Search results

1

Współczesne ujęcie kwestii rolnej a poglądy Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego

100%

Czyżewski A., Kułyk P.

Ekonomista

|

2015

|

issue 5

595-623

PL

W artykule przedstawiono koncepcję kwestii rolnej i ewolucję poglądów na temat jej źródeł i sposobów rozwiązywania. Jedno z pierwotnych i ważniejszych ujęć tego problemu można odnaleźć w pracach Aleksandra Czajanowa oraz Władysława Grabskiego, a także innych współczesnych im autorów. Zwracali oni uwagę na ograniczenia w zakresie przemian strukturalnych w rolnictwie i specyfikę relacji popytowo-podażowych dotyczących produktów rolnych. Wychodząc od ich koncepcji, można przejść do obecnej interpretacji kwestii agrarnej, obejmującej znaczenie dóbr publicznych i procesów globalizacji oraz liberalizacji gospodarek poszczególnych krajów w warunkach istniejących barier strukturalnych w rolnictwie. W opracowaniu wykazano zmiany zachodzące w zakresie podejścia do kwestii rolnej i sposobów jej rozwiązywania ze względu na uwarunkowania instytucjonalne, m.in. Wspólną Politykę Rolną. Podkreślono też uniwersalność kwestii rolnej, wynikającą z roli poszczególnych czynników produkcji zaangażowanych w rolnictwie, a także charakteru indywidualnych gospodarstw rolnych jako podmiotów gospodarczych. Wykazano związki pomiędzy zmianami zachodzącymi w relacjach popytowo-podażowych w sektorze rolnym a oddziaływaniem mechanizmu rynkowego i tego skutki. Wyeksponowany został problem kształtowania optimum społecznego, a także transferu i retransferu nadwyżki ekonomicznej wytworzonej w rolnictwie dla jego zrównoważonego rozwoju.

EN

In the article we presented the modern approach of the agrarian question. One characterized changes going down in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture conditioned the globalization. In the article we presented the concept of the agrarian question. Her original conception can be found in works of Aleksander Czajanow and Władysław Grabski and also other modern them authors. They paid the attention to restrictions within the range structural transformations in the agriculture and the specificity of the relation of demand-supply concerning agricultural products. Going out from their approach of mentioned problems one can pass to the present interpretation of the agrarian matter including the meaning of public goods and processes of the globalization and the liberalization of economies of individual countries conditioned existing still structural barriers in this area of the economy. In the elaboration one showed changes happening within the range approaches to the agricultural matter and manners of her resolution in the institutional system for example CAP. One underlined the universality of seizing of the specificity of the agricultural production resulting both from the part of individual productive factors involved to her producing, and also from itself character of farms as economic subjects. In the elaboration one characterized changes happening in relations demand-of supply as result of the influence of the market mechanism in the agriculture. One discussed foundations and conditionings of the concept of the agricultural matter. We presented the meaning of public goods and external effects and market inefficiencies related to the agriculture in the formation of the social optimum one presented premises for the transfer and the retransfer of the economic surplus as the instrumentarium of the regulation of the social optimum and the achievement higher-level equilibriums of the social system.

RU

В статье представлена концепция аграрного вопроса и эволюция взглядов на его истоки и способы его решения. Один из первых подходов к этой проблеме можно найти в трудах Александра Чаянова и Владислава Грабского. Они обращали внимание на ограничения структурных преобразований в сельском хозяйстве и специфику отношений спроса и предложения в отношении сельскохозяйственных продуктов. Исходя из их концепции, можно перейти к нынешней интерпретации аграрного вопроса, охватывающей значение публичных благ и процессов глобализации, а также либерализации экономик отдельных стран в условиях существующих структурных барьеров в сельском хозяйстве. В статье представлены изменения в подходе к проблематике сельского хозяйства, связанные, в частности, с Общей аграрной политикой ЕС. Подчеркивается также универсальный характер аграрного вопроса, вытекающий из специфики сельскохозяйственного производства и особого характера индивидуальных сельскохозяйственных хозяйств в качестве экономических субъектов. Указываются связи между изменениями, происходящими в отношениях спроса и предложения в аграрном секторе и воздействием рыночного механизма. Подчеркивается проблема формирования социального оптимума, а также значение трансферта и ретрансферта излишек сельхозпродукции для его уравновешенного развития.

2

Kwestia agrarna w niepodległej Rzeczypospolitej – aspekt ekonomiczny

63%

Zegar J. S.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2019

|

vol. 59

83-94

PL

Kwestia agrarna, wniesiona na forum dyskursu społecznego pod koniec XIX wieku, to wielce złożony problem teoretyczny o rozległych skutkach praktycznych, powodowanych przez różne sposoby jej rozwiązywania. Kwestia ta odnosi się do przekształcenia społeczno-ekonomicznej formacji agrarnej w formację przemysłową. W tej pierwszej dominowały tradycyjne gospodarstwa chłopskie, natomiast w tej drugiej kolejno gospodarstwa farmerskie, przedsiębiorstwa rolne i korporacje rolno-przemysłowe. Kluczową rolę w tej transformacji odgrywał kapitał napędzany przez imperatyw ciągłej akumulacji – maksymalizacji zysku. Osobliwość rozwiązywania kwestii agrarnej polegała na zaprzęgnięciu chłopów do owego przekształcenia i to w interesie kapitału a nie dobra chłopów. Polska odzyskując niepodległość odziedziczyła jednocześnie nabrzmiałą kwestię agrarną, objawiającą się dominacją drobnych i nisko produktywnych gospodarstw chłopskich, które dysponowały ogromnymi niewykorzystywanymi zasobami pracy a jednocześnie borykały się z niedostatecznymi dla egzystencji dochodami. Obok gospodarstw chłopskich funkcjonowały gospodarstwa ziemiańskie – także nisko produktywne – i nieliczne przedsiębiorstwa rolne. W międzywojniu kwestia agrarna nie znalazła rozwiązania. W okresie PRL podjęta próba rozwiązania kwestii agrarnej na drodze uspołecznienia nie powiodła się, natomiast ogólny rozwój społeczno- gospodarczy umożliwił „zdjęcie” nadwyżek siły roboczej z rolnictwa oraz wzrost produktywności rolnictwa. Transformacja ustrojowa lat 90. uchyliła bariery doktrynalne i instytucjonalne transformacji rolnictwa rodzinnego, natomiast warunki ekonomiczne powstały dopiero po akcesji Polski do Unii Europejskiej i objęciu rolnictwa mechanizmami wspólnej polityki rolnej.

EN

The agrarian question, brought to the forum of social discourse at the end of the 19th century, is a very complex theoretical problem with extensive practical effects, caused by the different ways of its solving. This question refers to the transformation of the socio-economic agrarian formation into the industrial one. In the former, traditional peasant farms dominated, while in the latter, farmers’ farm, agricultural enterprises and agro-industrial corporations were dominant. Capital driven by the imperative of continuous accumulation (profit maximizing) played a key role in this transformation. The singularity of agrarian issues consisted in peasants involving to this transformation towards capital interest. With independece regained, Poland inherited the pressing agrarian question, as was manifested by the domination of small and low-productive peasant farms which had huge unused labour resources and struggled with inadequate subsistence incomes. Alongside peasant farms there existed squirearchy farms – also low-productive – and few agricultural companies. In the interwar period, the agrarian question was not solved. During the period of the Polish People’s Republic, an attempt at collectivization to solve the agrarian question failed, while the overall socio-economic development enabled the reduction of labour force surplus in agriculture and agriculture productivity increase. The political transformation in the 1990s lifted the doctrinal and institutional barriers of family farming transformation, while new economic conditions were created only after Poland’s accession to the European Union together with the Polish agriculture being involved in the common agricultural policy mechanisms.

3

Contemporary agrarian question and alternative ways to its solution1

63%

Czyżewski A., Staniszewski J.

Management

|

2015

|

vol. 19

|

issue 1

98-112

EN

Article presents a complex problem of an agrarian question - its causes, consequences and ways of mitigating the negative effects associated with it. Featured, competing models of agricultural development - industrial and sustainable, are characterized. Also the negative effects of excessive industrialization of agricultural production, leading to the failure of this model, are shown. At the same time, as an alternative, authors indicate sustainable agricultural model, engaging in its account economic, social and environmental costs. As an example of the transition from the industrial model to sustainable development model, the EU common agricultural policy has been described, including its future form in the financial perspective 2014-2020.

4

Rewolucja i przewrót w historiografii. Bolszewizm w nowej perspektywie

62%

Winczewski D.

Praktyka Teoretyczna

|

2016

|

vol. 20

|

issue 2

246-261

EN

The aim of this paper is to provide an overview of the works of John Marot collected in the book The October Revolution in Prospect and Retrospect. Those of Marot's claims that seem to stand out in comparison to the current historiography of October Revolution and politics of Bolshevik party are also presented. In this overview we attempt to juxtapose the author's perspective with the existing interpretations of the events described in his book and to assess how accurate are the points that Marot makes and to what degree they are truly innovative.

PL

Celem artykułu jest omówienie serii esejów Johna Marota zebranych w książce The October Revolution in Prospect and Retrospect oraz zaprezentowanie tych tez autora, które zdają się wyróżniać na tle dotychczasowej historiografii dotyczącej Rewolucji Październikowej i polityki partii bolszewickiej. W ramach tego omówienia próbujemy zestawić poglądy autora z dotychczasowymi interpretacjami wydarzeń, do których treści zawarte w jego pracy się odnoszą i podjąć się oceny tego, na ile, po pierwsze, argumenty Marota wydają się być trafne, a po drugie, na ile są one rzeczywiście nowatorskie.

5

The Agrarian Question in Polish Parliamentarism

51%

Jeżyńska B.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2022

|

vol. 31

|

issue 5

103-119

PL

Kwestia agrarna jako pojęcie języka prawniczego ma swoje źródła w innych naukach, przede wszystkim w socjologii, ekonomii i politologii, gdzie historycznie jest definiowana jako rozdźwięk między wymaganiami rozwijającego się życia a istniejącymi stosunkami, które przestały odpowiadać pojawiającym się potrzebom. Na przestrzeni lat treść kwestii agrarnej w Polsce ewoluowała, utrzymując jednak w centrum uwagi procesy industrializacji rolnictwa. Ostatnie lata dokonały gruntownej zmiany w interpretacji kwestii agrarnej. Jej treść współcześnie kształtują trzy zasadnicze czynniki: równowaga agroekosystemów oraz dostęp do zasobów rolnych; bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo żywności; procesy globalizacyjne oraz ruchy społeczne, w których realizowana jest idea partycypacji producentów rolnych i ludności wiejskiej w społecznej gospodarce rynkowej. Każdy ze wskazanych aspektów jest wyzwaniem dla współczesnego parlamentaryzmu.

EN

The agrarian question, as a concept of legal language, has its sources in other sciences, first of all, in sociology, economics and political science, where historically it is defined as a gap between the demands of the developing life and the existing relations, which no longer correspond to the emerging needs. Over the years the content of the agrarian question in Poland has evolved, keeping, however, the processes of the industrialization of agriculture in the focus. Recent years have brought about a profound change in the interpretation of the agrarian question. Its content is nowadays shaped by three fundamental factors: the balance of agroecosystems and access to agricultural resources; food security and safety; globalization processes and social movements, in which the idea of participation of agricultural producers and rural population in social market economy is realized. Each of the aspects indicated is a challenge for contemporary parliamentarism.

Refine search results

1 Ekonomista

1 Management

1 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 Praktyka Teoretyczna

1 Studia Iuridica Lublinensia

2 Czyżewski A.

1 Jeżyńska B.

1 Kułyk P.

1 Staniszewski J.

1 Winczewski D.

1 Zegar J. S.

1 2022

1 2019

1 2016

2 2015

Współczesne ujęcie kwestii rolnej a poglądy Aleksandra Czajanowa i Władysława Grabskiego

Kwestia agrarna w niepodległej Rzeczypospolitej – aspekt ekonomiczny

Contemporary agrarian question and alternative ways to its solution1

Rewolucja i przewrót w historiografii. Bolszewizm w nowej perspektywie

The Agrarian Question in Polish Parliamentarism