Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  communist authorities
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

Rytualizacja w języku władzy komunistycznej PRL

100%
Ożóg K.
Oblicza Komunikacji
|
2014
|
vol. 7
37-50
EN
In 1944–1989 Poland’s communist authorities introduced a number of secular rituals, which — expressing new values — were manifested by relevant gestures and predictable vocabulary. The rituals served an important propaganda function. They were to legitimise the new government, strengthen its prestige, integrate party members, build society’s trust.
2
Publication available in full text mode
Content available

priMAte WySZyńSKi tOWArDS pOLiSH

88%
Zamiatała D.
Studia Theologica Varsaviensia
|
2018
|
vol. 56
|
issue 2
201-213
EN
Primate S. Wyszyński was interested in each symptom of social and religious life of the society in the Western Lands. Thanks to his frequent visitations he knew Church, social and national reality in this area very well. He also noticed an important role of the Church in its mission to unite these lands with “homeland”. Primate was not doubtful that these lands fairly belonged to Poland. The assignment of these lands to Poland was perceived by him as not only the recognition of historical rights, but also as “Divine restitution”, as an expression of justice for Poland being harmed by the German occupier, and not a political game. In his speeches and sermons, he reassured and encouraged its inhabitants. He called them to last here, on these old Piast lands, and believe in „historical moment of the nation on these lands” and to love this land. Primate noticed the effects of confusing policy of the communists towards Silesian people in Opole region. He saw that the encounter of indigenous people with Poland by communism must have been disastrous for Poland, which identified everything, which was Polish, with communism.
3
Publication available in full text mode
Content available

Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)

75%
Łatka R.
Pamięć i Sprawiedliwość
|
2019
|
issue 33
13-40
PL
R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
EN
T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.
4
Publication available in full text mode
Content available

Stosunek władz PRL do działalności i posługi Prymasa Wyszyńskiego

75%
Raina P.
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
|
2018
|
vol. 13
|
issue 15 (2)
253-268
EN
The aim of the communist authorities was to completely laicize the Polish society and liquidate the Catholic Church in Poland. Primate Wyszyński tried to ensure that the authorities failed to achieve these goals. The Primate was convinced that Church can not isolate itself from common destinies with the Polish nation.
PL
Celem stalinowców była całkowita laicyzacja społeczeństwa polskiego i zlikwidowanie Kościoła katolickiego w Polsce. Prymas Wyszyński zabiegał o to, aby władzom nie powiodło się osiągnięcie tych celów. Prymas był przekonany, że Kościół nie może odizolować się od wspólnych losów z narodem polskim.
5
Publication available in full text mode
Content available

Prymas Stefan Wyszyński wobec rzeczywistości społeczno-politycznej PRL w 1968 r.

63%
Łatka R.
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
|
2022
|
vol. 29
|
issue 1
241-257
EN
The text comprehensively introduces the approach of Cardinal Stefan Wyszyński to the social and political reality of the Polish People's Republic in 1968. Three planes of Primate's activity were discussed: social teaching, his attitude towards political events and the most important problems of the state-Church relations. The analysis was based on primary sources in the form of the hierarch's statements: in public, during Episcopal sessions and on the pages of his diary Pro memoria.
PL
Tekst w całościowy sposób przybliża podejście kard. Stefana Wyszyńskiego do rzeczywistości społeczno-politycznej PRL w 1968 r. Omówiono trzy płaszczyzny aktywności prymasa: nauczanie społeczne, stosunek do wydarzeń politycznych oraz do najważniejszych problemów z zakresu relacji państwo–Kościół. Analizę oparto na źródłach pierwotnych w postaci wypowiedzi hierarchy: publicznych, w czasie obrad Episkopatu i na kartach dziennika Pro memoria.
6
Publication available in full text mode
Content available

Represje władz komunistycznych wobec radomskiego proboszcza ks. Jana Wiącka

63%
Stanaszek B.
Folia Historica Cracoviensia
|
2017
|
vol. 23/2
367-404
PL
Ks. dr Jan Wiacek (1900-1973) był duchownym diecezji sandomierskiej. Przez 13 lat był proboszczem w Radomiu, a następnie przez kolejne 20 lat w Koprzywnicy koło Sandomierza. Proboszczem parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Radomiu-Glinicach został w okresie okupacji niemieckiej latem 1941 r. Po zakończeniu wojny kontynuował budowę tamtejszego kościoła parafialnego. W 1949 r. bp Jan Lorek, ordynariusz diecezji sandomierskiej mianował go proboszczem eksponowanej parafii Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu, pełnił także funkcję dziekana. Jego zasługą było spłacenie sporych, przedwojennych długów parafii. Restrykcje ze strony władz państwowych dotknęły go w 1950 r. Początkowo były to sankcje finansowe (niewspółmiernie wysokie podatki). Władze chciały także przymusowo dokwaterować na plebanię dodatkowych lokatorów. Próbowano go zastraszyć, nękano nocnymi telefonami i pogróżkami. Naciskano, by włączył się w działania ruchu tzw. „księży patriotów”, wspierających władze państwowe i występujących z krytyką hierarchii kościelnej. Kiedy stanowczo odmówił, władze państwowe zażądały usunięcia go ze stanowiska. Do tego celu wykorzystano dekret z 9 lutego 1953 r. Bp Lorek bronił ks. Wiącka, kierował odwołania do władz centralnych. Spór trwał osiem miesięcy, a w końcu przymuszony hierarcha udzielił ks. Wiąckowi urlopu. W lutym 1954 r. przeniósł go na probostwo w Koprzywnicy. Mimo podejmowanych starań po odwilży politycznej na przełomie 1956/1957 r. władze państwowe nie dopuściły do jego powrotu do Radomia.
EN
Rev. dr Jan Wiącek (1900—1973) was a cleric of the Sandomierz diocese. Wiącek was a parish priest in Radom for 13 years, and then in Koprzywni­ca near Sandomierz for another 20 years. He started leading the parish of the Sacred Heart of Jesus in Radom-Glinice in the summer of 1941 under the Nazi occupation. After the war ended, he continued to build the local church. In 1949, Bishop Jan Lorek, the ordinary of the Sandomierz diocese, put him in charge of the parish of the Care of the Blessed Virgin Mary in Radom; Wiącek also served as a dean. It was thanks to him that the parish repaid large pre-war debts. He was first troubled by restrictions on the part of state authorities in 1950. Initially these included financial sanctions (dis- proportionately high taxes). The authorities also wanted to forcibly accom- modate additional tenants in the presbytery. Rev. Wiącek was intimidated, harassed by night phone calls and threatened. The authorities insisted that Wiącek should join the movement of the so-called "patriotic priests" who supported the government and criticised the Church hierarchy. When he flatly refused, state authorities demanded that he be removed from his po- sition. To this end, they used the decree of 9 February 1953. Bishop Lorek defended Rev. Wiącek by submitting appeals to central authorities. The dispute lasted eight months; faced with pressure, the bishop finally granted Rev. Wiącek a period of leave. In February 1954 he transferred Wiącek to the parish in Koprzywnica. Despite efforts made after the political thaw of late 1956/early 1957, the state authorities did not allow him to return to Radom.
7
Publication available in full text mode
Content available

Żądania „Solidarności” wobec władz komunistycznych dotyczące wolności słowa w radiu i telewizji

51%
Dziekan-Łanucha A.
Studia Socialia Cracoviensia
|
2019
|
vol. 11
|
issue 2
27-42
EN
Demands of Solidarity against communist authorities concerning freedom of speech on radio and television. Independent Self-governing Trade Union “Solidarity” which was founded in the early 1980s fought for media freedom, eliminating the monopoly of the communist authorities on the radio and television, allowing independent environments to speak, from the beginning of its activity. It started just before the outbreak martial law with demands of free radio and television access for itself and all environments which played important role in public life of the country. During Round Table talks oppositionists demanded liquidation of the Radio and Television Committee and creating media system which would work under social control. The aim of the article is to present findings based on analysis of source materials (official documents, press reports) which were created in the 1980s and referred to opinions and demands of the representatives of Solidarity concerning electronic media pluralism.
PL
Żądania „Solidarności” wobec władz komunistycznych dotyczące wolności słowa w radiu i telewizji. Formujący się na początku lat 80. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” od pierwszych momentów swojej działalności walczył o wolność mediów, likwidację monopolu władz komunistycznych w radiofonii i telewizji, dopuszczenie do głosu niezależnych środowisk. Rozpoczynał tuż przed wybuchem stanu wojennego od żądań dostępu do radia i telewizji dla siebie oraz dla wszystkich środowisk odgrywających istotną rolę w życiu publicznym kraju. W czasie obrad Okrągłego Stołu opozycjoniści domagali się likwidacji Komitetu do spraw Radia i Telewizji oraz stworzenia systemu mediów poddanego kontroli społecznej. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań polegających na analizie głównie materiałów źródłowych (oficjalnych dokumentów, doniesień prasowych) wytworzonych w 80. latach, a odnoszących się do poglądów i żądań przedstawicieli „Solidarności” dotyczących pluralizmu w mediach elektronicznych.
8
Publication available in full text mode
Content available

Rola Kościoła katolickiego oraz polonijnych organizacji w USA w kształtowaniu świadomości narodowej młodego pokolenia Polaków

38%
Gołębiewski W. W.
Łódzkie Studia Teologiczne
|
2018
|
vol. 27
|
issue 4
45-62
EN
A national spirit derives directly from a sense of national identity, a sense of having a common language, culture, traditions and history. A national spirit also encompasses religious values as in this case the Roman Catholic Church. This religion is the very foundation of the national identity as it identifies the beginning of the Polish nation in 966 AD and has remained the common thread throughout the last 1050 years of our history. Over this millennium the nation has been exposed to numerous challenges but three national characteristics seem to dominate throughout – democratic governance, national hospitality to strangers and a respect for the deceased. National identity, as opposed to the national spirit, is rooted more in current cultural interpretations and is subject to manipulation by such factors as cultural trends, current governments or external pressures from abroad. Three distinct periods can be recognized in the development of the national spirit in the last 100 years. In 1914–1944 there was the rush to statehood, a brief independence and defeat at the hands of our two neighbors. In 1944–1989, the Polish People’s Republic era, Soviet dominated government unrepresentative of its people and actively fighting against the national spirit, for example the Catholic religion. 1989–2017 mark a new era with governments preoccupied with a rush to globalization and integration into supranational structures such as the global markets and the European Union, actively suppressing many national characteristics in order to be more global in its image and acceptance. The role of the Catholic Church and institutions in the USA was fundamental in maintaining that national spirit, especially in the first two periods. Great Poles such as Jan Ignacy Paderewski were instrumental in returning Poland onto the world map but also the Catholic Church helped in spreading the message resulting in huge rush to the ranks of Polish volunteers, which then were able to defend the new nation against Bolshevik aggression in 1919/1920. During the second period the Catholic Church was instrumental in stressing the milestone of 1966, when Poland was celebrating a millennium of her nationhood. The communist authorities were celebrating statehood trying desperately to separate this momentous occasion from any role of the Catholic Church in its creation. It was the message of Poland and US based Polish clergy such as Cardinal Wyszynski and bishop J. Krol that stressed that it was the Roman Catholic religion that created the nation and later the state and its absolutely fundamental role. That message was then taken up by the first Polish Pope, John Paul II, who visited the USA seven times. In conclusion the role of the Catholic Church now is to preserve the national spirit when it is challenged with new ideas such as globalization and multiculturalism. Religion is progressively seen and propagated by the new social media platforms as a brake on progress of humanity and needs to be discouraged whenever possible. Poles as a nation still retain our identity and God, Honor and Fatherland are our signpost for the future.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.