Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  cognitive neuroscience
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Mózg a wiara. Neuronalne korelaty przekonań religijnych

100%
Senderecka M.
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
|
2016
|
issue 61
165-188
PL
Are there brain differences between believers and nonbelievers? In order to investigate the effect of religious beliefs on cognitive control, Michael Inzlicht and his collaborators measured the neural correlates of performance monitoring and affective responses to errors, specifically, the error-related negativity (ERN). ERN is a neurophysiological marker occurring within 100 ms of error commission, and generated in the anterior cingulate cortex (ACC). The researchers observed that religious conviction is marked by reduced reactivity in the ACC, a cortical system that is involved in the experience of anxiety and is important for self-regulation. Thus, they claimed that these results offer a mechanism for the finding that religion is linked to positive mental health and low rates of mortality.
2
Content available remote

Problemem wiedzy niejawnej dziś. Perspektywa neurokognitywna

100%
Michalska A.
Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne
|
2013
|
vol. 1
63-82
PL
Zagadnienie wiedzy niejawnej uległo transformacji od momentu jego wprowadzenia do języka filozoficznego przez Michaela Polanyi’ego. Obecnie kwestią podstawową nie jest podatność na artykulację i krytykę reguł i założeń sterujących wyborem teorii, a możliwość wyłożenia i udoskonalenia metod badań inter- i wielodyscyplinarnych. Artykuł podejmuje problem wiedzy niejawnej w ogólności, oraz wspomnianą kwestię interdyscylinarności w szczególności, z punktu widzenia nauk neurokognitywnych (cognitive neurosciences). Ściślej rzecz ujmując, problem koordynacji i zarządzania praktyką badawczą rozważany jest w świetle tak zwanej sensomotorycznej koncepcji poznania i uczenia się. Tekst jest pomyślany tak, by dostarczyć przykładu zastosowania schematu pojęciowego neuronauk w dziedzinie filozofii nauki i epistemologii.
EN
Since its first introduction into the field of philosophy by Michael Polanyi, the problem of tacit knowledge has undergone a transformation. Nowadays the question is not so much whether the rules and assumptions governing theory choice are amenable to articulation and critical assessment, as it is if the methods of multi- and interdisciplinary research can be laid down and improved upon. The article addresses the problem of tacit knowledge in general, and the above-mentioned issue in particular, from the vantage point of cognitive neurosciences. More specifically, it considers the question of the possibility of coordination and management of corporate scientific activity in the light of the so called sensorimotor conception of learning and cognition. The paper is thought of as providing an example of the employment of neuroscientific conceptual framework in the domain of philosophy of science and epistemology.
3
Publication available in full text mode
Content available

Problemem wiedzy niejawnej dziś. Perspektywa neurokognitywna

100%
Michalska A.
Filozofia i Nauka
|
2013
|
vol. 1
63-82
EN
Since its first introduction into the field of philosophy by Michael Polanyi, the problem of tacit knowledge has undergone a transformation. Nowadays the question is not so much whether the rules and assumptions governing theory choice are amenable to articulation and critical assessment, as it is if the methods of multi- and interdisciplinary research can be laid down and improved upon. The article addresses the problem of tacit knowledge in general, and the above-mentioned issue in particular, from the vantage point of cognitive neurosciences. More specifically, it considers the question of the possibility of coordination and management of corporate scientific activity in the light of the so called sensorimotor conception of learning and cognition. The paper is thought of as providing an example of the employment of neuroscientific conceptual framework in the domain of philosophy of science and epistemology.
PL
Zagadnienie wiedzy niejawnej uległo transformacji od momentu jego wprowadzenia do języka filozoficznego przez Michaela Polanyi’ego. Obecnie kwestią podstawową nie jest podatność na artykulację i krytykę reguł i założeń sterujących wyborem teorii, a możliwość wyłożenia i udoskonalenia metod badań inter- i wielodyscyplinarnych. Artykuł podejmuje problem wiedzy niejawnej w ogólności, oraz wspomnianą kwestię interdyscylinarności w szczególności, z punktu widzenia nauk neurokognitywnych (cognitive neurosciences). Ściślej rzecz ujmując, problem koordynacji i zarządzania praktyką badawczą rozważany jest w świetle tak zwanej sensomotorycznej koncepcji poznania i uczenia się. Tekst jest pomyślany tak, by dostarczyć przykładu zastosowania schematu pojęciowego neuronauk w dziedzinie filozofii nauki i epistemologii.
4

The Default Mode Network and the Problem of Determining Intrinsic Mental Contents

88%
Havlík M., Marvan T.
Studies in Logic, Grammar and Rhetoric
|
2015
|
vol. 40
|
issue 1
145-160
EN
We provide a brief overview of the shift toward the intrinsic view of brain activity, describing in particular the structural and functional connectivity patterns of the “Default mode network” (part I). We then consider the Default mode network in a specifically cognitive setting and ask what changes the focus on the Default mode network and other sorts of intrinsic activity require from models put forward by cognitive neuroscientists (part II).
5
Publication available in full text mode
Content available

Trzydzieści lat neuronauki społecznej

63%
Malon M., Okruszek Ł.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Psychologica
|
2022
|
issue 23
7-20
EN
Over the last three decades, social neuroscience, which had emerged as a subdiscipline of cognitive neuroscience at the beginning of 1990s, has been rapidly developing its specific methodology and extending its research scope. By combining knowledge and methodology from social, psychological and biological sciences it is uniquely suited to study human functioning on multiple levels and elucidate the trajectories underlying human social behavior. The current article aims to briefly cover the history of social neuroscience by discussing development of both research and academic structures related to it. Moreover, the research on the association between social isolation and subjective social status, and health is presented as an example of practical application of the interdisciplinary approach adopted by social neuroscience.
PL
Neuronauka społeczna, która narodziła się jako subdyscyplina neuronauki poznawczej na początku lat dziewięćdziesiątych XX w., na przestrzeni ostatnich dekad ulegała dynamicznym przemianom. Unikalne połączenie perspektywy nauk społecznych, psychologicznych i biologicznych, jakie oferuje ta dziedzina, umożliwia badanie funkcjonowania człowieka na wielu płaszczyznach, co może prowadzić do głębszego zrozumienia mechanizmów je kształtujących. Niniejsza publikacja ma na celu przybliżenie procesu kształtowania się neuronauki społecznej, zarówno pod kątem rozwoju badań, jak i struktur akademickich z nią związanych. Ponadto zostały przedstawione wyniki dotychczasowych badań z zakresu izolacji społecznej i subiektywnego statusu społecznego oraz wpływ tych czynników na zdrowie publiczne, co stanowi przykład zastosowania interdyscyplinarnego podejścia neuronauki społecznej w praktyce.
6
Publication available in full text mode
Content available

Historie lingvistické afaziologie

51%
Flanderková E., Mertins B.
Studie z aplikované lingvistiky - Studies in Applied Linguistics
|
2014
|
vol. 5
|
issue 2
7-47
XX
This article addresses selected chapters from the history of linguistic aphasiology. It deals with the development of aphasia research from the very beginning to the emergence of cognitive neurosciences. It looks at relevant researchers chronologically (e.g., Pierre Paul Broca, Carl Wernicke) as well as the theories and approaches these researchers stand for (e.g., localism vs. holism) and various methods of aphasia research used (e.g., autopsy, electric stimulation). The present paper also discusses and evaluates the contribution of individual research concepts to current aphasiology.
7
Publication available in full text mode
Content available

Natural Sciences and/in Moral Theology: The Case of Free Will

51%
Jarmużewski M.
Studia Nauk Teologicznych PAN
|
2022
|
issue 17
93-111
PL
Pojęcie wolnej woli, wspierające odpowiedzialność moralną w różnych ujęciach ka- tolickiej teologii moralnej, w szczególny sposób sytuuje się na skrzyżowaniu dyscyplin teologicznych i pozateologicznych. Wczesne badania nad wolą w neuronauce poznawczej, zainspirowane eksperymentem Libeta (1983), sugerują, że wolna wola jest iluzją, ponie- waż nasze świadome intencje nie powodują odpowiadających im działań: działanie te są inicjowane wcześniej przez nieświadome procesy mózgowe. Choć wydaje się to sprzeczne z podstawowymi założeniami antropologicznymi i etycznymi, bliższe przyjrzenie się tej tezie ukazuje, że jest ona niedojrzała. Jednocześnie nowe osiągnięcia multidyscyplinarnej nauki o woli zwracają uwagę na kilka aspektów wolności i sprawczości, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla sposobu, w jaki ludzie podejmują działania i kontrolują swoje życie. Implikacje wynikające z tych badań mogą sprowokować pewne przeformułowania po stronie etyki teologicznej. Mogą też wskazać na niektóre szkoły i tradycje, takie jak chrześcijańska etyka cnót, jako teologicznie preferowane.
EN
The issue of free will, supporting moral responsibility in various accounts of Catholic moral theology, is in a particular way situated at the crossroads of theological and non-theological disciplines. Because of its connection to philosophy, as well as to natural and empirical sciences, the topic enjoys growing interdisciplinary attention. Early studies in cognitive neuroscience of volition, inspired by the experiment of Libet (1983), suggest that free will is an illusion because our conscious intentions do not cause corresponding actions: these are initiated earlier by the unconscious brain processes. While this seems to conflict with fundamental anthropological and ethical assumptions, a closer look renders such a worry immature. The more traditional, pre-modern notion of what willing, intending and choosing actually means – and how does it relate to us having free will or not – proves largely intact by the Libet-style argumentation. At the same time, new developments within a multidisciplinary science of volition highlight several aspects of freedom and agency that could be central to the way humans produce actions and control their lives. Implications from these studies might provoke some reformulations on the side of theological ethics. They might also set forth some particular schools and traditions, such as Christian virtue ethics, as theologically preferable. All this on the condition that a kind of knowledge coming from natural sciences – which often already contains a measure of (theological) interpretation– can be seen as both relevant and integrable in theological methodology and insight. Anthropological and ethical realms strike as particularly suitable for such integration: the essential embodiment of personal agency definitely deserves more attention, also for clarifying its free and indeed moral predicate.
8
Publication available in full text mode
Content available

Naturalistyczne wyjaśnienie wolnej woli (II)

45%
Munévar G.
Filozoficzne Aspekty Genezy
|
2014
|
vol. 11
161-184
PL
Wysunięto kilka argumentów przeciwko możliwości wolnej woli bazujących na neuronaukach. Wskazałem, że te argumenty przeciw wolnej woli uzależnione są przede wszystkim od argumentów przeciw istnieniu jaźni. Na przykład, zgodnie z argumentem Llinása przeciwko jaźni, ponieważ w mózgu nie istnieje żaden obszar centralizujący doświadczenie i nasze przeświadczenie posiadania jaźni jest zatem wewnętrzną percepcją, której może nie odpowiadać żaden taki obszar, to jaźń nie istnieje. Ale, wbrew Llinásowi, jak również Dennettowi i innym, wykazałem, że ich zarzuty przeciwko jaźni znajdują zastosowanie wyłącznie przeciw jaźni świadomej, czyli takiemu pojęciu, które dobrze pasuje do filozofii kartezjańskiej. Niemniej jednak w tym wieku neuronauk nie ma żadnego powodu do tworzenia teorii na podstawie takiego pojęcia. Biorąc pod uwagę, że umysł ma charakter biologiczny, taka też powinna być jaźń. Musimy zatem rozumować na podstawie biologicznego pojęcia jaźni, to znaczy na podstawie pojęcia zgodnego z neuronaukami w kontekście biologii ewolucyjnej. Gdy to zrobimy, zdamy sobie sprawę, że jaźń, która pełni wiele funkcji obejmujących wiele obszarów mózgu, stanowi rozproszony mechanizm, który w ogóle nie musi być scentralizowany. Uświadomimy sobie również, że jaźń jest także przeważnie nieświadoma, i że nasze poczucie jaźni, będąc percepcją wewnętrzną, jak wskazał sam Llinás, jest podatna na iluzje. Lecz nie powinniśmy mylić poczucia jaźni z jaźnią bardziej niż percepcji słonia ze słoniem. Dysponując biologiczną koncepcją jaźni, której bronię, a także moim pojęciem silnej emergencji, można sformułować przekonujący argument, że jaźń rzeczywiście określa działania danej osoby. Takie powinno być, jak wcześniej zauważył Gary Watson, właściwe podejście do problemu wolnej woli.
EN
Several arguments based on neuroscience have been proposed against the possibility of free will. I have pointed out that those arguments against free will depend first on arguments against the existence of the self. According to Rodolfo Llinás’s case against the self, for example, since no experience-centralizing area exists in the brain, and since our sense of self is thus an internal perception that could not correspond to any such brain area, the self does not exist. But I have shown against Llinás, as well as against Daniel Dennett and others, that their objections against the self are only applicable against a conscious self, the sort of notion that fits well with Cartesian philosophy. Nevertheless, in this age of neuroscience there is no reason to theorize on the basis of such a notion. Given that the mind is biological, so should the self. We must then reason on the basis of a biological notion of the self, i.e. on the basis of a notion compatible with neuroscience in the context of evolutionary biology. When we do so, we come to realize that the self, which performs many functions involving many areas of the brain, is a distributive mechanism — it need not be centralized at all. We also come to realize that the self is also mostly unconscious, and that our sense of self, being an internal perception, as Llinás himself pointed out, is subject to illusions. But we ought not to confuse the sense of self with the self any more than we ought to confuse the perception of an elephant with the elephant. Given the biological conception of the self I defend, a plausible case can be made that, given also my notion of strong emergence, that the self does indeed determine the person’s actions. This ought to be the proper approach to the problem of free will, as previously pointed out by Gary Watson.
9
Publication available in full text mode
Content available

Nazwy własne jako przedmiot badań neuronauk

38%
Rutkiewicz-Hanczewska M.
Onomastica
|
2017
|
vol. 61
|
issue 1
97-109
EN
This descriptive review presents proper names from the perspective of brain science. It contains the characteristics of individual groups of proper nouns (and common nouns for comparison) and takes account of their neurobiological background. This makes it possible to confirm many opinions on the status of proper names reported by linguists. The baker and baker paradox and the so-called double dissociation in the search of proper names and common names are discussed in order to confirm (at least in part) the thesis that proper names and common nouns are searched for in the mental lexicon independently of each other. The author also presents the characteristics of proper names to make a thesis about the uniqueness of this class of lexemes. It becomes clear that they are more difficult to learn, especially in patients with neurological deficits, and it takes healthy individuals longer to recall them than to search for common names. Moreover, the recollection of names is associated with more phonological mistakes and is often accompanied by the tip-of-the-tongue syndrome (TOT syndrome), which becomes most evident in elderly patients. The article also presents individual adaptive compensation techniques in impaired naming of objects and faces (e.g. aphasia), which facilitate the recreation of categories within the mental proper name lexicon.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.