Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 44

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  argumentacja
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
PL
Celem niniejszego opracowania jest refleksja nad wykorzystaniem kategorii toposu w lingwistycznej analizie dyskursu. Obejmuje ono rozważania nad sposobami konceptualizacji pojęcia topos i jego operacjonalizacją w lingwistycznej analizie dyskursu, odwołuje się przy tym do niemiecko- i polskojęzycznych badań wykorzystujących tę kategorię do analizy dyskursu migracyjnego. Mimo różnych sposobów konceptualizacji, zarówno dawniej, jak i współcześnie, toposy są ważnym instrumentem analizy argumentacji w badaniach niemieckojęzycznych oraz w polskojęzycznych pracach z zakresu językoznawstwa kontrastywnego, socjologii, (krytycznej) analizy dyskursu.
PL
W niniejszym artykule podjęto próbę refleksji nad problemem wyboru zaplecza teoretycznego z jednej strony, a kwestią prowadzenia wywodu naukowego z drugiej - w obliczu współczesnego interdyscyplinarnego kierunku badań. Punkt wyjścia rozważań w tym zakresie stanowi rozumienie interdyscyplinarności we Francji oraz tezy Nowej Retoryki, ktόre same mogą być rozważane jako interdyscyplinarne. Co więcej Nowej Retoryki można używać, żeby opisać dialog między rόżnymi dyscyplinami. Odnosząc się do pojęcia predykat inaczej rozumianego w obszarze polskich i francuskich badań językoznawczych, w artykule opisano podstawowe dylematy, niezrozumienia i trudności w dialogu naukowym, wywodzącym się z różnych (francuskiej i polskiej) tradycji uniwersyteckich. W tym kontekście Nowa Retoryka mogłaby odegrać rolę platformy dialogu między badaczami reprezentującymi różne tradycje naukowe, gdyż z jednej strony bierze pod uwagę związek między i formacją badacza a przedwstępnymi postanowieniami, a z drugiej strony wprowadza termin "rozciągłość pojęć", na którym argumentacja może opierać się. W prowadzeniu badań opartych na dialogu interdyscyplinarnego ważne jest "spojrzenie oddalone" (Lévi-Strauss, 1983), czyli pewien dystans do swojej dyscypliny, tradycji i dociekań tak, aby nasze prace naukowe stały się dostępne dla badaczy reprezentujących inne dyscypliny, ale przede wszystkim, aby możliwy był dialog w ramach tych samych dyscyplin.
EN
In this paper the authors try to examine arguments used in social sciences (especially in law) which are not reliable from logical point of view. This approach is weighty, because these arguments are used in the process of law’s justification. However, if arguments formulated in a field of social sciences are coherent with logical rules, then these arguments can be treated as reliable.
PL
W artykule podjęto problematykę argumentów wykorzystywanych w naukach społecznych na przykładzie prawa, które – jak wykazano w pracy – w większości przypadków są argumentami nierzetelnymi. Ma to o tyle doniosłe znaczenie, iż są one wykorzystywane w procesie uzasadnienia w prawie. Nie oznacza to w żadnej mierze, że formułowane w tych naukach argumenty są wyłącznie argumentami nierzetelnymi, o ile mieszczą się one w ramach logiki.
PL
W artykule podjęto problematykę argumentów wykorzystywanych w naukach społecznych na przykładzie prawa, które – jak wykazano w pracy – w większości przypadków są argumentami nierzetelnymi. Ma to o tyle doniosłe znaczenie, iż są one wykorzystywane w procesie uzasadnienia w prawie. Nie oznacza to w żadnej mierze, że formułowane w tych naukach argumenty są wyłącznie argumentami nierzetelnymi, o ile mieszczą się one w ramach logiki.
EN
In this paper the authors try to examine arguments used in social sciences (especially in law) which are not reliable from logical point of view. This approach is weighty, because these arguments are used in the process of law’s justification. However, if arguments formulated in a field of social sciences are coherent with logical rules, then these arguments can be treated as reliable.
EN
In this article, the authors analyse the manners of applying prior rulings in the process of law enforcement by the Polish courts. Three aspects of this issue are examined in sequence. Firstly, the manner of referring to rulings (e.g., quote, paraphrase, etc.). Secondly, situations, in which courts refer to other rulings (e.g., as a reference point, as an evidence of interpretative doubts, as a tool removing vagueness or ambiguity of a provision, as a methodological tip, as a legal basis of a ruling, etc.). Thirdly, the reasons for those acts of reference to appear. In conclusions, the authors juxtapose the analysis results with the practice of referring to judicial rulings, which is characteristic for countries applying the precedential law, and they also indicate basic differences between them.
PL
W niniejszym artykule autorzy analizują sposoby wykorzystania wcześniejszych orzeczeń w procesie stosowania prawa przez polskie sądy. Rozważają kolejno trzy aspekty tego zagadnienia. Po pierwsze, sposób, w jaki orzeczenia są powoływane (np. cytat, parafraza itd.). Po drugie, sytuacje, w których sądy odwołują się do innych orzeczeń (np. jako punkt wyjścia, jako dowód wątpliwości interpretacyjnych, jako narzędzie usuwające nieostrość czy wieloznaczność przepisu, jako wskazówka metodologiczna, jako podstawa prawna orzeczenia itd.). Po trzecie, powody, dla których odwołania te się pojawiają. We wnioskach autorzy zestawiają wyniki analizy z praktyką powoływania orzeczeń sądowych charakterystyczną dla krajów prawa precedensowego i wskazują na podstawowe różnice.
7
Publication available in full text mode
Content available

Logiki dyskursów

71%
EN
The main thesis presented in the article is a claim that different kinds of communications have different purport bases and different interpretations mechanisms. There is one initial universal logic, that helps human to rationalize all processes of analysis of reality, categorise it and to find causal links. On the other hand it don`t allows to interpret effectively and understand massages in all complicated communication situations and in each specialist discourse. In practice, it is needed to learn a participation in different kinds of communication (discourses). General human`s initial logic predispositions are not enough to effectively communicate in each of this discourses.
PL
Główną tezą przedstawioną w artykule jest twierdzenie, że różne rodzaje komunikacji mają różne bazy odniesienia sensu i różne mechanizmy interpretacyjne, które pozwalają na osiągnięcie stanu rozumienia w odpowiednim rodzaju komunikacji. Można przyjąć, że istnieje jedna początkowa uniwersalna logika, pozwalająca na racjonalizację całego procesu analizy rzeczywistości przez człowieka, jej kategoryzację i ustalenie związków przyczynowo-skutkowych, lecz nie pozwala ona na skuteczną interpretację i rozumienie przekazów we wszystkich złożonych sytuacjach komunikacyjnych i w każdym wyspecjalizowanym dyskursie. Jak pokazuje praktyka, uczestnictwa w różnych rodzajach komunikacji (dyskursach) trzeba się uczyć i wstępne predyspozycje logiczne każdego człowieka nie wydają się wystarczające, by od razu skutecznie w nich komunikować.
EN
Kant’s work remains alive and topical even after so many years. The present article deals with the basic issue of the method of argument. The present study concentrates on the problem of analyticity as formulated by Kant, its interpretation by Gottlob Frege, the issue of the categorical imperative, as well as the conception of the truth in Habermas’s reception of Kant.
PL
Dzieło Immanuela Kanta mimo upływu lat pozostaje żywe i aktualne. Artykuł opisuje podstawowe zagadnienie, jakim jest argumentacja. Przedmiotem rozważań jest problem analityczności, tak jak go formułuje Kant i w ujęciu Gottloba Fregego, oraz zagadnienie imperatywu kategorycznego i pojęcia prawdy w recepcji Kanta przez Jürgena Habermasa.
EN
The paradigm (example) is an inductive argument in rhetoric. However, the paradigm is not about moving from many specific cases to a certain generalization, i.e. universalization of all individual cases - as it normally happens in inductive argumentation. Instead, it is rather a transition from one detail to another similar one; with the condition being that both specific cases belong to the same type. Therefore, the paradigm is not an induction in the strict sense, but it seems more to meet the conditions of analogy. The article formulates the thesis that Aristotle distinguishes three types of inference: deduction, induction and analogy. In order to demonstrate the specific nature of inference by the paradigm, which seems to be a type of analogy, other types of inferences are also examined, i.e. apodeictic, dialectical, and inductive syllogisms. The article is an attempt to present the characteristics of argumentation by paradigm and show its specific nature in the light of Aristotle’s Rhetoric and his logical writings: Prior Analytics, Posterior Analytics, Topics, and Sophistical Refutations.
PL
Argumentem indukcyjnym w retoryce jest paradygmat (przykład); paradygmat jednak nie polega na przechodzeniu od wielu szczegółowych przypadków do pewnego uogólnienia, czyli uniwersalizacji wszystkich poszczególnych przypadków - jak normalnie w argumentacji z indukcji - lecz jest przejściem od jednego szczegółu do szczegółu innego, podobnego, przy czym wymaganym warunkiem jest to, że jeden i drugi konkretny przypadek należą do tego samego rodzaju. Paradygmat zatem nie jest indukcją w znaczeniu ścisłym, ale wydaje się bardziej spełniać warunki analogii. W artykule zostaje sformułowana teza, że u Arystotelesa występują trzy rodzaje wnioskowań: dedukcja, indukcja i wnioskowanie z przykładu; dla zaprezentowania specyfiki wnioskowania przez paradygmat są także analizowane różne typy wnioskowań, tzn. sylogizm apodeiktyczny, dialektyczny, indukcyjny, aby na tym tle wykazać odrębność wnioskowań przez paradygmat, które wydają się być pewnym rodzajem analogii. Prezentowany więc artykuł jest próbą podania charakterystyki i specyfiki argumentacji przez paradygmat u Arystotelesa w świetle jego Retoryki oraz pism logicznych (Analityki I i Analityki II, Topiki, O dowodach sofistycznych).
PL
Artykuł przedstawia Metodę Dyskursu Eksperckiego wraz z opisem jej praktycznego zastosowania w środowisku naukowym Polskiej Szkoły Argumentacji. Metoda opracowana została z myślą o zorganizowaniu skutecznej współpracy między specjalistami tej samej dziedziny. Na kolejne etapy składają się: sondaż wśród ekspertów, mający wyłonić stanowiska, wybranie na jego podstawie najważniejszych oraz najbardziej kontrowersyjnych kwestii, przedyskutowanie ich w grupach i poddanie analizie za pomocą narzędzia OVA+. Artykuł zawiera sprawozdanie z pracy nad zagadnieniem siły argumentu, mającym szczególne znaczenie dla programu badań w Polskiej Szkole Argumentacji.
EN
The article presents the Method of Expert Discourse, and a description of its practical application within the scientifi c community of the Polish School of Argumentation. The method was developed in order to effectively organize collaboration among specialists working in the same fi eld of investigation. The application of the method consists of the following stages: carrying out a survey addressed to experts, which is to reveal main positions; and, on this basis, selecting of some most important and controversial issues, and fi nally discussing them in groups and analyzing with help of OVA+, a tool for argument processing. The article contains a report on the research into the issue of argument force, which has a particular signifi cance for the research program of the Polish School of Argumentation.
Res Rhetorica
|
2017
|
vol. 4
|
issue 4
12-27
EN
In the deliberative genre there is a complex ‘playground’ of choices to present a recommendation; a rhetorician has to determine his or her position. Relevant dimensions are the coerciveness of the recommendation and the strength of its justifi cation, but also the presentation format, varying from prototypical narrative to prototypical argumentative. In different contexts this playground seems to be exploited in different ways and employed with different intensity. It is argued that this can best be understood in terms of different ideas about the management of the audience’s face and in terms of different concepts of rationality that prevail in specific socio-cultural contexts.
PL
Formułując zalecenie, retor określa swoje położenie na „polu” (ang. playground) wielu możliwości, z których może skorzystać w ramach gatunku deliberatywnego. Koncepcję pola opisują następujące wymiary: przymus zalecenia i siła jego uzasadnienia, ale także forma przedstawienia – od prototypowej narracji po prototypową argumentację. W różnych kontekstach to pole wydaje się być wykorzystywane na różne sposoby i z różną intensywnością, co omówiono w niniejszym artykule. W zrozumieniu pomóc mogą koncepcje: zarządzania twarzą audytorium oraz różne koncepcje racjonalności, które dominują w określonych socjokulturowych kontekstach.
EN
This article is an attempt to reflect upon the problem of choosing a theoretical approach. From another side, it touches upon the question of conducting scientific enquiry- in the face of the actual inter-disciplinary turn taken in some fields of research. The starting point of these reflec-tions in this particular field will be the concept of interdisciplinarity as understood in France and the claims of the New Rhetorics which can themselves be understood as being interdiscipli-nary. Moreover, the New Rhetoric can be used to describe a dialogue between different disci-plines. In reference to the concept of predicate, which has different meanings in the fields of French and Polish linguistic research, the present article will touch upon fundamental dilemmas, mis-understandings and difficulties in scientific debate and the problems which stem from the dif-ferences between the French and Polish academic traditions. In this context, the New Rhetoric could play the role of a platform for dialogue between researchers representing different scien-tific traditions, because on the one hand, the New Rhetoric takes into account the relation be-tween the researcher’s formation and his prior representations concerning the matter. On the other hand, the New Rhetoric introduces the term 'plasticity of notions' based on which argu-mentation can be founded or based. In conducting research founded on interdisciplinary dia-logue it is important to adopt “a view from afar” (Levi-Strauss 1983); or, in other words, to maintain a certain distance from one's discipline, tradition and a way of querying, so that our scientific works would become comprehensible for scholars representing different disciplines and above all, to enable a dialogue within the framework of those disciplines.
PL
W niniejszym artykule podjęto próbę refleksji nad problemem wyboru zaplecza teoretycznego z jednej strony, a kwestią prowadzenia wywodu naukowego z drugiej - w obliczu współczesnego interdyscyplinarnego kierunku badań. Punkt wyjścia rozważań w tym zakresie stanowi rozumienie interdyscyplinarności we Francji oraz tezy Nowej Retoryki, ktόre same mogą być rozważane jako interdyscyplinarne. Co więcej Nowej Retoryki można używać, żeby opisać dialog między rόżnymi dyscyplinami. Odnosząc się do pojęcia predykat inaczej rozumianego w obszarze polskich i francuskich badań językoznawczych, w artykule opisano podstawowe dylematy, niezrozumienia i trudności w dialogu naukowym, wywodzącym się z różnych (francuskiej i polskiej) tradycji uniwersyteckich. W tym kontekście Nowa Retoryka mogłaby odegrać rolę platformy dialogu między badaczami reprezentującymi różne tradycje naukowe, gdyż z jednej strony bierze pod uwagę związek między i formacją badacza a przedwstępnymi postanowieniami, a z drugiej strony wprowadza termin "rozciągłość pojęć", na którym argumentacja może opierać się. W prowadzeniu badań opartych na dialogu interdyscyplinarnego ważne jest "spojrzenie oddalone" (Lévi-Strauss, 1983), czyli pewien dystans do swojej dyscypliny, tradycji i dociekań tak, aby nasze prace naukowe stały się dostępne dla badaczy reprezentujących inne dyscypliny, ale przede wszystkim, aby możliwy był dialog w ramach tych samych dyscyplin.
PL
Artykuł zawiera wyniki krytycznej analizy struktury argumentacyjnej artykułów prasowych na temat przemowy papieża Franciszka o uchodźcach w wiodących dziennikach publikowanych w trzech krajach: Polsce, Hiszpanii i W ielkiej Brytanii. Zgodnie z przewidywaniami, analiza ujawniła tendencyjność i błędy logiczne w argumentacji przeciwko przyjmowaniu uchodźców w prasie tabloidowej, a z drugiej strony poparcie dla przyjmowania uchodźców w E uropie we wszystkich analizowanych artykułach w dziennikach opiniotwórczych. Zaskakującym wynikiem analizy tych ostatnich była natomiast prawie całkowita identyczność argumentacji, jak również jej niedostateczność, szczególnie w porównaniu z argumentacją tabloidu. Żaden z analizowanych artykułów nie przedstawia tematu z punktu widzenia uchodźców. Biorąc pod uwagę wpływ mediów na wszystkie aspekty życia społecznego, generowanie wiedzy, wzbudzanie emocji i budowanie tożsamości, niniejszy artykuł omawia ważkie konsekwencje dyskursu nacechowanego uprzedzeniami rasowymi na poziomie kognitywnym, afektywnym i behawioralnym, a także rozważa kwestię obniżenia standardów dziennikarskich.
EN
This article explores the critical dimension of news coverage of Pope Francis’s speech on refugees in market-leading newspapers from three countries — Spain, Poland and the UK — using Critical Discourse Analysis methods. As hypothesised, it revealed bias and fallaciousness in the arguments against refugees in the tabloid press. The daily broadsheets’ news articles from the three countries expressed the same positive stance towards accommodating refugees in Europe, which was to be expected. Surprisingly, though, their argumentation was almost identical, weak and scarce, especially when compared to tabloid argumentation on the topic. None of the news articles presented the issue from the point of view of refugees. Given the influence of media discourse, this study discusses important, real-life implications of racially biased discourse on the cognitive, affective and behavioural levels.
PL
W artykule rozpatrywane są aspekty metodologiczne argumentacji w kontekście działalności dydaktycznej. Omówiona jest geneza teorii argumentacji i jej konceptualne miejsce w warunkach obecnych. Uwypuklono treść głównych sposobów argumentacji, podstaw organizacji dyskusji, zasad efektywnej komunikacji, których wykorzystanie będzie sprzyjać powodzeniu działalności dydaktycznej.
EN
Methodological aspects of argumentation in the context of pedagogical activities are analyzed in the article. Genesis of argumentation theory and its conceptual propositions under presentday conditions are presented. Content of the main means of argumentation, rules of discussion organization, principles of effective communication that can provide successful pedagogical activities are revealed.
15
Publication available in full text mode
Content available

Neutralność światopoglądowa

63%
EN
In this paper I focus on the concept of neutrality taken in the meaning typical for political discussions concerning e.g. the religious neutrality of the state. I take it for granted that the huge majority of educated people belonging to the so called “western culture” would agree that the most important institutions of our social life – such as schools, courts, and parliaments – should be neutral in this sense. But on the other hand it is extremely difficult to formulate a set of precise and reliable criteria allowing us to exclude particular statements, arguments or kinds of discourse as violating this principle of neutrality. The sad truth is that the term “neutrality”, even if restricted to the meaning that is relevant to this paper, is rather vague. Nevertheless I want to propose three types of criteria that can be helpful in attaining this goal. They will be termed: (i) content criterion, (ii) epistemic criterion, and (iii) pragmatic criterion. It seems that if we apply all these criteria together, we will be able to secure a reasonable degree of neutrality in our public debates.
EN
This article presents the arguments for the cult of icons presented during the Second Council of Nicaea. The arguments are theological, philosophical, sociological and logical. Of the eleven arguments cited, the largest part of the conciliar acts regard the depiction of the miracles performed through icons.
PL
Artykuł prezentuje argumentację za kultem ikon przedstawioną w czasie obrad Soboru Nicejskiego II. Argumenty mają charakter teologiczny, filozoficzny, socjologiczny i logiczny. Spośród jedenastu przytoczonych argumentów najwięcej miejsca w aktach soborowych zajmuje opis cudów dokonanych za pośrednictwem ikon.
EN
The aim of the article is to analyze the equity in Polish jurisprudence in the context of its use as an argumentation tool. The author seeks answers to the following questions: do courts adjudicate only on the basis of law regulations or do they also take into account other factors, e.g. equity considerations? For what purpose do the courts invoke the argument of equity? The law is supposed to be the art of what is good and right, but it becomes almost a slogan if it is not specified for what purpose and what kind of goodness or righteousness is used. The article also presents examples of case law confirming the thesis that changes in society affect the way courts adjudicate.
PL
Celem artykułu jest analiza słuszności w polskim orzecznictwie sądowym w kontekście jego stosowania jako narzędzia argumentacji. Autorka szuka odpowiedzi na następujące pytania: czy sądy orzekają tylko na podstawie przepisów czy może biorą pod uwagę również inne czynniki np. względy słuszności? W jakim celu sądy powołują się na argument ze słuszności? Prawo ma być sztuką tego, co dobre i słuszne, jednak staje się to niemal sloganem, jeśli nie zostaje dookreślone, w jakim celu i jaka dobroć bądź słuszność jest stosowana. W artykule przedstawione są również przykłady z orzecznictwa potwierdzające tezę, że zmiany zachodzące w społeczeństwie mają wpływ na sposób orzekania przez sądy.
PL
Czytanie jest umiejętnością praktyczną, potrzebną w różnych okolicznościach życia. Posiadanie tej umiejętności umożliwia korzystanie z dorobku minionych pokoleń oraz przekazywanie własnych doświadczeń następnym pokoleniom. W artykule dokonano przeglądu różnych stanowisk na temat sposobów sprawdzania umiejętności czytania. Dokonany przegląd poglądów pozwoli na stworzenie baterii zadań sprawdzających umiejętność czytania tekstów popularno- naukowych
EN
Reading is the practical skills needed in various circumstances of life. Having this ability allows you to use the achievements of past generations and transferring their experience to future generations. The article reviews the different approaches on how to check the reading skills. The review of the views will create a battery of tasks to check the ability to read popular science texts
PL
W artykule zostaje postawiona teza o przydatności teorii schematów argumentacyjnych do badań nad argumentacją dogmatyczno-prawną. Badania takie winny być prowadzone metodą bottom-up, poprzez analizę tekstów dogmatyczno-prawnych i rekonstrukcję argumentów tam stosowanych. Mając na uwadze wielkość dostępnego korpusu dokumentów oraz jego dostępność on line, badania te winny być prowadzone także z wykorzystaniem metod automatycznych. Rezultatem takich badań może być realistyczny obraz aktualnego stanu argumentacji dogmatyczno-prawnej w Polsce.
EN
The paper argues that theory of argumentation schemes may be fruitfully applied in the reserach on legal dogmatics. Such reserach should be conducted by means of a bottom-up method by analyzing legal-dogmatic texts and reconstructing argumentation schemes used therein. Taking into accouint the size of the available corpus and its online availability, such research should also be supported by automatic methods. Such research should result in a realistic picture of the contemporary state of Polish legal-dogmatic argumentation.
Res Rhetorica
|
2023
|
vol. 10
|
issue 2
119-133
EN
The article presents the results of an analysis of selected advertisements (brands: Almette, Artresan, E. Wedel, Ultrablanc, Amol) using Aristotelian rules of preference. The author refers to Aristotle’s methods of building arguments as well as contemporary research on social influence. The article examines specific techniques used by advertisers, such as linguistic devices (including phraseology) and non-verbal tools (color schemes, music), demonstrating how they evoke specific emotions, values, and cultural symbols.
PL
Artykuł przedstawia wyniki analizy wybranych reklam (marek Almette, Artresan, E. Wedel, Ultrablanc, Amol), do której zastosowano arystotelesowskie reguły preferencji. Autorka odwołuje się do wskazywanych przez Arystotelesa sposobów budowania argumentacji oraz współczesnych badań dotyczących wywierania wpływu społecznego. Analizuje konkretne rozwiązania wykorzystywane przez reklamodawców, takie jak: środki językowe (w tym frazeologiczne) i narzędzia pozawerbalne (kolorystyka, muzyka), pokazując, w jaki sposób przywołują one wybrane emocje, wartości czy symbole kulturowe.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.