Results found: 2

Search results

Search:
in the keywords: cmentarz przykościelny

Sort By:

Limit search:

Nagrobki przy kościele Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku

100%

Czyżewski B.

Biuletyn Szadkowski

2016

vol. 16

31-61

First churchyards were founded around 5th–6th century AD near the temples where in crypts were the remains of saints. Over time, these cemeteries were built near every church. Burials at the churchyards were abandoned in the 18th century because of numerous epidemics that had sources at these cemeteries. People started to bury their dead at cemeteries outside the cities. The churchyard at the Church of Assumption of the Blessed Virgin Mary and Saint James the Apostle in Szadek was founded in the Middle Ages and continued to be used during the next centuries. It seems that the cemetery was used until the second half of the 19th century and even at the beginning of the 20th century. Currently, beside the church are seven tombstones and gravestones, which are the remains of the old churchyard. The preserved tombstones and gravestones belonged to: Józef Formański and Helena Formańska, Wiktoria Rolińska, Józefa Maliszewska, Józef Kozieł, Marceli and Cecylia Kozłowski, Teodora Skupińska oraz Jan Kiełkiewicz. These people lived in Szadek and the surrounding villages and were buried at the end of the 19th – beginning of 20th century.

Pierwsze przykościelne cmentarze były zakładane około V–VI w. n.e. w pobliżu świątyń, w podziemiach których spoczywały szczątki świętych. Z biegiem czasu cmentarze takie zaczęły powstawać przy każdym kościele. Grzebania zmarłych przy kościołach zaprzestano dopiero w XVIII w. w związku z licznymi epidemiami, które swoje źródła miały na tych nekropoliach. Rozpoczęto zakładanie cmentarzy poza miastami i likwidację przykościelnych miejsc pochówku. Przykościelny cmentarz przy kościele pw. Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku został założony już w okresie średniowiecza i funkcjonował przez następne stulecia. Ze źródeł wynika, że nekropolia działała jeszcze w drugiej połowie XIX w., a być może nawet i na początku XX w. Obecnie, przy kościele w Szadku znajduje się siedem tablic i nagrobków oraz pozostałości kamieniarki nagrobnej, których nie da się przypisać do konkretnych grobów. Zachowane tablice i nagrobki należały do: Józefa Formańskiego i Heleny Formańskiej, Wiktorii Rolińskiej, Józefy Maliszewskiej, Józefa Kozieła, Marcelego i Cecylii Kozłowskich, Teodory Skupińskiej oraz Jana Kiełkiewicza. Osoby te zamieszkiwały Szadek oraz okoliczne wsie i zostały pochowane pod koniec XIX – na początku XX w.

Zmienne losy starego cmentarza w Biłgoraju

88%

Garbacz K.

Ochrona Zabytków

2016

issue 2

219-257

Zabytkowe cmentarze są świadectwem dziedziczonej z pokolenia na pokolenie pamięci o przodkach. Niestety, część z nich została w XX w. zdewastowana i ograbiona z wielu elementów kamiennej architektury nagrobnej. Do tej grupy założeń należy stary cmentarz w Biłgoraju, w województwie lubelskim, założony przed końcem XVIII w. Jego użytkowanie zakończono około 1880 r., ale prawne zamknięcie nastąpiło dopiero w 1959 r. W ciągu kilkudziesięciu lat pozbawiony opieki cmentarz uległ tak daleko posuniętej degradacji, że w 1982 r. zarejestrowano tylko trzy nieuszkodzone wolno stojące nagrobki kamienne; pozostałe przetrwały jedynie we fragmentach. Zniszczeniu uległa też część drzewostanu. W 1977 r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków, dziesięć lat później powstało założenie projektowe lapidarium. Próby ratowania biłgorajskiego cmentarza zbiegły się z czasem ogólnej dyskusji na temat stanu zachowania nekropolii w Polsce i szybko postępującego ich niszczenia, zarówno przez wandali, jak i wskutek decyzji władz administracyjnych, nakazujących likwidację tych już nieużytkowanych. Na przykładzie biłgorajskiego założenia autor starał się pokazać wieloletni proces powojennej destrukcji jednej z tych nekropolii, które bez uszczerbku przetrwały czasy okupacji hitlerowskiej.

Old cemeteries are evidence of the memory about ancestors inherited throughout generations. Sadly, in the 20th century, some of them were devastated and robbed of many elements of stone tomb architecture. In this group is the old cemetery in Biłgoraj, Lublin Voivodeship, established in the late 18th century. Its use was discontinued ca. 1880. However, it was not legally closed until 1959. Within several decades, without care, the cemetery fell into such advanced degradation that in 1982 only three undamaged, free-standing tombstones were registered; others survived only in fragments. Some of the trees were destroyed as well. In 1977, the cemetery was entered into the register of historic sites; ten years later, the design of a lapidarium was created. Attempts to save the Biłgoraj cemetery coincided with general discussion on the state of conservation of necropolises in Poland and their quickly advancing degradation, both by vandals and as a result of decisions made by administrative authorities who order liquidation of the disused ones. On the example of the Biłgoraj complex, the author attempted to illustrate the years-long process of post-war destruction of one of these necropolises, which survived the period of Nazi occupation without harm.

Refine search results

1 Biuletyn Szadkowski

1 Ochrona Zabytków

1 Czyżewski B.

1 Garbacz K.

2 2016

Search results

Nagrobki przy kościele Wniebowzięcia NMP i św. Jakuba Apostoła w Szadku

Zmienne losy starego cmentarza w Biłgoraju