Search results

1

Dziecko w katastrofie klimatycznej – świadek, ofiara, aktywista

100%

Figura M.

Paidia i Literatura

|

2022

|

issue 4

1-16

EN

Małgorzata Figura’s article is an attempt to capture the social roles of children when faced with the threat of the impending climate catastrophe. The introduction aims to draw attention to the need to give the floor to young people who can alert the public to changes taking place in the world. This necessity is stressed by researchers who represent children’s studies and who emphasize the importance of children’s perspective in literature and in scientific and social discourses. Figura’s analysis of selected literary texts allows us to see this turn towards the child, which at the same time is also the child’s turn towards nature.

2

Stawka większa niż las

94%

Szaj P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2020

|

vol. 8

342-355

EN

More than forest at stake [Book review – “O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce” (A forest too far: democracy, capitalism and ecological disobedience in Poland), red. Przemysław Czapliński, Joanna B. Bednarek, Dawid Gostyński, Książka i Prasa, Warszawa 2019, ss. 365]

PL

Stawka większa niż las [Recenzja książki: „O jeden las za daleko. Demokracja, kapitalizm i nieposłuszeństwo ekologiczne w Polsce”, red. Przemysław Czapliński, Joanna B. Bednarek, Dawid Gostyński, Książka i Prasa, Warszawa 2019, ss. 365]

3

Przekład w epoce postludzkiej? Translatoryka wobec wyzwań antropocenu

84%

Mitek-Dziemba A.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

|

2023

|

vol. 11

152-166

EN

The article considers the place of translation studies among other scholarly narratives which are eager to employ the rhetoric of the global environmental crisis. Against the background of its achievements, the field of languages and literature may seem to be too anthropocentric; hence it is necessary to reformulate its approach for the sake of the current, politically engaged way of construing cross-cultural and intersemiotic communication. The article builds upon Michael Cronin’s translation ecology and elaborates further on Anthropocene thinking and ecolinguistic considerations. The author intends to establish a new language of values that would differ from capitalism’s value system. The conclusion presents recommendations for the practice of eco‑translation that could be followed both in the examination of existing translations and in the form of translation interventions.

PL

Celem artykułu jest rozważenie miejsca studiów tłumaczeniowych pośród innych narracji badawczych sięgających po retorykę globalnego kryzysu środowiskowego. Na tle ich dokonań dziedzina zajmująca się wzajemnymi relacjami języków oraz literatur wydawać się może zbyt antropocentryczna, stąd konieczne jest przeformułowanie jej podejścia na potrzeby nowego, politycznie zaangażowanego sposobu rozumienia komunikacji międzykulturowej i intersemiotycznej. Punkt wyjścia artykułu stanowią idee translacyjnej ekologii Michaela Cronina, opracowane w oparcio refleksję antropocenu oraz rozważania ekolingwistyczne. Głównym zamierzeniem autorki jest stworzenie nowego języka wartości, odmiennego od systemu wartościowania kapitałocenu. W konkluzji przedstawione są wskazania dla praktyki eko‑przekładu, możliwe do zastosowania zarówno w analizie istniejących tłumaczeń, jak i w formie translatorskich interwencji.

4

Trajektorie kapitalizmu (kapitałocenu). Ideologie powieści przemysłowych i środowiskowych

67%

Sobiera T.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 2

65-86

PL

Artykuł zawiera interpretację wybranych powieści przemysłowych i środowiskowych okresu pozytywizmu i Młodej Polski. Ideologie tych utworów określa się przy użyciu dyskursów antropocenu i kapitałocenu. Dynamiczny rozwój kapitalizmu w drugiej połowie XIX wieku znajdował wyraz w literaturze. Autorzy polskich powieści przemysłowych i środowiskowych – Artur Gruszecki, Stefan Żeromski, Ignacy Maciejowski (Sewer) – reprezentowali różne postawy ideowe. W swoich ujęciach mechanizmów gospodarki kapitalistycznej najczęściej krytykowali ekonomię opartą na wyzysku siły roboczej, a także na brutalnej eksploatacji natury (złóż węgla i ropy naftowej). Gruszecki w powieściach „Krety” i „Hutnik” oraz Żeromski w „Ludziach bezdomnych” demaskowali logikę kapitalizmu, ukazując jego niszczycielski wpływ na człowieka i środowisko naturalne. Najostrzej krytyka ideologii kapitałocenu i antropocenu zarysowała się w powieści Żeromskiego.

EN

The paper contains an interpretation of selected industrial and environmental novels of the Positivism and Young Poland. Ideologies of the pieces are defined with the discourses of anthropocene and capitalocene. The dynamic development of capitalism in the second part of the 19th century found its expression in literature. Authors of Polish industrial and environmental novels—Artur Gruszecki, Stefan Żeromski, and Ignacy Maciejowski (Sewer)—represented various ideological stances. In their approaches to the mechanisms of capitalist industry they most often criticised the economy based on misuse of working force, and on exploitation of nature (deposits of coal and petroleum). Gruszecki in his novels “Krety” (“Moles”) and “Hutnik” (“Steelworker”) as well as Żeromski in “Ludzie bezdomni” (“Homeless People”) disguised the capitalist logic, showing its destructive influence on a man and natural environment. The sharpest criticism of capitalocene and anthropocene is found in Żeromski’s novel.

Refine search results

2 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

1 Paidia i Literatura

1 Pamiętnik Literacki

1 Figura M.

1 Mitek-Dziemba A.

1 Sobiera T.

1 Szaj P.

2 2023

1 2022

1 2020

Dziecko w katastrofie klimatycznej – świadek, ofiara, aktywista

Stawka większa niż las

Przekład w epoce postludzkiej? Translatoryka wobec wyzwań antropocenu

Trajektorie kapitalizmu (kapitałocenu). Ideologie powieści przemysłowych i środowiskowych