Search results

1

Zródła filozoficznej refleksji. Irracjonalność racjonalności jako podłoże

100%

Skrzypek-Faluszczak J.

Filozofia i Nauka

|

2019

|

vol. 7/2

283-303

PL

Praca ta bierze sobie za cel rekonstrukcję kultury, która przyczyniła się do powstania filozoficznego namysłu. Moim celem jest podkreślenie dwóch ważnych czynników: religii, przenoszącej doświadczenia osobiste oraz wagę pewnych idei zawartych w tej kulturze. Źródła myślenia filozoficznego można dopatrywać się w strukturze polis. Jedynie na jej podstawie mogły powstać idee mądrego człowieka i obywatela jak i religijnie zorientowanej jednostki ludzkiej. Greckie polis przeciera szlak nowego stylu w myśleniu poprzez tworzenie dla obywateli warunków do podążania za ideałem niezależnie od zajmowanej w społeczeństwie pozycji. Wysoka pozycja wiedzy jako moralnej refleksji zespolonej z religijnością pozwala na myślenie według praw logosu. W końcu, doświadczenie oferowane przez kulty misteryjne prowadzi do transformacji własnej egzystencji i powstania innego niż wcześniej sposobu rozpoznawania rzeczywistości. Bez wątpienia, wszystkie elementy powiązane ze strukturą polis wraz z ich wartościami prowadzą do powstania nowego sposobu refleksji w formie filozofii. Można powiedzieć, że filozoficzna obiektywność jest poprzedzona subiektywnością, a korzenie racjonalności sięgają irracjonalności.

EN

This work attempts to reconstruct the culture that contributed to the philosophical way of thinking. My goal is to extract two important factors: religion carrying individual experience and the importance of certain ideas which are present in that culture. Sources of philosophical thinking can be found in the structure of polis. Only on its basis could the idea of the wise man and citizen as well as religion-oriented individual experience be raised. Greek polis paves the way for a new style of thinking by creating the conditions for its citizens to follow the ideal, regardless of the position they occupy in society. Sustainability, which should be a feature of a good citizen, is also the essence of society. Highly positioned wisdom as moral reflection tinged with religiosity allows thinking according to the laws of logos. Finally, the experience offered by the mystery cults leads to the transformation of their own existence and the emergence of a way of recognition of reality different than before. Undeniably, all the elements related to structure policies with its ideals contribute to the emergence of a new way of thinking in the form of philosophy. One could say that the philosophical objectivity is preceded by the subjectivity and rationality of its roots dating back to irrationality.

2

Sources of Philosophical Reflection. Irrationality of Rationality as a Substrate

100%

Skrzypek-Faluszczak J.

Filozofia i Nauka

|

2019

|

vol. 7

|

issue 2

283-303

EN

This work attempts to reconstruct the culture that contributed to the philosophical way of thinking. My goal is to extract two important factors: religion carrying individual experience and the importance of certain ideas which are present in that culture. Sources of philosophical thinking can be found in the structure of polis. Only on its basis could the idea of the wise man and citizen as well as religion-oriented individual experience be raised. Greek polis paves the way for a new style of thinking by creating the conditions for its citizens to follow the ideal, regardless of the position they occupy in society. Sustainability, which should be a feature of a good citizen, is also the essence of society. Highly positioned wisdom as moral reflection tinged with religiosity allows thinking according to the laws of logos. Finally, the experience offered by the mystery cults leads to the transformation of their own existence and the emergence of a way of recognition of reality different than before. Undeniably, all the elements related to structure policies with its ideals contribute to the emergence of a new way of thinking in the form of philosophy. One could say that the philosophical objectivity is preceded by the subjectivity and rationality of its roots dating back to irrationality.

PL

Praca ta bierze sobie za cel rekonstrukcję kultury, która przyczyniła się do powstania filozoficznego namysłu. Moim celem jest podkreślenie dwóch ważnych czynników: religii, przenoszącej doświadczenia osobiste oraz wagę pewnych idei zawartych w tej kulturze. Źródła myślenia filozoficznego można dopatrywać się w strukturze polis. Jedynie na jej podstawie mogły powstać idee mądrego człowieka i obywatela jak i religijnie zorientowanej jednostki ludzkiej. Greckie polis przeciera szlak nowego stylu w myśleniu poprzez tworzenie dla obywateli warunków do podążania za ideałem niezależnie od zajmowanej w społeczeństwie pozycji. Wysoka pozycja wiedzy jako moralnej refleksji zespolonej z religijnością pozwala na myślenie według praw logosu. W końcu, doświadczenie oferowane przez kulty misteryjne prowadzi do transformacji własnej egzystencji i powstania innego niż wcześniej sposobu rozpoznawania rzeczywistości. Bez wątpienia, wszystkie elementy powiązane ze strukturą polis wraz z ich wartościami prowadzą do powstania nowego sposobu refleksji w formie filozofii. Można powiedzieć, że filozoficzna obiektywność jest poprzedzona subiektywnością, a korzenie racjonalności sięgają irracjonalności.

3

Nauka o wcieleniu Słowa u św. Hilarego z Poitiers

80%

Kołosowski T.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

125-139

EN

The author of the article presents the teaching of Saint Hilary about Incarnation of Christ and how bishop of Poitiers understands: the form of God and form of servant, the eternal birth of Word by Father, the real Deity and human nature of Christ, the question of soul human and body of Christ, the unity of Word Incarnate and the meaning of Incarnation's mystery.

4

Uproszczone dziedzictwo. Współcześni wobec helleńskiej koncepcji boskiego antropomorfizmu

80%

Kostuch L.

Stan Rzeczy

|

2012

|

issue 2(3)

76-88

PL

W artykule poddane zostały analizie helleńskie koncepcje dotyczące antropomorfizacji bóstw i nasze współczesne poglądy – zarówno te popularne, jak i naukowe – na temat greckiej wiary w możliwość przybierania przez bogów postaci ludzkich. W tekście podjęto próby odpowiedzi na następujące pytania: Czy Hellenowie konsekwentnie wierzyli w bóstwa w ludzkiej formie? Czy uproszczone wizerunki bóstw greckich z atrybutami, które znamy z opracowań mitologii, są dziełem wyłącznie późniejszych epok, czy też to sami Grecy przyczynili się do powstania uproszczeń? Okazuje się, że choć bóstwa greckie przedstawiano w ludzkich postaciach i antropomorficzne bóstwo pod postacią statuy było trwałym elementem kultu, to jednak paradoksalnie wierzono, że boski kształt pozostaje dla człowieka nieuchwytny. Znane dziś powszechnie postaci greckich bóstw, sprowadzone do określonych wizerunków ze specyficznymi atrybutami i wyznaczonym patronatem nad poszczególnymi dziedzinami życia, nie są wcale dziełem późniejszych epok, gdyż wprowadzili je już starożytni greccy twórcy, począwszy od samego Homera.

EN

The article analyses the Hellenic conceptions related to anthropomorphisation of deities, as well as our modern views – both popular and scientific – related to Greek belief in the possibility that gods could exist in human form. The author tries to answer the following questions: Did the Hellenes consistently believe in deities as being in human form? Are the simplified images of Greek deities, with attributes known from studies of mythology, the result of the subsequent epochs only? Or maybe the Greeks contributed to creation of such simplifications. It appears that although Greek deities were presented in human form and anthropomorphic gods in the form of a statue were a permanent element of the cult, it was paradoxically believed that a divine shape was elusive for a human being. The presently well known Greek deities, with their own characteristic appearances, specific attributes and patronages over given areas of life, are not the invention of the subsequent periods in Greek history. They were introduced by ancient Greek authors, with Homer himself at the head.

5

Pełna natura ludzka Chrystusa w świetle Orygenesowskiej koncepcji człowieka

71%

Szram M.

Vox Patrum

|

2000

|

vol. 38

107-120

FR

Origene (185-253/4) fut le premier parmi les theologiens du debut de la chretiente gui entreprit de faire une synthese de l'enseignement sur la plenitude humaine de Jesus-Christ, sur la structure de sa nature humaine et de ses fonctions. C'etait un evenement dans le milieu alexandrin, attache plutut a la contemplation de la divinite du Christ et au modele de christologie venant d'en haut. En esquissant l'enseignement d'Origene sur la plenitude de la nature humaine de Jesus, unie etroitement avec sa nature divine, l'article fait relever le fondamental modele trichotomique d'anthropologie (esprit - ame - corps) qui, d'apres Origene, se rapporte a chaque homme, pour presenter sur ce fond la conception de la structure de l'humanite du Christ chez Origene.

6

Fenomenologia święta na przykładzie wybranych kultów pogańskich

71%

Krzysztoforski P.

Perspektywy Kultury

|

2023

|

vol. 45

|

issue 2

367-390

EN

The article is a proposal to present the holiday as a cultural phenomenon combined with a religious cult. It presents the phenomenology of the holiday according to Mircea Eliade as a cultural phenomenon combined with religious practice. It presents the theory of the holiday, which Roger Caillois calls the “sacred transgression” and, analogously to Eliade’s opposition between the sacred and the profane, it presents the opposition between the holiday and the everyday, which clearly shows the differences between what is sacred and what is secular. The modern structure of the holiday is, on the one hand, very different from its ancient form, but on the other hand, it seems very similar. This is proven by the fact that we look forward to it and then eagerly celebrate. However, it should be noted that due to the extensiveness of the issue, the article is an attempt to present a synthetic analysis of the Pagan religions selected for the purpose of the article. The selection of the bibliography was also aimed at popularizing the works and views of outstanding religious scholars: Mircea Eliade and Roger Caillois.

PL

Artykuł jest propozycją przedstawienia święta jako zjawiska kulturowego połączonego z kultem religijnym. Prezentuje fenomenologię święta według Mircei Eliadego jako zjawisko kulturowe zestawione z kultem religijnym. Przedstawia teorię święta, którą Roger Caillois nazywa „sacrum wykroczenia” i analogicznie do eliadowskiej opozycji sacrum – profanum pokazuje jako opozycję święto – dzień powszedni, wyraźnie ukazującą różnice między tym, co święte, a tym, co świeckie. Współczesna struktura święta jest z jednej strony bardzo różna od jego dawnej formy, z drugiej wydaje się bardzo podobna. Świadczy o tym to, że z utęsknieniem wyczekujemy, a następnie chętnie świętujemy. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że ze względu na obszerność zagadnienia artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia analizy wybranych pod kątem artykułu kultów. Również dobór bibliografii miał na celu popularyzację twórczości i poglądów wybitnych religioznawców: Mircei Eliadego i Rogera Caillois.

7

Logos-sarx christology and the sixth-century miaenergism

61%

Kashchuk O.

Vox Patrum

|

2017

|

vol. 67

197-223

PL

Artykuł omawia kwestię zależności między monoenergizmem jako poglądem głoszącym, że w Chrystusie działa tylko natura boska, a chrystologią typu Logos-sarx. Celem artykułu jest udowodnienie, że monoenergizm był zależny od chrystologii skoncentrowanej na Bóstwie wcielonego Chrystusa. Logos został uznany za zasadę działającą, nawet jeśli chodzi o ludzką naturę Chrystusa, tak że ludzka wola i działanie Chrystusa były umniejszane wobec Logosu. Ten model chrystologii był rozwijany szczególnie od II wieku w pismach Klemensa Aleksandryjskiego, Orygenesa, Atanazego Aleksandryjskiego i Apolinarego z Laodycei; następnie był kontynuowany przez Cyryla Aleksandryjskiego i Sewera z Antiochii; chrystologia tego typu miała wpływ na Leoncjusza z Bizancjum i Teodora z Faran. Monoenergizm w VI, a następnie w VII w. rozwijał się więc na gruncie chrystologii typu Logos-sarx, chociaż uznawał chalcedoński diofyzytyzm.

EN

The article discusses the question of the relation between the sixth-century Miaenergism, which is the idea of Christ having one divine-human operation, and the Logos-sarx type of Christology. The purpose of the article is to argue that the Miaenergism was dependent on the Christology centered on the divinity of incarnate Christ. The Logos was acknowledged as the active principle even of Christ’s humanity, so that the human volition and operation of Christ was neglected in favor of the Logos. This model of Christology was being developed especially from the second century in the writings of Clemens of Alexandria, Origen, Athanasius of Alexandria and Apollinarius of Laodicea; then it was continued by Cyril of Alexandria and Severus of Antioch; it also influenced Leontius of Byzantium and Theodore of Pharan. The Miaenergism of the sixth and then of the seventh century was being developed on a ground of the Logos-sarx type of Christology, although it acknowledged the Dyophysitism of Chalcedon.

Refine search results

3 Vox Patrum

2 Filozofia i Nauka

1 Perspektywy Kultury

1 Stan Rzeczy

2 Skrzypek-Faluszczak J.

1 Kashchuk O.

1 Kostuch L.

1 Kołosowski T.

1 Krzysztoforski P.

1 Szram M.

1 2024

2 2019

1 2017

1 2012

2 2000

Zródła filozoficznej refleksji. Irracjonalność racjonalności jako podłoże

Sources of Philosophical Reflection. Irrationality of Rationality as a Substrate

Nauka o wcieleniu Słowa u św. Hilarego z Poitiers

Uproszczone dziedzictwo. Współcześni wobec helleńskiej koncepcji boskiego antropomorfizmu

Pełna natura ludzka Chrystusa w świetle Orygenesowskiej koncepcji człowieka

Fenomenologia święta na przykładzie wybranych kultów pogańskich

Logos-sarx christology and the sixth-century miaenergism