Search results

1

Kryminalistyczne fenotypowanie DNA - wybrane problemy prawne

100%

Tomaszewski T., Foremniak-Szadura B., Figaszewska K.

Problemy Kryminalistyki

|

2019

|

issue 303

5-12

EN

The turn of the twenty-first century was characterised by a dynamic development of DNA analysis. The applications of the achievements in this field include the forensics. An identification of a potential perpetrator of a crime by comparing his/her genetic profile with DNA detected at a crime scene is one of the standards in this area. Such evidence is considered to be almost a hundred percent certain in a criminal trial. The development of DNA analysis in recent years has demonstrated that a biological trace recovered at a scene of a crime can be also used for determining certain features of an individual, including both physical and psychological ones. The Authors concentrate first of all on physical features as they are extensively explored by forensic DNA analysts and they do not evoke as acute controversies as identifying person’s character based on analysing DNA. By defining person’s appearance, biogeographic origin and age it is possible to generate an image of a potential perpetrator and start searching for a specific person. As a result, questions arise as to whether such phenotyping is acceptable under the law, in particular whether it can serve as a detection tool and, perhaps even more difficult one, whether the result may become evidence in a case and lead to proving guilt or innocence of a suspect. The article focuses on the regulations of the Police Act and tasks performed by the police as they can be the largest beneficiaries of the new method for identifying a suspect. However the question, whether and to what extent it can be used at further stages of the proceedings calls for a separate discussion. According to the Authors, the provisions of the Police Act do not adequately regulate the issue in question, which may result in violation of civil rights and in consequence, lead to breach of the procedural rights of the parties.

PL

Przełom XX i XXI wieku cechował dynamiczny rozwój badań genetycznych. Osiągnięcia tej dziedziny nauki wykorzystywane są również w kryminalistyce. Identyfikacja potencjalnego sprawcy przestępstwa przez porównanie jego profilu genetycznego z DNA ujawnionym na miejscu zdarzenia jest jednym ze standardów kryminalistyki. Taki dowód uważany jest w procesie karnym za niemal w stu procentach pewny. Rozwój badań genetycznych w ostatnich latach pokazał natomiast, że zabezpieczony na miejscu zdarzenia ślad biologiczny dzięki badaniu DNA może zostać również wykorzystany do określenia wybranych cech człowieka, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Autorzy skupiają się przede wszystkim na cechach fizycznych jako mocno eksplorowanych przez genetyków sądowych i niewywołujących tak głośnych kontrowersji jak określanie charakteru człowieka na podstawie badania jego DNA. Określając wygląd człowieka, jego pochodzenie biogeograficzne oraz wiek, można stworzyć wizerunek potencjalnego sprawcy oraz rozpocząć poszukiwania konkretnej osoby. W związku z tym rodzą się pytania, czy takie fenotypowanie jest dopuszczalne w świetle obowiązującego prawa, a w szczególności czy może służyć jako narzędzie wykrywcze i – chyba jeszcze trudniejsze – czy jego wynik może stać się dowodem w sprawie, a na jego podstawie udowodniona zostanie wina albo niewinność typowanego sprawcy zdarzenia. W artykule skoncentrowano się na uregulowaniach ustawy o Policji oraz zadaniach wykonywanych przez funkcjonariuszy Policji, gdyż to oni mogą być największymi beneficjentami nowej metody ustalania podejrzanego. Osobnych rozważań wymaga natomiast to, czy i w jakim zakresie może być ona wykorzystana na dalszych etapach postępowania procesowego. Zdaniem autorów przepisy ustawy o Policji nie regulują w stopniu wystarczającym poruszanego zagadnienia, brak regulacji zaś może skutkować naruszeniem praw obywatelskich, a w konsekwencji także praw procesowych uczestników postępowania.

2

ROZWÓJ TECHNOLOGII GENETYCZNYCH A OCHRONA PRAWNA GENOMU LUDZKIEGO

83%

Szczepaniec M.

Zeszyty Prawnicze

|

2018

|

vol. 18

|

issue 4

233-245

EN

This article discusses the provisions for the legal protection of the human genome at the embryonic stage. I examine both the Polish and international regulations. I also look at the threats resulting from the development of genetic technologies and the need to introduce appropriate legal regulations for eﬀective protection of the human being at the embryonic stage.

PL

W artykule podjęta została próba analizy regulacji dotyczących prawnej ochrony ludzkiego genomu na etapie embrionalnym. Analiza objęła zarówno unormowania krajowe, jak i międzynarodowe. Wskazane zostały również zagrożenia wynikające z rozwoju technologii genetycznych oraz związana z tym potrzeba wprowadzenia stosownych regulacji prawnych, pozwalających na zapewnienie skutecznej ochrony istocie ludzkiej na etapie embrionalnym

3

Dopuszczalność wykorzystywania wyników badań genetycznych przez zakłady ubezpieczeń w Polsce

67%

Wroniewska W.

Roczniki Administracji i Prawa

|

2020

|

vol. 3

|

issue XX

313-329

EN

Human progress has led to a growing interest in factors shaping the human nature, physical features, tendencies. Determining the demands of particular nations or social groups influences all industry sectors, the economy, the goods. As this comprehensive sum of the human knowledge plays such a vital role in a modern world, the progress in the field of human genetics and other related sciences will also be accelerated. The wealth of knowledge positively impacts many aspects of life and various types of human activity such as healthcare, the economy, trade. It is evident that the ability to create a detailed analysis of each individual greatly affected the wider insurance sector. The following article will discuss the conditions of admissible use of genetic testing results by the insurance sector for the purpose of risk assessment in the context of the Polish legislative system; the factors contributing in an increased interest by the insurance companies in this new field and the predicted consequences arising from an extensive privacy interference of each person.

PL

Postępujący progres cywilizacyjny doprowadził do wzmożonego zainteresowania społeczeństwa czynnikami wpływającymi na ukształtowanie natury człowieka, jego cech fizycznych, stanu zdrowia, predyspozycji intelektualnych, skłonności i upodobań. Określenie zapotrzebowania bądź zainteresowań poszczególnych grup czy narodowości napędza wszystkie gałęzie przemysłu, gospodarki, oferowanych usług. Szczegółowa wiedza o człowieku posiada obecnie istotne znaczenie – począwszy od nauk medycznych aż po sferę ekonomiczną czy handlową. W naturalny sposób implikuje także progres w obszarze genetyki oraz nauk pokrewnych. Uzyskanie informacji o anatomicznym profilu człowieka zyskało istotne znaczenie także w działalności ubezpieczeniowej. W niniejszym artykule omówione zostały warunki dopuszczalności wykorzystania wyników badań genetycznych dla oceny ryzyka ubezpieczeniowego w kontekście systemu polskiego prawodawstwa oraz czynniki wpływające na zainteresowanie zakładów ubezpieczeń profilem genetycznym człowieka, a także prognozowane skutki tak dalece idącej ingerencji w sferę prywatności jednostki.

4

Opinia biegłego z zakresu badań genetycznych w świetle analizy rezultatów badania ankietowego. Moc dowodowa, wiarygodność i przydatność naukowego środka dowodowego do dowodzenia wybranych rodzajów przestępstw

67%

Achrem W.

Problemy Kryminalistyki

|

2013

|

issue 282

9-16

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań ankietowych przeprowadzonych pośród sędziów sądów rejonowych i okręgowych oraz stron postępowania karnego. Zamieszczone rozważania dotyczą trzech najważniejszych aspektów środka dowodowego opartego na polimorfizmie genetycznym: mocy dowodowej opinii biegłego z zakresu badań genetycznych, jej wiarygodności w porównaniu z innymi opiniami wykorzystującymi do identyfikacji cechy biologiczne człowieka, a także przydatności tego środka dowodowego do realizacji celów postępowania karnego w odniesieniu do rodzaju przestępstw zawartych w kodeksie karnym. W wyniku analizy rezultatów badań stwierdzono, iż opinia biegłego z zakresu badań genetycznych charakteryzuje się najwyższą mocą dowodową oraz wiarygodnością w porównaniu z opiniami daktyloskopijnymi, osmologicznymi oraz fonoskopijnymi. Stwierdzono także, iż najwyższą przydatność wywody biegłego, których podstawą jest polimorfizm cząsteczki DNA wykazują w dowodzeniu przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu oraz wolności seksualnej. W stosunku do przestępstw przeciwko mieniu ankietowani stwierdzili, iż naukowy środek dowodowy wykazuje średni stopień przydatności, a jest nieprzydatny dla postępowań dowodowych związanych z popełnieniem przestępstw przeciwko środowisku i bezpieczeństwu w komunikacji.

EN

The author focuses on showing the result of survey, which was conducted in 2012 among judges, attorneys and solicitors. The answers to three important questions on reliability of expert opinion, evidential strength and usefulness of biological evidence to prove criminal offenses (e.g. homicide, sexual abuse, offences against property, traffic and natural environment) were described in the article. According to respondents the genetic expert opinion is the most reliable one. Moreover this scientific evidence has the highest level of evidential strength out of fingerprint, scent and audio examination expert opinions. The highest level of usefulness of DNA expert opinion was found in case of crime against person and sexual rape. According to judges, attorneys and solicitors the genetic expert opinion is of lowest value as the scientific evidence in cases involving traffic crime and natural environment, whereas medium value of DNA opinion has been attributed to crimes against property.

5

Opinia biegłego z zakresu badań genetycznych w świetle badań ankietowych. Preferencje i oczekiwania organów procesu karnego oraz stron postępowania karnego

67%

dr Achrem W.

Problemy Kryminalistyki

|

2014

|

issue 285

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań ankietowych przeprowadzonych pośród sędziów sądów rejonowych i okręgowych oraz stron postępowania karnego. Zamieszczone rozważania dotyczą następujących aspektów środka dowodowego opartego na polimorfizmie genetycznym: preferencji organów procesowych oraz stron postępowania karnego w odniesieniu do dyskusji statystycznej wyników badania genetycznego, skłonności do podjęcia decyzji procesowej bądź wybraniu taktyki obrony na podstawie wniosków opinii biegłego z badań genetycznych, zdefiniowania czynników uciążliwych opinii genetycznej dla stron postępowania karnego, istotności cech naukowego środka dowodowego dla organu procesowego. W wyniku analizy rezultatów badań stwierdzono, iż zarówno składy orzekające, jak i strony procesowe oczekują przedstawienia ostatecznych wyników analizy statystycznej. Najbardziej przydatnym sposobem wnioskowania jest testowanie prawdopodobieństwa hipotez alternatywnych opartych na ilorazie wiarygodności. Według respondentów informacje uzyskane z opinii genetycznej mają istotne znaczenie w podejmowaniu decyzji procesowych niezależnie od wymowy pozostałych środków dowodowych. Z analizy badań wyłania się także pogląd o racjonalnym traktowaniu rezultatów badań i korelowaniu ich z danymi uzyskanymi z innych środków dowodowych. Najbardziej uciążliwą cechą naukowego środka dowodowego jest długi czas, który mija od chwili wydania postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego do chwili otrzymania opinii. Natomiast stosowanie zróżnicowanych procedur badawczych przez laboratoria oraz konieczność dyskusji statystycznej nie są postrzegane jako czynniki uciążliwe. Według respondentów najbardziej istotną cechą opinii opartej na polimorfizmie DNA jest możliwość identyfikacji osoby nawet w przypadku pokrewieństwa.

EN

The article presents the results of surveys conducted among court judges and public prosecutors and attorneys. The deliberations concern the following aspects of the evidence based on genetic polymorphism: preferences respondents in relation to the statistical discussion of the results genetic testing, the tendency to make the trial decision or the tactics of defense based on the conclusions of a genetic expert opinion and definition of disruptive factors the genetic evidence. After analysis results of the research it has been found that the judges, prosecutors and attorneys await the final results of the statistical analysis. The most useful way of inference is to test the probability of alternative hypotheses based on the likelihood ratio. According to respondents, the information derived from genetic opinion are important for the decision-making process regardless of information in other evidences. An analysis of research emerges as the notion of a rational treatment of the results of research and correlate them with data obtained from other types of evidence. The most troublesome feature of a scientific proof is a long time between when the order to admit expert evidence to the receipt of the opinion. In contrast, the use of different testing procedures in the laboratory and the need for statistical discussion are not perceived as a nuisance factors. The most important feature of the opinion based on DNA polymorphism is the ability to identify a person in case of close kinship.

6

Poszukiwanie ofiar systemu komunistycznego w Polsce. Doświadczenia i perspektywy

67%

Szwagrzyk K.

Ochrona Zabytków

|

2017

|

issue 2

99-108

PL

W latach 1944-1956 liczba straconych na podstawie wyroków sądowych, zmarłych i zamordowanych wyniosła nie mniej niż 50 tysięcy osób, z czego co najmniej kilkanaście tysięcy było skutkiem podjętych przez nich walki i oporu przeciwko komunizmowi. Grzebano ich skrycie w utajnionych i w większości nieznanych do dziś miejscach. Z mocy prawa ich poszukiwanie, odnajdywanie, ekshumacje i identyfikacje genetyczne są statutowymi obowiązkami Instytutu Pamięci Narodowej. Proces poszukiwań nieznanych miejsc pochówku ofiar totalitaryzmów powinien być realizowany przez struktury państwa przy wydatnym współdziałaniu ośrodków naukowych, przy niezbędnych nowych regulacjach prawnych ograniczających niekontrolowane działania prowadzone przez pozainstytucjonalnych animatorów poszukiwań.

EN

In the years 1944-1956, the number of individuals executed based on court judgments, murdered or who died of other, unspecified causes amounted to no less than 50 thousand, with at least 10 thousand or more of these deaths resulting from the involvement of the victims in the struggle and resistance against communism. The victims were interred in secrecy, with no information given as to the place of their burial, so that even today, in most cases, the location of their bodies remains unknown. Under the provision of applicable laws, the Institute of National Remembrance engages in the search, exhumation and identification of the bodies on the basis of DNA analysis. The efforts to locate the burial sites of the victims of the totalitarian regimes should be led by government institutions in strict cooperation with research institutions; in this regard, new legal regulations are necessary in order to limit the uncontrolled search operations conducted by non-institutional parties.

Refine search results

3 Problemy Kryminalistyki

1 Ochrona Zabytków

1 Roczniki Administracji i Prawa

1 Zeszyty Prawnicze

1 Achrem W.

1 Figaszewska K.

1 Foremniak-Szadura B.

1 Szczepaniec M.

1 Szwagrzyk K.

1 Tomaszewski T.

1 Wroniewska W.

1 dr Achrem W.

1 2020

1 2019

1 2018

1 2017

1 2014

1 2013

Kryminalistyczne fenotypowanie DNA - wybrane problemy prawne

ROZWÓJ TECHNOLOGII GENETYCZNYCH A OCHRONA PRAWNA GENOMU LUDZKIEGO

Dopuszczalność wykorzystywania wyników badań genetycznych przez zakłady ubezpieczeń w Polsce

Opinia biegłego z zakresu badań genetycznych w świetle analizy rezultatów badania ankietowego. Moc dowodowa, wiarygodność i przydatność naukowego środka dowodowego do dowodzenia wybranych rodzajów przestępstw

Opinia biegłego z zakresu badań genetycznych w świetle badań ankietowych. Preferencje i oczekiwania organów procesu karnego oraz stron postępowania karnego

Poszukiwanie ofiar systemu komunistycznego w Polsce. Doświadczenia i perspektywy