiemu bliskie było liberalne ujęcie wolności. Z kolei Tischnerowskie rozumienie wolności dryfowało ku sposobowi, w jaki rozumiał je Augustyn. W tym tekście autor przybliża oba te rozumienia wolności. Uważa też, że próba zmierzenia siły argumentów obu adwersarzy mogłaby się dokonać w odniesieniu do istoty człowieka.

Refine search results

1 Logos i Ethos

1 Paedagogia Christiana

2 Dymarski Z.

1 2021

1 2018

Search results

Wewnętrzna przestrzeń wolności a sprawa człowieka w ujęciu Józefa Tischnera

O możliwym, lecz nie zaistniałym sporze – problem ludzkiej wolności w ujęciu Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego