Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  centrum miasta
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
EN
With the polish government having announced its intention of giving greater support for the regeneration of urban spaces in Lodz, the city has obtained an opportunity to carry out a large‑scale renewal in its central area. The construction of the adopted area regeneration program is confronted with local conditions. The article aims to identify flaws in the project and specify any activities that may be necessary to execute the complex process of urban renewal. The research rests on the desk‑research for the analysis of legal acts and documents concerning urban regeneration. Another important element is the juxtaposition of the strategy in Lodz with the so‑called good practices in the country and abroad. Renewal, as defined by the Urban Renewal Act, is a manifold process. Thus, a stronger partnership between private and public‑owned investors is vital to re‑establishing the proper urban structure in its spatial, social and economic aspects. Social participation activities included in the program may prove insufficient; it is recommended that new projects to complement the program be introduced. The program gives Lodz a unique chance to renovate the city center. To that end, Lodz should take advantage of the opportunities which the current legislation and European funds provide.
PL
Wraz z ogłoszeniem przez rząd polski nasilonych działań w obszarze zdegradowanych przestrzeni miejskich Łódź zyskała szansę na szeroko zakrojoną odnowę centralnych terenów śródmieścia. Rewitalizacja obszarowa jako program publiczny zakłada działania głównie o charakterze społecznym, a w swoim zakresie wpisuje się w zastaną strukturę własnościową. Ponadto wyzwaniem staje się dopasowanie wdrażanego projektu w nowe uwarunkowania prawne w skali całego kraju, takie jak chociażby ustawa o rewitalizacji. Artykuł przybliża konstrukcję przyjętego programu rewitalizacji obszarowej w Łodzi, konfrontując go z determinującymi ten proces uwarunkowaniami. Celem pracy jest identyfikacja możliwych dysfunkcji omawianego programu i określenie ewentualnych działań uzupełniających, niezbędnych do realizacji złożonego procesu odnowy zdegradowanych obszarów śródmiejskich. Badania wykorzystują metodę desk‑research w zakresie problematyki rewitalizacji. Ważne jest również zestawienie założeń projektu w Łodzi z tzw. dobrymi praktykami z kraju i z zagranicy. Przeprowadzone badania wskazują na ryzyko dysonansu funkcjonalnego programu rewitalizacji obszarowej, związanego z niewystarczającym zaangażowaniem podmiotu prywatnego. Rewitalizacja, według definicji z nowo przyjętej ustawy jej dotyczącej, to proces wieloaspektowy. Niezwykle istotne wydaje się zatem partnerstwo publiczno‑prywatne, działające w celu przywrócenia prawidłowej struktury miejskiej, zarówno w kontekście przestrzennym, społecznym, jak i ekonomicznym. Realizowane w ramach projektu działania o charakterze partycypacji społecznej mogą więc okazać się niewystarczające. W świetle przeprowadzonych analiz wartościowe staje się podjęcie dodatkowych działań uzupełniających program rewitalizacji obszarowej. Omawiany projekt stanowi dla Łodzi niezwykłą szansę odnowy śródmiejskich terenów. Niemniej jednak należy zadbać o wykorzystanie w jego realizacji szerokiego wachlarza możliwości stwarzanych przez obowiązujące ustawodawstwo i fundusze europejskie.
PL
Zrównoważony rozwój przestrzeni zurbanizowanej wymaga wdrożenia pakietu długofalowych działań dotyczących już istniejącej i planowanej zabudowy. Strategie rozwoju dużych i małych miast oraz ich fragmentów i dzielnic kładą nacisk na przekształcanie przestrzeni zgodne z zasadami prośrodowiskowymi, które podnosi jakość życia, przyczynia się do rozwoju gospodarczego i pobudzenia przedsiębiorczości. Jednym z narzędzi, za pomocą których można taki stan uzyskać jest zabudowa uzupełniająca istniejące układy urbanistyczne. Celem artykułu jest identyfikacja problemów związanych z lokowaniem zrównoważonej zabudowy uzupełniającej w centrum miasta oraz opracowanie zasad jej wprowadzania, na przykładzie Raciborza. Wartykule zaprezentowane i skomentowane zostaną wybrane scenariusze projektowe – studia przypadków – optymalne z punktu widzenia jakości przestrzennej miasta rozumianej jako konglomerat wartości funkcjonalnych, technicznych, estetycznych i społecznych. Przyjęcie trafnych scenariuszy projektowych jest bowiem kluczem do sukcesu planowanych inwestycji.
EN
The paper will identify spatial and social problems for projects which seek to integrate remnant heritage layout with planned infill development. Using the elaborated method, it will examine how empty spaces within the old city can be developed in ways that satisfy citizen expectations relating to heritage restoration and the services theses spaces provide and which contribute to the quality of inner city living. To achieve this aim, three empty spaces will be selected and analysed using both remnant empirical data contained in the city’s layout and data available in the municipal archival record. The results will allow significant insights not only into ways of retaining the heritage value of historic cities, but also how to develop empty spaces within such cities without losing the urban and social amenity these spaces provide.
EN
Public space located in town center is of particular importance: it fulfills fundamental economic, social and cultural functions, at the same time being the carrier of town identity, creating its image and influencing attractiveness of town as a whole. The quality of public space of town center evokes economic benefits, underpins social cohesion, enhances the identification of inhabitants with their town and increases their quality of life. Public space can also positively influence the public health due to enabling active recreation and public safety thanks to the presence of users in urban space at the different times of the day. The quality of public space depends on various factors, of physical and social character, objective and subjective ones. Only combination of these factors can constitute the high quality of public space. Towns which want to assure the high quality of public space of town center should strive to develop and transform it, adjusting it to contemporary needs and ensuring realization of all essential factors.
PL
Przestrzeń publiczna zlokalizowana w centrum miasta ma szczególne znaczenie. Pełni nie tylko istotne funkcje gospodarcze, społeczne i kulturowe, ale jest także nośnikiem tożsamości miasta, współtworzy jego wizerunek i wpływa na atrakcyjność miasta jako całości. Jakość przestrzeni publicznej centrum przekłada się na konkretne korzyści w sferze ekonomicznej, buduje spójność społeczną, wzmacnia identyfikację mieszkańców ze swoim miastem i podnosi jakość ich życia. Przestrzeń publiczna może także korzystnie wpływać na zdrowie poprzez umożliwianie aktywnej rekreacji oraz na poprawę bezpieczeństwa publicznego dzięki zapewnianiu obecności użytkowników w przestrzeni miasta o różnych porach dnia. Jakość przestrzeni publicznej zależy od wielu czynników, o charakterze fizycznym i społecznym, obiektywnych i subiektywnych. Dopiero połączenie tych czynników stanowi o wysokiej jakości przestrzeni publicznej. Miasta, dążąc do zapewnienia wysokiej jakości przestrzeni publicznej centrum, powinny świadomie ją kształtować i zmieniać oraz dostosowywać do współczesnych potrzeb. 
EN
Urban regeneration of the inner city is an important instrument serving its vitality, counteracting depopulation of central areas and attracting new inhabitants. It also increases the attractiveness of a city as a whole. Revitalization of the city center also contributes to sustainable development by redevelopment of areas already used (brownfields) and preventing annexation of non-urbanized areas (greenfields). To attract new inhabitants to city center it is necessary to improve the quality of life, including the quality of housing conditions. To fulfill this aim, an integrated regeneration process should be implemented, combining spatial, social and economic goals. Łódź was one of the first cities in Poland which worked out the Local Revitalization Program (2004) and was thus able to gain EU funds for urban regeneration just from the start, after Polish accession to the EU. Two pilot areas were delimited in the city center. The projects planned and implemented in the southern pilot area were revitalization projects of the City Council (co-financed with EU funds) and investments of Widzew Housing Association and private developers. These projects included renovations, modernizations with adaptation for new functions, and construction of new apartment blocks with services. These developments positively transformed the spatial image of this area and the aesthetics and technical condition of buildings and their surroundings, as well as enriched the service and trade offer. They also contributed to gentrification of the area.
PL
Rewitalizacja stref centralnych miast jest istotnym instrumentem służącym podnoszeniu ich żywotności oraz zapobieganiu odpływowi mieszkańców. Aby przyciągnąć nowych mieszkańców do centrum miasta, działania w zakresie rewitalizacji muszą zmierzać do poprawy jakości życia, w tym warunków zamieszkania. Łódź była jednym z pierwszych miast w Polsce, które opracowały Lokalny Program Rewitalizacji w 2004 r. i dzięki temu mogła ubiegać się o środki finansowe UE na rewitalizację. W centrum miasta zostały wyznaczone dwa pilotażowe obszary rewitalizacji, z czego w obszarze południowym zaplanowano i zrealizowano projekty Miasta z dofinansowaniem unijnym, inwestycje Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego oraz prywatnych inwestorów, głównie w zakresie remontów, modernizacji i nowej zabudowy mieszkaniowo-usługowej.
EN
The article presents results of the empirical study on the evaluation of the attractiveness of the city centre and administrative district centres on the basis of inhabitants’ opinions. Those results have confirmed broadly known concepts for hierarchical supplying goods – the classical theory of central places. As shown by the analysis, the residents of Cracow more likely used to visit centres of residential areas than the main city centre. It is due to lesser distance from the place of residence, as well as the different offer of both types of centres as regard to the population needs. Relationship between frequent visits the centres of administrative areas and the city one is typical for more mobile group of respondents. The inhabitants of Cracow evaluate the basic city centre generally more attractive than the district ones. By far the lowest score related to the category “culture and entertainment” in the administrative district centres. Only in terms of the sense of security the city centre received lower scores than the centres of districts.
PL
W artykule zaprezentowano badania empiryczne dotyczące oceny atrakcyjności centrum miasta i centrow dzielnic administracyjnych Krakowa, opierając się na opiniach mieszkańcow. Badania potwierdzają powszechne koncepcje hierarchicznego zaopatrywania się w dobra, czyli klasyczną teorię miejsc centralnych. Jak wykazały analizy, mieszkańcy Krakowa zdecydowanie częściej odwiedzają centra dzielnic niż jego centrum, co jest związane z mniejszą odległością centrow dzielnic od miejsc zamieszkania, jak rownież ze zrożnicowanym zagospodarowaniem, dostosowanym do odmiennych potrzeb ludności, realizowanych w obu rodzajach centrow. Stwierdzono zależność między częstszymi odwiedzinami centrum dzielnicy a częstszymi odwiedzinami centrum miasta, co może świadczyć o bardziej mobilnym stylu życia pewnej grupy osob. Respondenci oceniają centrum miasta jako atrakcyjniejsze niż centra dzielnicowe. Zdecydowanie najniższa ocena dotyczyła oferty kulturalnej i rozrywkowej w centrach dzielnic. Jedynie poczucie bezpieczeństwa w centrum miasta uzyskało niższą ocenę niż w centrach dzielnic.
EN
The article addresses the issues of retail and service structure in Torun’s Old Town in the context of contemporary decline in traditional city centre functions in Polish cities. Torun’s Old Town is experiencing a disappearance of retail and basic services connected to residential function. Non-basic services appear, called “new services”, appear, and their development is characteristic for the contemporary city centres. All streets of Torun’s Old Town were subject to analysis that aimed to identify directions of changes in property use in the centre. The choice of research area enabled reference to earlier studies to show the functional changes in twenty-year perspective.
PL
W artykule poruszono kwestie związane ze zmianami struktury handlu i usług Starego Miasta w Toruniu w kontekście dostrzegalnego współcześnie zaniku tradycyjnych funkcji śródmiejskich w polskich miastach. Tendencją charakterystyczną dla Starego Miasta w Toruniu jest zanik handlu i usług podstawowych uzupełniających funkcję rezydencjalną. Znamienne jest natomiast pojawianie się usług ponadpodstawowych, określanych także mianem „usług nowych”, których rozwój jest symptomatyczny dla obszarów współczesnych centrów dużych miast. Analizie poddano wszystkie ulice toruńskiego Starego Miasta celem określenia kierunków zmian użytkowania lokali w centrum. Wybór obszaru badań pozwolił nawiązać do wcześniejszych opracowań, dzięki czemu możliwe stało się ukazanie zmian funkcjonalnych z dwudziestoletniej perspektywy.
PL
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wyników badań przeprowadzonych na podstawie autorskiej metody oceny jakości przestrzeni publicznej centrum miasta, wykazujących związek pomiędzy jakością przestrzeni publicznej centrum a procesem rewitalizacji tej strefy miasta. Jakość przestrzeni miejskiej ma współcześnie istotne znaczenie zarówno dla jakości życia mieszkańców, jak i atrakcyjności miasta dla użytkowników zewnętrznych i inwestorów. Przestrzeń publiczna rozumiana jako przestrzeń otwarta o ogólnej dostępności pełni ważne funkcje społeczne, kulturalne, gospodarcze, rekreacyjne i turystyczne, jest nośnikiem tożsamości miasta, a także buduje jego wizerunek i jest czynnikiem identyfikacji dla mieszkańców. W związku z tak ważną rolą przestrzeni publicznej, szczególnie usytuowanej w centrum miasta, zasadnicze znaczenie ma jej wysoka jakość. Aby określić jakość przestrzeni publicznej centrum miasta opracowano autorską metodę oceny, składającą się z trzech elementów: waloryzacji graficznej, waloryzacji tabelarycznej i badań kwestionariuszowych. Metoda ta umożliwia ocenę jakości istniejącej przestrzeni publicznej, ale może stanowić też istotną przesłankę w projektowaniu przestrzeni publicznej oraz programowaniu inwestycji i działań w niej zachodzących. Rewitalizacja centrum miasta stanowić może ważny instrument poprawy jakości przestrzeni publicznej, w przypadku właściwie zaprogramowanego procesu rewitalizacji, uwzględniającego istotne czynniki jakości przestrzeni publicznej, rzutujące na: witalność, spełnianie potrzeb, dostępność, kompozycję i czytelność, bezpieczeństwo oraz spełnianie zasad zrównoważonego rozwoju. Badania przeprowadzone na grupie sześciu wybranych miast średnich regionu łódzkiego wykazały zależność pomiędzy wysoką jakością przestrzeni publicznej miasta a rewitalizacją jego centrum.
EN
The goal of this article is presentation of research results led on the basis of author’s method of assessment of quality of public space. The research revealed the connection between the quality of public space of town center and the revitalization process of this area. The quality of urban space has in our times important meaning as well for the quality of life of inhabitants as for the attractiveness of town for investors and other outer users. Public space conceived as an open space of common accessibility constitutes the element of urban system, fulfilling different functions, being also an important element of town’s identity, creating its image and standing for a strong factor of identification for inhabitants. Due to the important role of public space, especially this located in town center, its quality is of fundamental role. In order to determine the quality of public space of town center, the method of assessment was elaborated, consisting of three elements: graphic valorization, checklist valorization and surveys of users’ opinions. This method enables the evaluation of quality of the existent public space, but it also can be a helpful instrument in process of designing of public space and programming the investments and events in the future. Revitalization of public space of town center can be an important instrument of improvement of its quality, but only in case of the properly programmed revitalization process, taking under consideration essential factors of quality of public space, influencing: vitality, fulfillment of needs, accessibility, composition and legibility, public safety and coherence with rules of sustainable development. Research led in six middle-sized towns of Łódź region revealed the relation between the high quality of public space and the revitalization of town center.
EN
This article aims to show the problem of city centre transformation in the 21st century, in three Polish cities Cracow, Gdańsk and Łódź. Transformation consists in condensation and conversion of space centre or in creating typical for city centers urban complexes in their nearest area. Cracow is conducting project of building New Town, which is the extension ofthe Old Town centre in the eastern direction. Gdańsk, on the areas of the former Gdańsk Shipyard, northern to the Old Town, implements project for Young City, and in Łódź in the vicinity ofthe city centre, on the postindustrial area is being realized project of New Center of Łódź.  
PL
Już od wczesnej starożytności ujawnia się tendencja do przekształcania centrów ośrodków miejskich przez kolejnych uprawnionych do tego decydentów w celu poprawy ich funkcjonalności, dopasowania do postępującego rozwoju cywilizacyjnego lub jedynie powiększenia ich obszaru. W Rzymie przykładem może być zabudowa Pola Marsowego za panowania cesarza Oktawiana Augusta. Nierzadko celem takiego działania jest także żywiona przez decydenta ambicja upamiętnienia swej osoby w historii miasta (np. Beaubourg w Paryżu, zwane Centrum Georgesa Pompidou). Przemiany ustrojowe, które objęły Polskę w ostatniej dekadzie XX w., nie pozostały bez wpływu na funkcjonowanie centrów dużych miast, jednak w pierwszej ich fazie ograniczano się jedynie do adaptacji istniejących struktur śródmiejskich do nowych funkcji i potrzeb. Dopiero przełom wieków przyniósł na tym polu znaczące zmiany. W wielu ośrodkach miejskich ujawniła się ograniczona zdolność istniejących centrów do obsługi nowych zadań, które pojawiły się wraz ze zmianą ustroju społeczno-ekonomicznego kraju. Rozwiązania tej sytuacji, które zastosowano w polskich dużych miastach, dają się sprowadzić zasadniczo do dwóch tendencji - zagęszczania i przekształcania istniejącej substancji centrum lub wznoszenia całych kompleksów urbanistycznych o charakterze śródmiejskim w najbliższym sąsiedztwie dotychczasowych centrów, z wykorzystaniem do tego obszarów słabiej zabudowanych lub często sąsiadujących z centrami terenów przemysłowych. Do zilustrowania omawianych tendencji planistycznych służą autorom przykłady procesów zachodzących w XXI w. w trzech polskich miastach: Krakowie, Gdańsku i Łodzi, przy czym dwa ośrodki wymienione jako pierwsze reprezentują odpowiednio dwie wspomniane wcześniej tendencje planistyczne, natomiast Łódź jest ciekawym przykładem ich umiejętnego połączenia.
PL
Artykuł prezentuje wyniki badań jakości przestrzeni publicznej cen­trum miasta przeprowadzonych w wybranych miastach średnich regionu łódzkiego, przy zastosowaniu autorskiej metody oceny. Metoda ta składa się z trzech elementów: waloryzacji graficznej, waloryzacji tabelarycznej i badań sondażowych, w wyniku których otrzymywane są rezultaty liczbowe, umożliwiające dokonywanie analiz porównawczych przestrzeni publicznej miast w różnych aspektach. Ostatecznym efektem metody jest ranking miast, którego wyniki można przeanalizować stosując przyjęte kryteria. Badania wykazały, że najważniejszym czynnikiem wysokiej jakości przestrzeni publicznej centrum miasta jest właściwie zaplanowany i przeprowadzony program rewitalizacji, który wywołuje pozytywne zmiany we wszystkich aspektach zidentyfikowanych jako czynniki jakości przestrzeni publicznej, w tym animację nowych aktywności.
EN
This paper presents the outcomes of research on the quality of public space of town center, led in chosen medium-sized towns of Łódź region, using the authors’ method of assessment. Method consists of three elements: graphic valorisation, checklist valorisation and surveys, each of them giving numerical results, which enables comparison of the quality of public space in different aspects. The final effect of the method is ranking of towns, which can be analysed applying adopted criteria. Research revealed that the most important criterion of the high quality of public space of town center is well planned and executed revitalisation program, which introduces positive changes in all aspects identified as factors of quality of public space, between them animation of new activities.
PL
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie współczesnych problemów zagospodarowania i funkcjonowania historycznych, pierwotnych centrów miejskich w małych i średnich miastach na Mazowszu. Analizowane miasta podzielono na historyczne, o rodowodzie lokacyjnym i przedlokacyjnym oraz na miasta nowe, XIX i XX-wieczne. Centra miast historycznych mają w większości z nich swoją ugruntowaną pozycję i zachowują w większym lub mniejszym stopniu swoją tożsamość. W części tych miast centra utraciły po części swoje znaczenie, głównie z powodu zaniku bądź relokacji funkcji handlowych, bądź z powodu prowadzenia ruchu tranzytowego przez dawną strefę centralną. Czasem przyczyną dodatkową jest degradacja zabudowy, jak i zagospodarowania głównych przestrzeni publicznych. Artykuł zawiera ogólne sugestie proponowanych działań wzmacniających przede wszystkim znaczenie ogólnomiejskie centrum miejskiego, zwłaszcza w miastach starych. Dla miast nowych zawarto wskazówki możliwych działań wzmacniających proces kształtowania się centrum.
EN
The aim of this study is to present contemporary problems of development and functioning of historical centers in small and medium-sized cities in Mazovia. Analyzed cities divided into historical (location and pre-location pedigree) as well as new (XIX and XX century cities). Historic city centers have mostly their established position and retain their identity to a greater or lesser extent. In some of these cities, the centers lost their significance in part because of the disappearance or relocation of commercial functions or because of transit traffic through the former central zone. Sometimes the additional reason is the degradation of the buildings as well as the space of the main public spaces. In new cities, centers often continue to shape. Cities like Otwock usually have a vision of this development and have the courage to decide on a significant scale of transformation in order to exploit the potential of the center-creating railway station. It happens, however, as in Piastów, that not everyone is ready to make bold decisions in this regard. The article contains general suggestions of proposed actions that strengthen the importance of the city center in general, especially in old towns. For new cities, there is a hint of possible measures to strengthen the process of shaping the center.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.