Search results

1

Pamięć o tumulcie toruńskim (1724) w polskiej dziewiętnastowiecznej pieśni ludowej. Wizja świata – propaganda – pobożność i wartości

100%

Kożuchowski Ł.

Zapiski Historyczne

|

2020

|

vol. 85

|

issue 2

133-155

EN

The subject of the article is an analysis of a nineteenth-century folk song originating from Lesser Poland and the region of Kielce, which describes the events of the Tumult of Toruń (1724). The author used the historical method (factual analysis), anthropological method (theories of memory and orality) and discourse analysis (a written text as a reflection of mentality) to focus on three main issues. The first one is a polemic with the previous opinions of researchers, who argued that the folk song faithfully represents the events of the riots in Toruń (Thorn). In fact, it seems to be more of a propaganda text. It is impossible to determine precisely the place and time it was created, however, it seems that its author was a clergyman who wanted to convey his vision of the Tumult to the lower social strata. The song presents the community of Toruń as divided into two hostile camps, namely aggressive Protestants and pious Catholics. The article embedded the images of both sides in broader contexts of the German-Protestant stereotype and religious polemics in the Polish-Lithuanian Commonwealth. The last part of the text is an attempt to answer the question why this particular song was internalized by the common people. The interest in the Tumult of Toruń could result from its sensational character, the fact that it was very well fitted to folk culture, and the possibility to derive satisfaction from the course of this event. The article ends with the presentation of folk songs as an interesting research material for historians, cultural anthropologists and scholars conducting interdisciplinary memory studies.

2

Katolicy i muzułmanie francuscy wobec idei laicisme i laicite

100%

Dorocki S., Brzegowy P.

Przegląd Geopolityczny

|

2015

|

vol. 14

121-139

PL

Francja przynależąca do ścisłego grona państw europejskich, które jako pierwsze przyjęły chrześcijaństwo, w przekonaniu wielu obserwatorów, pozostaje w początkach XXI w. symbolem upadku tradycji i tożsamości chrześcijańskiej.1 Wyrazem tego jest nieprzerwanie malejący udział osób praktykujących w niedzielnej mszy świętej oraz postępująca sekularyzacja społeczeństwa. Pomimo że największą wspólnotą religijną pozostaje nadal Kościół rzymskokatolicki, w szybkim tempie drugim dominującym wyznaniem stał się islam. Muzułmanie francuscy, których liczba szacowna jest od 3 do 5 mln osób,2 po największej części są imigrantami z byłych metropolitalnych kolonii: Algierii, Tunezji, Maroka. Wskutek istotnych wydarzeń dziejowych, spośród których zważyć należy przede wszystkim na Wielką Rewolucję (1789-1799) oraz separację Kościołów i państwa w 1905 r., Francja stała się państwem laickim (état laïque), w którym żadna z religii nie posiada pozycji wyznania oficjalnego. Wprowadzająca zasadę suwerenności Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela stwierdzała, że zabrania się prześladowania kogokolwiek ze względu na jego przekonania religijne.3 Demokratyczna i wolna od idei światopoglądowych Francja wywarła znaczny wpływ na utrwalenie europejskiego modelu laicyzacji życia społecznego, od szkolnictwa, przez sprawy cywilne po opiekę społeczną.4 Celem pracy jest omówienie sytuacji wyznaniowej francuskich chrześcijan oraz muzułmanów w kontekście dwóch ważnych republikańskich idei laïcisme i laïcité. Autorzy stawiają również pytanie, czy zastosowany we Francji model asymilacyjny w odniesieniu do imigrantów muzułmańskich przyniósł oczekiwany skutek? Żywa po dziś dzień rewolucyjna triada nawołująca do wolności, równości i braterstwa, nie zabrania wyrażania indywidualnych poglądów, chroniąc nienaruszalność i niezależność jednostki. Nad Sekwaną religię próbowano przeobrazić w sprawę prywatną, kwestię sumienia, o której nie dyskutuje się na forum publicznym

EN

In spite of the fact that the Roman-Catholic Church still remains to be the biggest religious community, Islam has quickly become the second most dominant denomination practised by 4 to 6 million people. The intention behind the undermentioned study is to describe the contemporary condition of religious denominations in France, define the position and significance of Christianity (catholicism) and Islam and attempt to answer the question whether or not the French assimilation policy, regarding the Muslim minority, may be viewed as successful? As a consequence of the statutory church-state separation (laïcisme) in 1905, while becoming a secular state, France accepted the model of the so called sharp separation. After the Napoleon-era concordate had been invalidated, citizens were provided with the freedom of conscience and religious practices combined with the equation of all the cults (laïcité). In the French model an attempt was made to transform religion into a private issue, a case of conscience not to be discussed in a public forum. But was this actually guaranteed? The study concentrates on the evolution of the approach adopted towards the secularisation of the Roman catholics' public domain and discusses the standpoint taken by Muslims on the aforementioned issue. It was also explained why France, often referred to as ”the eldest daughter of the Church”, has currently become a common symbol of the agony of the Christian tradition.

3

Students’ Innocent Fun. Religious Riots and Rites of Passage in 16th Century Cracow

84%

Hryniewicz I., Machaj D.

Folia Historica Cracoviensia

|

2017

|

vol. 23/2

179-202

EN

The main goal of this articles is to analyse the role of rites of passage in religious conflicts between Catholics and Protestants in early modern Cracow. In the article, several case studies of religious riots led by students of the Cracow University against Protestant funeral processions, weddings or simply churches were included. The key thesis of this article is that disturbing the rites of passage was a means of depriving Protestants of their social identity and - through the process of dehumanization – of their humanity. By interrupting weddings and capturing dead bodies during funerals Catholic perpetrators were trying to leave their opponents in the state of, to use Victor Turner’s phrase, „between and betwixt”, i.e. no longer having their previous status, but failing to acquire a new one. By disrupting the most holy Protestants ceremonies in such a humiliating manner, Catholics strove to show that their opponents lacked God’s support and their faith deserved to be considered nothing but an object of mockery. We would argue that, from perpetrators’ point of view, their actions were continuations of ritual activities started during Catholic feasts – transferring the cosmic struggle between Christ and Satan to the streets of early modern Cracow. In The participation of students in these acts of violence didn’t just demonstrate their belonging to a confession considered superior to that of their confessional other, but also participated in creating their social group identity. From this perspective, the violence surrounding rites of passage can be read as a transitional ritual for students in itself.

PL

Głównym celem artykułu jest analiza roli obrzędów przejścia w konfliktach religijnych między katolikami i protestantami we wczesnonowożytnym Krakowie. W artykule znalazło się kilka studiów przypadku tumultów religijnych zorganizowanych przez studentów Uniwersytetu Krakowskiego przeciwko protestanckim procesjom pogrzebowym, ślubom lub po prostu przeciwko zborom. Kluczową tezą artykułu jest to, że zakłócanie rytuałów przejścia było sposobem na pozbawianie protestantów ich tożsamości społecznej i - poprzez proces dehumanizacji - ich człowieczeństwa. Poprzez przerywanie ślubów i przechwytywanie ciał podczas pogrzebów katoliccy sprawcy próbowali pozostawić swoich przeciwników w stanie, używając zwrotu Victora Turnera " between and betwixt", tj. w stanie gdy nie posiadali już swojego poprzedniego statusu, ale gdy nie uzyskali jeszcze nowego. Przeszkadzając najważniejszym protestanckim ceremoniom w tak upokarzający sposób, katolicy starali się wykazać, że ich przeciwnikom brakowało Bożego wsparcia, a ich wiara zasługiwała na to, by być obiektem kpin. Uważamy, że z punktu widzenia sprawców, ich działania były kontynuacją rytualnych działań zapoczątkowanych podczas świąt katolickich - przeniesieniem kosmicznej walki między Chrystusem a szatanem na ulice ówczesnego Krakowa. Uczestnictwo studentów w tych aktach przemocy nie tylko świadczyło o ich przekonaniu do przynależenie do wyznania lepszego od wyznania ich przeciwników, ale także przyczyniało się do tworzenia tożsamości grupowej. Z tej perspektywy przemoc otaczająca rytuały przejścia może być interpretowana jako rytuał przejścia dla samych studentów.

4

Bílá hora ve stínu Mariánského sloupu:

84%

Pánek J., Miller S.

Český časopis historický (The Czech Historical Review)

|

2020

|

vol. 118

|

issue 4

867-892

EN

In 2020, the 400th anniversary of the Battle of White Mountain (a defeat of the Protestant Bohemian estates by the armies of Emperor Ferdinand II and the Catholic League, 8 November 1620) intersected with the erection of the renewed Marian Column on Old Town Square in Prague (the original Baroque column was demolished after the fall of the Habsburg monarchy on 3 November 1918). These two events were marked by a significant resonance in the media. The article evaluates how the Catholic, Protestant and Hussite Churches or the journalism not tied to the ecclesiastical structures reacted to these controversial events. It demonstrates the impact of the struggles between Catholics and Protestants in the 17th century on contemporary religious controversies and on ecumenical endeavours, media propaganda and historical consciousness in the 21st century.

Refine search results

1 Folia Historica Cracoviensia

1 Przegląd Geopolityczny

1 Zapiski Historyczne

1 Český časopis historický (The Czech Historical Review)

1 Brzegowy P.

1 Dorocki S.

1 Hryniewicz I.

1 Kożuchowski Ł.

1 Machaj D.

1 Miller S.

1 Pánek J.

2 2020

1 2017

1 2015

Pamięć o tumulcie toruńskim (1724) w polskiej dziewiętnastowiecznej pieśni ludowej. Wizja świata – propaganda – pobożność i wartości

Katolicy i muzułmanie francuscy wobec idei laicisme i laicite

Students’ Innocent Fun. Religious Riots and Rites of Passage in 16th Century Cracow

Bílá hora ve stínu Mariánského sloupu: