Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: autodeterminacja

Sort By:

Limit search:

Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły

100%

Zięba W.

Tarnowskie Studia Teologiczne

2021

vol. 40

issue 2

139-159

The origins of the category of the person go back to Christian religion and theology, and only from here does its anthropological meaning and cultural popularity flow. The concept of a person in Christianity served to solve the problem of the Incarnation and the Dogma of the Holy Trinity. The concept of a person is present in many senses today. In the article I analyze its metaphysical, substantial dimension based on the decisions of Krąpiec and Wojtyła. I argue that in both cases the category of the person is close to the scope of the category of the subject. The attributes of a person, according to Krąpiec, are ontic autonomy and subjective on-being completeness, which is the source of inability. In this approach, a person is the highest degree of being autonomous, the highest form of being. The subject, on the other hand, follows from the metaphysical assumption that any act is being dependent on existence. Wojtyła’s starting point will be a human act, that presupposes the existence of a person. Through deeds, man reveals himself as a person with his structure of self-possession and self-domination. The act reveals the agency of a specific man, his subjectivity, i.e. self-aware cause, i.e. self-determination and self-determination.

Źródła kategorii osoby sięgają religii i teologii chrześcijańskiej i zasadniczo stąd wypływa jej sens antropologiczny i współczesna kulturowa ranga. Koncepcja osoby w chrześcijaństwie służyła rozwiązaniu problemu wcielenia oraz dogmatu Trójcy Świętej. Pojęcie osoby współcześnie występuje w rozlicznych sensach. W artykule analizuję jej metafizyczny, substancjalny wymiar w oparciu o rozstrzygnięcia Krąpca i Wojtyły. Twierdzę, że w obydwu przypadkach kategoria osoby jest bliskoznaczna kategorii podmiotu. Atrybuty osoby, według Krąpca, to bytowa autonomia i podmiotowa zupełność bytowa, z czego wypływa nieudzielalność. Osoba w tym ujęciu to najwyższy stopień samoistności bytowej, szczytowa forma bytu. Podmiot zaś jest konsekwencją metafizycznego założenia, że wszelki akt jest bytowo niesamodzielny. U Wojtyły punktem wyjścia będzie czyn ludzki, który presuponuje istnienie osób. Poprzez czyn człowiek objawia się jako osoba wraz z jej strukturą samo-posiadania oraz samo-panowania. Czyn ujawnia sprawczość pewnego konkretnego człowieka, jego podmiotowość, czyli samoświadomą przyczynę, tj. samostanowienie i autodeterminację.

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.

100%

Piekarski R.

Pieniądze i Więź

2014

vol. 17

issue 1(62)

16-31

Wiele racji przemawia za tym, że (wbrew opinii B. Spinozy) zagadnienie wolności nie jest pierwszorzędnym problemem dla Machiavellego. Nie oznacza to oczywiście, że Machiavelli nie wnosi niczego nowego np. do tradycji republikańskiej, która jest (i dla niego) eksponentem wolności w wymiarze ustrojów politycznych. Poszukując znaczeń wolności, jakie u niego występują wychodzę od współczesnego podziału kategorii wolności na: wolność negatywną, pozytywną oraz wewnętrzną, uporządkowanych przez Ryszarda Legutko. Wolność negatywna, oznaczająca brak przymusu czy przemocy, została potraktowana przez Florentczyka dość szczególnie. W zasadzie nie bierze on na serio możliwości uwolnienia świata ludzkiego od przemocy, a co najwyżej pewne jej ograniczenie. Lecz warunkiem tego ograniczenia jest dlań manipulacja klasą ludową oraz podstęp względem przeciwników politycznych. Z kolei wolność pozytywna, została przez Machiavellego opracowana w powiązaniu z dość osobliwym, wąskim rozumieniem dobra publicznego. Jak się szeroko przyjmuje, preferował on ustrój republikański, obliczony na imperialistyczną ekspansję. Zewnętrzne podboje, jak i prowadzenie wojen, w jego ocenie są „czymś naturalnym”. Nieustająca walka o zasoby, to najkrótsze określenie jego „realizmu politycznego”. Wreszcie, gdy chodzi o wolność wewnętrzną, to jest ona u tego myśliciela opracowana raczej zdawkowo, głównie w kontekście przemyślnej sztuki panowania książąt, oznaczającej zerwanie z klasyczną etyką cnót oraz klasyczną tradycją filozofii polityki.

Many reasons confirm that (contrary to the opinion of B. Spinoza) the issue of freedom is not a primary concern for Machiavelli. This does not mean that Machiavelli doesn’t bring anything new for example to the republican tradition, which is (also for him) exponent of liberty for political regimes. Searching for meanings of freedom, which occur in Machiavelli’s ideas, the Author starts with the modern division of the freedom categories: negative freedom, positive freedom and internal freedom, structured by Ryszard Legutko. Negative freedom, indicating the absence of coercion or violence, was treated by the Florentine in quite a particular way. In fact, he does not take seriously the possibility of the release of the human world from violence, but at most some restriction of it. But the conditions of this restriction for him are manipulation of folk class and deceit of political opponents. In turn, positive freedom, was by Machiavelli developed in conjunction with a rather quaint, narrow understanding of the public good. It is broadly accepted that he preferred the republican system, calculated for imperialist expansion. External conquest and warfare were, in his opinion, "something natural". The ongoing struggle for resources is the shortest definition of his "political realism". Finally, when it comes to the inner freedom, it is developed rather casually, mostly in the context of the ingenious art of the reign of the princes, which means a break with the classical virtues and ethics of the classical tradition of political philosophy.

Refine search results

1 Pieniądze i Więź

1 Tarnowskie Studia Teologiczne

1 Piekarski R.

1 Zięba W.

1 2021

1 2014

Search results

Metafizyczny sens osoby i jej relacja do podmiotu. Rekonstrukcja ujęcia Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły

Główne znaczenia wolności w myśli Niccolò Machiavellego.