Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  aksjologia chrześcijańska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Artykuł przedstawia teorię natury ludzkiej, która w okresie II wojny światowej i w latach zimnej wojny umożliwiała objaśnienie źródeł okropności wojny będąc jednocześnie intelektualną i moralną podstawą mobilizacji, potrzebnej do zwycięstwa nad faszyzmem i przeciwstawienia się ekspansji komunizmu. Autorem tej koncepcji jest Reinhold Niebuhr, pastor ewangelicki, teolog, filozof, politolog oraz doradca rządu amerykańskiego w okresie „zimnej wojny”. Zdaniem Niebuhra, paradoks zła i dobra w człowieku, ma źródło z jednej strony na uwięzieniu w naturze i historii, a z drugiej – w jego duchowości, co czyni go zdolnym do autotranscendencji, której emanacją jest samoświadomość (jaźń – self). Człowiek dzięki niej pojmuje swoją śmiertelność, nie potrafi jednak pokornie znieść swojej niedoskonałości i ograniczoności. Dzięki wolności ducha ma możliwość dokonywania wyborów i planowania swoich działań. Dostrzegając możliwości różnych form unieśmiertelnienia próbuje przekroczyć sam siebie, co prowadzi go do idolatrii – tworzenia fałszywych Bogów, w tym także ubóstwienia samego siebie. W ten sposób popełnia grzech pychy, generując zagrożenia - szczególnie niebezpieczne w przypadku pychy kolektywnej. Jej bogowie – narody, państwa, klasy społeczne, rasy, grupy etniczne, partie polityczne, religie i inne emanacje kolektywnych, fundamentalistycznych egoizmów, podporządkowują sobie jednostki ludzkie, pozbawiając je indywidualnej odpowiedzialności. Prowadzi to do antagonizmów międzygrupowych kulminujących w konfliktach takich, jak II wojna światowa oraz późniejsza „zimna wojna”. Oryginalnym wkładem Niebuhra w rozwój współczesnej etyki politycznej było włączenie chrześcijańskiej tradycji teologicznej do dyskursu świeckiego oraz ponowne zakorzenienie zachodniej myśli politycznej w aksjologii chrześcijańskiej.
EN
Reinhold Niebuhr, known as pastor of Bethel Evangelical Church, theologist, philosopher, political scientist and political activist had enormous influence on American political thought from the early 1920s to the early 1950s. He was able to successfully explain the roots of the atrocities of WW II and the Cold War period. According to Niebuhr the irony of both the good and the evil in human nature comes from humans’ unique position of imprisonment in nature and history, and at the same time, their spirituality. The latter enabled humans to transcend their bodily and timely limits through the development of the SELF (self-consciousness). On the one side humans understand the necessity of death but on the other they do not agree with its inevitability. It leads them towards idolatry, creations of false idols, collective idols defined as “the egoism and the pride and hypocrisy” of nations, states, social classes, races, religions, political parties and some other collective entities that pretend to become the Gods in which people want to see an illusion of their immortality. In this way the original sin, the sin of pride, leads humanity to fundamental antagonisms which culminate in social exclusions, wars, and genocide witnessed throughout the twentieth century. Also, Niebuhr himself, was a hopeful political activist and emphasized the good that could be achieved if pretentions were overcome. His original input to political science and political culture was the inclusion of christian theology to secular political thought and renewed establishment of western political ideas in christian value theory.
PL
Autorka artykułu dowodzi, że los tradycji chrześcijańskiej w oficjalnej i niecenzurowanej literaturze Rosji lat 60-80. XX wieku wyjaśnia logikę nowoczesnego procesu literackiego. Analiza ewolucji gatunku, metody i stylu L. I. Borodina i W. G. Rasputina – tradycjonalistów, którzy w różnych formach zachowują chrześcijańską orientację swoich utworów na wszystkich etapach twórczości – pozwala na wyciągnięcie wniosków o ciągłości tradycji prawosławnej w literaturze rosyjskiej drugiej połowy XX i początku XXI wieku. Immanentne prawidłowości literatury określają relacje między poziomami tradycji religijnej a poetyką utworów. Literatura niecenzurowana charakteryzuje się dominującym użyciem bezpośredniego słowa publicystycznego; po latach 90. gatunki publicystyczne, zgodnie ze swoją wewnętrzną logiką, stają się adekwatną formą zachowania integralności społeczeństwa, a wartości sakralne są nadal implicite ucieleśniane w dziełach literatury pięknej. Twórczość L. I. Borodina charakteryzuje się wykorzystaniem takich form konwencji i gatunków, jak fantastyka, mit, przypowieść i bajka; prozę W. G. Rasputina cechuje psychologizm i refleksyjność. Obaj pisarze w różnych formach rozwijają możliwości metody sztuki realistycznej o wspólnych podstawach aksjologicznych, ilustrując sposoby zachowania tradycji chrześcijańskiej.
EN
This article reveals that the destiny of the Christian tradition in censored and non-censored literature in Russia in the 1960-1980s explains the logic of the contemporary literary process. The analysis of the evolution of the prose genre, method, and style of Leonid Borodin and Valentin Rasputin – traditionalists of different types who preserved the Christian orientation of their works at all stages of their creativity – allows us to draw conclusions about the continuity of the Orthodox tradition in Russian literature in the 20th and 21st centuries. The immanent regularities of the literary process determined the relationship between the peculiarities of the religious tradition and the poetics of the literary works. The predominant use of the straightforward publicist word is characteristic of non-censored literature; after the 1990s, journalistic genres, in accordance with their internal logic, become an adequate form of maintaining the integrity of society, and works of fiction continue to implicitly embody sacred values. Borodin’s work is characterised by an appeal to such forms of conventionality and genres as fantastic elements, myths, parables, and fairy tales; Rasputin’s prose is marked by an enhanced folklore element, psychology, and reflection. Both writers develop, in different forms, the possibilities of a realistic artistic method with a common axiological basis, illustrating ways of preserving the Christian tradition. 
RU
В статье показано, что судьба христианской традиции в официальной и неподцензурной  литературе России 60-80-х годов объясняет логику современного литературного процесса. Анализ эволюции жанра, метода и стиля прозы Леонида Бородина и Валентина Распутина – традиционалистов, в разных формах сохранявших христианскую направленность своих произведений на всех этапах творчества, – позволяет сделать выводы о преемственности православной традиции в русской литературе второй половины XX – начала XXI веков. Имманентные закономерности литературного процесса определили взаимосвязь между уровнями религиозной традиции и поэтикой произведений. Для неподцензурной литературы характерно преимущественное использование прямого публицистического слова; после 90-х годов публицистические жанры в соответствии со своей внутренней логикой становятся адекватной формой поддержания целостности общества, а художественные произведения продолжают имплицитно воплощать сакральные ценности. Для творчества Бородина характерно обращение к таким формам условности и жанрам, как фантастические элементы, мифы, притчи, сказки; проза Распутина отмечена усилением фольклорного элемента, психологизма, рефлексии. Оба писателя в разных формах развивают возможности реалистического художественного метода на общей аксиологической основе, иллюстрируя пути сохранения христианской традиции.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.