Search results

1

Jenni Kuuliala, Disability and Religious Practices in Late Medieval Prussia: Infirmity and Miraculous in the Canonization Process of St. Dorothea of Monthau (1404 – 1406), w: Lived Religion and Long Reformation in Northern Europe c. 1300 – 1700, ed. S. Katajala- -Peltomaa and R. M. Toivo, Studies in Medieval and Reformation Traditions vol. 206, Brill, Leiden – Boston 2017, ss. 46–74.

100%

Karczewski M.

Studia Elbląskie

|

2018

|

vol. 19

613-616

2

Beata Dorothea Montoviensis, Prusiae Patrona. 40 rocznica zatwierdzenia kultu błogosławionej Doroty z Mątów Wielkich. Materiały pokonferencyjne, red. W. Zawadzki, Kwidzyn 2017, ss. 180

75%

Rabczyński P.

Studia Elbląskie

|

2017

|

vol. 18

583-585

3

Odzienie rekluz według średniowiecznych „Reguł dla pustelnic” a ubiór bł. Doroty z Mątów

63%

Kowalczyk M.

Studia Elbląskie

|

2022

|

vol. 23

37-53

EN

A medieval life in seclusion led by lay recluses was known and respected in accordance with applicable provisions of "Rules". All rules discussed in the publication were rooted in the "Rule" written in about 540 AD by Saint Benedict of Nursia for monks in Monte Cassino. His recommendations concerning proper clothing were presented in the first part of this elaboration. Next, requirements related to recluses’ clothing were discussed. These include "RegulaSolitariorum" written in the IX century by Grimlaico, "De "institutione inclusarum" by Saint Aelred of Rievaulx and "Ancrene Wisse". Later come records from source documents of John of Kwidzyn who provided its works with information on the clothing of blessed Dorothea of Montau who on 2 May 1393 was officially let into and locked in her hermitage, located inside the cathedral of Kwidzyn, in the south part of the lower choir. The source documents prove that blessed Dorothea, living in seclusion, had a coat, coif and sheepskin coat, which corresponds to the requirements of the aforementioned "Rules" for anchoresses, recluses. Blessed Dorothea also had her footwear, yet usually walked barefooted to mortify her body. Based on familiarization with clothing principles specified in Rules applicable to recluses and confrontation of these guidelines with information on clothing of blessed Dorothea of Montau, as presented in the source documents, it is possible to emphasize the care given by the representatives of the Order of Teutonic Knights and the bishop of Pomesania to make sure regulations and recommendations of the Church with reference to the mystic ofKwidzyn were strictly followed. Details

PL

Praktykowana w średniowieczu forma życia pustelniczego, jaką podejmowali świeccy rekluzi i rekluzy, była znana i praktykowana zgodnie z obowiązującymi przepisami zawartymi w "Regułach". Wszystkie omówione w publikacji reguły zakorzenione były w Regule napisanej ok. 540 roku przez św. Benedykta z Nursji dla mnichów na Monte Cassino. Jego zalecenia dotyczące właściwego odzienia zostały przedstawione w pierwszej części tego opracowania. Następnie omówione zostały wymagania dotyczące ubioru rekluz, które zawierają: Regula Solitariorum napisana w IX wieku przez Grimlaico, De institutione inclusarum św. Aelreda z Rievaulx oraz Ancrene Wisse. Następnie przedstawiono zapisy z pism źródłowych Jana z Kwidzyna, który pozostawił na stronicach swoich dzieł informacje dotyczące ubioru bł. Doroty z Mątów po tym, jak 2 maja 1393 roku została uroczyście wprowadzona i zamknięta w pustelni, która znajdowała się wewnątrz kwidzyńskiej katedry, po południowej stronie dolnego chóru. Z pism ródłowych wynika, że bł. Dorota żyjąc w zamknięciu w pustelni posiadała płaszcz, czepiec i kożuch, co koreluje w wymogami przywołanych reguł dla pustelnic, rekluz. Bł. Dorota posiadała również obuwie, choć zazwyczaj, aby umartwiać ciało chodziła boso. Zapoznanie się z zasadami ubioru zamieszczonymi w "Regułach" przeznaczonych dla rekluz i skonfrontowanie tych wytycznych z informacjami dotyczącymi ubioru bł. Doroty z Mątów pozostawionymi w pismach źródłowych umożliwia uwydatnienie troski przedstawicieli Zakonu krzyżackiego oraz biskupa pomezańskiego o to, aby przepisy i zalecenia Kościoła w odniesieniu do kwidzyńskiej mistyczki były skrupulatnie przestrzegane.

4

Mikołaj z Pszczółek (1350–1420) – spowiednik bł. Doroty z Mątów i gdański szpitalnik

63%

Kowalczyk M.

Studia Elbląskie

|

2018

|

vol. 19

43-53

EN

Nicholas of Hohenstein (1350 – 1420) – he studied in Vienna. From around 1370, he was in Gdańsk. Here, as the first chaplain, he founded Elendenhof (refuge for the poor). In 1390 he made a pilgrimage with Dorothea of Montau to Rome. After the transformation of Elendenhof in Elisabethhospital (St. Elizabeth’s Hospital), Nicholas joined the Teutonic Order and became the first hospitalist. This is confirmed by the sources from 1416.

PL

Mikołaj z Pszczółek (1350 – 1420) – studiował w Wiedniu, a od około 1370 roku przebywał w Gdańsku, gdzie jako pierwszy kapelan, założył i nadzorował Elendenhof (Dwór Ubogich). W 1390 r. odbył wraz z Dorotą z Mątów pielgrzymkę do Rzymu. Po przekształceniu Elendenhof w Elisabethhospital (szpital św. Elżbiety) i wstąpieniu Mikołaja do Zakonu Krzyżackiego został pierwszym szpitalnikiem, co potwierdzają źródła z 1416 roku.

5

Profil ekspiacyjny venii w praktyce bł. Doroty z Mątów Wielkich

63%

Parcheniak M.

Studia Gdańskie

|

2021

|

vol. 49

71-83

EN

Blessed Dorothy of Great Montau (1347–1394) was one of the greatest penitents of medieval and modern Europe. The expiatory penance is an essential method of realizing her charism. As the analysis of the above–mentioned sources showed, the Dorothy’s penance includes, inter alia, numerous and varied types acts of venia (i.e. liturgical acts originally used in the sacred liturgy in the Dominican Rite, and recited in the liturgy of the Teutonic Order), which are both acts of penance and acts of presenting the Lord's Passion in the person of the sacrifice who undertaked this type of expiatory prayer of humiliation for the salvation of all, for the benefit of all humanity.

PL

Bł. Dorota z Mątów Wielkich (1347–1394) należy do grona największych pokutników średniowiecznej i nowożytnej Europy. Pokuta ekspiacyjna jest istotną metodą realizacji jej charyzmatu. Jaka wynika z analizy wymienionych źródeł, pokuta dorotańska obejmuje m.in. liczne i zróżnicowane rodzaje aktów venii (tj. aktów liturgicznych zastosowanych pierwotnie w liturgii świętej w rycie dominikańskim, a recypowanych w liturgii Zakonu Krzyżackiego), które są zarówno aktami pokuty, jak i aktami uobecnienia Męki Pańskiej w osobie ofiarnika, podejmującego ten rodzaj ekspiacyjnej modlitwy uniżenia dla zbawienia wszystkich, na pożytek całej ludzkości.

6

M. Kowalczyk, Bł. Dorota z Mątów, seria "Matki Kościoła", Wydawnictwo Flos Carmeli, Poznań 2018, ss. 299

63%

Zawadzki W.

Studia Elbląskie

|

2018

|

vol. 19

609-611

7

Gdańskie święte ustronia bł. Doroty Swertfeger

63%

Parcheniak M.

Studia Gdańskie

|

2020

|

vol. 47

197-212

EN

Blessed Dorothy of Montau (1347 – 1394) is venerated as a blessed or a saint. According to the sources cited, blessed Dorothy lived in Gdańsk for almost twenty-eight (28) years, growing organically into recluse hermitage. Blessed Dorothy highly valued the grace of the daily renewal of the spirit (lat. renovatio spiritus, it.: rinnovazione dello spirito). As optimal places, in order to build a space of loneliness (lat. solitude) and conducive to the personal withdrawal (gr. anachoresis), she chose the four temples of Gdańsk: St. Mary's Church, church of St. Catherine, church of Dominicans and in the church of God’s Body. Each of these holy places of secludedness was a place of performing other, clearly dedicated to this place by herself, acts of devotion. Dorothy Swertfeger made haunting these holy places of secludedness as “a golden rule of conduct” in such a purposeful order, thanks to which she was able to perform family duties, save and store the hermit's treasure. In fact, she lived a semi-hermitic life on this path. Analysis of the sources cited showed that due to the stability of the practices and acts of contemplative life performed in these shelters, blessed Dorothy Swertfeger undertook the spiritual direction of Gdańsk’s citizens and of Pomeranians (Kashubians).

PL

Bł. Dorota z Mątów (1347 – 1394) czczona jest jako błogosławiona lub święta. Jak wynika z powołanych źródeł, bł. Dorota zamieszkiwała w Gdańsku przez niemal dwadzieścia osiem (28) lat, organicznie dojrzewając do pustelnictwa w rekluzji. Bł. Dorota wysoce ceniła sobie łaskę codziennego odnowienia ducha (łac. renovatio spiritus, wł. rinnovazione dello spirito). Jako miejsca optymalne, w celu budowania przestrzeni samotności (łac. solitudo) i sprzyjające osobowemu wycofaniu się (gr. anachoresis), obierała zwyczajowo cztery świątynie Gdańska: Kościół Mariacki, kościół św. Katarzyny, kościół Dominikanów i kościół Bożego Ciała. Każde z tych ustroni było miejscem wykonywania innych, temu miejscu wyraźnie dedykowanych przez samą Błogosławioną aktów pobożności. Dorota Swertfeger uczyniła z nawiedzania tych świętych ustroni w takim porządku celowym „złotą regułę postępowania”, dzięki której mogła wykonując obowiązki rodzinne, ocalić i przechować skarb powołania pustelniczego. Na tej drodze w istocie przeżywała życie semi – eremickie. Analiza powołanych źródeł wykazała, że dzięki stałości podejmowanych w tych ustroniach praktyk i aktów życia kontemplacyjnego, bł. Dorota Swertfeger wykonywała kierownictwo duchowe Gdańszczan i Pomorzan (Kaszubów).

8

Dlaczego wśród świętych ustroni bł. Doroty z Mątów brak cysterskiej Oliwy i Pelplina?

45%

Parcheniak M.

Studia Pelplińskie

|

2020

|

vol. 54

213-232

EN

The subject of the article is an attempt to interpret the fact of the pilgrim’s absence of bleesed Dorothy of Montau (1347-1394) in relatively close topographically two centers of cistercian spirituality in Oliwa and Pelplin. Blessed Dorothy of Montau in order to renewal of the spirit she visited the holy places of secludedness in Gdańsk every day, and periodically the holy places, where she went on pilgrimage too. In the history of theology of spirituality, the sequence of her pilgrimages to distant sanctuaries of medieval Europe was documented, including to: Koszalin, Piaseczno, Akwizgran (Aachen), Finsterwalde (Einsiedeln), Rome and Kwidzyn. Analysis of the cited sources showed that blessed Dorothy of Montau just never made a pilgrimage to two centers of the Cistercian spirituality in Oliwa and Pelplin, despite the relatively short distance from her place of residence in the so – called the Gdańsk’s period (1363-1391) of her life. This fact is surprising and raises the question of the reasons for this decision. This article is an attempt to answer the question, that was posed in the title of the study, based on the analyzed Cistercian and Dorothean’s sources. However, the issue remains open.

PL

Przedmiotem artykułu jest próba interpretacji faktu pielgrzymiej nieobecności bł. Doroty z Mątów (1347-1394) w stosunkowo bliskich topograficznie dwóch ośrodkach duchowości cysterskiej w Oliwie i Pelplinie. Bł. Dorota z Mątów w celu odnowienia ducha codziennie nawiedzała „święte ustronia” w Gdańsku, a okresowo również „święte ustronia” w miejscowościach, do których pielgrzymowała. W historii teologii duchowości udokumentowano sekwencję, odbytych przez nią pielgrzymek do odległych sanktuariów średniowiecznej Europy, w tym m.in. do: Koszalina, Piaseczna, Akwizgranu, Finsterwalde (Einsiedeln), Rzymu i Kwidzyna. Analiza powołanych źródeł wykazała, że bł. Dorota z Mątów nigdy nie podjęła pielgrzymki do dwóch ośrodków duchowości cysterskiej w Oliwie i w Pelplinie pomimo stosunkowo niewielkiej odległości od miejsca jej zamieszkania w tzw. okresie gdańskim (1363-1391) jej życia. Fakt ten zaskakuje i rodzi pytanie o przyczyny takiej decyzji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, które zostało postawione w tytule opracowania, na podstawie zanalizowanych źródeł cysterskich i dorotańskich. Niemniej, zagadnienie pozostaje nadal otwarte.

Refine search results

5 Studia Elbląskie

2 Studia Gdańskie

1 Studia Pelplińskie

3 Parcheniak M.

2 Kowalczyk M.

1 Karczewski M.

1 Rabczyński P.

1 Zawadzki W.

1 2022

1 2021

2 2020

3 2018

1 2017

Beata Dorothea Montoviensis, Prusiae Patrona. 40 rocznica zatwierdzenia kultu błogosławionej Doroty z Mątów Wielkich. Materiały pokonferencyjne, red. W. Zawadzki, Kwidzyn 2017, ss. 180

Odzienie rekluz według średniowiecznych „Reguł dla pustelnic” a ubiór bł. Doroty z Mątów

Mikołaj z Pszczółek (1350–1420) – spowiednik bł. Doroty z Mątów i gdański szpitalnik

Profil ekspiacyjny venii w praktyce bł. Doroty z Mątów Wielkich

M. Kowalczyk, Bł. Dorota z Mątów, seria "Matki Kościoła", Wydawnictwo Flos Carmeli, Poznań 2018, ss. 299

Gdańskie święte ustronia bł. Doroty Swertfeger

Dlaczego wśród świętych ustroni bł. Doroty z Mątów brak cysterskiej Oliwy i Pelplina?