Search results

1

Sympozjum „Księgi wizytacyjne w archiwalnych zasobach kościelnych. Dawniej i dziś”. Lublin 30 IX 2011 r.

100%

Krochmal J.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2012

|

issue 19

337-339

2

Konstrukcja piętnastowiecznego kopiarza klasztoru Bożego Ciała w Krakowie. Analiza szczegółowa oraz próba identyfikacji zasad średniowiecznej metodologii archiwalnej

51%

Pęgier M.

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

|

2023

|

vol. 30

|

issue 2

79-88

EN

The oldest copier of the monastery of Regular Lateran Canons in Krakow was founded in 1432 and was run until the mid-17th century. A thorough analysis of this document allows for the formulation of specific observations regarding the order of the copied documents, namely that the arrangement seems to be substantive, or perhaps thematic. The copier was undoubtedly founded in 1432. It is assumed that the copyist was the secretary of the conventual chapter. The copier's manuscript opens with a table of contents, followed by copies of documents related to the foundation of the monastery, its endowments and privileges. It is undoubtedly a historical monument of exceptional source and cultural value. It was already noticed by historians of the second half of the 19th century.

PL

Najstarszy kopiarz klasztoru kanoników regularnych laterańskich w Krakowie został założony w 1432 roku i był prowadzony do połowy XVII wieku. Dokładna analiza tego dokumentu pozwala na sformułowanie konkretnych spostrzeżeń odnośnie do porządku kopiowanych dokumentów, a mianowicie układ ten zdaje się być rzeczowy, czy też może tematyczny. Kopiarz założono bez wątpienia w 1432 roku. Przyjmuje się, że kopistą był sekretarz kapituły konwentualnej. Rękopis kopiarza otwiera spis treści, a następnie kopie dokumentów związanych z fundacją klasztoru, jego uposażeniem oraz przywilejami. Jest bez wątpienia pomnikiem historycznym o wyjątkowej wartości źródłowej i kulturowej. Zauważony został już przez historyków drugiej połowy XIX wieku.

3

Ks. Henryk Misztal (1936-2020)

51%

Hamryszczak A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2020

|

vol. 114

523-526

4

Utwór i nośnik utworu fotograficznego w działalności muzeów i archiwów kościelnych

51%

Zakrzewski P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 117

|

issue specjalny

343-355

EN

Church museums and archives hold diverse categories of photographs. This diversity, combined with the fact that a photograph reflects an image of reality by technical means, raises the question of whether and which photographs are creative works subject to copyright protection. Eventually, the prevailing view was that a photograph reflects the image of reality, which is, however, modified by the photographer, thus potentially qualifying it as a creative work. In Polish literature and judicature the perception of requirements for a photograph to be considered a creative work changed over the years. Initially, only photographs characterized by artistry (beauty) achieved by the photographer’s efforts, such as aesthetic positioning of people, use of light etc., were regarded as creative works (this view seems to be still present in German literature). Later on, the requirements photographs had to meet to be seen as creative works gradually became more liberal. The key meaning was given to the subjective image of reality recorded by the author, which each time differs from the other image even of the same reality. If the subjective image based on the photographer’s choice of the captured fragment of reality is decisive for meeting the requirements for creative works, i.e. creative activity and individual character, every photograph is a creative work with the exception of those that are devoid of the element of choice, e.g. ID photos. However, it could be argued that the prevailing prerequisites are not stringent enough. Museums and archives hold photographic prints which cannot be equated with a photographic work. The medium of a photographic work and a photographic work are different legal and conceptual categories: the former is a physical object to which one has the right of ownership and the latter is in copyright. The ownership of the medium does not grant the right to the author’s economic rights.

PL

Kategorie fotografii znajdujących się w muzeach i archiwach kościelnych są zróżnicowane. Różnorodność ta w połączeniu z faktem, że fotografia oddaje za pomocą środków technicznych obraz rzeczywistości, budzi pytania, czy i jakie fotografie są utworami podlegającymi ochronie prawno-autorskiej. Przeważa pogląd, że fotografia odzwierciedla obraz rzeczywistości, ale w sposób zmieniony przez fotografa, co tym samym pozwala potencjalnie zakwalifikować ją do kategorii utworu. W polskim piśmiennictwie i orzecznictwie na przestrzeni lat zmieniało się postrzeganie wymagań, którym musi ona odpowiadać, aby mogła zostać uznana za utwór. Początkowo za takie uważano jedynie fotografie, odznaczające się artyzmem (pięknem) osiągniętym dzięki staraniom fotografa, np. estetyczne ustawienie osób, operowanie światłem. Pogląd taki wydaje się być ciągle prezentowany w piśmiennictwie niemieckim. Stopniowo rozpoczął się proces bardziej liberalnego postrzegania spełniania przez fotografie wymagań stawianych utworom. Kluczowe znaczenie przyznano subiektywnemu obrazowi rzeczywistości – utrwalonemu przez twórcę – który każdorazowo odróżnia się od kolejnego takiego obrazu nawet tej samej rzeczywistości. Jeżeli subiektywny obraz, oparty na wyborze fotografa, uchwyconego fragmentu rzeczywistości rozstrzyga o spełnieniu wymagań stawianych utworom, to każda fotografia jest utworem z wyjątkiem tych, które pozbawione są elementu wyboru, np. zdjęcia legitymacyjne. Dominującemu stanowisku należy jednak zarzucić zbyt liberalne rozumienie przesłanek warunkujących powstanie utworu. W muzeach i archiwach znajdują się odbitki fotograficzne, które nie mogą być utożsamiane z utworem fotograficznym. Nośnik utworu fotograficznego oraz utwór fotograficzny są innymi kategoriami pojęciowymi i prawnymi, w szczególności pierwszy z nich jest rzeczą, wobec której przysługuje prawo własności, a drugi – przedmiotem prawa autorskiego. Posiadanie praw do nośnika nie daje prawa korzystania z autorskich praw majątkowych.

5

Dokumentacja fotograficzna archiwów kościelnych jako materiał ilustracyjny Słownika biograficznego księży diecezji sandomierskiej XIX-XX wieku

51%

Tylec ks. P.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 117

|

issue specjalny

303-322

EN

This article discusses the use of photographic documentation of the church archives of Biographical dictionary of priests from the Diocese of Sandomierz of the 19th-20th centuries. The lexicon was published in years 2014-2019. It contains 1901 biographical notes of the Sandomierz clergy. More than half of them were supplemented with photo reproductions presenting the images of individual priests. Most of them were found during searches in the Archives of the Diocese of Sandomierz and the Library of the Theological Seminary in Sandomierz. The author analyzes individual source documents that contained photographic objects. Additionally, the method of selecting illustrations and research perspectives were presented. The article may become a guide for authors who will create similar biographical dictionaries.

PL

Artykuł omawia wykorzystanie dokumentacji fotograficznej archiwów kościelnych w Słowniku biograficznym księży diecezji sandomierskiej XIX-XX w. Leksykon opublikowany został w latach 2014-2019. Zawiera on 1901 biogramów duchowieństwa sandomierskiego. Ponad połowa z nich uzupełniona została reprodukcjami fotografii, prezentującymi wizerunki poszczególnych kapłanów. Większość z nich odnaleziona została podczas kwerendy w Archiwum Diecezji Sandomierskiej oraz Bibliotece Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Autor analizuje poszczególne dokumenty źródłowe, które zawierały obiekty zdjęciowe. Dodatkowo ukazana została metoda wyboru ilustracji oraz perspektywy badawcze. Artykuł może stać się wskazówką dla autorów, którzy będą tworzyć podobne słowniki biograficzne.

6

Powstanie i rozwój archiwów diecezjalnych w Polsce

51%

Zegzuła W.

Studia Paradyskie

|

2021

|

issue 31

221-231

PL

Polskie archiwa kościelne zaczęły się rozwijać wraz z odzyskaniem niepodległości w 1918 r. Do wybuchu wojny w 1939 r. funkcjonowało 6 archiwów diecezjalnych. Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się w nowej rzeczywistości politycznej. Władza ludowa traktowała archiwa, w tym także archiwa kościelne marginalnie. Na Kościół i jego zasoby patrzyła przez pryzmat pozostałości feudalizmu, który trzeba zniszczyć. W tym celu władza dążyła do całkowitej konfiskaty archiwaliów kościelnych, których dalszy los miał zależeć wyłącznie od państwowych urzędników. Kościół musiał odnaleźć swoje miejsce w nowej rzeczywistości politycznej i stawić czoło działaniom władz zmierzającym do unicestwienia administracji kościelnej. Wśród działań administracyjnych władz kościelnych niewątpliwie ważniejsze było utrzymanie autonomicznej struktury i zapewnienie kadr dla działań duszpasterskich. Zrozumiałe, że w takiej sytuacji – jako priorytet – Kościół nie mógł zająć się sprawami archiwów. Mimo niebywałych trudności po 1945 r. wznowiło działalność Archidiecezjalne Archiwum we Wrocławiu. Powstały archiwa w Pelplinie i Włocławku. W 1974 r. było 7 archiwów archidiecezjalnych i 20 diecezjalnych. W 1989 r. liczba archiwów diecezjalnych wzrosła do 24, a w 2002 r. do 32. Przełomowym wydarzeniem dla archiwów diecezjalnych było powstanie Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych (SAK) w Warszawie w dniu 17 czerwca 2004 r. Głównym zadaniem Stowarzyszenia jest porządkowanie, udostępnianie i inwentaryzacja archiwaliów kościelnych. Jego członkowie kontynuują polską tradycję archiwalną oraz „wielką służbę nauce kościelnej i narodowej”.

EN

The origin and development of diocesan archives in Poland Polish church archives began to develop along with the restoration of independence in 1918. Until the outbreak of the war in 1939, there were 6 diocesan archives. After the World War II, Poland found itself in a new political reality. The so-called „people's authority” treated archives, including church archives marginally. The Church and its resources looked through the lens of the remnants of feudalism, which had to be destroyed. In order to achieve that, the authority sought complete confiscation of church archives, which were to depend solely on state oficials. The Church had to find its place in a new political reality and face the actions of the authorities to annihilate the ecclesiastical administration. Among the administrative activities of the church authorities, maintaining an autonomous structure and providing personnel for pastoral activities were undoubtedly more important. It is understandable that in such a situation, as a priority, the Church could not deal with archival matters. Despite incredible dificulties, after 1945 the Archdiocesan Archive in Wrocław resumed their activities. Archives were created in Pelplin and Włocławek. In 1974 there were 7 archdiocesan archives and 20 diocesan archives. In 1989, the number of diocesan archives increased to 24 and in 2002 to 32. Establishment of the Association of Church Archivists (SAK) in Warsaw on 17 June 2004 was a breakthrough event for diocesan archives. The main task of the Association is to organize, provide access to, and inventory church archives. Its members continue the Polish archival tradition and „the great service to ecclesiastical and national science”.

7

Stan i potrzeby archiwów kościelnych oraz program pracy na najbliższy okres

51%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1959

|

vol. 1

|

issue 1

20-33

EN

-

8

Działalność Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych

51%

Boguniowski W.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1978

|

vol. 37

321-332

EN

-

9

Konferencja dyrektorów archiwów diecezjalnych przeprowadzona w Lublinie 27-28 XI 1984

51%

Kania J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1986

|

vol. 53

35-40

EN

-

10

Archiwa kościelne, ich znaczenie i zadania [Wprowadzenie do sympozjum na temat "Problemy konserwacji kościelnych zasobów archiwalnych", zorganizowanego w dniach 20-21 września 1989 roku przez Ośrodek ABMK przy KUL w Lublinie]

51%

Zahajkiewicz M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1989

|

vol. 58

7-10

EN

-

11

Kształcenie archiwistów przez Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych

51%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1989

|

vol. 58

11-24

EN

-

12

Organizational Statutes of Diocesan Archives in Przemyśl and Płock. A Comparative Analysis

41%

Różański M.

Folia Historica Cracoviensia

|

2020

|

vol. 26

|

issue 1

207-226

PL

Archiwa diecezjalne w Przemyślu i Płocku należą do jednych z najstarszych instytucjonalnych archiwów diecezjalnych w Polsce. Zostały erygowane odpowiednio w 1927 i 1928 r. Celem artykułu jest analiza porównawcza statutów tych archiwów. Archiwum w Przemyślu powstało jako archiwum bieżące kurii biskupiej i archiwum historyczne, a archiwum w Płocku jako archiwum historyczne. Statuty normują podstawy działalności archiwów. Określają ich odrębność instytucjonalną. Wskazują, jaki jest cel ich działania i zasób. Normują także podstawowe zasady przyjmowania akt do archiwum. Określają, jakie są zadania i obowiązki dyrektora oraz innych pracowników, a także podają w sposób ogólny, na jakich zasadach udostępnia się materiały archiwalne. Statuty treściowo zawierają te same zagadnienia, ale różnią w rozwiązaniach szczegółowych. Różnice te wynikają ze specyfiki funkcjonowania archiwum w diecezji.

EN

Diocesan archives in Przemyśl and Płock are one of the oldest institutional diocesan archives in Poland. The archives were established in 1927 and 1928, respectively. This article is intended to make a comparative analysis of the archives’ statutes. The archive in Przemyśl came into being as a current archive of the episcopal curia and a historical archive, whereas the archive in Płock only as a historical one. The statutes regulate the basis of the archives’ operations. They define their institutional separateness, identify their objectives and resources. The statutes also formulate basic principles whereby records are received. They also establish tasks and responsibilities of the director and other employees and provide general rules of making archive material available. In terms of content, the statutes cover the same topics, but they differ in detailed solutions. The differences arise from the specific functions of the respective archives in the dioceses.

13

Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Strzyżowie z lat 1784–1918 – stan zachowania i możliwość odtworzenia ruchu naturalnego ludności

41%

Ziobro W.

Przeszłość Demograficzna Polski

|

2017

|

vol. 39

97-115

PL

Artykuł poświęcony jest księgom metrykalnym z czasów zaboru austriackiego dotyczących parafii Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, która od XVII wieku stanowiła główny ośrodek życia religijnego nad środkowym Wisłokiem. Zaprezentowano w nim wyniki badań prowadzonych nad księgami metrykalnymi w archiwach parafialnych miejscowości, które w czasie zaborów wchodziły w skład parafii w Strzyżowie, a także wyniki kwerend prowadzonych w Urzędzie Stanu Cywilnego w Strzyżowie i archiwach kościelnych, w tym w głównej mierze w Archiwum Archidiecezjalnym w Przemyślu, gdzie przechowywane są ekstrakty metrykalne z lat 1826–1882 dotyczące strzyżowskiego okręgu parafialnego. Dysponując dostępem do wszystkich tych archiwów i metrykaliów w nich się znajdujących, możliwe stało się zbadanie stopnia odtworzenia ruchu naturalnego ludności zamieszkującej parafię w badanym okresie. Uzyskany wynik, blisko 93% dla całej parafii i 100% w przypadku większości miejscowości do niej należących, umożliwia rozpoczęcie badań nad ludnością parafii Niepokalanego Poczęcia NMP i Bożego Ciała w Strzyżowie, jak i samego Strzyżowa w XIX wieku.

EN

The article concerns the registers of the times when Poland was under Austrian rule in the parish of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyżów, which from the 17th century had been the main centre of religious life in the region of the middle course of the Wisłok river. The article presents the results of the research into the registers kept in the archives of the villages which – in the period of Poland’s partitions – were parts of the Strzyżów Parish, as well as the results of the preliminary research conducted in the Registry Office in Strzyżów and church archives, including the Archdiocesan Archives in Przemyśl, where extracts of register certificates concerning the Strzyżów Parish from the years 1826–1882 are kept. The research into the degree of reconstruction of vital statistics of the population living within the parish and time in question would not be possible without the access to all those archives and records kept there. The result – almost 93% for the whole parish and 100% for most of the villages within the parish – makes it possible to initiate research into the population of the parish of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary and Corpus Christi in Strzyżów, and the town proper in the 19th century as well.

14

Ogólnopolska konferencja naukowa Archiwa kościelne w niepodległej Polsce. Łódź, 14-16 października 2019 roku

41%

Hamryszczak A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2019

|

vol. 112

533-540

EN

-

15

Aktualny stan udostępniania zasobu przechowywanego w archiwach kościelnych

41%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1974

|

vol. 28

5-19

EN

-

16

Podejmowanie i załatwianie kwerend w archiwach kościelnych

41%

Librowski S.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1973

|

vol. 27

5-55

EN

-

17

List okólny Papieskiej Komisji ds. Dziedzictwa Kulturowego Kościoła, z dnia 7 lutego 1997 roku na temat pastoralnej funkcji archiwów kościelnych (streszczenie)

41%

Śrutwa (oprac.) J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1998

|

vol. 70

231-236

EN

-

DE

Die Päpstliche Kommission für das Kulturerbe der Kirche verweist auf die Rolle der kirchlichen Archive, welche Tabernakel des Andenkens der Kirchengemeinden und Werkzeuge einer neuen Evangelisierung sind. Die kirchlichen Archive sollten alle Dokumente sammeln, dank denen die Geschichte der Kirchengemein-den geschrieben wird, um eine aufrichtige Einschätzung der Vergangenheit - im Sinne der gewonnenen Resultate, begangener Fehler und Versäumnisse - zu ermöglichen. Die macht es möglich, die Zukunft in Anlehnung an die Tradition zu sehen, so daß das Andenken zu einer Prophetie wird. Ein hervorragendes Beispiel für die Führung der Kirchenarchive kommt vom Apostolischen Stuhl, der durch zahlreiche Verordnungen und seine eigene uralte Praxis entsprechende Verfahrensweisen zeigt. Dazu kommen die Beschlüsse der Konzile und Synoden sowie die Erfahrung der partikulären Kirchen und Orden.

18

Problem zespołowości w praktyce archiwów kościelnych w Polsce

41%

Dębowska M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2004

|

vol. 81

49-57

19

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości

36%

Stępniak W.

Miscellanea Historico-Archivistica

|

2020

|

vol. 27

275-286

EN

The process of rebuilding sovereign statehood after more than 120 years of captivity is a complicated phenomenon for a country with several centuries of history, encompassing a whole range of problems. One of the conditions for independent statehood was organizing archives and providing access to documents concerning both the distant past and the current functioning of the administration taken over after the collapse of the partitioning states. Since 1917, while still under German occupation, legislative works were carried out in Poland with the participation of outstanding representatives of the academic world. They were archivists, historians and lawyers. Thanks to this, it was possible to adopt the Decree on the Organization of State Archives and Care of Archival Materials on 7 February 1919. It was a very modern legal act. It enabled creation of a network of state archives, managed and operated with a high level of professionalism appreciated internationally. The 1919 decree remained in force in Poland until 29 March 1951, when, under changed political conditions, the democratic principles of organizing and functioning of the archival field were abandoned. They were restored in the current archival law. Thus, when celebrating the centenary of the restoration of sovereignty, and at the same time the centenary of the decree, we must be aware that it is not an „expired” letter of the law. Drawing conclusions from the achievements of our predecessors and creatively continuing their achievements is the highest form of commemoration of this important historical fact.

PL

Proces odbudowy niepodległej państwowości po ponad 120 latach niewoli w przypadku kraju o kilkusetletniej historii, to zjawisko skomplikowane, obejmujące cały szereg problemów. Jednym z warunków niepodległego bytu państwowego była organizacja archiwów i zapewnienie dostępu do dokumentów dotyczących zarówno odległej przeszłości, jak też bieżącego funkcjonowania administracji przejmowanej po upadku państw zaborczych. Od 1917 r., jeszcze w warunkach okupacji niemieckiej, w Polsce prowadzono prace legislacyjne, w których uczestniczyli wybitni przedstawiciele świata nauki. Byli to archiwiści, historycy i prawnicy. Dzięki temu możliwe było przyjęcie 7 II 1919 r. „Dekretu o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami”. Był to bardzo nowoczesny akt prawny. Umożliwił stworzenie sieci archiwów państwowych, których zarządzanie i funkcjonowanie cechował wysoki profesjonalizm doceniany w skali międzynarodowej. Dekret z 1919 r. obowiązywał w Polsce do 29 III 1951 r., kiedy w zmienionych warunkach ustrojowych nastąpiło odejście od demokratycznych zasad organizacji i funkcjonowania dziedziny archiwalnej. Zostały one przywrócone w obowiązującym obecnie prawie archiwalnym. Obchodząc jubileusz 100-lecia odzyskania niepodległości, a zarazem jubileusz 100-lecia tego dekretu, musimy być świadomi iż nie jest on „wygasłą” literą prawa. Wyciągnięcie wniosków z dokonań naszych poprzedników i twórcza kontynuacja ich dokonań to najwyższa forma uczczenia tego ważnego faktu historycznego.

Refine search results

Sympozjum „Księgi wizytacyjne w archiwalnych zasobach kościelnych. Dawniej i dziś”. Lublin 30 IX 2011 r.

Konstrukcja piętnastowiecznego kopiarza klasztoru Bożego Ciała w Krakowie. Analiza szczegółowa oraz próba identyfikacji zasad średniowiecznej metodologii archiwalnej

Ks. Henryk Misztal (1936-2020)

Utwór i nośnik utworu fotograficznego w działalności muzeów i archiwów kościelnych

Dokumentacja fotograficzna archiwów kościelnych jako materiał ilustracyjny Słownika biograficznego księży diecezji sandomierskiej XIX-XX wieku

Powstanie i rozwój archiwów diecezjalnych w Polsce

Stan i potrzeby archiwów kościelnych oraz program pracy na najbliższy okres

Działalność Stowarzyszenia Archiwistów Kościelnych

Konferencja dyrektorów archiwów diecezjalnych przeprowadzona w Lublinie 27-28 XI 1984

Archiwa kościelne, ich znaczenie i zadania [Wprowadzenie do sympozjum na temat "Problemy konserwacji kościelnych zasobów archiwalnych", zorganizowanego w dniach 20-21 września 1989 roku przez Ośrodek ABMK przy KUL w Lublinie]

Kształcenie archiwistów przez Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych

Organizational Statutes of Diocesan Archives in Przemyśl and Płock. A Comparative Analysis

Księgi metrykalne parafii rzymskokatolickiej w Strzyżowie z lat 1784–1918 – stan zachowania i możliwość odtworzenia ruchu naturalnego ludności

Ogólnopolska konferencja naukowa Archiwa kościelne w niepodległej Polsce. Łódź, 14-16 października 2019 roku

Aktualny stan udostępniania zasobu przechowywanego w archiwach kościelnych

Podejmowanie i załatwianie kwerend w archiwach kościelnych

List okólny Papieskiej Komisji ds. Dziedzictwa Kulturowego Kościoła, z dnia 7 lutego 1997 roku na temat pastoralnej funkcji archiwów kościelnych (streszczenie)

Problem zespołowości w praktyce archiwów kościelnych w Polsce

Narodowe dziedzictwo archiwalne z perspektywy stulecia odzyskania państwowości