Search results

1

Artystyczna fundacja kanonika Johanna Jakoba Brunettiego dla katedry wrocławskiej

100%

Galewski A.

Italica Wratislaviensia

|

2014

|

issue 5

87-105

EN

The text concerns the creation of the first Baroque chapel erected at the southern aisle of the Wrocław cathedral in 1672, and its interior. The founder of the chapel was Wrocław Canon Johann Jakob Brunetti (1629–1692), who came from Massa di Carrara, Tuscany and was laid to rest in the chapel’s crypt along with his brother Johann (1646–1703), the assistant bishop. Despite its modest size the work deserves attention for its preserved decor – the altar and two epitaphs made of Dębnik marble and rich acanthus frieze, contrasting with the dome’s vault, decorated with coffers and rosettes. The applied forms indicate good knowledge of both Italian Renaissance and early Baroque traditions displayed by the designer of the work, Carlo Rossi, who came from the vicinity of Como, Lombardy. It makes the chapel an interesting work of art of dual stylistic character, which along with the chapel of St. Cross at the Church of BVM on Piasek Island, initiated the erection of further works of this type at the cathedral and at the Dominican and Premonstratensian churches in Wrocław.

2

Projekt kaplicy elektorskiej we Wrocławiu Pompeo Ferrari a barokowy eklektyzm przełomu XVII i XVIII wieku

58%

Bernatowicz T.

TECHNE. Seria Nowa

|

2022

|

issue 9

119-153

EN

Pompeo Ferrari’s earliest work in Poland was the design of the Elector’s Chapel at the cathedral in Wroclaw, made in 1704. We know of two drawings showing a longitudinal cross-section, allowing reconstruction and identification of the genesis of the architectural and sculptural forms. The architect, a two-time winner of the St. Luke’s Academy competitions, designed a work reflecting the currently prevailing concepts of Baroque eclecticism in Rome. These consisted in combining in one work the aclassical forms created by architects of the mature Baroque period (P. da Cortona, G.L. Bernini. F. Borromini, A. Pozzo and C. Rainaldi) with classical forms defined by Renaissance and early Baroque architects and the ancient tradition. These processes were strongly manifested in the teaching at St. Luke’s Academy – examples are the 1694 competition and the prize for A. Sperone (Speroni) or the 1696 competition and the designs of A. Rossini, L. Rusconi-Sassi and B. Spinelli. At the same time, in the fourth quarter of the 17th century, chapels and churches with eclectic Baroque features were being built in Rome. Attempts to combine elements of the language of these two traditions can be seen on the Wroclaw project. It features a classical Renaissance structure of architectural orders, combined with an onion-shaped dome, a dynamic colonnade with bulging elements of the entablature. In the design of the altarpiece we find motifs from the works of Bernini, Borromini and Carlo Fontana, the most important moderator of the eclectic approach in architectural design. Although not realized, Ferrari’s design was among the earliest examples of the transmission of the latest artistic tendencies in Rome, from which the late Baroque in Central and Eastern Europe evolved.

PL

Najwcześniejszym dziełem Pompea Ferrariego w Polsce był projekt kaplicy elektorskiej przy katedrze we Wrocławiu, wykonany w 1704 roku. Znamy dwa rysunki ukazujące przekrój podłużny, umożliwiające rekonstrukcję oraz identyfikację genezy form architektonicznych i rzeźbiarskich. Architekt, dwukrotny laureat konkursów Akademii św. Łukasza, zaprojektował dzieło odzwierciedlające aktualnie panujące w Rzymie koncepcje barokowego eklektyzmu. Polegały one na łączeniu w jednym dziele aklasycznych form stworzonych przez architektów dojrzałego baroku (P. da Cortonę, G.L. Berniniego. F. Borrominiego, A. Pozza i C. Rainaldiego) z formami klasycznymi zdefiniowanymi przez artystów renesansu, wczesnego baroku oraz tradycję antyczną. Procesy te silnie ujawniały się w nauczaniu w Akademii św. Łukasza – przykładami są: konkurs z 1694 roku i nagroda dla A. Speronego (Speroniego), czy konkurs z 1696 roku i projekty A. Rossiniego, L. Rusconiego-Sassiego i B. Spinellego. Równolegle, w 4 ćwierci XVII wieku, powstawały w Rzymie kaplice i kościoły o cechach eklektycznego baroku. Próby łączenia elementów języka tych dwóch tradycji widoczne są na projekcie wrocławskim. Występuje w nim klasyczna, renesansowa struktura porządków architektonicznych, łączona z cebulową kopułą, dynamiczną kolumnadą z wybrzuszonymi elementami belkowania. W projekcie ołtarza odnajdujemy motywy z dzieł Berniniego, Borrominiego i Carla Fontany – najważniejszego moderatora eklektycznego podejścia przy projektowaniu architektury. Projekt Ferrariego, choć nie został zrealizowany, należał do najwcześniejszych przykładów transmisji najnowszych tendencji artystycznych w Rzymie, z których wyewoluował późny barok w Europie Środkowo-Wschodniej.

3

Kolegium pijarów w Chełmie. Historia – architektura – autorstwo

51%

Mączyński R.

Roczniki Humanistyczne

|

2019

|

vol. 67

|

issue 4: Historia sztuki

5-44

PL

Budynek dawnego kolegium pijarów w Chełmie – ulokowany przy ulicy Lubelskiej, nieopodal późnobarokowego kościoła Rozesłania Świętych Apostołów – stanowi obecnie siedzibę Muzeum Ziemi Chełmskiej im. Wiktora Ambroziewicza. Dotychczas nie wzbudzał większego zainteresowania badaczy i – jawiąc się jako dzieło architektury pozbawione wyrazistych cech stylowych – nie był przedmiotem naukowej refleksji. Sytuację tę zmienia ujawnienie w zbiorach Archivio Generale delle Scuole Pie w Rzymie zachowanego rysunku z 1698 roku, przedstawiającego ów budynek w rzucie poziomym i w ujęciu aksonometrycznym. Informacje zawarte w dokumentach pisanych przechowywanych w tymże archiwum pozwalają ustalić czas budowy na lata 1698-1700. Projekt dowodzi, że zachowany gmach nie zmienił zasadniczo swej bryły, jednopiętrowej, założonej na planie litery H. Innowacje ograniczyły się tylko do partii dachu nad korpusem głównym, który pierwotnie był dachem krakowskim, oraz do dokonanego w latach 1720-1724 przedłużenia jednego z bocznych skrzydeł (tak by kolegium połączyć z kościołem). Przekształcenia późniejsze nie naruszyły też w sposób zasadniczy podziałów wewnętrznych, w dwuipółtraktowym korpusie głównym, z wprowadzonym tam komunikacyjnym układem krzyżowo-korytarzowym, oraz w jednotraktowych skrzydłach bocznych. Kształt budowli tudzież surowość opracowania jej elewacji, reprezentujących barok w jego odmianie klasycyzującej, wskazują na osobę projektanta – to zapewne Józef Piola, architekt działający w Warszawie na przełomie XVII i XVIII wieku, realizujący podówczas na zlecenie zakonu pijarów również ich zespół kościelno-klasztorny w Szczuczynie. Natomiast dokonane w 1 połowie XVIII wieku przedłużenie skrzydła kolegium należy najpewniej wiązać z osobą innego stołecznego architekta – Karola Antoniego Baya, który w tym samym czasie, wraz ze swym zięciem, Vincenzo Rachettim, także architektem, wykonywał dla pijarów z Chełma oszacowanie dochodowości ich parceli położonej na przedmieściach miasta Lublina. Gmach w Chełmie pełnił funkcję zakonnego kolegium, a w pewnych okresach także profesorium, w którym wyższe nauki z filozofii pobierali pijarscy klerycy. Wbrew pojawiającym się sugestiom nigdy nie mieściła się w nim prowadzona przez pijarów szkoła publiczna. Ta pojawiła się tutaj – jako gimnazjum rosyjskie – dopiero po powstaniu styczniowym i kasacie domu zakonnego Scholarum Piarum.

EN

The building of the old College of Piarist in Chełm – located on Lubelska Street, near the late baroque Church of Holy Apostles the Messengers – is now the seat of the Wiktor Ambroziewicz Chełm Land Museum. Until now, it has not raised much interest among researchers and – appearing as a work of architecture devoid of expressive style features – has not been the subject of scientific reflection. This situation is changed by the disclosure of the preserved drawing from 1698, showing the building in a horizontal projection and axonometric view, stored in the Archivio Generale delle Scuole Pie in Rome. The information contained in written documents kept there allow to determine the time of construction of the building for the years 1698-1700. The project proves that the preserved edifice did not change substantially its one-story block, set on the plan of the letter H. The innovations concerned only the roof part over the main body, which was originally the Krakow roof, and the extension of one of the side wings in 1720-1724 (so that the college was connected to the church). Neither did the subsequent transformations significantly affect the internal divisions, be it in the two-and-a-half tract main corpus, with the cross-corridor communication system introduced therein, or in the single tract side wings. The shape of the building and the severity of the development of its facade, representing the baroque in its classicizing version, suggests the designer – Giuseppe Piola, an architect working in Warsaw at the turn of the 17th and 18th centuries, building, at the request of the Piarist order, also their church and monastery complex in Szczuczyn. However, the extension of the college wing made in the first half of the 18th century should probably be associated with the person of another capital architect – Carlo Antonio Bay, who at the same time, together with his son-in-law, Vincenzo Rachetti, also an architect, made calculations for the Piarist priests from Chełm for the profitability of their parcel located in the suburbs of the city of Lublin. The building in Chełm was a monastic college, and at certain times also a “profesorium”, in which Piarist clerics learned philosophy at a higher level of education. Contrary to some suggestions, there was never a public school run by the Piarists in this building. It was founded – as a Russian gymnasium – only after the January Uprising and the dissolution of the Scholarum Piarum community.

Refine search results

1 Italica Wratislaviensia

1 Roczniki Humanistyczne

1 TECHNE. Seria Nowa

1 Bernatowicz T.

1 Galewski A.

1 Mączyński R.

1 2022

1 2019

1 2014

Artystyczna fundacja kanonika Johanna Jakoba Brunettiego dla katedry wrocławskiej

Projekt kaplicy elektorskiej we Wrocławiu Pompeo Ferrari a barokowy eklektyzm przełomu XVII i XVIII wieku

Kolegium pijarów w Chełmie. Historia – architektura – autorstwo