Search results

1

Kapłaństwo (dla) ludzi według Listu do Hebrajczyków

100%

Malina A.

Verbum Vitae

|

2010

|

vol. 17

223-243

PL

Kryzys chrześcijaństwa ujawnia między innymi wyraźną wrogość wobec kapłaństwa, którego zadaniem jest głoszenie całej prawdy o Bogu i człowieku. W ten sposób widział misję kapłanów już Stary Testament. W publicznej działalności Jezusa odsłaniają się ważne rysy kapłańskie: przekazywanie woli Boga, ukazywanie prawdy o ułomnej relacji ludzi do Boga oraz naprawa tej więzi przez Jego śmierć na krzyżu, która przedstawiona jest jako ofiara złożona za cały świat. List do Hebrajcczyków uwydatnia dwa wymiary kapłaństwa Jezusa: wertykalny (wiarygodność) oraz horyzontalny (miłosierdzie). Pomimo ciągłości między kapłaństwem starego przymierza a kapłaństwem nowego przymierza nie można pomijać istotnej różnicy, która polega na doskonałości kapłaństwa urzeczywistnionego przez Jezusa i powierzonego chrześcijanom jako zadanie do spełnienia.

2

Jesteśmy tylko „mięsem”?

88%

Szarlej J.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35(2)

361-368

PL

The book “The Body […] is […] for the Lord, and the Lord for the Body” (1 Cor 6, 13). Biblical Foundations for the Theology of the Human Body by father prof. Tomasz Maria Dąbek OSB touches on a subject that is extremely significant for contemporary people and dramatically current in a world where, on the one hand, medical progress and inventing many new medicines have allowed us to radically prolong human life expectancy and facilitate social activisation of sick and handicapped persons, while on the other hand led to considering human organs as transplants and implants, “spare parts” of sorts (A. Litwińczuk, Ciało człowieka w kulturze. Przegląd zagadnień [Human Body in Culture. A Review]), which has led to “breaking up the integrity of the person.” If we add to this diagnosis the twentieth-century conceptions of the industrial body (e.g. the body of a factory worker or a soldier), considered in terms of efficiency, productivity, as well as the hedonistic body, subjected to the constant pressure of “the global culture of consumption” (A. Litwińczuk), it will appear that the threat of human beings becoming objectified becomes very real. All the circumstances listed above justify a return to elementary questions about the human nature in relation to the world, God, and other human beings. The answers are to be sought, among other places, in the Bible – a work of fundamental significance for the civilisation of the West – and Tomasz Dąbek’s publication offers useful help in this task.

3

Jesteśmy tylko „mięsem”?

88%

Szarlej J.

Świat i Słowo

|

2020

|

vol. 35

|

issue 2

361-368

PL

The book “The Body […] is […] for the Lord, and the Lord for the Body” (1 Cor 6, 13). Biblical Foundations for the Theology of the Human Body by father prof. Tomasz Maria Dąbek OSB touches on a subject that is extremely significant for contemporary people and dramatically current in a world where, on the one hand, medical progress and inventing many new medicines have allowed us to radically prolong human life expectancy and facilitate social activisation of sick and handicapped persons, while on the other hand led to considering human organs as transplants and implants, “spare parts” of sorts (A. Litwińczuk, Ciało człowieka w kulturze. Przegląd zagadnień [Human Body in Culture. A Review]), which has led to “breaking up the integrity of the person.” If we add to this diagnosis the twentieth-century conceptions of the industrial body (e.g. the body of a factory worker or a soldier), considered in terms of efficiency, productivity, as well as the hedonistic body, subjected to the constant pressure of “the global culture of consumption” (A. Litwińczuk), it will appear that the threat of human beings becoming objectified is very real. All the circumstances listed above justify a return to elementary questions about the human nature in relation to the world, God, and other human beings. The answers are to be sought, among other places, in the Bible – a work of fundamental significance for the civilisation of the West – and Tomasz Dąbek’s publication offers useful help in this task.

4

Biblical Inspirations in Nikifor’s Paintings

71%

Wałczyk K.

Perspektywy Kultury

|

2019

|

vol. 26

|

issue 3

31-46

PL

Zasadnicza teza artykułu „biblijne inspiracje Nikifora” sprowadza się do pokazania, że autoportrety są przejawem szczególnej samoświadomości malarza utożsamiającego twórczość artystyczną (malarską) ze sprawowaniem liturgii, inaczej z uobecnianiem religijnego kontekstu rzeczywistości, a konkretnie z uobecnianiem dziejów Chrystusa. Z autoportretami Nikifora wiąże się także intuicja antropologiczna, realizowanie człowieczeństwa poprzez utożsamianie się z Chrystusem. Pejzaże ze świątynią nie są tylko urokliwym przedstawieniem okolic Krynicy i innych miejscowości z południa Polski. Głębsza intuicja malarza dotyczy Bożego źródła ładu i harmonii w pejzażach. Jego pejzaże to wręcz epifanie boskiego porządku. Teologia (także Biblia) używa na określenie takich intuicji pojęcia „objawienie naturalne”.

EN

Nikifor Krynicki (Epifaniusz Drowniak, 1895-1968) was one of the most popular non-academic Polish painters worldwide. To show the biblical inspiration in his creative output I chose two categories from various thematic aspects: self-portraits and landscapes with a church. There are plenty of Nikifor’s paintings showing him as a teacher, as a celebrating priest, as a bishop, or even as Christ. A popular way to explain this idea of self-portraits is a psychological one: as a form of auto-therapy. This analysis is aims to show a deeper explanation for the biblical anthropology. Nikifor’s self-portraits as a priest celebrating the liturgy are a symbol of creative activity understood as a divine re-creation of the world. Such activity needs divine inspiration. Here are two paintings to recall: Potrójny autoportret (The triple self-portrait) and Autoportret w trzech postaciach (Self-portrait in three persons). The proper way to understand the self-identification with Christ needs a reference to biblical anthropology. To achieve our real-self we need to identify with Christ, whose death and resurrection bring about our whole humanity. The key impression we may have by showing Nikifor’s landscapes with a church is harmony. The painter used plenty of warm colors. Many of the critics are of the opinion that Nikifor created an imaginary, ideal world in his landscapes, the world he wanted to be there and not the real world. The thesis of this article is that Nikifor created not only the ideal world, but he also showed the source of the harmony – the divine order.

5

Jedyne Imię przynoszące zbawienie

63%

Malina A.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2018

|

issue 32

105-117

EN

Many New Testament texts bear witness to the faith of the rst Christians in the saving power of the name “Jesus”. This faith is related to the Old Testament signi cance of giving the names of things and of persons by God: calling with names corresponds closely to God’s role as Creator in relationship to His creative works and to His position as Savior of His people. This double function of naming and calling is pointed out in the Biblical texts on the grammatical and lexical level. The using the name “Jesus” by the New Testament authors and, rst of all, by the Synoptics emphasizes a soteriological meaning of the texts.

6

„Odpowiednia dla niego pomoc”? Kobieta w Rdz 1-2

63%

Napora K.

Sympozjum

|

2017

|

issue 1(32)

33-48

PL

Dwie tradycje dotyczące aktu stworzenia zawarte w Rdz 1-2 przynoszą dwa wyraźnie różniące się od siebie obrazy stworzenia kobiety. O ile obraz zawarty w kapłańskim opowiadaniu o stworzeniu wydaje się w sposób jednoznaczny podkreślać równość kobiety i mężczyzny, stworzonych „na obraz i podobieństwo Boże”, o tyle portret kobiety odmalowany przez Jahwistę w Rdz 2 przedstawiany bywa, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, jako reprezentujący raczej „męski punkt widzenia”, w którym kobiecie przypada rola podrzędna w stosunku do mężczyzny. Jak pokazuje nieco bardziej uważna lektura Rdz 2, taka interpretacja nie znajduje solidnego oparcia w tekście biblijnym. Tekst ten wydaje się bowiem jednoznacznie wskazywać na kluczową rolę aktu stworzenia kobiety, uczynionej jako „pomoc odpowiednia” dla mężczyzny.

EN

Two traditions depicting God’s creation act described in Gen 1-2, contain also two varying pictures of the creation of woman. Whereas the priestly creation narrative underlines the equality between man and woman both created „in the image of God”, the picture of woman in Gen 2 is presented sometime as representing „male point of view”, in which woman is subdued and inferior in relation to man. However, the close reading of the Bible, such an interpretation finds scarcely any support in the biblical text. Gen 1-2 seem to explicitly indicate the key-role of the woman, „suitable help for man” in the creation narrative.

7

Kim jest człowiek? U podstaw antropologii biblijnej

51%

Chrostowski W.

Studia Elbląskie

|

2021

|

vol. 22

261-279

EN

The two stories of the creation of the world and man that open the book of Genesis (1:1 – 2:4a and 2:4b–25) form the basis of biblical anthropology and thus also of Christian anthropology. Contrary to gender ideology and a strong anthropological crisis, they emphasise that corporality and gender diversity are integral elements of God’s created world order. They show sexuality as a gift connected to, but transcending, the corporeal condition of man and reproducing something of God, who is absolutely incorporeal. Man has been assigned an absolutely unique role in that he is to be a kind of icon of God in the world. The careful choice of Hebrew vocabulary and specific grammar, with clear references to the physical characteristics proper to the male and female sex, emphasise the equality of man and woman. Since the whole man is an image and representation of the incorporeal God, this also applies to his bodily side. The image of God in man is therefore also the rich and mysterious dynamism of sexuality, the fruit of which is love.

PL

Dwa opowiadania o stworzeniu świata i człowieka, które otwierają Księgę Rodzaju (1,1–2,4a oraz 2,4b–25), stanowią podstawę antropologii biblijnej, a tym samym także antropologii chrześcijańskiej. Wbrew ideologii gender i silnemu kryzysowi antropologicznemu podkreślają, że cielesność i zróżnicowanie płci stanowią integralne elementy porządku świata stworzonego przez Boga. Ukazują płciowość jako dar związany z cielesną kondycją człowieka, ale wykraczający poza nią i odwzorowujący coś z Boga, który jest absolutnie bezcielesny. Człowiekowi została wyznaczona absolutnie unikatowa rola polegająca na tym, że ma być w świecie swoistą ikoną Boga. Staranny dobór hebrajskiego słownictwa i specyficzna gramatyka, z wyraźnym nawiązaniem do cech fizycznych właściwych dla płci męskiej i żeńskiej, uwypuklają równość mężczyzny i kobiety. Skoro cały człowiek jest obrazem i odwzorowaniem bezcielesnego Boga, dotyczy to również jego strony cielesnej. Obrazem Boga w człowieku jest więc również bogaty i tajemniczy dynamizm płciowości, którego owoc stanowi miłość.

8

Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia

51%

Szymik S.

Forum Teologiczne

|

2014

|

vol. 15

7-21

PL

Artykuł przynosi systematyczne omówienie kwestii sumienia w Starym Testamencie, w pismach żydowskich okresu Drugiej Świątyni i literaturze grecko-rzymskiej. Taki jest bowiem literacki i kulturowy kontekst tego terminu przejętego następnie przez chrześcijan. Stary Testament zna rzeczywistość sumienia, choć najczęściej przedstawia je za pomocą metafor. Szczególne miejsce autorzy biblijni przypisują sercu (hebr. lēb lub lēbāb), którego funkcje są analogiczne do aktywności sumienia. Niektóre teksty Septuaginty zdradzają wpływ myśli greckiej (Hi 27,6; Koh 10,20; Mdr 17,10). Również literatura żydowska wczesnego judaizmu zna fenomen sumienia. Obok nawiązań do pojęć biblijnych, w pismach głównie autorów judeo-hellenistycznych pojawiają się terminy greckie. Najpełniejsze studium sumienia przedstawił w swoich pismach Filon Aleksandryjski. Podobnie w literaturze grecko-rzymskiej natrafiamy na obrazowy sposób mówienia o sumieniu (por. Homer, Sofokles). Jednak autorzy greccy i potem łacińscy wypracowali terminologię opisującą wewnętrzną umiejętność ocenienia moralnej wartości czynów (gr. syneidos, syneidēsis; łac. conscientia). Przeprowadzona analiza pozwoliła stwierdzić, iż brak w tekstach biblijnych i pozabiblijnych jednego terminu na nazwanie sumienia. Co więcej, brak jednolitego przedstawienia sumienia zarówno przez autorów żydowskich czy autorów greckich i łacińskich.

EN

The aim of the paper is to analyse the concept of human conscience developed in the Old Testament, in the writings of Early Judaism and in the Greek and Roman literature as literary, religious and cultural background of New Testament theology. The three parts of the article embrace a broad panorama of the notion of conscience and its terminology. In the first part the author discusses the most important texts of the Hebrew Bible and Septuagint, especially the figurative and metaphorical use of the “heart” as conscience (hebr. lēb, lēbāb) as well as the use of Greek terminology in the Septuagint (Job 27:6; Ecc 10:20; Wis 17:10). The Jewish writings of the Second Temple period also reflected the concept of conscience. There are links in their writings either to the Hebrew Bible (cf. Qumran, Pseudepigrapha) or at the same time to biblical and Greek ideas (Philo of Alexandria, Josephus Flavius); the works of Philo contain the best elaboration of conscience. An investigation of the topic in the Greek and Roman literature concludes the analysis. The figurative and metaphorical appearance of conscience is known in the Greek literature (cf. Homer, Sophocles and others). On the other hand, the Greek and Latin authors formed their own special terminology (gr. syneidos, syneidēsis; lat. conscientia) and different opinions on the subject under discussion. However, it must be said, there is among the ancient authors no uniform, constant notion or description (definition) of human conscience.

XX

Der Artikel ist eine systematische Besprechung des Themas des Gewissens im Alten Testament, in jüdischen Schriften aus der Zeit des Zweiten Tempels sowie in der griechisch-römischen Literatur. Dies ist der literarische und kulturelle Kontext dieses Begriffs, der später von den Christen übernommen wurde. Das Alte Testament kennt die Wirklichkeit des Gewissens, wenngleich sie mit Hilfe der Metapher dargelegt wird. Einen besonderen Platz räumen die biblischen Autoren dem Herzen (hebr. lēb lub lēbāb) ein, dessen Funktionen deren des Gewissens analog sind. Einige Texte der Septuaginta verraten schon den Einfluss des griechischen Denkens (Hi 27,6; Eccl 10,20; Weish 17,10). Genauso kennt das Gewissensphänomen die Literatur des frühen Judaismus. Neben den Verweisen auf biblische Begriffe, tauchen vor allem bei den judenhellenistischen Autoren griechische Benennungen auf. Ein überaus ausführliches Studium des Gewissens wurde durch Philo von Alexandrien dargelegt. Zudem treffen wir in der griechisch-römischen Literatur auf eine bildliche Sprechweise über das Gewissen (vgl. Homer, Sophokles). Die griechischen und dann auch die lateinischen Autoren haben jedoch eine Terminologie erarbeitet, welche die innere Urteilsfähigkeit über den moralischen Wert des Handelns beschreibt (gr. syneidos, syneidēsis; lat. conscientia). Die durchgeführten Analysen erlauben die Feststellung, dass in den biblischen und außerbiblischen Texten ein einheitlicher Gewissensbegriff fehlt. Mehr noch, es fehlt eine einheitliche Darstellungsweise und dies sowohl bei jüdischen, als auch bei griechischen und lateinischen Autoren.

Refine search results

2 Świat i Słowo

1 Forum Teologiczne

1 Perspektywy Kultury

1 Poznańskie Studia Teologiczne

1 Studia Elbląskie

1 Sympozjum

1 Verbum Vitae

2 Malina A.

2 Szarlej J.

1 Chrostowski W.

1 Napora K.

1 Szymik S.

1 Wałczyk K.

1 2021

2 2020

1 2019

1 2018

1 2017

1 2014

1 2010

Kapłaństwo (dla) ludzi według Listu do Hebrajczyków

Jesteśmy tylko „mięsem”?

Jesteśmy tylko „mięsem”?

Biblical Inspirations in Nikifor’s Paintings

Jedyne Imię przynoszące zbawienie

„Odpowiednia dla niego pomoc”? Kobieta w Rdz 1-2

Kim jest człowiek? U podstaw antropologii biblijnej

Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia