Search results

1

Parcelacja zdania w świetle badań korpusowych

100%

Stasienko A.

Acta Neophilologica

|

2023

|

vol. XXV/2

135-145

EN

Parcelling is the division of a sentence into two or more parts with a full stop. Parcelled construction consists of a main (basic) part and a partcellator. The partcellator comes after a full stop and is semantically and structurally dependent on the main part. The aim of this paper is to show the possibilities of using the Russian National Corpus (together with available tools) in the process of searching for parcelled constructions. The analysis shows that the use of corpus resources and tools is limited to certain types of parcelled constructions.

2

Badanie pola tematycznego z zakresu stroju ludowego na podstawie danych z Korpusu Spiskiego

86%

Grochola-Szczepanek H.

Gwary Dziś

|

2021

|

vol. 14

81-94

EN

The purpose of the article is to discuss the names of folk costumes from contemporary speech of the inhabitants of Spiš in Poland. It is common knowledge that as the traditional forms of rural life disappear, so do archaic names replaced by new, more general terms.The data come from the Spiš Dialect Corpus. The obtained results consist of a collection of about 150 names of elements of folk costumes. The description is divided into thematic fields concerning men’s and women’s outfits. The names vary in terms of formality, semantics, geography and frequency.

PL

Celem artykułu jest omówienie leksyki z zakresu stroju ludowego, utrzymującej się współcześnie w mowie mieszkańców Spisza. Powszechnie wiadomo, że archaiczne nazwy zanikają wraz z wymieraniem tradycyjnych form życia wiejskiego, a ich miejsce zastępują nowe, ogólne określenia. Dane do badania pola tematycznego pochodzą z Korpusu Spiskiego. Otrzymane wyniki stanowią zbiór ok. 150 nazw elementów stroju ludowego. W opisie stosuje się podział na makro- i mikropola w obrębie stroju męskiego oraz kobiecego. Leksyka zróżnicowana jest pod względem formalnym, semantycznym, geograficznym oraz frekwencyjnym.

3

W sporze o Długosza argument nowy: przejątki z Petrarki w Rocznikach Jana Długosza

72%

Koczarski Z.

Studia Źródłoznawcze. Commentationes

|

2020

|

vol. 58

EN

This article shows how Polish chronicler Jan Długosz used the works of Petrarch. The examination is based on computer-assisted comparative analysis as well as on philological methods. The article describes the manuscripts containing Petrarch’s works which Długosz had at his disposal, and tries to respond a question when the chronicler (in what periods of his life) got with them in touch. It also analyses Długosz’ methods of drawing textual excerpts he inserted into his chronicle. Besides, the arguments supporting hypothesis about the existence of chronicler’s special catalogue, in which he might have collected the extracts from various sources, are considered. Finally, his method of the use of sources is characterised in more detail.

PL

Artykuł przedstawia kwestię lektury i wykorzystania dzieł Francesca Petrarki w Rocznikach Jana Długosza. Badanie zostało oparte na komputerowej analizie porównawczej i metodach filologicznych. Omówione zostały rękopisy czytane przez Długosza oraz sposób pozyskiwania przez niego przejątków tekstowych i wplatania ich do kroniki. Przedstawiono również argumenty na poparcie hipotezy o istnieniu kartoteki kronikarza i wyjaśniające metodę jego pracy ze źródłami.

4

Strategie dyskursywne i autoprezentacyjne Krzysztofa Bosaka i Roberta Biedronia na Twitterze w kampanii prezydenckiej w 2020 r. Krytyczna analiza dyskursu z wykorzystaniem metod lingwistyki korpusowej

72%

Kosman M.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 1

53-78

EN

This paper discusses the discourses of Krzysztof Bosak and Robert Biedroń on Twitter during the 2020 presidential campaign. Critical discourse analysis, an interdisciplinary approach that involves triangulation of methods and treats discourse as a manifestation of social practice that is in a dialectical relationship with society, was used as a research framework. In order to closely examine the discursive strategies of the candidates. A selection of quantitative methods pertaining to corpus linguistics and the Sketch Engine program were applied in the study. It was shown that the Bosak significantly more often emphasized his agency, responded to tweets of others and used polite forms. In contrast, Biedroń used more inclusive language, emphasized the importance of communion, and posted more tweets. It was also found that Andrzej Duda played a significantly greater role in Robert Biedroń's campaign. The results of the study contribute to the discussion on the discourses of parties which have received relatively little attention in the literature, and demonstrate how corpus linguistics methods can be used in media studies or political science research.

PL

Artykuł omawia dyskursy Krzysztofa Bosaka i Roberta Biedronia na Twitterze podczas kampanii prezydenckiej w 2020 r. Jako ramę badawczą wykorzystano krytyczną analizę dyskursu – interdyscyplinarne podejście, które zakłada triangulację metod oraz traktuje dyskurs jako przejaw praktyki społecznej, będący w dialektycznej relacji ze społeczeństwem. W celu precyzyjnego zbadania strategii dyskursywnych kandydatów w artykule posłużono się metodami lingwistyki korpusowej, które umożliwiają analizę na poziomie ilościowym. Narzędziem badawczym był program Sketch Engine. Wykazano, że kandydat Konfederacji istotnie częściej akcentował swoją sprawczość, odpowiadał na wpisy innych użytkowników oraz istotny posługiwał się formami grzecznościowymi. Z kolei przedstawiciel Lewicy stosował bardziej inkluzywny język, kładł nacisk na budowanie wspólnoty oraz zamieszczał więcej tweetów. Stwierdzono również, że osoba Andrzeja Dudy odegrała istotnie większą rolę w kampanii Roberta Biedronia. Wyniki badania stanowią przyczynek do dyskusji na temat dyskursów formacji, którym poświęcono w literaturze relatywnie niewiele uwagi oraz demonstrują, w jaki sposób można wykorzystać metody lingwistyki korpusowej w badaniach medioznawczych lub politologicznych.

5

Jaki jest porządny człowiek? O wybranych użyciach przymiotnika porządny we współczesnej polszczyźnie

72%

Lisczyk K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2022

|

issue 17

145-158

EN

The aim of the article is an attempt to answer the question of what Polish speakers mean when describing someone as porządny [decent]. Over 2,000 sentences taken from the MoncoPL corpus were studied, containing combinations of the adjective under study with nouns: człowiek, osoba, mężczyzna, facet, chłopak, kobieta, dziewczyna [man, person, guy, boy, woman, girl]. The analyzes were preceded by a review of lexicographic definitions as well as concepts of a decent man. Research has shown that the adjective porządny denotes a bundle of positive traits that are concretized depending on the context. Only in relation to women, the analyzed term is more precise and refers to the sexual and moral sphere.

6

Łacina w KorBie. Użyteczność Elektronicznego Korpusu Tekstów Polskich XVII i XVIII wieku dla filologa neolatynisty

72%

Bronikowska R., Kryńska K.

Polonica

|

2020

|

vol. 40

EN

The article presents the Electronic Corpus of 17th- and 18th- century Polish Texts (informally called KorBa) in terms of its usefulness for neo-Latinist research. The corpus contains approximately 0.5 million tokens annotated as Latin words, which makes them easy to find by means of the corpus search engine. The article describes examples of research that can be carried out on the material collected in the corpus, both on individual Latin phrases and on the mutual relations between the Polish language and Latin in Middle Polish texts. Some data taken from the frequency list of Latin word forms in the corpus were also presented.

PL

Artykuł przedstawia Elektroniczny Korpus Tekstów Polskich z XVII i XVIII wieku (nieformalnie zwany KorBa) pod kątem jego użyteczności dla badań neolatynistycznych. Korpus zawiera ok. 0,5 mln segmentów oznakowanych jako słowa łacińskie, co pozwala na ich łatwe wyszukanie za pomocą wyszukiwarki korpusowej. W artykule opisano przykładowe badania, jakie można prowadzić na zgromadzonym w korpusie materiale, zarówno nad poszczególnymi zwrotami łacińskimi, jak i nad wzajemnymi relacjami między językiem polskim a łaciną w tekstach średniopolskich. Zostały także zaprezentowane niektóre dane zaczerpnięte z listy frekwencyjnej łacińskich form wyrazowych znajdujących się w korpusie.

7

Unfinished “verbization” process: the development of predicative constructions with an adjective of the feminine gender in the 17th and 18th centuries in the light of corpus data

72%

Bronikowska R.

Polonica

|

2021

|

vol. 41

97-110

PL

Artykuł jest poświęcony zmianom średniopolskiej konstrukcji składniowej, w której forma M lp. r.ż. przymiotnika występowała w funkcji predykatywnej. Badania przeprowadzone na danych korpusowych miały na celu prześledzenie procesu, który prowadził do przekształcenia form przymiotników w czasowniki niewłaściwe (werbizacja). Analizą zostało objętych sześć najbardziej popularnych w XVII i XVIII wieku predykatywnych form przymiotnikowych: MOŻNA, NIEMOŻNA, NIEPODOBNA, WIELKA, PEWNA i SŁUSZNA. Podczas gdy pierwsze trzy z nich zmieniły swój gramatyczny status, w wypadku pozostałych proces werbizacji został zahamowany. Rozstrzygający pod tym względem był okres drugiej połowy XVIII i pierwszej połowy XIX wieku.

EN

The article is devoted to the changes in the Middle Polish syntactic construction in which the predicative function was performed by the nominative, singular, feminine form of the adjective. The research carried out on the corpus data was aimed at tracing the process that led to the transformation of those adjectival forms into defective verbs (verbization). The analysis covers six predicative adjectival forms most popular in the 17th and 18th centuries: MOŻNA ‛it is possible’, NIEMOŻNA ‛it is impossible’, NIEPODOBNA ‛it is impossible’, WIELKA ‛it is great’, PEWNA ‛it is certain’ and SŁUSZNA ‛it is right’. The first three of them changed their grammatical status, whereas for the rest the verbization process stopped. The 2nd half of the 18th century and the 1st half of the 19th century were decisive in this respect.

8

Rzeczownik demoralizacja w polskim dyskursie parlamentarnym

72%

Lisczyk K.

Polonica

|

2022

|

vol. 42

115-131

EN

The aim of this article is an attempt to answer the following questions: how have the contexts of use of the noun demoralization changed in the Polish parliamentary discourse in the last century, and what specific rules of conduct must be exceeded in order for certain actions or attitudes to be described as such. 1885 sentences obtained from the resources of the Polish Parliamentary Corpus, recorded since 1919 until the end of June 2022, were analyzed. The material was divided into three periods (1919–1939, 1945–1989, 1990–2022), and then discussed in the context of topics with which the phenomenon of demoralization was associated in particular time periods. Research has shown that the noun demoralization describes the problems of breaking legal, social and moral norms important in given periods, it can also serve propaganda purposes or strengthen the message presented. However, there are moral standards, the violation of which is not called demoralization.

PL

Cel artykułu stanowi próba odpowiedzi na pytania: jak w ostatnim stuleciu zmieniały się konteksty użycia rzeczownika demoralizacja w polskim dyskursie parlamentarnym oraz jakie konkretnie reguły postępowania muszą zostać przekroczone, aby pewne działania lub postawy można było określać tym mianem. Analizom zostało poddanych 1885 zdań pozyskanych z zasobów Korpusu Dyskursu Parlamentarnego, wygłoszonych podczas posiedzeń plenarnych Sejmu i Senatu RP oraz posiedzeń komisji od 1919 r. do końca czerwca 2022 r. Materiał został podzielony na trzy okresy (1919–1939, 1945–1989, 1990–2022), a następnie omówiony ze względu na tematy, z którymi łączono w poszczególnych przedziałach czasowych zjawisko demoralizacji. Badania ukazały, że rzeczownik demoralizacja nazywa istotne w danych okresach problemy dotyczące naruszania norm prawnych, społecznych i obyczajowych, może też służyć celom propagandowym lub wzmocnieniu przekazu. Pozostają jednak normy moralne, których naruszenie nie jest określane demoralizacją.

9

Eksplicytność a implicytność w świetle analizy korpusowej (meta)tekstu

58%

Heliasz-Nowosielska C., Ogrodniczuk M.

Linguistica Copernicana

|

2019

|

vol. 16

EN

The article analyzes differences in the description of discourse relations in corpus research, in particular with the reference to the use of discourse markers – expressions that tie together subsequent fragments of the text and provide information about the nature of these relations. The text presents three concepts of the description of explicitness and implicitness of the content: Rhetorical Structure Theory, Penn Discourse Treebank and the author’s original proposal and indicates the consequences of each solution. The analysis of relations with particles as metatexual expressions defined in accordance with The Nest Dictionary of Polish reveals the possibility of expressing explicitness as a representation of elements of informational structure shaped by the use of a given particle, and implicitness as a lack of representation of certain elements of this type.

PL

W niniejszym artykule zostały poddane analizie różnice w opisie powiązań tekstowych (relacji dyskursywnych) w badaniach korpusowych, w szczególności w odniesieniu do kwestii użycia ustanawiających je markerów dyskursywnych – wyrażeń wiążących ze sobą kolejne fragmenty tekstu i niosących informacje o charakterze tych powiązań. Tekst przedstawia trzy koncepcje opisu eksplicytności i implicytności przekazu treści: Rhetorical Structure Theory, Penn Discourse Treebank i propozycję autorską oraz wskazuje konsekwencje poszczególnych rozwiązań. Analiza relacji z partykułami jako wyrażeniami metatekstowymi zdefiniowanymi zgodnie ze „Słownikiem gniazdowym partykuł polskich”, przeprowadzona na potrzeby korpusu polskiego ujawnia możliwość ujęcia eksplicytności jako obecności w tekście reprezentacji elementów struktury informacyjnej ukształtowanej przez użycie danej partykuły, a implicytności jako braku reprezentacji pewnych elementów tego typu.

10

Związki językoznawczych badań nad wymową polityczną I Rzeczpospolitej z innymi dziedzinami nauk

58%

Dawidziak-Kładoczna M.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2016

|

vol. 72

83-95

PL

Badanie tekstów przynależnych do odmiany retorycznej dawnej komunikacji politycznej wymaga nawiązywania do innych niż językoznawstwo dyscyplin nauki. Uprawianie omawianego w artykule obszaru badań pozwala na łączenie narzędzi wypracowanych w ramach językoznawstwa i nauk politycznych, dlatego ów obszar określa się też mianem lingwistyki politycznej (politolingwistyki). Pomocne jest również ujęcie socjolingwistyczne, czerpiące inspirację z nauk socjologicznych i traktujące teksty powstałe w ramach działalności politycznej jako świadectwo socjolektu szlachty. Czytelne zależności ujawniają się poza tym między specyfiką ustroju I Rzeczpospolitej i obowiązującym w niej systemem wartości a ideą przemawiania, która jest manifestacją wolności szlacheckiej. Zjawiska komunikacyjne w tym wypadku znajdują uzasadnienie w naukach historycznych. Ponadto rozwój badań korpusowych oraz przyrastający zasób zdygitalizowanych tekstów powstałych przed 1795 rokiem stwarza okazję do wykorzystywania narzędzi językoznawstwa statystycznego oraz stylometrii.

EN

Linguistics proves insufficient in researching texts that represent the rhetoric variety of former political communication. The study of the area discussed in the article requires a combination of scientific tools developed by linguistics and political sciences; therefore the area in question is referred to as political linguistics. A sociolinguistic approach is also helpful here as it draws on sociological sciences and treats the texts that result from political activity as an evidence of the sociolect of the nobility. Additionally, one may observe various links between the specific character of the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth, including the binding value system, and the idea of public speeches – a manifestation of the nobility’s freedom. The development of corpus research and the constantly growing digitalised repository of pre-1795 texts offer an opportunity to implement the tools of static linguistics and stylometry.

11

Korpusowe metody badania logosu i etosu

51%

Budzyńska K., Konat B., Koszowy M.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2016

|

vol. 52

|

issue 3(209)

385-404

PL

Celem artykułu jest prezentacja procesu badawczego wykorzystującego lingwistyczne metody korpusowe do wzbogacania fi lozofi cznych teorii logosu (tj. struktur inferencyjnych) i etosu (tj. struktur komunikacyjnych powiązanych z charakterem czy wiarygodnością mówcy). Te dwa typy zjawisk komunikacyjnych przyciągały uwagę fi lozofów od czasów starożytnych, kiedy to Arystoteles, jako jeden z pierwszych, zaproponował sposób rozumienia tych pojęć w swojej Retoryce. Współcześnie problem eksplozji danych, związany z rozwojem nowoczesnych technologii i Internetu, postawił przed fi lozofi ą nowe wyzwanie: możliwość zautomatyzowania procesu przetwarzania dużych zasobów danych i wydobywania informacji dotyczących tego, jakie opinie i argumenty ludzie formułują, oraz tego, kto jest uznawany za wiarygodnego mówcę, wymaga dobrego zrozumienia tego, w jaki sposób ludzie faktycznie konstruują struktury logosu i etosu – nawet jeżeli są to niepoprawne konstrukcje. Stąd też w naszych badaniach stosujemy następującą metodologię: (1) wychodzimy od teorii fi lozofi cznych, (2) następnie wybieramy dziedzinę dyskursu, dla której chcemy zidentyfi kować typowe językowe zachowania związane z logosem i etosem, (3) dane te analizujemy przy użyciu wybranych teorii, (4) na podstawie statystyk i wglądu w naturę danego dyskursu formułujemy nowe twierdzenia dotyczące interesujących nas zjawisk, (5) aby w końcu móc zastosować wyniki tych badań do wspierania automatycznego wydobywania struktur logosu i etosu z dużych zasobów danych języka naturalnego.

EN

The aim of this paper is to discuss research process which employs linguistic methods of corpus analysis in order to better understand dialogue strategies people use. Theories developed in such a way are then suitable to be used for argument mining, i.e. for automated identifi cation and extraction of these strategies from large resources of texts in natural language. The paper considers two types of communication phenomena related to Aristotelian notions of logos (i.e. inferential premise-conclusion structures) and ethos (i.e.communication structures related to the character of the speaker). The goal of the paper is accomplished in four steps. The task of identifying the main problem (Sect. 1) allows us to give an outline of the corpus study method for automated argument mining (Sect. 2). Next, the explication of this method paves the way for discussing two examples of applying the corpus method to analyse logos and ethos, namely controversy and consensus (Sect. 3) and ethotic structures in a dialogue (Sect. 4).

Refine search results

Parcelacja zdania w świetle badań korpusowych

Badanie pola tematycznego z zakresu stroju ludowego na podstawie danych z Korpusu Spiskiego

W sporze o Długosza argument nowy: przejątki z Petrarki w Rocznikach Jana Długosza

Strategie dyskursywne i autoprezentacyjne Krzysztofa Bosaka i Roberta Biedronia na Twitterze w kampanii prezydenckiej w 2020 r. Krytyczna analiza dyskursu z wykorzystaniem metod lingwistyki korpusowej

Jaki jest porządny człowiek? O wybranych użyciach przymiotnika porządny we współczesnej polszczyźnie

Łacina w KorBie. Użyteczność Elektronicznego Korpusu Tekstów Polskich XVII i XVIII wieku dla filologa neolatynisty

Unfinished “verbization” process: the development of predicative constructions with an adjective of the feminine gender in the 17th and 18th centuries in the light of corpus data

Rzeczownik demoralizacja w polskim dyskursie parlamentarnym

Eksplicytność a implicytność w świetle analizy korpusowej (meta)tekstu

Związki językoznawczych badań nad wymową polityczną I Rzeczpospolitej z innymi dziedzinami nauk

Korpusowe metody badania logosu i etosu