Search results

1

Proces historyczny w „punkcie bifurkacji” – Jurija Łotmana koncepcja zmiany kulturowej

100%

Brocki M.

Rocznik Antropologii Historii

|

2014

|

issue 1(6), Semiotyka historii

41–48

XX

According to Lotman in the later stage of his work, the historical process consists of periods of stable and predictable turns of events and ‘explosions’ which can change the direction in which culture develops, and the vector of this change is impossible to predict a priori. The theory of ‘explosion’, in which coincidence and the extra-structural (human) factor determine the development of the historical process, is at the heart of his view on the way semiosphere is organised and organises itself. The article confronts such a model of cultural change with empirical material concerning grass-root experiences of the ‘great change’ at the turn of the 80s and 90s.

2

Between the Devil and the Deep Blue Sea: Acculturation of Young Vietnamese Women in Poland

100%

Nowicka E.

Central and Eastern European Migration Review

|

2015

|

vol. 4

|

issue 1

67-80

EN

The article focuses on the adaptation and acculturation of Vietnamese immigrants in the Polish society. Specifically, it concentrates on the situation of young Vietnamese women. It is based on analysis of 22 regular interviews and supplementary informal conversations with young Vietnamese immigrants in Warsaw conducted between 2007 and 2012. The author stresses the psychological problems and internal conflicts brought about by the process of adapting to Polish ways of living and thinking. The researched group was composed of 1.5 and second generation of Vietnamese who either were born in Poland, or grew up here from an early age. The situation of these young people, in particular of young women, grows on profound differences between expectations addressed to them in the Vietnamese society from which they come from, and the Polish culture in which they chose to or must live. Many Vietnamese norms are deeply inculcated and internalised – for instance those connected with having children, especially sons or those connected with the higher position of the older generation. At the same time, young Vietnamese immigrants find various Polish normative solutions much more attractive and favourable, for instance giving more freedom to girls by Polish parents, equal relations between men and women (especially between spouses and between parents and children).

3

Pozorne elity. Nauczyciele i przywódcy organizacji indiańskich wśród Indian E’ñepá i Matsigenka (Amazonia wenezuelska i peruwiańska)

100%

Buliński T., Kairski M.

Etnografia Polska

|

2011

|

vol. 55

|

issue 1-2

23-50

EN

This article tries to answer the question of whether or not Amerindian teachers as well as organisations’ leaders can be considered contemporary elites of Amazonian peoples. This issue is analysed through the examples of two Amerindian groups, the E’ñepá of Venezuela and the Matsigenka of Peru. They are examined on the basis of developmental programmes, opinions of the Amerindians concerned, as well as their social practices. The conclusion is that in the case of both groups, despite their different socio-cultural situations, the Amerindian teachers and organisations’ leaders constitute seeming elites for they are only perceived as such by representatives of nation-states.The analysis reveals that interpersonal relations during the transport to the USSR had various character. Such factors as: love, sympathy, solidarity, esteem, devotion and sense of mutual misfortune forced people to help and to support each other. On the other hand, bad living conditions in over-populated cattle carriages, the lack of personal, intimate space, constant and unwanted contact with others – made people feel traumatic and stressful.

4

Výzkum lidové duchovní písně v 21. století a metodické inspirace Václava Frolce

88%

Frolcová V.

Národopisný věstník

|

2012

|

vol. 29_(71)

|

issue 2

5-16

EN

The author defines spiritual folk song as asubject of ethnology of the present and ethnomusicology, and focuses on the contribution of this research to interdisciplinary hymnology. It represents one of the options of critical use of the model of ethnographic research of the present village performed by Václav Frolec with team at the Masaryk University in Brno in the 1970s and 1980s It is a thematic concept of research and a qualitative method which goes from the chronology of sources to the study of cultural continuity and cultural changes. The author modifies this methodology for research on songs and presents three case analyses 1. Current forms of ritual communication and the change from the spiritual to the secular function of songs; 2. Two contexts of Baroque songs and contemporary culture; 3. Social function of the renewed customs and the origin of new Marian songs. Within this concept, ethnomusicology and ethnology of the present are part of historical ethnology.

5

The Fest-noz: a Way to Live Breton Culture

75%

Dołowy-Rybińska N.

Colloquia Humanistica

|

2013

|

issue 2

EN

The Fest-noz: a Way to Live Breton CultureThe history of the Breton language and culture of the XX and XXI century is narrated through the fest-noz phenomenon story. Fest-noz (‘night festival’) is a meeting where people dance in groups to live folk music accompaniment. Traditionally these festivals were organized in the small region of Central Brittany and were connected to important community occasions. This tradition was slowly disappearing in the 20’s and 30’s of the XXth century to die out after WW II when the Breton culture was depreciated and connected with the negative identity of the Bretons. Fest-noz was recreated and in 50’s and has become an invented tradition. In the 60’s with the social and cultural movements leading to the revalorization of the minority fest-noz became the symbol of a Breton ethnic revival. Today it is one of the most significant marks of Breton identification. Every year there are hundreds fest-noz organized all around Brittany, from small local celebrations to huge musical events. Participation in fest-noz is one of the ways of conscious creation of the Breton cultural identity. Fest-noz: sposób na życie kulturą bretońską Fest-noz („nocna zabawa”) to spotkanie, podczas którego ludzie tańczą wspólnie do muzyki bretońskiej. Tradycyjnie zabawy takie odbywały się na niewielkim obszarze Bretanii środkowej i związane były z ważnymi wydarzeniami wspólnot wiejskich (związanych z uprawą ziemi, ale i obchodami świąt religijnych czy prywatnych). Brała w nich udział cała społeczność okolicy, tańcząc w łańcuchach do improwizowanych pieśni typu kan ha discan („zawołanie i odpowiedź”). Tradycja ta powoli zamierała w latach 30. i 40. XX wieku, zaś po II wojnie światowej fest-noz nie odbywało się wcale. W latach 60. XX wieku fest-noz zostało w sposób celowy zrewitalizowane, by stać się symbolem bretońskiego odrodzenia etnicznego przełomu lat 60. i 70., buntu młodzieży, rewaloryzacji wypieranej kultury i języka, radosnego (a często i radykalnego) dążenia do uzyskania praw. Od lat 90. XX wieku fest-noz jest niekwestionowanym znakiem rozpoznawczym Bretanii, corocznie odbywają się setki a nawet tysiące imprez, od ma łych spotkań lokalnych, po wielkie, zorganizowane w największych salach w Rennes, wydarzenia muzyczne, a nawet internetowe CyberFestNoz. Fenomen bretońskiego fest-noz będzie kanwą, na której opowiedziana zostanie historia kultury i języka bretońskiego w XX i XXI wieku, od ich ośmieszania i zanikania, przez przemilczanie związane z wydarzeniami II wojny światowej, po odrodzenie lat 70. i czasy współczesne. Samo święto jest więc jedynie punktem wyjścia do rozważenia wielu procesów dotyczących kultur i języków mniejszościowych: tworzenia się tożsamości negatywnej, ruchów społecznych prowadzących do rewaloryzacji mniejszości, działań na rzecz ich zorganizowanej ochrony. Ale będzie to też opowieść o tym, jak mniejszość językowa może funkcjonować w dzisiejszym świecie, o spontanicznym uczestnictwie i ujętej instytucjonalnie animacji, o tradycji wynalezionej oraz o wybieranej i świadomie tworzonej tożsamości kulturowej.

6

Obraz przemian funkcji wychowawczej rodziny w poglądach dwóch pokoleń Podlasian

75%

Misiejuk D.

Edukacja Międzykulturowa

|

2020

|

vol. 13

|

issue 2

148-159

EN

The aim of the article is to analyze and interpret the data obtained through surveys on the educational function of the family. In the changing sociocultural reality, in the perspective of political decisions in the state, the family, as the basic socializing agency of the individual, changes to fulfill its functions. The analyzed data show a picture of changes in the respondents’ worldviews, show changes in the system of evaluation and reveal the subjects’ motivations. The theoretical framework of the paper is Krzysztof J. Brozi’s theory of worldview and the cultural standard theory.

PL

Celem artykułu jest analiza i interpretacja danych uzyskanych drogą badań sondażowych na temat funkcji wychowawczej rodziny. W zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej, w perspektywie politycznych decyzji w państwie, rodzina jako podstawowa komórka socjalizująca jednostki, aby spełniała swoje funkcje, zmienia się. Analizowane dane pokazują obraz zmian poglądów badanych, pokazują zmiany w systemie wartościowania i ujawniają motywacje badanych. Ramy teoretyczne artykułu stanowi teoria światopoglądu i teoria standardu kulturowego Krzysztofa J. Brozi.

7

Education and Cultural Change in the Modernisation of Iran: The Role of Shiʿite Clerics and the Middle Class

75%

Zahirinejad M.

Rocznik Orientalistyczny

|

2022

|

issue 2

8

Uniwersytet wobec zmiany kulturowej w Polsce

75%

Miluska J.

Pedagogika Szkoły Wyższej

|

2013

|

issue 2

11-23

EN

The systemic transformation in Poland has political, economic, demographic, social as well as cultural and psychological character, which states the principles of functioning of individuals, social groups and institutions including universities. The cultural change analyzed in the context of acculturation process means the necessity of adaptation of relatively new culture values: equality, individualism, cultural masculinity and new openess in new situation. There are four possible attitudes towards this process: separation, marginalization, assimilation and integration, which are connected also with university as the institution and social environment. The analysis of these attitudes shows their aspects and consequences. In the situation of cultural change remembering the mission of the University is needed as it states possible, permissible and desirable changes.

9

The Renaissance of Czech Puppetry and the Cinema

75%

Bernátek M.

Theatralia: Revue současného myšlení o divadelní kultuře (Theatralia: The revue of contemporary thought on theatre culture)

|

2015

|

vol. 18

|

issue 2

135-167

EN

This article discusses the establishment of Czech puppet theatre as an institutional part of modern society in the early 1900s, at a moment of cultural change, known as the ‘Puppetry Renaissance’. Czech puppet theatre changed from a traditional form of folk art to an integral part of Modernism and the Avant-garde; this development took place hand in hand with developments in cinematography, as well as in social institutions and societies. The article demonstrates the ways in which modern Czech puppet theatre defined itself not only in contrast to live actors’ theatre, but also as an alternative to the new mass culture form that enjoyed a boom simultaneously with it: the cinema.

10

„Adam přece také neplatil za Evu“: kompenzace za nevěstu u Nungonů a její proměny

75%

Soukup M.

Národopisná revue (Journal of Ethnology)

|

2015

|

vol. 25

|

issue 1

10 - 18

EN

The study presents a theoretical-empiric analysis of the bride-wealth with a focus on the cultures in New Guinea. In his explanation, the author describes usual features of the bride-wealth as well as relating anthropologic concepts and explanations. Special attention is paid to selected types of artefacts used as bride price in the New Guinea societies. The study thoroughly deals with the description and explanation of the bride-wealth (oretno) at the Nungon ethic group living in the Saruwaged Mountains. The author focuses especially on cultural changes that have influenced the bride-wealth in this ethnic group. This concerns mainly the impact of Christianity on the Nungon culture, and on marriage. The Nungons profess Lutheranism or Adventism. The members of both denominations however adapt a non-compatible stance against oretno, as described in detail in the study. The aim of the study is to describe the form and transformations of the bride-wealth in New Guinea on an example of the Nungon culture.

11

ZMIANA KULTUROWA W PRZEDSIĘBIORSTWIE BUDOWLANYM – ANALIZA PROCESU

63%

Grabus M.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2015

|

issue 7/I

117-130

PL

Konieczność dostosowania do zmieniających się wymagań otoczenia rynkowego wymaga modyfikacji strategii firmy, co z reguły pociąga za sobą zmiany w hierarchii wartości organizacyjnych oraz wspierających je norm postępowania. Artykuł charakteryzuje proces zmian kulturowych wdrożony w średniej wielkości ogólnopolskiej w firmie budowlanej. W artykule zaprezentowano schemat działań, zmierzających do wprowadzenia prorynkowych i proefektywnościowych reguł i zasad funkcjonowania firmy, a także omówiono efekty wprowadzonych zmian oraz warunki powodzenia projektu.

EN

The need to adapt to market’s changes requires the change of the corporate strategy. As a rule it results in changes in a hierarchy of organizational values and norms. The article describes the process of cultural changes implemented in the Polish medium size enterprise in the construction business. The article presents the schema of activity which aim was the introduction of pro-marketing and proeffective rules and principles of company’s operations as well as discusses the results of implemented changes and conditions of the success of the project.

12

Co na górnośląskim stole znaleźć było można? Kilka uwag na marginesie zwyczajów kulinarnych Górnoślązaków na przełomie wieków XIX i XX

63%

Kaczmarek R., Hojka Z., Ruchniewicz M.

Zaranie Śląskie. Seria druga

|

2023

|

vol. 9

197-207

EN

The article presents Silesian culinary customs in the context of the cultural changes of the last few centuries. The author refers to the remarks of Norbert Elias, who illustrated these metamorphoses by describing behaviour in everyday life, including culinary customs. This methodology is applied to the description of regional cooking customs - the author postulates broadening the field of research and going beyond the analysis of the Upper Silesian peasant’s behaviour only. He argues against the stereotype of identifying the description of native cuisine with plebeian menus, citing, for example, the case of the cuisine of Prince George Rudolf of Legnica, where the Swiss cookbook by Anna Wecker (1605) was used, the English menu at the Pszczyna court of the Hochberg family, or the influence of the Schlesisches Kochbuch by Henrietta Pelz on Silesian bourgeois cuisine at the turn of the 19th and 20th centuries. These examples lead the author to conclude that Silesian cuisine was open to the transfer of culinary customs, a phenomenon he interprets as a readiness to embrace cultural change by different social groups in the region.

PL

W artykule przedstawione zostały śląskie obyczaje kulinarne w kontekście przemian kulturowych ostatnich kilku wieków. Autor przywołuje uwagi Norberta Eliasa, który te metamorfozy ilustrował poprzez opis zachowań w życiu codziennym, w tym – obyczajów kulinarnych. Ta metodologia jest odniesiona do opisu obyczajów kuchni regionalnej – autor postuluje poszerzenia pola badań i wyjście poza analizę wyłącznie zachowań górnośląskiego chłopa. Polemizuje ze stereotypem utożsamiania opisu rodzimej kuchni z jadłospisem plebejskim, przywołując m.in. przykład kuchni legnickiego księcia Jerzego Rudolfa, gdzie korzystano ze szwajcarskiej książki kucharskiej Anny Wecker (1605), angielskie menu na pszczyńskim dworze Hochbergów czy wpływ Schlesisches Kochbuch autorstwa Henrietty Pelz na śląską kuchnię mieszczańską na przełomie XIX i XX wieku. Te przykłady prowadzą autora do wniosku, iż śląska kuchnia była otwarta na transfer obyczajów kulinarnych, a to zjawisko interpretuje jako gotowość do przyjmowania kulturowych zmian przez różne grupy społeczne regionu.

13

Posmaki diachronii. Przeszłość i fotografia na Podkarpaciu

63%

Pisarek A.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2020

|

issue 41

49-65

EN

The article concerns the problem of the relation between the function of family photos in the culture of Subcarpathian, rural communities, and the ways of organizing time there. The author reconstructs the history of bottom-up photographic practices and shows their relations with the processes of modernization. He describes how economic and social changes were associated with fluctuations in the form and functions of vernacular pictures. He is also interested in contemporary ways of using old photographs. The article proves that initiatives such as local digital archives are important forms of preserving the local identity and popularizing tradition. Nevertheless, the basic aim of the article is to define the place of vernacular photography in the process of creating contemporary constructions of the past and present. Based on ethnographic field research conducted in one of the communities near Rzeszów, the author proves that photos can become a link between two types of the past and tradition – experienced as a pattern and interpreted as a text. As such, they are a form of dynamic mediators that cope with long-lasting and radical cultural change.

PL

Artykuł dotyczy relacji pomiędzy funkcją rodzinnych zdjęć w kulturze podkarpackich wiejskich społeczności a obecnymi tam sposobami porządkowania czasu. Autor rekonstruuje historię oddolnych praktyk fotograficznych i pokazuje ich związki z procesami modernizacji tamtejszych terenów wiejskich. Opisuje, w jaki sposób zmiany gospodarcze, społeczne i obyczajowe łączyły się ze zmianami formy i funkcji zdjęć. Interesują go także współczesne sposoby wykorzystania starych fotografii. Udowadnia, że takie inicjatywy, jak lokalne archiwa cyfrowe stanowią ważne formy utrwalania lokalnej tożsamości i popularyzowania tradycji. Podstawowym celem artykułu jest jednak dookreślenie miejsca fotografii wernakularnej w procesie powstawania współczesnych konstrukcji przeszłości i teraźniejszości. Bazując na etnograficznych badaniach terenowych prowadzonych na terenie jednej z podrzeszowskich gmin, autor argumentuje, że zdjęcia mogą stać się łącznikiem pomiędzy dwoma typami przeszłości – doświadczanej jako wzorzec i interpretowanej jako tekst. Jako takie, stanowią formę dynamicznego spoiwa pozwalającego radzić sobie z długotrwałą i radykalną zmianą kulturową.

14

Zmiana kulturowa i zmiana etniczna we wczesnym średniowieczu – przykład Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście współczesnych badań biologicznych dawnych populacji naszego kontynentu

63%

Pleszczyński A.

Res Historica

|

2020

|

issue 50

EN

The author of the article aims at revealing the serious difference that has emerged between the traditional interpretations of the history of Central and Eastern Europe, present in the works of historians and archaeologists, and the new data brought by the DNA research of the past populations of this area. The former, based on the results of archaeological research pointing to cultural changes, assume a thorough population exchange that supposedly took place in the early Middle Ages, while the latter indicate the continuity of the same biological population peopling the region since over a thousand years BC. The author tries to explain these discrepancies by pointing to the cases of cultural and even ethnic changes within the same biological population coming from other parts of Europe, taking place under the influence of small groups of strangers.

PL

Celem autora niniejszego tekstu jest ujawnienie poważnej różnicy, jaka pojawiła się pomiędzy tradycyjnymi interpretacjami dziejów Europy Środkowo-Wschodniej, obecnymi w pracach historyków i archeologów a nowymi danymi przynoszonymi przez badania DNA dawnych populacji tego obszaru. Te pierwsze, opierając się o wyniki prac archeologów, wskazujących na zmiany kulturowe, zakładają gruntowną wymianę populacji, jaka miałaby nastąpić we wczesnym średniowieczu, podczas gdy te drugie wskazują na ciągłość zaludnienia regionu przez taką samą biologicznie populację od ponad tysiąca lat przed naszą erą. Autor stara się wyjaśnić te rozbieżności wskazując na znane z innych obszarów Europy przypadki zmian kultury, a nawet etniczności w obrębie tej samej biologicznie populacji zachodzące pod wpływem niewielkich grup przybyszów.

15

The EYE – the Look at the Present (of that time): 37 hours of documentary film reflection of new Czech state society

63%

Štoll M.

Národopisná revue (Journal of Ethnology)

|

2018

|

vol. 28

|

issue 3

209 - 221

EN

Between 4th April 1992 and 17th December 1996, Czech Television presented 112 parts of the documentary series called The EYE – a Look at the Present-Day. It was made by the then newly established FEBIO production company owned by Fero Fenič. This project was the first systematic activity after 1989 to map the situation of the transforming Czech society and to catch its ongoing state, using audio-visual means. If each of the part was 20 minutes long, the total series amounted to 2 240 minutes, i.e. more than 37 hours of a pure author´s reflexion of the then social phenomena; it is not only a “bank” including the phenomena themselves, but even possible approaches to them. The study verifies whether and by which means the series reached the level of complexity in the thematic realm, and which dimension the author´s creative approaches and selected processes of expression brought to this unit, which is part of archive materials today. The author researches that part using a new concept of “key situation”, which help define the “form of authorship” that is essential for the impression of the theme.

16

Śladami pierwszych misjonarzy protestanckich w Himalajach

63%

Beszterda R.

Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia

|

2021

|

issue 7

345-362

EN

The Moravian Brethren formed a very particular community within the Protestant Church. Above all, they had a distinct understanding of the Christian ministry and, consequently, their group had a disctinct missionary character. They were the first to undertake Protestant missions among peoples living far from the centers of civilization and administrative power. This paper describes the author’s encounter with the Himala- yan cultures and traces of Moravian missionaries’ work in the area, discerned over many years of research focusing on the past European activity, its contexts and the durability of cultural solutions it promoted.

17

Alpinistyczny potencjał adaptacyjny i dynamika adaptacji na podstawie Nanda Devi Janusza Klarnera

63%

Kopel K.

Świat i Słowo

|

2021

|

vol. 37

|

issue 2

157-172

EN

Alpinist expedition to the Nanda Devi was the first Polish successfully ended hiking in the Himalaya. Nanda Devi was a very tough challenge for Polish team but after many dangerous situations they finally reached the peak. As a next step alpinists wanted to reach Tirsuli peak. Unluckily, two of the expeditors were buried in an avalanche on the slopes of a glacier. Janusz Klarner (the member of the Polish alpinists team) after few years wrote a book Nanda Devi which is based on his private expedition journal. The main thesis of the article is that reaching Nanda Devi was possible by the accurate speed of adaptation. The Himalaya was a completely different and unknown place for Polish alpinists. Alpinists were forced to various adaptations in many different situations. In the article author analyses emerging changes and adaptations. Among them are symbolic, cultural, technical and axiological adaptations. Using Deleuze's findings from Bergsonizm, the author recognizes that the capacity for appropriately dynamic adaptation is the result of an appropriate arrangement occurring at a point in time. To sum up, an author considers various connections between cultural patterns, personal causality and environmental considerations.

PL

Wyprawa alpinistów na Nanda Devi była pierwszą polską pomyślnie zakończoną wędrówką w Himalajach. Nanda Devi była bardzo trudnym wyzwaniem dla polskiej ekipy, ale po wielu niebezpiecznych sytuacjach w końcu osiągnęli szczyt. W kolejnym kroku alpiniści chcieli zdobyć szczyt Tirsuli. Niestety, dwóch ekspedytorów zostało zasypanych lawiną na zboczach lodowca. Janusz Klarner (członek ekipy polskich alpinistów) po kilku latach napisał książkę Nanda Devi, opartą na jego prywatnym dzienniku ekspedycyjnym. Główną tezą artykułu jest to, że dotarcie do Nanda Devi było możliwe dzięki odpowiedniej szybkości adaptacji. Himalaje były zupełnie nieznanym miejscem dla polskich alpinistów. Okoliczności wymagały adaptacji do nowych, wymagających warunków. W artykule autor analizuje te adaptacje. Niektóre z nich miały wymiar symboliczny, inne: kulturowy, techniczny oraz aksjologiczny. Korzystając z ustaleń Deleuze'a z Bergsonizmu, autor uznaje, że zdolność do odpowiednio dynamicznej adaptacji jest wynikiem odpowiedniego uporządkowania występującego w danym momencie. Podsumowując, autor rozważa różne powiązania wzorców kulturowych, przyczynowości osobistej i względów środowiskowych

18

Obraz nowej klasy średniej w telewizyjnych programach kulinarnych

51%

Bogunia-Borowska M.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

issue 1(216)

119-148

PL

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku w Polsce obserwowano nasilenie procesów o charakterze strukturalnym. Wraz z pojawieniem się nowych społecznych i ekonomicznych reguł życia zaczęła się wyłaniać klasa średnia. Nowa zbiorowość okazała się kategorią silnie heterogeniczną i niejednorodną. Z owej zbiorowości wyodrębniła się specyficzna kategoria, którą można określić jako nową klasę średnią. Jej obraz jest silnie reprezentowany w polskich mediach, szczególnie w telewizyjnych programach o charakterze kulinarnym. Choć w sensie socjologicznym nowa klasa średnia nie stanowi klasy społecznej, a jest jedynie traktowana jako kategoria deskryptywna, to umożliwia ona opis przemian społecznych i kulturowych. Kultura kulinarna jest przestrzenią, umożliwiającą ukazanie charakterystycznych właściwości i wartości istotnych dla nowej klasy średniej. Programy kulinarne nie traktują o gotowaniu, ale mają rozbudzać ambicje przynależności do tej klasy społecznej. Promują przekaz, że właściwie każdy z telewidzów przy odrobinie wysiłku jest w stanie wieść atrakcyjne życie i przynależeć do owej uprzywilejowanej części polskiego społeczeństwa. Dziedzictwo kulinarne i przemiany kulinarne podobnie jak struktura społeczna ulegają przekształceniom. Kultura kulinarna jest ściśle powiązana z życiem społecznym i kulturowym, a kulinaria stanowią jeden z czynników strukturyzujących.

EN

In the aftermath of 1989 Polish society faced many changes. The first changes were associated with the processes of implementing ready products of the western economy and culture. The implants presented new form of organization of social life. The implants provided designs, new styles of life, Western movies, popular television series, fast food restaurants, supermarkets, malls, Western corporations, and even new occupations and professions. I would like to examine the result of all these changes in Polish society, namely: how all of them changed people’s individual and collective lives and how the City changed under the influence of culinary culture and cooking shows on TV. I am also interested in how nowadays culinary culture is used to promote the values of consumerist society like competition, rivalry, pleasure and entertainment. I would like to present the examples of popular TV series “Cooked” and “The Kitchen Revolutions”. Both of them play very important roles in changing Polish attitudes to cuisine and its meaning in social life. They present the image of the new middle class which can be observed in culinary culture – the culinary television programs.

19

Kultura jako struktura. Dualizm analityczny i realizm ontologiczny w koncepcji zmiany kulturowej Margaret S. Archer

51%

Pomiankiewicz Ł.

Studia Socjologiczne

|

2014

|

issue 3(214)

45–66

PL

Celem artykułu jest przedstawienie koncepcji morfogenetycznej zmiany kulturowej zaproponowanej przez Margaret S. Archer. Przedstawione w tekście główne elementy tej koncepcji umiejscowione zostały w kontekście założeń realizmu socjologicznego i podstawowych rozstrzygnięć ontologicznych dokonanych przez Davida Lockwooda (integracja społeczna vs integracja systemowa) i Roya Bhaskara (realizm struktur społecznych). Autor podkreśla istotność proponowanego przez Archer dualizmu analitycznego jako programu eksplanacyjnego opartego na tych rozstrzygnięciach. Artykuł jest także postawieniem pytania o aktualność i użyteczność prezentowanej koncepcji w opisywaniu i wyjaśnianiu przemian kultury współczesnych społeczeństw.

XX

The aim of this article is to present Margaret S. Archer’s morphogenetic approach to cultural change. The author places the main elements of Archer’s conception in the context of sociological realism and ontological postulates made by David Lockwood (social integration vs system integration) and Roy Bhaskar (realist social structure). The author underlines the importance of Archer’s analytical dualism as the explanatory program based on those postulates. The aim of the article is also to pose a question on topicality and usefulness of the conception in describing and explaining cultural changes in contemporary societies.

20

Up for anything: “Cwaniary” by Sylwia Chutnik

51%

Piechota D., Piechota D.

Ruch Literacki

|

2020

|

issue 3

Refine search results

Proces historyczny w „punkcie bifurkacji” – Jurija Łotmana koncepcja zmiany kulturowej

Between the Devil and the Deep Blue Sea: Acculturation of Young Vietnamese Women in Poland

Pozorne elity. Nauczyciele i przywódcy organizacji indiańskich wśród Indian E’ñepá i Matsigenka (Amazonia wenezuelska i peruwiańska)

Výzkum lidové duchovní písně v 21. století a metodické inspirace Václava Frolce

The ​Fest-noz: a Way to Live Breton Culture

Obraz przemian funkcji wychowawczej rodziny w poglądach dwóch pokoleń Podlasian

Education and Cultural Change in the Modernisation of Iran: The Role of Shiʿite Clerics and the Middle Class

Uniwersytet wobec zmiany kulturowej w Polsce

The Renaissance of Czech Puppetry and the Cinema

„Adam přece také neplatil za Evu“: kompenzace za nevěstu u Nungonů a její proměny

ZMIANA KULTUROWA W PRZEDSIĘBIORSTWIE BUDOWLANYM – ANALIZA PROCESU

Co na górnośląskim stole znaleźć było można? Kilka uwag na marginesie zwyczajów kulinarnych Górnoślązaków na przełomie wieków XIX i XX

Posmaki diachronii. Przeszłość i fotografia na Podkarpaciu

Zmiana kulturowa i zmiana etniczna we wczesnym średniowieczu – przykład Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście współczesnych badań biologicznych dawnych populacji naszego kontynentu

The EYE – the Look at the Present (of that time): 37 hours of documentary film reflection of new Czech state society

Śladami pierwszych misjonarzy protestanckich w Himalajach

Alpinistyczny potencjał adaptacyjny i dynamika adaptacji na podstawie Nanda Devi Janusza Klarnera

Obraz nowej klasy średniej w telewizyjnych programach kulinarnych

Kultura jako struktura. Dualizm analityczny i realizm ontologiczny w koncepcji zmiany kulturowej Margaret S. Archer

Up for anything: “Cwaniary” by Sylwia Chutnik

The Fest-noz: a Way to Live Breton Culture