Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 2

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  awangarda,
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
Nawiązując do rocznicy rewolucji 1917 roku w Rosji artykuł przypomina rosyjski okres biografii Stanisława Ignacego Witkiewicza, zarysowuje wpływ tego okresu na radykalny katastrofizm artysty i zwraca uwagę na specyfikę recepcji twórczości Witkacego w realiach PRL. Okres rosyjski, choć od dawna uważany za kluczowy dla artystycznej postawy Witkacego był przez całe dziesięciolecia praktycznie nieznany i dopiero ostatnie lata przyniosły przełomowe odkrycia w tym zakresie. Odkrycia te pozwalają na szerszy przegląd ludzi, wydarzeń i trendów oddziałujących na autora „Nowych form w malarstwie” oraz na analizę tego jaki miały one wpływ na jego twórczość. Odkrycia te stają się także istotnym przyczynkiem dla analizy recepcji twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza w okresie PRL. Złożona specyfika tego okresu w powiązaniu ze szczątkową wiedzą na temat pobytu Witkacego w Rosji skutkowały ukształtowaniem wśród historyków sztuki i szerokim rozpowszechnieniem poglądu iż Witkacy był artystą awangardy. Zgoła odmienne wnioski przedstawił Piotr Piotrowski. Swą publikacją z 1985 roku pt. „Metafizyka obrazu” dokonał on w rzeczywistości dekonstrukcji współczesnej mu witkacologii, przedstawiając Witkiewicza jako artystę ariergardy, antyutopistę i katastrofistę – heretyka, który wybiera destrukcję w czasach panującego konstruktywizmu. Artykuł podkreśla oryginalność i wagę wkładu Piotrowskiego do witkacologii oraz potrzebę spojrzenia na jego rolę z dzisiejszej perspektywy badawczej.
EN
The article aims at defining the specificity of dialogue in Sonata for two violins Op. 10 by Hen- ryk Mikołaj Górecki from the point of view of the performer. This piece, though created in the early period of the composer’s career, belongs to important examples of this genre in 20th century Euro- pean music. With regard to the declared aim, various versions of the dialogue in this sonata were examined. The issue of dialogue in the discussed piece is presented in the context of the individual composer’s style. In order to address the core matter, the analysis of all three movements of the sonata cycle was carried out in terms of different forms of dialogue between the two violins. Górecki’s Sonata represents very interesting types of dialogic communication, conveying vari- ous emotional contents: from rivalry to harmony, from expression – sometimes utterly harsh – to joint reflection, from grotesque to contemplation. This piece features a rich sound coloring, which the Master achieves through sonoristic effects and extensive use of dissonant consonances and dy- namic contrasts. The piece shows also an excellent sense of the sound space in which the soloists perform. Spatial changes effects are achieved by means of, among other things, rapid shifts from the lowest registers to the highest ones. The „instrumental drama” is accompanied by colorful „dec- orations”, with a wide range of feelings typical of Górecki. The parts of two violins carry out a polyphonic narration. The voices of each „protagonist” receive a different reaction in their vis-à-vis, and in the last part they unite in an expressive, unrestrained dance movement. It is pre- cisely this variety of musical material and the dialogues of the soloists in different categories of perspectives that provide this piece with an intensity of empathic experiences, evoked both in lis- teners and in performers.
PL
Celem artykułu jest określenie specyfiki dialogu w Sonacie na dwoje skrzypiec op. 10 Henryka Mikołaja Góreckiego z punktu widzenia wykonawcy. Dzieło to, choć powstało we wczesnym okre- sie twórczości kompozytora, należy do znaczących przykładów tego gatunku w muzyce europej- skiej XX wieku. W związku z deklarowanym celem zbadano różnorodne wersje dialogu występu- jące w niniejszej sonacie. Problem dialogu w omawianym utworze ujęty jest w kontekście stylu indywidualnego kompozytora. W celu rozwiązania głównej problematyki przeprowadzono analizę wszystkich trzech części cyklu sonatowego pod kątem różnych form dialogu pomiędzy dwojgiem skrzypiec. Sonata Góreckiego reprezentuje bardzo interesujące typy dialogicznej komunikacji, przekazując różne treści emocjonalne: od rywalizacji do harmonii, od ekspresji – niekiedy krańcowo ostro wy- powiedzianej – do wspólnej refleksji, od groteski do kontemplacji. Utwór ten cechuje bogata kolo- rystyka brzmieniowa, którą Mistrz osiąga poprzez efekty sonorystyczne oraz intensywne wykorzy- stanie współbrzmień dysonansowych i kontrastów dynamicznych. Dzieło to odznacza się także do- skonałym wyczuciem przestrzeni dźwiękowej, w której poruszają się soliści. Efekty zmian prze- strzennych dają m.in. raptowne przerzucenia z najniższych rejestrów do najwyższych. „Instrumen- talnemu dramatowi” towarzyszą barwne „dekoracje”, z typową dla Góreckiego szeroko rozpiętą skalą uczuć. Partie dwóch skrzypiec prowadzą narrację polifoniczną. Wypowiedzi każdego „bohatera” otrzymują różną reakcję u swego vis-à-vis, w ostatniej zaś części łączą się w pełnym ekspresji niepohamowanym ruchu tanecznym. Właśnie taka różnorodność materiału muzycznego, dialogi solistów w różnych kategoriach ujęć, zapewniają temu dziełu intensywność empatycznych przeżyć, wywoływanych zarówno u słuchaczy, jak i u wykonawców.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.