Search results

1

Kobieta poza władzą. Polemika emancypacyjna z kulturą androcentryczną

100%

Małocha-Krupa A.

Oblicza Komunikacji

|

2013

|

vol. 6

61 - 76

EN

The article discusses the power of androcentric culture, within which a stereotype of a woman was shaped for centuries, and the polemics that use image schemata. The author refers to the 14th century dispute Quod femina non est homo, a discussion about the female nature (or rather about its image construct shaped for centuries), to the history of emancipation movements and late 19th century journalistic writing. She refers to selected historical documents (philosophical and theological treatises, and emancipation journals), around which and in which a debate was held that directly affected the development of the social position of women, their daily life and opportunities for participating in the public discourse. The article is also a historical sketch, which may initiate detailed research into how the stereotype of a woman was shaped in European discourses. It partially shows the process of collecting and perpetuating stereotypes as specific mental or intellectual slavery, a liberation from which may constitute a historic continuum of the efforts of many generations.

2

En torno a un uso no discriminatorio del género gramatical en español

84%

Balmaseda Maestu E.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 5: Neofilologia

55-77

ES

El género, se tome este en la acepción tercera o en la octava del Diccionario de la Lengua Española (DLE), constituye probablemente la cuestión más candente de la sociolingüística y gramática normativa del español actual. Hoy por hoy, planteos tradicionales y propuestas en tentativa sobre su concepción y tratamiento parecen ofrecer perspectivas incompatibles. El tema revela en su vertiente gramatical (enredada con diversas facetas psicológicas, sociológicas, ideológicas y políticas de las relaciones entre mujeres y hombres) un interés social y un grado de controversia especialmente alto para tratarse de un tema lingüístico, tanto entre autoridades de la disciplina como en medios populares. Dentro de este marco, el presente trabajo presenta una serie de reflexiones, pautas y ejemplos que, además de centrar el tema, puedan servir de orientación para evitar un tratamiento, no solo sexista, sino también androcéntrico del español.

EN

Whether understood in its third or in its eighth entry in the Diccionario de la Lengua Española (DLE), gender has probably become the hottest issue of sociolinguistics and normative grammar in contemporary Spanish. Nowadays, traditional approaches and attempted propositions about its conception and treatment seem to offer incompatible points of view. From a grammar perspective (mixed up with different psychological, sociological, ideological and politic topics about the relations between men and women), this subject reveals a social interest and a degree of controversy particularly high for a linguistic issue, not only amongst authorities in the matter but also in popular media. Within this framework, the present work offers a series of considerations, guidelines and examples that, as well as situating the subject, could be used as a guidance in order to avoid not only a sexist but also an androcentric use of Spanish.

PL

Niezależnie od tego, czy rozumiany według trzeciego czy ósmego znaczenia w Diccionario de la Lengua Española (DLE), rodzaj stał się prawdopodobnie najgorętszym zagadnieniem socjolingwistyki i gramatyki normatywnej we współczesnym języku hiszpańskim. W dzisiejszych czasach tradycyjne podejścia i propozycje dotyczące jego koncepcji i traktowania wydają się oferować rozbieżne punkty widzenia. Z perspektywy gramatycznej (pomieszanej z różnymi zagadnieniami psychologicznymi, socjologicznymi, ideologicznymi i politycznymi dotyczącymi relacji między mężczyzną i kobietą) temat ten ujawnia interes społeczny i pewien stopień kontrowersji zwłaszcza w kwestiach językowych, nie tylko w środowisku autorytetów w tej dziedzinie, ale także w popularnych mediach. W tym kontekście niniejszy artykuł oferuje szereg rozważań, wytycznych i przykładów, które oprócz propozycji umiejscowienia tematu mogą być wykorzystane jako wskazówki, jak uniknąć nie tylko seksistowskiego, ale i androcentrycznego użycia języka hiszpańskiego.

3

Wpływ Androcentrycznych i Inkluzywnych Płciowo Konstrukcji Językowych Na Skojarzenia z Płcią

84%

Bojarska K.

Psychological Studies

|

2011

|

vol. 49

|

issue 2

53-68

PL

Artykuł podsumowuje pierwszy etap badań nad wpływem języka androcentrycznego i inkluzywnego na dostępność umysłową kategorii płci. W generycznych wypowiedziach na temat ludzi, czyli odnoszących się zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn, zwykle stosuje się męskie formy leksykalne. Alternatywnie można stosować język inkluzywny płciowo. Analizowano płeć 491 postaci narysowanych pod wpływem instrukcji androcentrycznej i inkluzywnej. Męskie formy leksykalne były odbierane jako sugerujące płeć męską, podczas gdy język inkluzywny sprzyjał wyrównywaniu rozkładu skojarzeń z płcią. Płeć postaci zależała też od płci autorów rysunków. Dodatkowe źródło skojarzeń z płcią stanowiła kategoria społeczna, do której należała postać. Proporcja postaci kobiecych była zaniżona w stosunku do rozkładu oczekiwanego zarówno w warunkach instrukcji androcentrycznej (bardziej), jak i inkluzywnej (mniej). Wyniki zostały poddane interpretacji z perspektywy poznawczej.

4

Kobiety na górniczym Śląsku. W stronę demistyfikacji

84%

Klimczak J.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2021

|

issue 53 (1/2021)

34-48

EN

Our symbolic universe is composed of a network of senses responsible for the plurality and configuration of meanings. If in a public discourse, but also in a conversational one, we tackle issues of mining, coal and mines, then at the level of denotations the Silesian Voivodship (or even Upper Silesia) is brought to mind. A reverse process can be expected when we evoke associations related to Silesianity – perhaps in this case Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz and Spodek stadium come to mind first, but then one of further connotations will lead us to coal, mines and miners. Using these cultural resources and sociological research focused on the experience of the restructured Silesian region and filtered through the category of gender, I would like – drawing on the knowledge embedded in a female subject – to propose a few reconfigurations of meanings in this network of senses. Eco-feministic criticism of petroculture serves as a theoretic basis, whereas selected research of the experiences of women in the restructured region is an empiric inspiration.

PL

Nasze uniwersum symboliczne tworzy siatka sensów odpowiedzialna za wielość i konfigurację znaczeń. Gdy w dyskursie publicznym, ale także potocznym, podejmujemy problematykę górnictwa, węgla i kopalń, wówczas już na poziomie denotacji pojawia się województwo śląskie (a może nawet Górny Śląsk). Odwrotnego procesu można się spodziewać, gdy uruchomimy asocjacje związane ze śląskością – być może w tym wypadku najpierw pomyślimy Szczepan Twardoch, Kazimierz Kutz i Spodek, ale któraś z kolejnych konotacji zaprowadzi nas do węgla, kopalni i górników. Korzystając z tych zasobów kulturowych i badań socjologicznych skupionych na doświadczeniach restrukturyzowanego regionu śląskiego przefiltrowanych przez kategorię płci, chciałabym w tej siatce sensów zaproponować kilka rekonfiguracji znaczeń, czerpiąc z „wiedzy umiejscowionej” w kobiecym podmiocie. Teoretyczną podstawą jest ekofeministyczna krytyka petrokultury, empiryczną inspiracją zaś są wybrane badania nad doświadczeniami kobiet w restrukturyzowanym regionie.

5

Płeć jako kategoria uwikłana w dyskurs i praktyki władzy – wybrane konteksty

67%

Bielska E.

Horyzonty Wychowania

|

2014

|

vol. 13

|

issue 27

71-84

EN

The subject of the analyses presented in the paper is the gender category matrices of power and authority, such as: androcentrism, patriarchy and heterosexism. The paper also discusses the selected mechanisms of power and authority practices, such as: arbitrary defining of normal gender identity, classification and segregation. Special focus is put on the category of discourse and ideology as tools of authority practice and its medium enabling power and discipline transmission, reproduction and maintenance.

PL

Przedmiotem prezentowanych a artykule analiz są matryce władzy bazujące na zmiennej płci społecznej. Do matryc tych zaliczono: androcentryzm, model patriarchalny oraz heteroseksizm. W artykule wskazano także na wybrane mechanizmy praktykowania władzy, gdzie jako egzemplifikacje przedstawione zostały: mechanizm normalizacji, klasyfikacji, segregacji i parceleracji. Uwaga zogniskowana została także na kategoriach dyskursu i ideologii traktowanych jako narzędzia praktykowania władzy, oraz jej medium umożliwiające transmisję, reprodukcję i konserwację porządku władzy i dyscypliny.

6

O problematyce kobiecej na płaszczyźnie językowej w kontekście zagadnienia równych szans w Polsce, Rosji i Bułgarii

67%

Satoła-Staśkowiak J. C., Sosnowski W. P.

Socjolingwistyka

|

2019

|

issue 33

127-147

PL

W artykule celem obserwacji stały się zagadnienia równego statusu kobiet i mężczyzn obserwowane na płaszczyźnie językowej w Polsce, Rosji i Bułgarii. Dotychczas języki polski, rosyjski i bułgarski nie były ze sobą konfrontowane pod kątem feminatywów. Badania przeprowadzone na podstawie obszernego materiału językowego wskazują na problem asymetrii językowej w tworzeniu nazw żeńskich w trzech językach słowiańskich z grupy zachodniej, wschodniej i południowej. Przeprowadzono konfrontację językową nazw zawodów i funkcji oraz wybrane zwyczaje językowe właściwe analizowanym językom.

EN

This article aims to outline issues related to equal treatment of women and men that can be observed at the language level in Poland, Russia and Bulgaria. So far, the Polish, Russian and Bulgarian languages have not been subjected to a comparative analysis with regard to the use of feminitives. The article provides a contrastive analysis of names for professions and functions as well as certain linguistic conventions in the languages in question. Drawing on extensive linguistic material, the authors’ research exposes the problem of linguistic asymmetry in the creation of female names in the three Slavic languages representing the Western, Western and Southern groups respectively.

Refine search results

1 Horyzonty Wychowania

1 Kwartalnik Trzeci Sektor

1 Oblicza Komunikacji

1 Psychological Studies

1 Roczniki Humanistyczne

1 Socjolingwistyka

1 Balmaseda Maestu E.

1 Bielska E.

1 Bojarska K.

1 Klimczak J.

1 Małocha-Krupa A.

1 Satoła-Staśkowiak J. C.

1 Sosnowski W. P.

1 2021

2 2019

1 2014