Search results

1

Literacki kontekst dzieła muzycznego. Chopinowska ballada versus Skriabinowski poemat

100%

Sozańska-Ławniczak A.

Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

|

2016

|

issue 1(28)

68-79

EN

The following article describes a phenomenon of the correspondence of arts using the works of Frederic Chopin and Alexander Scriabin as an example. The author is interested in the relations between music and literature and Chopin’s ballads and Scriabin’s piano poems, the genres, which are an effect of such relations. The analysis of those works shows that both composers have a different understanding of the essence of music and literature but there are also similarities. The ballads and poems do not convey a literary programme or music il¬lustration but their sound matter is additionally complemented by the genre category, title or commentary instead.

2

Some Latin contrafacta of Ars Nova songs in Central European sources from the first half of the fifteenth century:

81%

Gondko M., Vomáčka I.

Hudební věda (Musicology)

|

2020

|

vol. 57

|

issue 4

479-494

EN

Fifteenth-century musical sources from Central Europe contain a number of “foreign” (in the sense of “not originally of Central European origin”) polyphonic secular songs, many of which survive uniquely in these sources and often not in their original form. The author seeks to understand what happened to this repertoire once it had reached its admirers in a geographically and culturally different context. The scope of material is narrowed down to “Ars Nova songs”, that is, polyphonic songs which stylistically belong to the fourteenth century and were originally settings of texts in one of the fixed forms common in the Western and Southern European traditions of lyric poetry. In the Appendix, the author provides a list of Ars Nova songs with Latin contrafactum texts which he was able to locate in Central European sources before about 1450 (expanded by the addition of concordances with non-Latin contrafactum texts, concordances with no text at all, incipits appearing in theoretical treatises, and instrumental intabulations). He finds evidence that French compositions predominate significantly over Italian, as well as a predilection for music which does not exhibit a high degree of rhythmic complexity. Furthermore, the author analyses various instances in which Latin contrafactum texts were applied to pre-existing music and proposes how such compositions could have functioned in educational and devotional contexts. Lastly, he points out that Ars Nova songs in Central Europe experienced what could be termed their “second life”, in which they were handled with a remarkable degree of freedom.

CS

Středoevropské hudební prameny z patnáctého století obsahují řadu „cizích“ (ve smyslu „nikoli středoevropského původu“) polyfonních světských písní, z nichž mnohé se dochovaly pouze v těchto pramenech, a to začasté nikoli ve své původní podobě. Autor se snaží zjistit, k jakému vývoji docházelo u tohoto repertoáru poté, co si získal příznivce v geograficky i kulturně odlišném prostředí. Časový záběr daného materiálu je tu zúžen na „písně z období ars nova“, tj. polyfonní písně spadající stylově do čtrnáctého století, jež byly původně zhudebněními textů s použitím jedné ze zavedených forem západo- a jihoevropských tradic lyrické poezie. V příloze autor uvádí seznam písní z období ars nova s kontrafaktovanými texty v latině, které se mu podařilo lokalizovat ve středoevropských pramenech z doby přibližně před rokem 1450 (navíc rozšířený o konkordance s nelatinskými kontrafaktuálními texty, o konkordance bez textů, o incipity vyskytující se v teoretických traktátech a konečně o instrumentální intabulace). Nachází tu doklady silné převahy francouzských kompozic nad italskými, jakož i tendenci k zařazování hudby, jež nevykazuje vysoký stupeň rytmické složitosti. Autor dále analyzuje rozmanité případy uplatňování latinských textových kontrafakt v již dříve existujících skladbách a usuzuje, jak takové skladby mohly fungovat ve vzdělávací a liturgické praxi. Konečně zdůrazňuje, že písně z období ars nova se ve středoevropském prostředí dočkaly jakéhosi „druhého života“, v jehož průběhu s nimi bylo nakládáno s pozoruhodnou mírou volnosti.

3

Zagadka Ucieczki

72%

Libera L.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2016

|

vol. 2

211-231

EN

This sketch has failed to solve the puzzle of Escape [Ucieczka]. Three basic interrelated questions about the time and place of the work’s origin and its message effectively defend themselves against a clear and convincing answer. One cannot exclude the probability of any of the presented hypotheses as to the time and place of the work’s origin. What was Mickiewicz’s purpose while writing and publishing this ballad still remains the mystery the poet took to his grave. The attempts to categorize Escape as an experiment (as Kleiner wants) or a poetry workshop exercise (Maria Żmigrodzka) are rather a testimony of surrender to the text, which – referring indirectly to Bürger’s original – is nothing but a Polish version of Lenora, like Świetlana by Żukowski is its Russian version. However, being taken out of the volume Ballady i romanse of 1822 it gives the impression of an oddly isolated work.

PL

Nie udało się w niniejszym szkicu rozwiązać zagadki Ucieczki. Trzy podstawowe i powiązane ze sobą pytania o czas i miejsce powstania utworu oraz jego przesłanie skutecznie bronią się przed jednoznaczną i przekonującą odpowiedzią. Nie można wykluczyć prawdopodobieństwa żadnych z przedstawionych hipotez co do czasu i miejsca powstania utworu. Jaki cel przyświecał poecie przy pisaniu i publikowaniu tej ballady – tę tajemnicę zabrał Mickiewicz do grobu. Próby klasyfikowania Ucieczki jako eksperymentu (jak chce Juliusz Kleiner) lub ćwiczenia warsztatowego (Maria Żmigrodzka) są raczej świadectwem kapitulacji przed tekstem, który – nawiązując pośrednio do oryginału Bürgera – jest jednak niczym innym, jak polską wersją Lenory, podobnie jak Świetlana Żukowskiego jest jej rosyjską wersją, ale znajdując się poza ramami tomu z Balladami i romansami z roku 1822, robi wrażenie utworu osobliwie osamotnionego.

4

Powsinogi beskidzkie Emila Zegadłowicza – ewolucja formy i treści

58%

Kulczyńska-Kruk J.

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

|

2022

|

vol. 16

|

issue 1

79-105

EN

The article presents the evolution of formal, graphic and typographic solutions, as well as fundamental changes in the content of the ballads included in the collection entitled Powsinogi beskidzkie by Emil Zegadłowicz. A comparative analysis covered the editions from 1923, 1925, 1927, 1929, 1938 and the editions of the works Ballada o Wowrze (1924) and Ballada o Świątkarzu (1928). The results of the research indicate the important role of the editorial tradition in the formation of Zegadłowicz’s book, confirm the author’s interest in old and Modern Art, and indicate a conscious and deliberate resignation from the latest printing achievements in favor of the former printing workshop. Editions of the Powsinogi beskidzkie are in line with the “idea of a beautiful book”. The evolution of the graphic form of subsequent editions largely testifies to the aesthetic changes that took place in the design of the book in the interwar years.

PL

W artykule przedstawiono ewolucję rozwiązań formalnych, graficznych i typograficznych, jak również zasadniczych zmian obejmujących zawartość treściową ballad zamieszczonych w zbiorze pt. Powsinogi beskidzkie autorstwa Emila Zegadłowicza. Analizie porównawczej poddano wydania z lat 1923, 1925, 1927, 1929, 1938 oraz edycje utworów Ballada o Wowrze (1924) i Ballada o świątkarzu (1928). Wyniki badań wskazują na istotną rolę tradycji edytorskiej w formowaniu dzieła książkowego Zegadłowicza, poświadczają zainteresowania autora sztuką dawną i współczesną oraz wskazują na świadomą i celową rezygnację z najnowszych osiągnięć poligraficznych na rzecz dawnego warsztatu drukarskiego. Edycje Powsinogów beskidzkich wpisują się w „ideę pięknej książki”. Ewolucja formy graficznej kolejnych wydań w dużym stopniu poświadcza przemiany estetyczne, jakie zachodziły w projektowaniu książki w latach międzywojennych.

Refine search results

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Hudební věda (Musicology)

1 Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ

1 Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

1 Gondko M.

1 Kulczyńska-Kruk J.

1 Libera L.

1 Sozańska-Ławniczak A.

1 Vomáčka I.

1 2022

1 2020

2 2016

Literacki kontekst dzieła muzycznego. Chopinowska ballada versus Skriabinowski poemat

Some Latin contrafacta of Ars Nova songs in Central European sources from the first half of the fifteenth century:

Zagadka Ucieczki

Powsinogi beskidzkie Emila Zegadłowicza – ewolucja formy i treści